Say Panmoria na Biblia ed Kareenan tan Kaligenan
Awaten na dakel a totoo so katuaan na bengatlan ompapatnag a kurang a mamaarap ed babaleg a pankakasakey na mundo tan say kareenan tan kaligenan a nayarin itarok na saya. Maniilalo ra a say ontan a kiwas et mangitonton ed magmaong a mundo. Balet ipanengneng na Biblia a nagkalalo so nalalanor nen say mapalaway a nanengneng.
SAY tema na kareenan tan kaligenan so nagkalautlan makapainteres ed saray Kristiano lapud no antoy insulat nen apostol Pablo ed leksab na inkapuyan ed sakey a Kristianon kongregasyon ed inmunan siglo. Saray salita to so nikurit ed Biblia ed 1 Tesalonica 5:3: “Kapigan man ya ibabaga ran: ‘Kareenan tan kaligenan!’ insan biglan kadederal so onsabi ed sikara a singa mamapasakit a biin malokon; tan ag-ira makaliktar.” Mamalesa iyan kasulatan na importatin tepetepet.
Kareenan tan Kaligenan—Gapoan na Anto?
No basaen yo so konteksto na saray salita nen Pablo ya inaon ed tagey, natalosan yo a saray mangikuan na “kareenan tan kaligenan” et aliwan sililiing iran Kristianos, noagta ingen, indibidual ya akaugip no nipaakar ed peteg a nagagawa. Walara ed mapeligron kipapasen ya agda kabat itan lapud isipen dan saray kurang na estado et nengneng to’y maong. Anggaman ontan, nipaakar ed saray Kristiano, inkuan nen Pablo: “No nipaakar ed saray panaon tan panpanaon, agagi, agla nakaukolan a nisulat ed sikayo.” (1 Tesalonica 5:1) On, nepeg tayon sinonot ed pangipanaon na Dios ed saray ebento. Akin? Lapud inkuan nen Pablo so sakey a panaon na biglan kadederal, a tatawagen ya “agew nen Jehova,” so onsasabi “a mapekpekder a singa sakey a matakew ed labi.”—1 Tesalonica 5:2.
Anto so lalanoren na nipasakbay a pantotongtong na kareenan tan kaligenan? Malinlinew, nepeg a nagkalalo itan nen basta tongtongan. Walan pantotongtongan na totoo so kareenan a ngalngali la kabayag na saray panbabakalan da. Nepeg ya ituro na saray salita nen Pablo so panaon sano ompatnag a nadadampot na nasyones so kareenan tan kaligenan ed matalonan dalan. Balet saya so nikuentan palson parungtal lambengat. Say mapatnag a kareenan tan kaligenan a nipaarap ed biglan kadederal so malinlinew ya aliwan peteg a kareenan nisay tuan kaligenan.
Sinalita met nen Jesus iyan biglan kadederal. Tinawag to itan a “baleg a kairapan ya agbalot agawa nanlapulad gapo na mundo ya anggad natan, andi, nisay nagawa lamet.” Nilasus a taotaon sakbay nen Jesus, sinalita met itan nen propetan Daniel, tan deneskribe to itan a bilang “sakey a panaon na gonigon ya agbalot agawa nen saman anggan kapigan a nanlapud inkiwala na nasyon ya angga lanlamang ed satan a panaon.”—Mateo 24:21; Daniel 12:1.
Balanglan natatawag a baleg a kairapan o panaon na gonigon—diad antokaman a kaso, unong ed saray propesiya, punasen na satan so amin a tanda na mangaraldalin a sistema nen Satanas. Imbes a mangipatnag na madibinon panangabobon, say nipropesiyan pantongtong ed kareenan tan kaligenan so nipapaarap ed mismon kasonian to!—Ipareng so Sofonias 3:8.
Niparungtal Iray Elemento na Panaon
Kasin saray agano nin kiwas a mamaarap ed babaleg a pankakasakey ed mundo tan nansumpalan iran ilalo ed kareenan tan kaligenan et kasumpalan na propetikon pasakbay nen Pablo? Bueno, unong a mabetbet a walan ipapaarap na sayan magasin, nanlapulad 1914 et walan atasian tayoray dakel a propesiya ed Biblia a misiglaot ed mangatatawen a kiwawala nen Jesus ed pakayari na Panarian. (Mateo, kapitulo 24, 25; 2 Timoteo 3:1-5; Apocalipsis 6:1-8) Ipanengneng nen Jesus a say agew nen Jehova, sano biglan kadederal so onsabi ed mauges et nagawa leleg a saray membro na kailalakan ya akatasi ed gapoan na sayan panaon et mabilay ni.—Lucas 21:29-33.
Impakabat met nen apostol Pablo so sakey ya elemento na panaon. Inkuanto: “Legan a mansasalita ra ed kareenan tan kaligenan, aminpinsan a sinmabi ed sikara so desyang.” Sayan patalos ed saray salita nen Pablo ed The New English Bible so malinlinew a mangipanengneng a say baleg a kairapan et nagawa “legan a mansasalita ra.” Singa sakey a matakew ed labi—agnamamtaan—onsabi so kadederal sano ag-iilaloan, sano say imano na karaklan a totoo et walad iilaloan dan kareenan tan kaligenan. Sirin, diad sayan bekta agtayo nibaga a tekep na kapekderan a say kaplesan a situasyon na kareenan tan kaligenan et manumpal ed saray salita nen Pablo—odino no anton laknab na tongtongan ed kareenan tan kaligenan so napaaligwas ni—say katuaan a satan a tema so narerengelan natan ed agnaparisan a sukat so mamaalerto ed saray Kristiano ed pankaukolan na pansiansian sililiing ed amin a panaon.
‘Pantutolakan’ ed Baetan na Saray Pakayari na Mundo
Sanen sinalita to so panaon na gonigon, impakabat met nen propetan Daniel so sakey ya elemento na panaon. Impanengneng to a say panaon na gonigon so nagawa ed kasampotan na andukey lan panaon a balingaan ed baetan na duaran pakayarin bloke, sakey a natatawag ya “ari na amianen” tan say sananey, “say ari na abalaten.” (Daniel 11:5-43) Nanlapulad sampot na Guerra Mundial II, sarayan pakayarin bloke so walan irepresenta na kapitalistikon “ari na abalaten” tan say sosyalistikon “ari na amianen.”
Impasakbay nen Daniel a say ampait a panlalaslasan ed baetan na sarayan bloke, unong a naimano legan na apalabas a 45 taotaon, so magmaliw a singa “pantutolakan,” a kuanmono duaran wrestler a manggugunaet a mangala na bentaha. Agano ni, pinmatnag ya abawasan so pantutolakan. Sakey ya alimbawa, nen Mayo ed katantaon, inyabawag na biek-taew a ministro na Sobyet ya asumpal la so Cold War. Nen Hunyo, anukoy so Time magasin ed summit conference ed baetan na Estados Unidos tan Union Sobyet tan naimano: “Pigara ed nanpapaknaan ed panagbawas na armas tan panagsubok na nuklear so walan ompatnag a makapakelaw ya agawaan ed apalabas a pigaran taon. Natan, anggano ni ikunsidera ya amin iray nampapaknaan, ompatnag ira ya ag-importanten ebento nen samay tinumbokan to.”
Balanglan sayan ompapatnag a pikakaaro ed baetan na duaran ankabaleg iran pakayari so temporaryo odino permanenti et mabitar lambengat kayariy ilabas na panaon. Anggaman kuan, sakey a bengatla so malinew. Say peryodo na panaon a sinaglawi nen Jesus so abanten tuloy. Tan saray bengatla a nagagawa ed mundo so mangipanengneng a sikatayoy asingger la ed saray ebenton impasakbay nen apostol Pablo tan propetan Daniel. Anggaman say agano niran politikal ya iyaaligwas et nisesengeg ed impluensya na saray iglesia na Kakristianoan ed pigaran sukat, ag-ira nitonton ed ando lan andon deen. Say paneknek so nitonton ira ed mismon kasunian parad nasyones na sayan mundo.
[Saray litrato ed pahina 6]
Say panaon lambengat so makapangibaga no panon kabayag ni insan mangangga so ompapatnag a pikakaaro ed baetan na duaran ankabaleg iran pakayari
[Credit Line]
Mision na USSR ed say NU