Kasin Mantultuloy Kan Manbilay, a Singa si Jeremias?

1, 2. Akin a makatunongan labat a namparan imanoen so indibidual tan say pamilya?

KAYARIN pinaseseg nen Josue iray Israelita pian manpili no siopay panserbian da, inkuan to: “Balet nipaakar ed siak tan say abung ko, manlingkor kami ed si Jehova.” (Jos. 24:15) Determinadoy Josue a manmatoor ed Dios, tan sikatoy segurado a manmatoor met so pamilya to. Kalabas na dakel a taon, sanen asingger lay kaderal na Jerusalem, imbaga nen Jeremias ed si Arin Zedekias a no sikatoy onsuko ed saray taga Babilonia, “manbilay ka naani tan say abung mo.” (Jer. 38:17) Say lingon desisyon na ari so angapekta ed sikato, saray asawa to, tan ananak to. Naimatonan ton mismo so impamatey ed ananak to; insan sikatoy binulag tan inawit ed Babilonia.​—Jer. 38:18-23; 39:6, 7.

² Diad kada sakey ed saramay balikas ya aka-italiko, sakey a too so direktan nalalanor. Balet asalambit met so pamilya to. Makatunongan labat itan. Balang sakey a wala la’d edad et walay eebatan to’d Dios. Balet, maslak ya Israelita et kabiangan na sakey a pamilya. Importante met ed saray Kristiano so pamilya. Ontan so nababasa tayo ed Biblia tan nanaaralan tayo ed saray Kristianon pantitipon nipaakar ed panangasawa, panamabaleg ed ananak, tan panagrespeto ed saray kapamilya.​—1 Cor. 7:36-39; 1 Tim. 5:8.

NIKADKADUMAN GANGGAN

3, 4. Antoy pidumaan na situasyon nen Jeremias ed karaklan, tan panon a sikatoy agunggonaan?

³ Sakey si Jeremias ed saramay nantultuloy a ‘nambilay’ nen panaon to. Aliktaran toy inkaderal na Jerusalem, anggaman duma ed karaklan so situasyon to. (Jer. 21:9; 40:1-4) Ingganggan na Dios ed sikato ya agmangasawa o agmanilalak, tan agmibiang ed pigaran normal met labat iran aktibidad na saray Judio ed panaon to.​—Basaen so Jeremias 16:1-4.

⁴ Diad panaon nen Jeremias, kabiangan ed kultura na saray Judio so panangasawa tan panilalak. Ontan so gagawaen na maslak a lalakin Judio, kanian say tawir dan dalin et mansiasiansia ed tribu tan pamilya ra.a (Deu. 7:14) Balet, akin ya aliwan ontan ed si Jeremias? Imbaga na Dios ed sikato ya agmibiang ed kaslakan iran okasyon nipaakar ed panag-ermen odino panliliket lapud saray magano lan nagawa. Agto nepeg a ligliwaen iray inateyan odino midungo’d sikara kayari na ponpon; nisay onla ed saray Judion kasalan. Agmanbayag et mangangga met lanlamang so ontan iran okasyon o panliliket. (Jer. 7:33; 16:5-9) Say intulok to’d sayan ganggan so angarum na belat ed mensahe to tan angidanet ed kagrabe na manasingger lan panangukom. Diad saginonor et sinmabi itan. Naisip mo ta no anto kasi alikna na saramay kinan day ananak da lapud inkadesperado odino saramay sankanengneng dan nabubulok so bangkay na inad-aro ra? (Basaen so Jeremias 14:16; Tag. 2:20.) Kanian aliwan pakaskasi si Jeremias ed agto impangasawa. Naupot man iray pamilya ed sayan 18-bulan a pangubkob, agnasali nen Jeremias so manermen a resulta na pakaandiay asawa odino ananak.

5. Antoy kaimportantian na saray bilin ed Jeremias 16:5-9 parad saray Kristiano?

⁵ Balet, kasin onaplika ed sikatayo so Jeremias 16:5-9? Andi. Papasesegen iray Kristiano a ‘ligliwaen da iray walad amin a klase na kairapan’ tan ‘miliket ed saray totoon manliliket.’ (2 Cor. 1:4; Roma 12:15) Si Jesus a mismo et inmatendi ed sakey a bansal tan pinagmaliw to itan a mas maliket. Anggaman ontan, makapataktakot so manatalaran ed sayan mauges a sistema. Anggan saray Kristiano et nayarin managmak na kairapan tan walaray pankaukolan dan agda nagamoran. Indanet nen Jesus a kaukolan ya akaparaan tayon gawaen so amin a paraan pian makapansungdo tan makapanmatoor itayo, a singa ginawa na saray agagi tayo nen inmunan siglo a tinaynan day Judea. Sirin, nepeg a seryoson nonoten so nipaakar ed pangasawa, agpangasawa, odino panilalak.​—Basaen so Mateo 24:17, 18.

6. Siopay nagunggonaan ed pannodnonot ed samay ganggan na Dios ed si Jeremias?

⁶ Antoy naaralan tayo ed ganggan na Dios ed si Jeremias ya agto mangasawa odino manilalak? Walaray matoor a Kristiano natan ya andiay asawa odino ilalak. Antoy naaralan da ed kipapasen nen Jeremias? Tan akin a nepeg ya imanoen na anggan saray Kristianon walaan na asawa tan ananak iyan aspekto na bilay nen Jeremias?

7. Antoy nepeg tayon nodnonoten natan nipaakar ed ganggan ed si Jeremias ya agto manilalak?

⁷ Konsideraen pan unona so ganggan ed si Jeremias ya agto manilalak. Ag-inganggan nen Jesus ed saray patumbok to ya ag-ira manilalak. Balet, imanoen ya imbaga ton “pakaskasi” iray malukon odino saray manpapasuso diad insabi na kairapan ed Jerusalem nen 66-70 C.E. Nagkalalon mairap itan a panaon ed sikara lapud kipapasen da. (Mat. 24:19) Natan et walay onsasabin mas baleg a kairapan. Lapud saya, nepeg a mas nodnonoten na saray sanasawan Kristiano no kasin mananak ira. Agta miabobon ka ya oniirap lan oniirap so panaon natan? Tan walaray sanasawa ya aksobien dan mairap so pamabaleg ed ananak a mansiansia ed dalan na bilay anggad manampot la iyan sistema. Anggaman say sanasawa so mandesidi no kasin mananak ira, maabig no nodnonoten day kipapasen nen Jeremias. Panon to balet imay ganggan na Dios a sikatoy agmangasawa?

MANARAL MANLAPUD AG-IMPANGASAWA NEN JEREMIAS

8. Akin a nibaga tayon agnakaukolan so pangasawa pian napaliket so Dios?

⁸ Sanen imbaga na Dios ed si Jeremias ya agto mangasawa, sikatoy ag-angiletneg na sakey a totontonen a tumboken na amin a lingkor to. Maabig so pangasawa. Inyuksoy itan nen Jehova pian ondakel so totoo tan panlapuan na baleg a liket tan inkapnek. (Uli. 5:18) Ingen, aliwan amin et walaay asawa. Nayarin walaray eunoko diad limog na saray totoo na Dios legan a manpropropesiya si Jeremias.b Seguradon wala met iray balo. Kanian aliwan si Jeremias labat so tuan managdayew ya andiay asawa. Siempre, walay rason to’d agto impangasawa, tan ontan met ed arum a Kristiano natan.

9. Anton apuyanan a bilin nipaakar ed panangasawa so nepeg tayon nodnonoten a maong?

⁹ Dakel a Kristiano so mangaasawa, balet aliwan amin. Amta tayo ya ag-angasawa si Jesus, tan imbaga to a walaray disipulo ton “makayarin mangawat” diad nonot tan puso ra ya ag-ira mangasawa. Pinaseseg to iramay makasarag ya ontan so gawaen da. (Basaen so Mateo 19:11, 12.) Kanian maabig no komendaan so sakey a mansiasiansian andiay asawa lapud pamapadaak toy serbisyo to’d Dios, imbes a sutilen. Tua, walaray Kristiano a lapud sirkumstansya et anggapo ni asawa ra. Singa bilang, nayarin agni ra akalmo na matukoy a Kristianon kapareha tan determinado iran mangunor ed ganggan na Dios a mangasawa “dia labat ed Katawan,” tan nakomendaan iya. (1 Cor. 7:39) Saray arum a lingkor na Dios so andian na asawa lapud abalo ra.c Nepeg ya agda lilingwanan ya abayag lan ipapatnag na Dios (tan si Jesus) so panangiyansakit ed saray andian na asawa.​—Jer. 22:3; basaen so 1 Corinto 7:8, 9. 

10, 11. (a) Antoy tinmulong ed si Jeremias pian ontalona ed agto impangasawa? (b) Panon a papaneknekan na saray modernon-agew ya eksperiensya a saramay mansiasiansian andiay asawa et nayarin nawalaan na makapaliket a bilay?

¹⁰ Diad impansiansia nen Jeremias ya andiay asawa, sikatoy nanilalo ed tulong na Dios. Panon? Tandaan a nanliketan nen Jeremias so salita nen Jehova. Satan so talagan amabiskeg tan amaseguro ed si Jeremias diad dakel a taon a sikatoy akasentro ed kimey ya inganggan na Dios. Niarum ni, maalwar ton pinaliisan so pilimog ed saramay nayarin mamalaw ed sikato lapud agto impangasawa. Mas labay to ni manbukbukor nen say miulop ed saramay ontan so tendensia ra.​—Basaen so Jeremias 15:17.

¹¹ Dakel a Kristianon andiay asawa​—lalaki tan bibii, malangwer o maedad la​—so manutumbok ed maong ya ehemplo nen Jeremias. Ipapanengneng na saray eksperiensya a baleg a tulong so pagmaliw ya okupado ed makabkabaliksan iran kimey diad serbisyo’d Dios. Singa bilang, oniay komento na sakey a Tasin manlilingkor ed sakey a Chinese a kongregasyon: “Walay direksion na bilay ko lapud pampapayunir ko. Bilang sakey a marikit, say inka-okupadok so ontutulong ed siak pian napaliisay manermen. Kayari sanagew, sankaliknak so inkapnek ta namomoriak a talagan makakatulong ed totoo so ministeryok. Saya so mangiiter ed siak na baleg a liket.” Onia met so imbaga na sakey a 38 años a payunir: “Parad siak, say sekreto na liket et no antam a panliketan iray bengatlan positibo, antokaman ni situasyon mo.” Sakey nin agi ya andiay asawa diad abalaten a Europa so prangkan angikuan: “Tua, aliwan onian talagay implanok ed bilay ko, balet maliket ak, tan mantultuloy ak a manliket.”

12, 13. (a) Anto so realistikon panmoria ed pangasawa tan agpangasawa? (b) Nipaakar ed agpangasawa, antoy idadanet na bilin tan impanbilay nen Pablo?

¹² Nayarin amoria met nen Jeremias a say nansumpalay bilay to et aliwan unong ed implano to. Balet nayarin atalosan ton ontan met so kipapasen na dakel ya angasawa tan nanilalak. Oniay obserbasyon na sakey a payunir ed España: “Walaray kabat kon de-asawa a maliket, wala met iray agmaliket. Saya so akakombinse’d siak ya ag-akadepende so liket ko ed piasawa odino andi.” Seguradon say eksperiensya nen Jeremias, a sakey labat ed saray nilibo, et mamaneknek a posiblin nawalaan na makapnek tan maliket a bilay so andiay asawa. Pepekderan met iya na kipapasen nen apostol Pablo, ya insulat to: “Ibabagak ed saray andian na asawa tan saray bibiin balo, a maabig no mansiansia ran singa siak.” (1 Cor. 7:8) Nayarin si Pablo et sakey a balo. Antokaman so kipapasen, anggapoy asawa to sanen sikatoy nanmisionero a legan na satan et dakdakel so agawaan to. (1 Cor. 9:5) Agta makatunongan ya ibagan akatulong ed sikato so kipapasen to bilang andiay asawa? Lapud satan, sikatoy ‘naynay ya akapanlingkor ed Katawan ya anggapoy makasbel,’ tan dakel so maabig ya agawaan to.​—1 Cor. 7:35.

¹³ Apuyanan si Pablo a mangiyarum na onia: “Saramay mangasawa et nawalaan na kairapan ed laman.” Impaisulat met na Dios ed si Pablo iyan makabkabaliksan a katuaan: “No say siopaman et desidido la ed puso to ya . . . mansiansian andiay asawa, maabig so gawaen to. Lapud saya, saman met so mangasawa et maabig so gawaen to, balet samay agmangasawa et magmaong so gawaen to.” (1 Cor. 7:28, 37, 38) Agbalot abasa iratan nen Jeremias, balet papaneknekan na impanlingkor to ed dakel a taon a say agpangasawa et aliwan makasbel ed pakawalaan na makapnek a bilay diad panaglingkor ed Dios. Diad tua, baleg a makatulong itan pian lalon makabaliksan so bilay, ya akasentro’d tuan panagdayew. Si Arin Zedekias, a walaay asawa, et agtinmulok ed bilin nen Jeremias kanian inatey; balet say andiay asawan si Jeremias et tinmulok ed ganggan kanian nantultuloy a nambilay.

MAMABISKEG TAN NAPABISKEG

14. Antoy ipapabitar na impankaaro na pamilya nen Aquila tan si Pablo?

¹⁴ Singa nipaimano la, maslak a lalaki tan bibii ed panaon nen Jeremias et angasawa tan kabiangan ed sakey a pamilya. Ontan met ed panaon nen Pablo. Maseguron maslak a Kristianon de-pamilya et agmakapanlingkor ed arum a bansa a singa ginawa nen Pablo, balet dakel so nagawaan da diad mismon lugar da. Sakey la so itulong ed saray agagin andiay asawa. Tandaan a kasabi nen Pablo ed Corinto, sikatoy pinatuloy nen Aquila tan Priscila diad abung da tan impila ra ed anapan da. Aliwan satan labat. Say impikaaro na sayan pamilya ed si Pablo et seguradon makapabiskeg. Isipen pa so liket da diad pandurungo ra tan ed arum ni ran pankanawnawa a saniiba ra. Wala met kasi ontan a naeksperiensya nen Jeremias? Anggaman sikatoy andiay asawa a manlilingkor ed Dios, agtayo iisipen ya agto labay so milimog ed totoo. Maseguron nanliketan toy maapit ya impilimog ed saray pamilyan matoor ed Dios, a nayarin diad pamilya nen Baruc, Ebed-melec, tan arum ni ra.​—Roma 16:3; basaen so Gawa 18:1-3.

15. Panon a makatulong na baleg iray Kristianon pamilya ed saray agagin andiay asawa?

¹⁵ Saray Kristianon andiay asawa natan et nagunggonaan met ed maaron pipiulop a singa ed samay impikaaro na pamilya nen Aquila ed si Pablo. No walaan kay pamilya, kasin manggagawa kay paraan pian nakalimog iramay andiay asawa? Oniay impatua na sakey ya agin bii: “Tinaynan ko lay mundo tan agko la labay a pawilen. Balet, kaukolan ko nin siansiay panangasikaso tan panangaro. Komon ta mangitarya si Jehova na kaaruman ya espiritual a tagano tan panamaseseg ed sikami ran Kristianon andiay asawa. Kaukolan mi met so imano, tan aliwan amin mi et labalabay toy miasawa. Balet, singano anggapoy ontulong ed sikami. Tua, sarag mi onasingger ed si Jehova anggan anton panaon, balet no kaukolan mi arum a kalimog, makapitongtong kami kasi ed saray kapamilya mi ed espiritual?” Say matuan niyebat na nilibon agagin andiay asawa et on. Panliliketan day ontan a pililimog ed kongregasyon. Aliwa labat a saray kaedaran dan agagi so kaaro ra. Lapud labalabay day walay kaulop, panliliketan da met so mikaaro ed saray agda kaedaran, kaiba laray maedad la odino saray kalangweran ya anak na agagi ed lugar da.

16. Antoran simplin bengatla so nagawaan mo pian napabiskeg iray agagin andiay asawa ed kongregasyon yo?

¹⁶ Diad masakbay a pamplano, napabiskeg mo iray andiay asawa no ipilam iran sagpaminsan ed saray aktibidad na pamilya yo, a singa diad Panagdayew na Pamilya yo no labi. No imbitaan na pamilya yo ed panangan so sakey ya agin andiay asawa, aliwa labat a mananam a naakan so napanggayagaan yo. Sarag mo kasi manggaway paraan pian nakaulop mo ra ed ministeryo? Anto kasi no itagar mo ra no onla’y pamilya yo ed panag-apiger na Kingdom Hall odino diad sagpaminsan a panag-shopping? Iimbitaan na arum a pamilya so sakey a balo odino andiay asawan payunir a miulop ed sikara diad iyatendi ra ed kombension odino diad pambakasyon da. Say ontan a panlilimog et makapabiskeg ed balang sakey.

17-19. (a) Akin a nakaukolan na ananak so aro tan inkabalanse no pantotongtongan day pangasikaso ed maedad la odino agla makayarin atateng? (b) Antoy praktikal a naaralan tayo ed ginawa nen Jesus nipaakar ed impangasikaso to’d ina to?

¹⁷ Say sakey nin pamaakaran a nepeg a nonoten nipaakar ed saray agagin andiay asawa et diad panangasikaso ed maedad lan atateng. Diad panaon nen Jesus, walaray prominentin Judio a masilib dan papaliisan so pangasikaso ed atateng da. Ibabaga ran saray relihyoson obligasyon a ginawa ran dili et mas importante ni nen saray inter na Dios ya obligasyon da’d atateng da. (Mar. 7:9-13) Aliwa komon ya ontan iray Kristianon pamilya.​—1 Tim. 5:3-8.

¹⁸ Panon to balet no saray maedad lan ateng et walaay pigaran Kristianon ananak? No walay anak ya andiay asawa, kasin sikato lay obligadon mangasikaso? Oniay insulat na agin bii a taga Japan: “Labay ko komoy miasawa, balet lapud siak so mangaasikaso ed atateng ko, agak makapiasawa. Matalek ak a natatalosan nen Jehova so kesaw ed panangasikaso’d atateng tan say pakakaermenan na saray andiay asawa.” Ompan say sengegan et walaray agagi ton de-asawa a nandesidi lan sikatoy mangasikaso anta agda ni atepetan. Diad onia ran kipapasen, nonoten a wala met iray agagi nen Jeremias ya aliwliway impantrato ra’d sikato.​—Basaen so Jeremias 12:6.

¹⁹ Natatalosan nen Jehova iray andiay asawa tan sikatoy mililikna ed saramay walad makapasubok iran situasyon. (Sal. 103:11-14) Balet, maedad man o agla makayari iray ateng, sikara nin siansia so ateng na amin ya ananak da ya aliwan saraman labat so andiay asawa. Tua, nayarin say arum ya anak et walaan lay dilin pamilya. Ingen, agpultoten na satan so relasyon da ed atateng da, nisay ekalen toy responsabilidad da bilang Kristiano ya ontulong ed panangasikaso no nakaukolan. Tandaan ya anggan sanen magano lan ompatey si Jesus, agto nilingwanan so obligasyon to tan nanggaway paraan pian naasikasoy ina to. (Juan 19:25-27) Anggapoy espisipikon totontonen ed Biblia no panon a panaapagan so pangasikaso’d maedad la odino agla makayarin atateng; tan agmet ibabaga na satan ya automatikon saray ananak ya andiay asawa so mas obligado a mangasikaso. Diad sayan sensitibon pamaakaran, nepeg a pantongtongan a maong iray detalye tekep na inkamakatunongan tan konsiderasyon ed balang sakey, a nonoten so ehemplo nen Jesus ed impangasikaso to’d ina to.

20. Antoy nibagam nipaakar ed pililimog ed saray andiay asawa diad kongregasyon yo?

²⁰ Oniay nipuyan ed si Jeremias ya ipasakbay to: “Agla ra naani mangibangat balang laki ed kaabay to, tan balang laki ed agi to, a kuan da, Amtaen mo si Jehova; ta sikara amta ra ak naani ya amin.” (Jer. 31:34) Say prinsipyo na saya et onaaplika’d sikatayo lapud panggagayagaan tayo la so alay abig ya ulopan ed Kristianon kongregasyon, kaiba laray agagin andiay asawa. Andi-duaruwa a labay tayon amin so mamabiskeg tan napabiskeg, tan nanengneng a sarayan andiay asawa et mantultuloy a manbilay.