Lanang ya Manggagaway Paraan si Jehova

Agbalot nalingwanan na pamilya mi may imbisita na auntie tan uncle ko ed sikami nen 1976. Iyaaralan na saray Tasi nen Jehova so uncle ko tan imbaga tod saray atateng ko ya walay balon naaralan to diad Biblia. Unona, binitla to may imbaga nen Jesus nipaakar ed saray lider na relihyon nen panaon to ya nabasad Mateo 23. Insan imbaga to ray piparehoan na saray lider na relihyon ed panaon nen Jesus tan saray lider na relihyon ed panaon tayo. Debotadon Katoliko so nanay ko tan agmakapanisia ya diretsaan ya kinontra nen Jesus iray lider na relihyon. Kanian labay ton aralen ya mismo so ibabaga na Biblia.

Manaayam kami ed Lithuania tan diad saman et kabiangan itan na datin Soviet Union. Dakdakel so ibabawal na gobierno no nipaakar ed relihyon kanian pigpigara labat so totoon walaan na Biblia. Lapud satan, binmayes so nanay ko na Biblia ed sakey ya simbaan tan binasa ton mismo itan. Diman to akompirma ya talagan kinondena nen Jesus iray lider na relihyon ed panaon to lapud pansimpisimpitan da. Mankelkelaw ya maong si nanay ko ed satan tan naisip to ya anto ni ra kasi arum ya ibabangat na Biblia. Kanian kinmerew na literatura ed samay Tasi ya mangiyaaral ed si uncle ko.

Ag-abayag, onaatendi kami lan sankapamilya ed saray aral na saray Tasi nen Jehova. Lapud insebel na gobierno so kimey da, manaaral ira ed nanduruman pasen, tan no maminsan ingen diad saray kakiewan. Nen 1978 bansag ya abautismoan bilang Tasi si nanay ko, siak, tan say kakambal kon bii ya si Danguolė, diad saman et 15 so taon mi. Insan kayari pigaran taon, abautismoan met si tatay ko.

Nanggaway Paraan si Jehova nen Ugaw Ak ni

Sakey bulan kayari na bautismo mi nen Danguolė, apasegsegang kami ed eskuelaan. Aminsan walay espisyal ya okasyon diad auditoryum na eskuelaan tan naimano na saray maestra ya agkami inmalagey legan ya kakansionen so national anthem na Soviet ta labay min napansiansia so neutralidad mi bilang Kristiano. Insulat na saray mamaestra so ngaran mi tan inter da ed prinsipal. Insan amay prinsipal et kinontak to ray secret police ya say tawag et KGB. Kanian ag-abayag et linma ra ed abung mi tan tinetepetan da kami.

Kaukolan mi met ya pabiskegen so pananisia mi nen Danguolė ta lanang kamin papasooten na saray mamaestra mi ya panisiaan min anggapoy Dios. Singa bilang nen 16 so taon mi, pansusulaten da kami na essay ya say tema to et “No Akin ya Agak Manisia ed Dios.” Pero agak onabobon ed satan ya topic kanian say insulat kod papel et “Manisia Ak ed Dios” insan ko itan intapew ed lamisaan ko. Nen anengneng na maestra so insulat ko, agaylay pasnok to insan to ak iningalan, “E di say isulat mo no antoy papanisiaan mo!” Agaylay liket ko ta inabuloyan to ak ya isulat so nipaakar ed pananisiak tan ontan met so ginawa na kakambal ko. Nen anengneng na duaran bibii ya kaklase mi so isusulat mi, say insulat da met la et no akin ya manisia ira ed Dios. Sakey labat itan ya alimbawa ed saray dakdakel ya pankanawnawa ya anengneng kon lanang ya manggagaway paraan si Jehova. On, lanang ya ‘manggagaway dalan a pawayan’ ed saray mairap ya situasyon.—1 Corinto 10:13.

Sakey bulan ya impabayes ed sikami na saray brother ya mangidadaulo so libron From Paradise Lost to Paradise Regained ya im-publish na saray Tasi nen Jehova. Say nanonotan ko diad saman ya panaon, manga apatira odino limaran kopya labat na satan ya libro so wala ed Lithuania. Kanian say kuan mi nen Danguolė, “No nayari labat agta la ipawil yan libro!” Pero siempre agmi nayarin gawaen itan. Kanian ginawa mi no antoy sankaabigan—manu-mano min kinopya so libro! Sinmakit iray lima mi pero agaylay liket mi ta wala lay sarili min kopya na sayan libro ya mamabiskeg na pananisia mi.

Nen 1982 asentensiaan ak na duay taon ya pakapriso ta agko labay so mansundalo. Kakkapan-19 ko ni labat ed saman. Nairapan ak ed prisoan ta puro kriminal so kakaibak, pero misatsalamat ak ta no maminsan et nakakatongtong ko may sakey ya Tasi ya apriso met tan parehon kampo so kawalaan mi. Asumpal ko so sentensia ed siak pero aliwa nin satan so sampot ya impakaprisok.

Naikdan Ak na Asawan Matoor ed si Jehova

Nen nibulos ak ed prisoan nen 1984 akabat koy Lidija, sakey ya maganggana tan maespiritual ya sister ya tagad Ukraine. Insan nen kien et nankasal kami. Kayari na kasal mi et tinaynan nen Lidija so bansa to tan inmalis ed Lithuania pian makapaniba kami. Sipor lan Tasi so pamilya da kanian nen manaaral ni, apasegsegang met ed eskuelaan. Legan ya ondadalan ed saraman ya subok, akatulong ed sikato iray eksperiensya na saramay apairap ed saray panamairapan ya kampo na Nazi odino saramay inawit ed Siberia.

Legan na 1980’s sebel ni so kimey na saray Tasi nen Jehova diad Lithuania. Kanian no wala ray Tasi ya mankasal, aanamoten mi itan ya pankanawnawa pian pasekreto min ibansag so duaran agew ya kombension. Ontan so agawa ed kasal mi. Akiliket iray bisita mi ed kasal mi pero dinmengel kami met ed piga-pigaran paliwawa, dakdakel so kinansion mi, tan wala ni ingen so binantayan mi ya apatiran drama ya aka-costume iray inmakto. Say nanonotan ko, manga 450 ya totoo so inmatendi, kaiba la ray kakanayon mi ya nanlapud nanduruman pasen ed Soviet Union tan wala ni ingen iray KGB ya agmi met inimbitaan pero abidbir na saray agagi!

Nilitis Da Ak Lamet ed Korte

No say sakey ya Tasi et agto nin siansia awaten iray batas na Soviet kayarin nibulos ed prisoan, no maminsan et nasentensiaan la lamet. Kanian anggapo ni sakey taon kayari na impankasal mi, nilitis da ak lamet. Legan ya wala ak ed korte, si Lidija balet et walad sakey ya asingger labat ya ospital ta malukon ed saman. Agko nayarin bisitaen legan ya lilitisen da ak. Pero sakey agew, legan na break-time na panaglitis, pinayagan da ak ya bisitaen kon magano kanian nanakar ak ya paonlad ospital tan pinmetek ak ed bintana to pian nabantag to ak. Nilukasan toy bintana tan balbaleg so agawaan to man ya impantongtong mi ta apaseseg mi sakey tan sakey. Kapawil kod korte, asentensiaan ak na taloy taon ya pakapriso.

Makapaermen balet ta kayari na duaran agew, nakalan si Lidija. Say kuan to, singa duduyokey puso to lapud sakit ya nalilikna to. Tan likud ed satan ya trahedya tan ed piaayam tod saray atateng ko ya ngalngali agmakasalitay Ukrainian tan Russian et atan labat iray lenguahen natatalosan nen Lidija. Pero siansia nin nanmatalek ya maong si Lidija ed si Jehova. Tan ginawa na saray atateng ko so anggaay nayarian dan asikasoen tan ligliwaen ed saratan ya mair-irap ya panaon.

Tuloytuloy nin Nanggaway Paraan si Jehova

Wala ray naaralan ko ed samay unonan impakaprisok ya akatulong ed siak ed sayay komadua. Say sakey ya akatulong ed siak pian naanosan ko itan et say impampulong ko ed arum. Singa bilang, legan kamin manbiabiahe ed prisoan, impanseseksekan da kami ran priso ed saray luluganan tan tren. No maminsan, 15 anggad 20 ya lalaki so iseksek da ed sakey ya luganan ya para labat ed limara odino anemiran totoo. Inanamot ko iratan ya pankanawnawa pian nakatongtong ko ray kaparak ya priso nipaakar ed mensahe na Biblia. Impaliwawak ed sikara no akin ya neutral ak ed guerra tan politika tan satan so rason no akin ya naaresto tan nipriso ak. Imbagak met ed sikara no akin ya manisia ak ya walay Dios.

Sinumpal koy sentensia ed siak diad prisoan ed Marijampolė.a diad pakaamtak, siak labat so Tasi ya kaiba na 2,000 ya matitindin kriminal. Anggano aminpinsan ak labat ya abugbog, normal labat ya taktakoten, bugbogen, tan pateyen da ni ingen iray kapara dan priso. Pero anggano mair-irap so kipapasen diman, ginawak so anggaay nayarian ko ya pasesegen iramay naeermenan tan ipanengneng ed sikaray panangasi ta mataltalag so manggagaway ontan ed sikara.

Sinali met ya guloen na saray KGB so isip mi legan kamin walad prisoan. Singa bilang, amta ra no anto ray pantotongtongan na saray kapamilyak diad loob na abung mi tan ibaga dad siak no anto iratan. Pero pinikewet na saray KGB so imbaga na saray kapamilyak pian papawayen ya mankokolkol ira. Diad tua, agkon balot anisiaan iray imbaga na KGB. Pero nikomparak labat iray imbaga da ed no anton talagay imbaga na saray kapamilyak nen akapaway ak la ed prisoan.—Mateo 10:16.

Walay sakey ya sister ya walay kabkabat ton guardia ta kaabay day abung. Akikasi ed samay guardia ya isikotan to ak na melag ya Biblian Russian. Diad labi, kokopyaen ko ed angkekelag iran papel so pigaran bersikulo na sermon nen Jesus diad palandey pian diad ontumbok ya agew, walay ulit-uliten kon basaen no anggapoy makakanengneng ed siak legan ak ya mantratrabaho ed factory na prisoan. Lapud satan, a-memorize ko may sermon nen Jesus ed palandey diad salitan Russian anggano aliwan satan so lenguahe ya binalegan ko. Pero sinmabi panaon ya abuking ak na saray guardia kanian kinompiska da may Biblia. Pero diad saman, kabkabisadok la iray salita nen Jesus ta a-memorize ko la.

Balbaleg met so tulong ed siak nen Lidija ta ngalngali agew-agew to ak ya susulatan. Pero mamidua labat ed sakey bulan ak nayarin onebat ed saray sulat to. Anggaman ontan, imbaga tod siak ya kada no naaawat to ray sulat ko, napapaseguroan ed taloran importantin bengatla: ya mabilay ak, matoor ak ed si Jehova, tan inad-arok nin siansia.

Nanggaway Paraan si Jehova Pian Ebatay Pikakasik

Aminsan, walay sakey ya grupo na saray priso ya ilalaban dad saray autoridad ya napalemew so kimey da tan anggad agda naalay labay da, ag-ira mankimey. Lapud satan, adusa irayan priso ta nanrebelde ira. Insan imbagan mismo na saray autoridad ed siak tan arum nin priso ya sikami so apili dan onsalat ya manggawa ed samay datin kimey na saramay rebelde.

No agak mila ed sayan balon grupo, nadusa ak na grabe! Balet no awaten ko, isipen na saramay rebelden priso ya traidor ak tan seguradon pan-initan da ak. Ompan bugbogen da ak odino saksaken da ak ya anggad ompatey ak. Graben pressure iman! Singa ak pepespesen tan agko la amtay gawaen ko. (2 Awaran 20:12) Kanian tuloytuloy ak ya masimoon ya nampikasid si Jehova ya tulongan to ak.

Insan biglan walay sakey ya priso ya datin kagrupok ya tinipon to kami tan intagar to kamin mitongtong ed samay manager na saray kimey ed prisoan. Agko met kaaro iyan priso, basta manka-grupo kami labat. Pero impilit to ya dapat ya mansiansia ak ed samay datin grupo mi kanian nankolkol iran dua may manager. Kayari to, makapakelaw ta amay manager ya agbalot ondedengel ed antokaman ya kerew et pinayagan to ak ya mansiansia ed samay datin grupok. Talagan nainawaan ak ta naebatay pikakasik. (2 Pedro 2:9) Diad pigaran taon ko ed prisoan, natan ak labat akanengneng na sakey ya prison grabe panangiyansakit to ed kapara ton priso. Naaralan kod satan ya agawa ya sarasarag ya usaren nen Jehova so anggan siopa ya ontulong ed sikatayo pian naebatan toy pikakasi tayo.

Nanggaway Paraan si Jehova Parad si Lidija

Istoryaen kod sikayo no antoy agawad si Lidija legan ya wala ak ed prisoan. Kaukolan toy makalmoy trabaho pero lapud akapriso ak, agda labay ya awaten ed trabaho ta maslak ya amo et agda labay so naproblema ed saray KGB. Pero akalmon siansia na trabaho ya labinduan oras ed sanagew ya mangasikaso na talomplon ugugaw. Makapakesaw iman! Pero inikdan nen Jehova na biskeg to pian makapantrabaho na inagew-agew. Sakey ni, wala ray agagi ya ombiabiahe ni na nilasus kilometro manlapud nanduruman pasen na Lithuania pian naligliwa da, makapiulop irad sikato, tan iyawitan da na saray publikasyon ya Russian. Lapud satan, agto aliknan bukbukor to.

Saniiba Kamin Sankapamilya ya Manlilingkor ed si Jehova

Nen nibulos ak lad prisoan, tinmulong ak ed pangorganisa na pasekreto ya panagpatalos na saray publikasyon tayo ed lenguahen Lithuanian. Kayari na pigaran taon, binmagsak so gobierno na Soviet Union tan legal ya nirehistro so kimey tayo diad Lithuania. Sinmabi panaon ya awalaan tayoy translation office ed lenguahen Lithuanian. Anggano masulok ya sakey tan kapalduan oras so kaarawi na abung mi, malikeliket ak ya manmamaneho ya paonlad opisina pian makatulong ak ed kimey ya panagpatalos. Tan sinimba ya ginawak iman diad loob na limaran taon.

Nen Agosto 1997 naimbitaan kami nen Lidija ya manlingkor ed branch office na Saray Tasi nen Jehova diad Lithuania, ya say tawag et Bethel. Agaylay liket mi ya awaten itan ya imbitasyon! Walay duaran ananak min bibii, si Oksana ya siameray taon to, tan si Svajūnė ya limaray taon to. Diad loob labat na taloran agew, kaukolan mi makaalis ed abung ya asingger ed Bethel tan ipa-enroll si Oksana ed balon eskuelaan to.

Panon min binalanse iray responsabilidad mi? Kada kabuasan, masakbay ak lan oonla ed Bethel insan ontumbok si Lidija no akaalis lan paonlad eskuelaan iray ananak mi. Insan diad ngarem, onsesempet lad abung si Lidija antis nin makasabi iray ugugaw pian maliket so abung ya sabien da.

Lanang ya tatalaranan na pamilya mi so Biernes na labi ta manluluto kami, manlilinis kami, manpa-family worship, tan mani-enjoy kamin saniiba. No maminsan, ompapasyar kami met ed saray kapalandeyan, diad dayat, odino diad arum ni ran Bethel ed Europe ta pian nanengneng na saray ananak mi iray pinalsa nen Jehova, tan nalikna day liket na pipiulop ed saray agagi ed nanduruman bansa. Proud kami nen Lidija ed saray ananak mi ya parehas ya ginmapon nampayunir nen 15 so taon da. Natan, si Oksana tan say asawa ton si Jean-Benoit et manlilingkor ed translation office na Lithuanian. Si Svajūnė balet tan say asawa to ya si Nicolas et manlilingkor ed Bethel diad France.

Bilang sanasawa, nagmaliw kamin “sakey a laman” nen Lidija lapud ginawa min lanang ya sankaimportantian ed bilay mi so panaglingkor ed si Jehova. (Efeso 5:31; Eclesiastes 4:12) Anggano ‘adetdetan’ kami tan apasegsegang ed dakel ya taon, agkamin balot apaulyanan tan agsinmabi ed punto ya “agkami la makagalaw.” (2 Corinto 4:8, 9) Aminpigapiga min anengneng ya nanggaway paraan si Jehova tan kombinsido kami ya itultuloy ton gawaen itan.