Komon “Say Kareenan nan Dios” so Manbantay ed Puso Yo
“Itangwa nen Jehova so lupa to ed sika, tan itdan to ka na kareenan.”
—NUMEROS 6:26.
1. Sakbay na ipatey to, anto so insulat nen Pablo ed si Timoteo, a mangipatnag na anto?
NEN taon 65 K.P., say apostol Pablo so nipisok ed Roma. Anggaman sikatoy asingger lan ompatey a maruksa ed saray lima na Romanon managpatey, si Pablo so walad kareenan. Saya so mapatnag a manlapud saray salita to ya insulat to ed malangwer a kaaro ton si Timoteo, sanen inkuanton: “Akibakal ak ed maabig a pibabakal, asumpal ko so binatik ko, sinononot ak ed pananisia. Manlapud natan angga ed arapen wala so niparaan ed siak a balanget na kaptekan, a say Katawan, say maptek ya ukom, iter to ed siak diad saman ya agew.”—2 Timoteo 4:7, 8.
2. Anto so manbantay ed puso nen Pablo ed interon bilay to, ya anggad impatey to?
2 Panon ya ontan lan mapalna si Pablo ed arap na ipapatey? Satan so lapud “say deen na Dios a talonaan to so amin a pakatalos” so manbabantay ed puso to. (Filipos 4:7) Saya lanlamang a deen so analimbeng ed sikato ed amin na saray apano-na-ebento iran taon nanlapulad sakbay ya inkakumberte to ed Inkakristiano. Satan so anuporta ed sikato ed inkipangaw, panggulo, panaglewet tan pambato. Satan so amabiskeg ed sikato ya akibakal a sumpad apostasya tan saray impluensya na Judaismo. Tan satan so akatulong ed sikaton mipuligesgesan ed angnanengneng a demoniko iran puersa. Mapatpatnag, satan so amabiskeg ed sikato ya anggad kasampotan.—2 Corinto 10:4, 5; 11:21-27; Efeso 6:11, 12.
3. Anto iray tepet ya apalesa nipaakar ed kareenan na Dios?
3 Agaylan mabiskeg a puersa so aromog nen Pablo ed sayan kareenan! Kasin naaralan tayo natan no anto itan? Kasin makatulong ed sikatayon manbantay ed saray kapusoan tayo tan mamabiskeg ed sikatayo “legan a mibakal ed maabig a pibabakal na pananisia.” Kaleganan na sarayan mairap, “a maatap a panaon a mairap a pidenengan”?—1 Timoteo 6:12; 2 Timoteo 3:1.
Kareenan ed Dios—Panon ya Abalang
4. Anto iray arum a kabaliksan na salitan “kareenan” ed Biblia?
4 Diad Biblia say salitan “kareenan” so walaan na dakel iran kabaliksan. Saray onggendan so arum ed saraman, unong a nilista ed The New International Dictionary of New Testament Theology: “Diad interon D[aan] a S[ipan], [sha·lohmʹ] (kareenan) so mangobre ed inkaabig unong ed sankalaknaban a pantalos ed salita (Uko. 19:20); inkaaligwas (Sal. 73:3), anggan ed panukoy ed say agmakadios; bunigas ed laman (Isa. 57:18[, 19]; Sal. 38:3); inkapenek . . . (Gen. 15:15 tan arum nira); maabig a relasyon ed baetan na nasyones tan totoo ( . . . Uko. 4:17; 1 Awa. 12:17, 18); kilalaban ( . . . Jer. 29:11; cf. Jer. 14:13).” Sankaimportantian so mareen a relasyon ed si Jehova, ya antokaman ya arum a kareenan, diad tua no andian itan so temporaryo lambengat tan limitado.—2 Corinto 13:11.
5. Panon a say kareenan ed palsa na Dios so adisturbo?
5 Gendagendat, say interon palsa so sigpot a mikareenan ed si Jehova. Tekep na maabig a katunongan, inyabawag na Dios ya amin a kimey na palsa to a maabig a maong. Peteg, say mangatatawen iran angheles so inmeyag ed liket ed nengneng dan amin. (Genesis 1:31; Job 38:4-7) Anggaman ontan, agmakapaliket, a satan a sankatalbaan a kareenan so agnantultuloy. Satan so abuyak sanen say espiritun palsa a kabat natan a si Satanas et amalikdo ed sankabaloan iran intelehentin palsa na Dios, si Eva, ya inmarawi ed katutulok ed Dios. Say asawa nen Eva, si Adan, so tinmonbok ed sikato, tan tekep na taloran rebelden bulos wala so gotgotan ed talba.—Genesis 3:1-6.
6. Anto so pansumpalan na inkabalang na kareenan na Dios ed katooan?
6 Say inkabalang na kareenan ed Dios so makadesyang parad si Adan tan si Eva, ya angigapo natan ed mankalkalnan pakaderal ed pisikal ya anampot ed impatey da. Imbes a manliket ed kareenan diad Paraiso, si Adan so walan akipuligesgesan ed agniparaan a dalin ed paway na Eden pian taganoen so ombabaleg a pamilya to. Imbes a mankontento ed pagmaliw ya ina ayadyarin atooan a rasa, si Eva so nanbunga na ag-ayadyarin anak ed sakit tan irap. Say inkabalang na kareenan ed Dios so angitonton ed imon tan karawalan ed limog na katooan. Pinatey nen Cain so agi ton si Abel, tan diad panaon na Delap, say interon dalin so walan napno na karawalan. (Genesis 3:7–4:16; 5:5; 6:11, 12) Sanen say inmunan ateng tayo so inatey, seguradon sikaray aglinma ed saray ponpon dan apenek, “ed kareenan,” a singa ed si Abraham diad dakel iran taon ed saginonor.—Genesis 15:15.
7. (a) Anton propesiya so imbalikas na Dios ya angituro ed kipawil na kompleton kareenan? (b) Panon kaimpluensya so apagmaliwan na kabusol na Dios a si Satanas?
7 Kayarin abalang nen Adan tan si Eva so kareenan, aromog tayo so inmunan impamitla na gotgotan ed Biblia. Akisalita so Dios ed si Satanas tan inkuanto: “Mangyan ak na gulaan ed baetan mo tan ed bii tan ed baetan na binim tan bini to. Mekmekan to ka ed ulo tan sikato so sugaten mo ed mukor.” (Genesis 3:15) Legan ya onlabas so panaon, say impluensya nen Satanas so binmaleg ed punto a nikuan nen apostol Juan: “Say interon mundo so mandukdukol ed pakayari na mauges a sakey.” (1 Juan 5:19) Say mundo a walad silong nen Satanas so petepeteg ya ag-aki kareenan ed Dios. Matukotukoy, sirin, say babangatan a Santiago so amasakbay ed saray Kristianos: “Agyo ta amta a say pikakaaro ed mundo so pibubusol ed Dios?”—Santiago 4:4.
Mareen diad sakey a Marelmeng a Mundo
8, 9. Kayariy impankasalanan nen Adan, panon a saray katooan et mikareenan ed Dios?
8 Diad Eden, sanen inmunan binitla na Dios so salitan “gulaan,” impasakbay to met no panon a say kompleton kareenan et nipawil ed palsa. Say insipan a bini na bii na Dios so manmekmek ed ulo na orihinal a manamuyak-kareenan. A manlapud Eden a manpatuloy, saramay managamil na pananisia ed satan a sipan so magayaga ed mareen a relasyon ed Dios. Diad si Abraham, saya so abayuboan ed pikakaaro.—2 Awaran 20:7; Santiago 2:23.
9 Diad panaon nen Moises, pinorma nen Jehova iray anak na Israel, say apo nen Abraham, ed sakey a nasyon. Sikatoy angiyopresi na kareenan to ed sayan nasyon, a singa nanengneng ed bendisyon a si Aaron, say atagey a saserdote, ya imbalikas to ed sikara: “Komon papalaren ka nen Jehova tan talimaen to ka. Komon pasinagen nen Jehova so lupa to ed sikayo, tan komon papalaren to kayo. Itangwa komon nen Jehova so lupa to ed sikayo tan itdan to ka na kareenan.” (Numeros 6:24-26) Say kareenan nen Jehova so mangitarok na mayaman a gungguna, balet satan so niopresin walaan na kondisyon.
10, 11. Para Israel, diad anto a say kareenan ed Dios et kondisyonal, tan antoy resulta na satan?
10 Imbaga nen Jehova ed nasyon: “No manonton kayo ed saray tontonan ko tan unoren yo so saray ganggan ko tan gawaen yo ra, dia ed satan iter ko so saray uran yo no panaon da, ta ipaway na dalin so bunga to tan saray kikiew na uma ipaway da naani so bunga ra. Tan mangiter ak na kareenan ed saman a dalin, tan ondokol kayo naani et anggapo a balot so manaktakot ed sikayo; tan pangangaen ko so saray mauges ya ayayep a manlapud dalin yo, tan say kampilan so ag-onlabas ed dalin yo. Tan miulop ak ed nanleleetan yo tan paneknekan ko so inkasiak a Dios yo, tan sikayo, ed biang yo, paneknekan yo so inkasikayo a katooan ko.” (Leviticus 26:3, 4, 6 12) Makapangayaga so Israel ed kareenan ta walaan ira na kaligenan a manlapud kakabusol, daakan ed materyal, tan sakey a maapit a relasyon ed si Jehova. Balet saya so mandepende ed katutulok da ed Ganggan nen Jehova.—Salmo 119:165.
11 Diad interon awaran na nasyon, saray Israelitas a sitotoor ya analin nansiansia ed saray ganggan nen Jehova so peteg a nangayaga ed sikato ed kareenan, tan naynay ya angitarok itan na dakel ya arum niran bendisyon. Legan na kasakbayan iran taon na uley nen Arin Solomon, say deen ed Dios so angitarok na materyal ya aligwas tan ontan met ed deen a manlapud saray bakal ed kakaabay na Israel. Dedeskribien itan a panaon, inkuan na Biblia: “Et say Juda tan Israel so nansiansian nanayam ed kaligenan, balang sakey ed silongan na ubasan to tan higos to, manlapud Dan angga ed Beersheba, ed amin ya agew nen Solomon.” (1 Arari 4:25) Anggaman linmesa iray karelmengan manlapud kabangibang iran dalin, saray matoor ya Israelita so siansian walaan na kareenan a peteg a makanakana, say kareenan ed Dios. Sirin, si Arin David, say bantog a bumabakal, insulat to: “Siak ondokol ak naaani ed kareenan tan naugip ak, ta sika labat, O Jehova, so mamaayam ed siak ed kaligenan.”—Salmo 4:8.
Magmaong a Basiyan na Kareenan
12. Panon a diad kaunoran et impulisay na Israel so kareenan ed Dios?
12 Diad saginonor, say Bini a mangipawil ed kompleton kareenan so sinmabi ed inkatoo nen Jesus, tan diad inkiyanak to saray anghel nankanta ra: “Gloria ed Dios ed sankatagyan, tan dia ed dalin deen ed limog na totoon maong linawa.” (Lucas 2:14) Inmapireng si Jesus ed Israel, balet anggaman walad silong na sipan na Dios, satan a nasyon a bilang interamenti so angipulisay ed sikato tan sikatoy inpalima ra ed saray Romano a papatey. Kasakbayan na impatey to, inanggisan nen Jesus so Jerusalem, ya angikuan: “No sika, salanti sika et naamtaan mo komon dia ed sayan agew iray bengatla nipaakar ed deen—balet natan niamot ira ed saray matam.” (Lucas 19:42; Juan 1:11) Lapud impangikaindan ed si Jesus, kompleton abalang na Israel so kareenan to ed Dios.
13. Anto so balon dalan ya inletneg nen Jehova parad too pian naromog so kareenan ed Sikato?
13 Anggaman ontan, saray gagala na Dios so agnipulisay. Apaoli si Jesus a manlapud patey, tan sikato so angitarok ed si Jehova na balor na ayadyarin bilay to a bilang dondon parad maptek-impanpuson totoo. (Hebreos 9:11-14) Say bagat nen Jesus so nagmaliw a sakey a balo tan magmaong a dalan parad totoo—nampara ed natural ya Israelitas tan saray Hentil–pian naromog so kareenan ed Dios. Inkuan nen Pablo ed sulat to ed saray Kristiano ed Roma: “Sanen sikatayo so kakabusol, sikatayoy akikasakey ed Dios ed panamegley na impatey na Anak to.” (Roma 5:10) Diad inmunan siglo, saramay akikareenan ed sayan dalan so alanaan na masanton espiritu a magmaliw a tagibin ananak na Dios tan saray membro na balon espiritual a nasyon a tinawag a “say Israel na Dios.”—Galacia 6:16; Juan 1:12, 13; 2 Corinto 1:21, 22; 1 Pedro 2:9.
14, 15. Ideskribe so kareenan ed Dios, tan isalaysay panon ton salimbengan iray Kristiano anggaman sano sikaray puntirya na karelmengan nen Satanas.
14 Sarayan balon espiritual ya Israelita so nagmaliw a puntirya na karelmengan a manlapud Satanas tan ed mundo to. (Juan 17:14) Anggaman ontan, sikaray nawalaan na “kareenan a manlapud Dios say Ama tan Kristo Jesus a Katawan tayo.” (2 Timoteo 1:2) Imbaga nen Jesus ed sikara: “Sinalitak irayan bengatla ed sikayo pian diad siak nawalaan kayo na kareenan. Dia ed mundo walaan kayo na kairapan, balet manmatalek kayo! tinalok so mundo.”—Juan 16:33.
15 Saya so kareenan ya akatulong ed si Pablo tan ed kapara ton Kristianos a mansungdo anggan ed amin a kairapan a kidungetan da. Mangidalangirang itan na mareen, mantunosan a relasyon ed Dios ya agawan posible ed panamegley na bagat nen Jesus. Satan so mangiter ed mankayaryan na ontan na sakey a makalmadon deen na kanonotan unong a sikatoy mankabat ed paga nen Jehova. Sakey ya ugaw ya ampopoen na maaron ama so walaan na mipadpaaran deen, sakey ya agmanduwaruawan inkapeteg a sikatoy babantayan na sakey a maasikaso ed sikato. Pinaseseg nen Pablo iray taga-Filipos: “Agkayo mapaga ed antokaman, noag dia ed amin dia panamegley na pikakasi tan pikekerew a tekep na pisasalamat nipakabat komon ed Dios iray kerew yo; tan say deen na Dios a talonaan ton amin a nonot so manbantay ed kapusoan yo tan saray mental a pakayari yo diad panamegley nen Kristo Jesus.”—Filipos 4:6, 7.
16. Panon a say kareenan ed Dios et mangilanor ed relasyon na inmuna-iran siglon Kristiano ed sinansakey?
16 Sakey a resulta na inkabalang na deen ed Dios et say pibubusol tan gotgotan. Para dia ed inmunan-siglo iran Kristianos, say pakaromog na kareenan ed Dios so nansumpal ed mogmong kasonian to: say deen tan pankakasakey ed limog na inkasikara, a tatawagen nen Pablo a “manamasakey a bedber na kareenan.” (Efeso 4:3) Sikaray ‘nanisip a nankakasakey tan nambilay a mareen, tan say Dios na aro tan kareenan so walad sikara.’ Niarum ni, sikaray nanpulong na “maong a balita na kareenan,” a satan et makanakana, say maong a balita na killalaban parad ‘kaaro na kareenan,’ saramay onkiwas ed maong a balita.—2 Corinto 13:11; Gawa 10:36; Lucas 10:5, 6.
Sakey a Sipanan na Kareenan
17. Anto so walan ginawa na Dios ed totoo to ed agew tayo?
17 Kasin naromog natan so ontan a kareenan? On, nayari. Nanlapud inkiletneg na Panarian na Dios ed silong na maglorian Jesu-Kristo ed 1914, walan tinugyop nen Jehova so nakdaan na Israel na Dios a manlapud sayan mundo tan akisipanan ed sikara ed kareenan. Sirin walan sinumpal to so sipan a ginawa ed panamegley na propetan Ezequeil: “Ontan met manggawa ak naani na sakey a sipan na kareenan ed sikara;sakey ya andi-geter a sipanan so onsabi ed sikara. Tan ipasen ko ra naani tan parakelen ko ra tan iletneg ko naani santuaryo ed pegley da ed ando lan ando lawas.” (Ezequiel 37:26) Ginawa nen Jehova itan a sipan ed alanaan iran Kristianos, a singa agagi ed inmunan siglo, a mangagamil na pananisia ed bagat nen Jesus. Alinisan ed espiritual a polusyon, walan indedeka ra so inkasikara ed mangatatawen ya Ama ra tan nanggunaet a tinmonbok ed saray ganggan to, nagkalautlan bantog diad pangiyuna ed sankamundoan a panagpulong na maong a balita na niletneg a Panarian na Dios.—Mateo 24:14.
18. Panon a say arum ed limog na nasyones so kinmiwas sano natalosan da so ngaran na Dios et wala ed Israel na Dios?
18 Intuloy na propesiya: “Say tabernakulok met wala naani ed sikara, tan siak naani Dios da, tan sikara naani baley ko. Et saray nasyon naamtaan da naani a siak, si Jehova, a mamasanto ed Israel.” (Ezequiel 37:27, 28) Mitunosan ed saraya, nilasus nilibo, on, nilaksalaksa, a manlapud “saray nasyones” so walan amidbir a say ngaran nen Jehova so walad Israel na Dios. (Zacarias 8:23) Manlapud amin a nasyones, sikaray nankakasakey a manlikor ed si Jehova a tekep na satan ya espiritual a nasyon, ya amorma na “baleg ya ulop” ya anengneng ed Apocalipsis. A walan inurasan so “kawes da tan pinaputi ra ed dala na Kordero,” sikaray makaliktar ed baleg a kairapan ed sakey a mareen a balon mundo.—Apocalipsis 7:9, 14.
19. Anto so kareenan a pangagayagaan na totoo na Dios natan?
19 Nankakasakey, say Israel na Dios tan baleg ya ulop so nangayaga ed espiritual a kareenan a mipadpara ed kareenan a nangayagaan na Israel ed silong nen Arin Solomon. Nipaakar ed sikara, impropesiya nen Miqueas: “Pitpiten da naani so saray kampilan da a gawaen a lukoy tan saray gayang da gawaen a kalkalawit. Say nasyon agto naani yayag so kampilan a sumpa ed sananey a nasyon ta ag-ira met la naani manaral na bakal. Tan onyurong ira naani, balang sakey ed silong na kiew to ya ubas tan ed silong na kiew to ya higos, tan anggapo nani manaktakot ed sikara.” (Miqueas 4:3, 4; Isaias 2:2-4) Mitunosan ed saya, sikaray inmarawi ed bakal tan gotgotan, simbolikon pinitpit daray kampilan da a ginawan lukoy tan say gayagayang da a komkompay. Sirin, sikaray mangayaga ed mareen ya impanaagi ed interon internasyonal a komunidad, antokaman so nasyonalidad, lenguahe, rasa, o sosyal a nanlapuan da. Tan panliliketan da so inkapeteg na manalimbeng a panagbantay nen Jehova ed sikara. ‘Anggapoy mangebiew ed sikara.’ Peteg, ‘si Jehova a mismo so mangiter na biskeg ed saray totoo. Si Jehova a mismo bendisyonan to so totoo to na kareenan.”—Salmo 29:11.
20, 21. (a) Akin a nepeg tayon mankimey ed kipreserba na kareenan ed Dios? (b) Anto so nibaga tayo ed gunaet nen Satanas ed paneral na kareenan na totoo na Dios?
20 Anggaman ontan, diad inmunan siglo K.P., say kareenan na ariripen na Dios so walaan na say inkarelmeng nen Satanas. Imbasileng a manlapud tawen kayari na inkiletneg na Panarian na Dios nen 1914, nanlapulad satan ya akibakal si Satanas ed “nakdaan na bini na [bii].” (Apocalipsis 12:17) Anggan ed agew to, impasakbay nen Pablo: “Ta agtayo mitolot ed laman tan dala noag ingen onsumpa itayo ed saray manonaan onsumpa ed saray pakayari onsumpa ed saray manuley ed mundo na sayan kabilungetan onsumpa ed saray mauges ya espiritu ed pasen a mangatatawen.” (Efeso 6:12) Diad inkipokok natan nen Satanas ed asingger ed dalin, satan a pasakbay so nasusumpal la.
21 Inusar nen Satanas so balang taktika a bebenbenan to diad gunaet a deralen so kareenan na totoo na Dios, ingen sikato so sinmaew. Nen 1919, anggapo ni ingen so anggan 10,000 a manlinkor a matoor ed Dios. Natan, wala la so masulok nen apatiran laksan mananalo ed mundo diad panamegley na pananisia ra. (1 Juan 5:4) Parad saraya, say kareenan ed Dios tan kareenan ed sinansakey so katuaan, unong a sikaray nansungdo ed impanirap nen Satanas tan ed bini to. Balet nipaakar ed sayan panamairap, tan konsideraen tayo so dilin ag-inkayadyari tayo tan say “maatap a panaon a mairap a pidenengan” a panbibilay tayo, nakaukolan a mankimey tayon sigugunaet a mangipreserba ed kareenan tayo. (2 Timoteo 3:1) Diad ontumbok ya artikulo, nengnengen tayo no antoy lanoren na saya.
Panon Yon Isalaysay
◻ Akin a gendagendat ya abalang na too so kareenan to ed Dios?
◻ Parad Israel, diad anto a say kareenan ed Dios et kondisyonal?
◻ Anto so akabasiyan na kareenan ed Dios natan?
◻ Anto so kaaruman iran bendisyon a pangayagaen tayo no walaan tayo na kareenan ed Dios?