Natural Iran Desyang​—Kasin Tanda na Saray Panaon?

“SAY nasyon so ontalindeg a sumpad nasyon tan panarian a sumpad panarian, tan wala so kakisiran na tagano tan yegyegyeg ed nambabangil a pasen. Amin na sarayan bengatla so gapoan na kairapan.” Diad sarayan salita et insalaysay nen Jesu-Kristo ed saray babangatan to, 19 a siglo la ed apalabas a saratan a makadesyang a nagawgawa, a pati say idaak na karawalan tan say sankamundoan a panangipulong na maong a balita na Panaria’y Dios, so mangiparungtal na sakey ya atibkel a tanda na “konklusyon na sistema na bengabengatla.”​—Mateo 24:3-14, NW.

Nisesengeg ed satan, nepeg tayon itepet, Kasin naiimano tayo so lalon makadesyang iran yegyeg, bagyo, delap, kelang, tan era-eras nen say diad apalabas iran kailalakan? Tan anggaman walay iyaaligwas ed siensia tan teknolohiya, kasin mas dakel a totoo so maniirap nisesengeg ed resulta na saray asalambit?

Para’d dakel say ebat so on. Alimbawa, say magasin a New Scientist so mamapasakbay a “makapanilalo so mundo na dakel nin desyang ed saray taon na 1990’s nen diad apalabas iran dekada.” Mipadpara, diad UN Chronicle na Hunyo 1991, inkuan na direktor na World Meteorological Organization: “Say kurang so malinew a tuloy. Nanlapulad dekada na 1960 ya anggad dekada na 1980 . . . , wala so aminliman indaak ed peles na ankakabaleg a natural iran desyang, tan amitlon indaak ed sigpot ya inkesay na ekonomya.” Mangiiter na samet a panangisalaysay nipaakar ed tema, so World Health, say magasin na UN World Health Organization: “Saray alimbawa na natural iran desyang tan saray makaderal ya epekto ra so nasuysoy ed interon awaran. Anggaman ontan, legan a manasingger so koma-21 a siglo, arapen tayo so manguuman a nanlalaok a demograpiko, ekolohikal tan teknolohikal a kipapasen a pansengegan a dakel a populasyon a lalon mainomay a naapektoan na parehon natural tan ginaway-too iran desyang.”

Siopaman a mangiimano ed kaplesan iran agawgawa so agnasurpresa ed ontan iran balikas. Say ahensya ed panagbalita so agbalot onkukulang na sensational iran estorya, balanglan satan so nipaakar ed interak na bolkan diad Pilipinas, yegyeg ed California, delap ed Bangladesh, eras ed Somalia, maksil a bagyo ed Hawaii, odino tidal wave ed Nicaragua. Matalag so bulan ya anggapoy balitan desyang ed nanduruman pasen na dalin.

Saya so ibabaliwala na arum a totoo bilang agmakatantanda. Isusuppiat da a say mapatnag ya idaraak na saray desyang ed panaon tayo so lapud magmaong so panag-report odino panag-rekord. Isusuppiat da ni a lalon dakel a totoo so manasagmak ed epekto na saray desyang lapud dakdakel so totoo natan. Kasin napanisiaan irayan panagkatunongan, odino kasin wala niray dakel a detalyen kaukolan ya amtaen?

Imanoen so nibabaga ed artikulo na New Scientist ya inaon ed tagey. “Walaray nireport a 523 a desyang ed dekada na 1960 tan 767 diad dekada na 1970. Sanen sinmabi la iray dekada na 1980, say bilang et asabi to’y 1387.” Intuloy ton isalaysay a sakey a “kabiangan na mapatnag ya indaak na natural iran desyang nen apalabas a dekada so nisesengeg ed lalon inkaprangka ed panangireport ed saray desyang ed Tsina tan ed Sobyet Union.” Insan inyarum to: “Iyan la bilang, satan a bilang so ombabaleg.” Say maples ya indaak na saray desyang so agnipaliwawa a bunga lambengat na lalon magmaong a panag-report odino panag-rekord.

Niarum ni, irereport na UN Chronicle na Marso 1992: “Legan na apalabas a duaran dekada, ngalngali 3 a laksan totoo so inatey tan 800 a laksa ni so naapektoan na ‘say inkaderal, kairapan tan panirap’ ya intarok na natural a desyang.” Kabaliksan na saya a ngalngali 1 ed kada 7 a totoon manbibilay ed dalin so apektado na desyang odino trahedya. Satan so talagan makapakigtot tan anggapoy duaruwa a say panaon tayo et napno na ag-inkaligen tan gulo.

Lapud ipapasakbay na Biblia itan a panaon na baleg a desyang, kasin kabaliksan na saya a say Dios so responsabli’d natural iran desyang tan ed kairapan a resulta na saratan? Dakel a totoo so manisip na ontan. Balet anto so ipapanengneng na saray ebidensya? Tan nagkalalon importanti, anto ta’y ipapanengneng na Biblia?

[Picture Credit Line ed pahina 2]

Cover: W. Faidley/​Weatherstock

[Picture Credit Line ed pahina 3]

Pegley a Retrato: Mark Peters/Sipa Press

WHO/League of Red Cross