Panamayubo na Balon Personalidad Diad Panamaley

“Tan napasimbalo kayo komon ed espiritu na kalakal yo, tan ikawes yo so too a balo.”​—EFESO 4:23, 24.

1. Akin a nepeg ya agleglemewen so panamaley?

SAY panangasawa so sakey ed saray sankaseryosoan a kundang a gawaen na sakey ed bilay to, kanian nepeg ya agleglemewen. Akin ya ontan? Lapud kakaukolanen to so legay-bilay a pipapaknaan ed sakey. Kabaliksan toy pinanabang ed interon bilay na sakey ed akipaknaan to. Nakaukolan so matatken ya inkaalas pian satan a pipapaknaan so mabiskeg. Mankakaukolan met itan na positibon impluensya na ‘espirituy kalakal et diad ontan et napasimbaloy personalidad.’​—Efeso 4:23, 24; ipareng so Genesis 24:10-58; Mateo 19:5, 6.

2, 3. (a) Anto so nakakaukolan ed sikakabat a pananap na kapareha? (b) Anto so nalalanor ed panangasawa?

² Wala so maabig a rason diad agpangganat a pangasawa, a tampol a natalonaan tan naimpluensyaan na mabiskeg iran pilalek na laman. Nakaukolan so panaon ed pamayubo na matatken a personalidad tan ugali. Diad panakar na panaon naaruman met so eksperiensia tan pikakabat ya onkana bilang pundasyon parad maong a pandesisyon. Insan, say panpili na kapaknan kapareha ed bilay so nayarin nawalaan na babaleg a tsansa na italona. Malinlinew so impangibaga na uliran na Kastila: “Magmaong so panakar a bokbokor nen say makapuy a resulta na panangasawa.”​—Uliran 21:9; Eclesiastes 5:2.

³ Mabitar a say panpili na dugan kapareha so manuna ed matalonan panamaley. Lapud satan, nepeg na Kristianon usaren tan tumboken iray panangiwanwan na Biblia, ya agpaiwawanwan labat ed pisikal a panggusto tan makapuy iran emosyonal tan romantikon desdes. Say panangasawa so mas nen say pantekep na duaran laman. Satan so pantekep na duaran personalidad, duaran pamilya tan impanaral, nayarin duaran kultura tan lenguahe. Say pankasakey na duaran too ed panamaley et peteg a mankaukolan na suston panangusar na duaran dila; diad pakayari na pansalita, sikatayo so balanglan napakapuy odino napabiskeg. Nisesengeg ed amin na saya, namoria tayo met so kakabatan na konseho nen Pablo a “miasawa . . . diad linawa na Katawan lambengat,” salanti, ed kapananisiaan.​—1 Corinto 7:39; Genesis 24:1-4; Uliran 12:18; 16:24.

Panresolbi ed Saray Gonigon na Panamaley

4. Akin a say irangan tan ambetel ya ulopan so onlesa no maminsan ed panamaley?

⁴ Anggan wala so maabig a pundasyon, walaray panaon na banggaan, desdes, tan tensyon. Saraya so normal ed siopaman a too, balanglan kasado odino andi. Saray problema ed ekonomya tan bunigas so nayarin sengegan na gonigon ed antokaman a siglaotan. Say panguman-uman na liknaan so makapangitonton ed panbanggaan na personalidad diad saray sankamaongan iran panamaley. Sananey nin bengatla et anggapo so sigpot a makabanlong ed dila to, unong ya inkuan nen Santiago: “Ta dia ed akamayamay a nengneng nagapol itayo ya amin. No say siopaman a too et ag nagapol ed salita, sayan too ayadyari, tan nayarian to met a pegetan so amin a laman. . . . [Say] dila melamelag a kabiangan na laman, et manpasirayew ed ankakabaleg a nengneng. Nia, alay kabaleg na takel so dangatan na melag ya apuy!”​—Santiago 3:2, 5.

5, 6. (a) Anto so nakakaukolan sano onlesay agpantatalosan? (b) Anton kiwas so nayarin laen ta pian natambal so barongan?

⁵ Sano onlesa iray desdes ed panamaley, panon tayon nakontrol so situasyon? Panon tayon napaliisan so pagmaliw na agpantatalosan a kolkolan tan pagmaliw na kolkolan ya abuyak a siglaotan? Diad saya a walaan na epekto so espiritu na kalakal. Sayan manamayubon espiritu so balanglan magmaliw a positibo odino negatibo, makapaseseg tan mamabiskeg odino mamaletey ed espiritualidad, a babanlongan na saray silalaman ya inklinasyon. No mamabiskeg itan, say indibidual so onkiwas a manambal ed kakulangan, pian pansiansiaen so panamaley to ed dugan direksyon. Nepeg ya agpanganggaen na sangsangan tan agpanpapaknaan so panamaley. Say tensyon so naekal tan nipawil so panagrespeto tan pakatalos diad pangiyaplika’d simbawa na Biblia.​—Roma 14:19; Efeso 4:23, 26, 27.

⁶ Diad silong na sarayan sirkumstansya et matukoy a tuloy iray salita nen Pablo: “Mampales kayo la sirin, a singa saray pinili Dios, sasanto tan inararo, sakey a puso a maabagey, maong a linawa, kaoyamoan, kadeenan, kasondoan; Mantetepelan so sakey tan sakey, tan manpipirdonaan so balang sakey, no say siopaman a too wala so pangidalman to ed siopaman; onong ed impamirdona na Katawan ed sikayo, ontan met so gawaen yo: Tan lalo la ed saraya ya amin a bengatla ikawes yo so aro, a sikato so singer yo ed inkayadyari.”​—Colosas 3:12-14.

7. Anton problema so nayarin wala ed arum diad panamaley da?

⁷ Magmainomay a basaen itan a teksto, balet diad leksab na desdes na modernon kabibilay et lawas mairap ya iyaplika. Anto kasi so manunan problema? No maminsan, agnamamamtaan na Kristiano a [sikatoy] manbibilay unong ed duaran ulop na totontonen. Diad Kingdom Hall, sikato so kalimog na agagi, tan sikato so onkikiwas tekep na kaabigan tan kunsiderasyon. Insan, diad abung, nayarin nalingwanan to so espiritual a siglaotan to’d kimkimey ed abung. Wala labat so sakey a laki tan sakey ya asawan bii, “say laki” tan “say bii.” Tan diad silong na gonigon nayarin sikato (laki odino bii) so makapasakit a mansalita na agton balot ibalikas diad Kingdom Hall. Anto so nagagawa? Diad magano et say Kristianon personalidad to so naandi. Alingwanan na aripen na Dios a sikato (laki odino bii) so siansian Kristianon agin laki (odino agin bii) diad ayaman. Say espiritu na kalakal so magmamaliw a negatibo imbes a positibo.​—Santiago 1:22-25.

8. Anto so nayarin kasumpalan sano say espiritu na kalakal so negatibo?

⁸ Anto so pansumpalan? Nayarin say asawan laki so ontundan ‘miamong . . . ed asawa to unong na ingangan na kakabatan; igalang yo so bi-i, alwaran yo a singa mayumis a vaso.’ Nayarin say asawan bii et agto la respetoen so asawa to; say “mauyamo tan mareen ya espiritu” to so abalang. Say espiritu na kalakal so magmamaliw a pisikal imbes ya espiritual. Say “liknaan na laman” to so tinmalona. Kanian, anto so nagawaan pian pansiansiaen itan a manamayubon puwersa ya espiritual tan positibo? Nepeg tayon pabiskegen so espiritualidad tayo.​—1 Pedro 3:1-4, 7; Colosas 2:18.

Pabiskegen so Puersa

9. Antoray walan panpilian tayon gawaen ed inagew-agew a kabibilay?

⁹ Say manamayubon puersa et say kalakal a mamapakiwas sano mandesisyon tan manpili itayo. Ipaparungtal na kabibilay so agmanguman iran serye na panpilian​—maong odino mauges, masiblet odino agmasiblet, moral odino imoral. Anto so ontulong ed sikatayo a manggaway duga iran desisyon? Say espiritu na kalakal na kanonotan no niyapasakey itan ed panggaway linawa nen Jehova. Impikasi na salmista: “Ibangat mo ed siak, O Jehova, so dalan na saray panangitontonan mo; et unoren ko ra anga ed kasampotan.”​—Salmo 119:33; Ezequiel 18:31; Roma 12:2.

10. Panon tayon napabiskeg diad positibon paraan so espiritu na kalakal?

¹⁰ Say mabiskeg a siglaotan ed si Jehova so ontulong ed sikatayon mamaliket ed sikato tan onarawi ed mauges, pati ed agkatooran ed panamaley. Pinaseseg so Israel a ‘gawaen so maong tan nikatongan ed saray mata nen Jehova a Dios [da].’ Balet insimbawa met na Dios: “O sikayo ya mangaaro ed Jehova, gula yo so mauges.” Nisesengeg ed komapito na Samploran Ganggan: “Agka mikakalugoran,” kaukolan a gulaen na Israelitas so pikakalugoran. Inpanengneng na satan a ganggan so masekder a panmoria na Dios ed katooran diad panamaley.​—Deuteronomio 12:28; Salmo 97:10; Exodo 20:14, NW; Levitico 20:10.

11. Panon tayo nin napabiskeg so espiritu na kalakal tayo?

¹¹ Panon tayon napabiskeg ni so puersan mamakiwas ed kanonotan? Diad pangapresya ed saray kimey tan estandarte na espiritual. Kabaliksan na satan a nepeg tayon sumpalen so pankaukolan a panaral a regular ed Salita na Dios tan nepeg tayon aralen so pangayaga ed pansisingbatan ed saray kanonotan tan simbawa nen Jehova. Saray impapuson liknaan tayo so nepeg komon a singa ed salmista: “Dia ed sankasimoon a pusok inanap taka: O agak komon manteyengteyeng a nisian ed saray gangan mo. Say salitam insinop ko ed utel na pusok, pian agak makapankasalanan ed sika. Ibangat mo ed siak, O Jehova, so dalan na saray panangitontonan mo; et unoren ko ra anga ed kasampotan. Itdan moak na pakatalos, et unoren ko so gangan mo; on, sikato so sumpalen ko ed sankasimoonan a pusok.”​—Salmo 119:10, 11, 33, 34.

12. Antoran bengatla so makapanpakasakey ed sikatayon mangisindag ed kanonotan nen Kristo?

¹² Sayan nengneng na apresasyon parad matunong iran prinsipyo nen Jehova so napansiansia aliwa labat ed panaral na Biblia noagta diad maparanay a pibiang ed saray Kristianon miting tan diad Kristianon panministeryo ran dua. Sarayan duaran mabiskeg ya impluensya so mantultuloy a mamabiskeg ed puersa na kalakal na kanonotan tayo ta pian say agsinisiblet a dalan na kabibilay tayo so lawas mangisindag na kanonotan nen Kristo.​—Roma 15:5; 1 Corinto 2:16.

13. (a) Akin a say pikakasi so makanan bengatla diad panamabiskeg ed espiritu na kalakal? (b) Anton alimbawa so inletneg nen Jesus nipaakar ed saya?

¹³ Sananey nin bengatla et say ipapabitar nen Pablo ed sulat to ed saray taga Efeso: “Ya onkerew kayo . . . ed amin a nengneng na pikakasi tan pikekerew ed amin a panaon.” (Efeso 6:18) Kaukolan a manpikasin mankasakey iray kaasawaan a lalaki tan bibii. Mabetbet a saratan a pikakasi so mangilukas ed puso tan mangitonton ed prangka iran tongtongan a manresolbi ed antokaman a banggaan. Diad panaon na subok tan tukso, kaukolan tayo so onasingger ed Dios diad pikakasi, ya onkerew na tulong, parad biskeg ed espiritual ta pian gawaen so mitukoyan ed kanonotan nen Kristo. Anggan say ayadyarin Jesus so inmasingger ed Ama to diad pikakasi ed amin a panaon, a kinmerew na biskeg. Saray pikakasi to so impapuso tan masimoon. Ontan met natan, diad panaon na tukso, makaromog tayo na biskeg ed panggaway dugan desisyon diad itawag ed si Jehova a tulongan to itayon barangkaan so isuko ed pilalek na laman tan onsumpa ed sipanan na panamaley.​—Salmo 119:101, 102.

Mandumaan Iran Alimbawa na Kondukta

14, 15. (a) Panon so inkiwas nen Jose ed tukso? (b) Anto so tinmulong ed si Jose a nabarangkaan so tukso?

¹⁴ Panon tayon arapen so tukso? Nipaakar ed saya walaan tayo na malinew a pandumaan ed baetan na saray kurson inala nen Jose tan si David. Sanen pinilit na asawa nen Potifar ya ayaten si guapon Jose, a mabitar a walad kasulowan ed saman a panaon, diad kaunoran et inmebat diad impangikuan: “Aliwan sikatoy abalbaleg nen say siak dia ed sayan abung; ni say agto [say asawam] impibiang so antokaman ed siak no ag sika lanbengat, lapu ed asawa to ka: panon sirin so pakayarik a mangawa ed saya ya abalbaleg a kabaglan tan kasalanan ya onsumpa ed Dios?”​—Genesis 39:6-9.

¹⁵ Anto so tinmulong ed si Jose a mangala na dugan kurang anggaman magmainomay to so natukso? Sikato so awalaan na mabiskeg ya espiritu na kalakal. Sikato so sinononot a tuloy ed siglaotan to ed si Jehova. Amta ton say pilawanan to ed sayan natitiwel a bii et mansumpal ed pankasalanan ed asawa ton laki balet, nagkalautla ed Dios.​—Genesis 39:12.

16. Panon so inkiwas nen David ed tukso?

¹⁶ Diad kasuniyan to, anto so agawa ed si David? Sikato so walaan na asawa, pati ed pigaran asawan bibiin inabuloyan na Ganggan. Sakey a labi naimano to manlapud palasyo to so biin manaames. Saman so magangganan Batseba, asawa nen Urias. Peteg ya awalaan si David na panpilian a kundang​—ituloy so panbantay legan a nababayuboan so puso to odino say ibeneg tan iyarawi ed tukso. Anto so pinili ton gawaen? Sikato so impaawit to ed palasyo to, tan akikalugoran ed sikato. Mas mauges, inpapatey to so asawa to.​—2 Samuel 11:2-4, 12-27.

17. Anto so napanampot tayo ed espiritual a kipapasen nen David?

¹⁷ Anto so problema nen David? Manlapud saginonor a panagbabawin panangipatua to’d Salmo 51, napanampot tayoray pigaran katuaan. Inkuanto: “Palzaen mo dia ed loob ko so sakey a malinis a puso, O Dios; tan mamasimbalo ka na matunong a espiritu dia ed loob ko.” Mapatnag a diad saman a panaon na inkatukso to, sikato so talagan andian na malinis tan matoor ya espiritu. Nayarin inkaindan toy panagbasa na Ganggan nen Jehova, tan bilang nansumpalan et kinmapuy so espiritualidad to. Odino nayarin inabuloyan toy posisyon tan pakayari to bilang ari a maneral ed kanonotan to kanian sikatoy akalotan na mabanday a pilalek. Maseguro, say puersan mamapakiwas ed kanonotan to ed saman a panaon so masiblet tan makasalanan. Kanian, amoria to so pankaukolan to na ‘apasimbalo, matunong a espiritu.’​—Salmo 51:10; Deuteronomio 17:18-20.

18. Anton simbawa so inter nen Jesus nipaakar ed pikakalugoran?

¹⁸ Arum iran Kristianon panamaley so abuyak lapud say sakey odino say namparan kapareha so angiyabuloy ed inkasikaran napelag ed espiritual a kaleteyan a mipadpara’d si Arin David. Say ehemplo to so nepeg a mamasakbay ed sikatayo sumpad pantultuloy ya inengneng ed sananey a bii, odino laki, tekep na ibeg, lapud nayarin mansumpal itan ed pikakalugoran. Impanengneng nen Jesus ya atalosan toray liknaan na too nipaakar ed saya, ta inkuanto: “Nadngelan yo ya nikuan, Ag ka mikalugoran ed ag mo asawa: Balet kuan ko ed sikayo, a balang sakey ya onlimgis ed sakey a bii ed pangagum to, akilawanan la ed sikato dia’d puso to.” Diad ontan a kipapasen, say puersan mamapakiwas ed kanonotan so masiblet tan imoral, aliwan espiritual. Anto, sirin so nagawaan na Kristianos ta pian napaliisan so pikakalugoran tan pansiansiaen dan maliket tan makapenek iray panamaley da?​—Mateo 5:27, 28.

Pabiskegen so Bedber na Panamaley

19. Panon a napabiskeg so panamaley?

¹⁹ Insulat nen Arin Solomon: “Et no sakey a too ontalona ed saman so bokbokor, saray duara ontanyereg ira ed sikato; et say tinalo a lubir sikato so ag maganggano a napoltot.” Maseguro, say duara ed mantunosan a panamaley so mas makatalindeg ed irap nen say saksakey. Balet no say bedber da so singa nankatlon lubir diad pikasakey ed Dios, say panamaley so malet. Tan panon a niwala so Dios ed panamaley? Diad pangiyaplika na sanasawa ed saray prinsipyo tan simbawa to ed panamaley.​—Eclesiastes 4:12.

20. Anton konseho ed Biblia so makatulong ed asawan laki?

²⁰ Segurado a no iyaplika na asawan laki so konseho ed onggendan iran teksto, say panamaley to so nawalaan na magmaong a letnegan ya ontalona:

“Sikayo lalaki ya asawa, miamong kayo ed asawa yo unong na igagangan na kakabatan; igalang yo so bi-i, alwaran yo a singa mayumis a vaso, tan unong a tomatawir met ira na gracia na bilay: pian saray pikakasi yo ag nasebelan.”​—1 Pedro 3:7.

“Asawan lalaki, aroen yo so saray kaasawaan yo, a singa met si Cristo ya inaro to so iglesia, tan insaklang to so inkasikato nisengeg ed sikato. Ontan met so nepeg na saray asawan lalaki a panangaro ra ed saray kaasawaan dan dili a singa panangaro ra ed laman dan dili. Say mangaro ed asawa ton dili aroen toy dilin laman to.”​—Efeso 5:25, 28.

“Say [asawa ton laki] ombangon, tan sikato so idayew to. Dakel ya anak a bibii so nangawa a sankakanaan, balet sika talonaan mo ra ya amin.”​—Uliran 31:28, 29.

“Odino nayarian ta na sakey so manakar ed tapew na saray ampetang a ngalab, tan saray sali to ag nasinit? Ontan so onloob ed asawa na kaabay to; angan siopa a maniwit ed sikato aliwa a sikato naani ag nadusa. Say makagawa na pikalugoran . . . so mamagbag ed dili a kamarerwa to.”​—Uliran 6:28, 29, 32.

21. Anton konseho ed Biblia so makatulong ed asawan bii?

²¹ No say asawan bii so mangimano ed onggendan iran prinsipyo ed Biblia, makatulong itan ed pansiansia na panamaley to:

“Ontan met, sikayo’ran asawan bibi-i, toloken yo komon so saray dili-n kaasawaan yo; pian, saray ag manisia na salita napatolok ira ya andi salita, lapu’d maong a panagbilay na asawa ra; No omamengen da so masimpit a panagbilay yo, a mauyamo tan mareen ya espiritu.”​—1 Pedro 3:1-4.

“Say laki iter to komon ed asawa [to] so kanepegan, tan ontan met say bii ed asawa [to]. . . Ag kayo manpapalingoan, sakey tan sakey ed sikayo, likod lambengat no nanpaknaan yo ed pigara’n panaon.”​—1 Corinto 7:3-5.

22. (a) Antoran arum a bengatla so maabig a mangapekta ed panamaley? (b) Panon so panmoria nen Jehova ed diborsyo?

²² Ipapanengneng met na Biblia a say aro, panangasi, panangabagey, anos, pakatalos, panamaseseg, tan dayew so arum nin makanan nengneng na alahas ed panamaley. Say panamaley ya andian na saratan so singa tanaman ya andian na sinag na agew tan danum​—mataltalag a manrosas. Kanian abuloyan tayo so espiritu na kalakal a mangitonton ed sikatayon mamaseseg tan paligsaen so balang sakey ed panamaley tayo. Tandaan a ‘kagula [nen Jehova] so pansian.’ No aagamilen so Kristianon panangaro, nepeg ya anggapo so pasen na pikakalugoran tan kageba na say panamaley. Akin? Lapud “say aro so ag balot manganga.”​—Malaquias 2:16; 1 Corinto 13:4-8; Efeso 5:3-5.

Kasin Nisalaysay Yo?

◻ Anto so manunaan ed maliket a panamaley?

◻ Panon a say espiritu na kalakal so mangapekta ed panamaley?

◻ Anto so nagawaan tayo ta pian napabiskeg so espiritu na kalakal tayo?

◻ Panon a duma so inkiwas nen Jose no ipareng ed si David sanen nisilong ed tukso?

◻ Anton konseho ed Biblia so ontulong ed kaasawaan a lalaki tan bibii pian napabiskeg so bedber na panamaley?

[Saray litrato ed pahina 14]

Kasin manbibilay itayo unong ed doblen estandarte​—mapangasi ed kongregasyon tan mapasang ed abung?