Say Biblia—Sakey a Libron Ginagalan Natalosan
SISIAEN na arum a totoo a say Biblia so malinew a Salita na Dios a nepeg a tumboken ed literal a paraan. Parad arum, “say mensahe na Biblia so lalon maselewet.” Ontan so kuan na 12-membro na komite ed pananisia tan teolohya parad sankabalgan a denominasyon na Protestanti ed Canada. Liliknaen na klero a si Clifford Elliott, na United Church, a parad arum “say Biblia so magmamaliw a maburagas, agpersonal tan agmitukoyan ed antokaman.”
Saratan a panmoria so mamapalesa na misiglaotan a tepetepet a nepeg ya ebatan. Importanti ed saraya et say, Akin ya insulat so Biblia? Kasin saya so ontanlan makakewkew tan makagutgut pian natalosan? Natalosan ta itan na kabanyakan a too? Anton tulong so kaukolan na sakey pian natalosan so kabaliksan na Kasulatan? Tan akin a say suston pikakabat ed Biblia so makana ed sarayan magulon panaon?
Akin ya Insulat so Biblia?
Say panagaral ed Salitay Dios so lawas kakaukolanen parad saramay malabay a mangamor na pabor tan abobon na Sankatagyan a Dios, si Jehova. Saray arari, saserdote, atateng, lalaki, bibii, tan ananak—mayaman tan duka—amin so abilin a mangibiig na panaon da manlapud inagew-agew a kabibilay parad seryoso tan sipipikasin panangunsidera ed nisulat a Salitay Dios.—Deuteronomio 6:6, 7; 17:18-20; 31:9-12; Nehemias 8:8; Salmo 1:1, 2; 119:7-11, 72, 98-100, 104, 142; Uliran 3:13-18.
Alimbawa, inwanwan si Josue: “Seguroen mon say libro na Ganggan so lawas nabasa ed panagdayew yo. Aralen itan ed agew tan labi, tan seguroen a tuloken yo so amin a nisulat dia. Diad ontan et sikayo so magmaliw a maaligwas tan matalona.” (Josue 1:8, Today’s English Version) Say ontan a maalwar a panagaral tan panangiyaplika ed Ganggan na Dios so mansumpal ed itatalona tan liket. Ginagala nen Jehova ya “amin a totoo” so aglambengat makatalos ed Salita to, say Biblia, noagta tuloken met itan, tekep na ilalon mangawat ed langkap na bilay.—1 Timoteo 2:3, 4; Juan 17:3.
Makagutgut ta a Tuloy Pian Talosan?
Sakbay na insegep nen Jesus ed tawen, impalinew ton labay ton say baleg a programa na edukasyon ed Biblia so nitultuloy ed sankadalinan. (Gawa 1:8) Kabat ton say Biblia so ginagalan natalosan. Kayarin insalaysay ya inter la nen Jehova ed sikato so amin ya autoridad ed tawen tan ed dalin, sikato so angiter na direktan ganggan: “Onla kayo sirin, tan mangawa kayo na saray babangatan ed amin a naciones, ya binyagan yo ra ed ngara’y Ama, tan say Anak, tan say Espiritu Santo: Ya ibangat yo ra’n mangonor na amin a bengabengatla ya ingangan ko ed sikayo.”—Mateo 28:19, 20.
Sakbay a manpabautismo, kaukolan a nibangat iray balon babangatan nipaakar ed si Jehova, Anak to, tan say ikukurang na masanton espiritu. Niarum ni, sikaray kaukolan a bangatan ed ganggan na Kristianon sistema na bengabengatla. (1 Corinto 9:21; Galacia 6:2) Pian nadampot iyan resulta, saray makanepegan so kinaukolan a manisian unona a say Biblia so nanlapud si Jehova tan say komadua et satan so ginagalan natalosan.—Mateo 10:11-13.
Anto so kakaukolanen ed biang mo pian natalosan so Biblia? Nanggawa na nikaduman gunaet so Anak na Dios pian isalaysay so Kasulatan. Kabat to a say Masanton Sulsulat so tua tan karga ra so nibalikas a linawa nen Jehova. (Juan 17:17) Nipaakar ed nipabtang a kimey ed sikato, inkuan nen Jesu-Kristo: “Siak so nianak tan linmad diad mundo parad sakey a gagala, say pansalita nipaakar ed katuaan. Siopaman a walad dapag na katuaan so ontatalineng ed siak.” (Juan 18:37, TEV; Lucas 4:43) Si Jesus so agtinmunda ed panbabangat ed totoon walaay puso tan kanonotan a mangawat. Ibabaga ed sikatayo na Lucas 24:45: “Saman la nilukasan to [Kristo Jesus] so saray kaisipan da, pian natalusan da so saray sulat.”
Legan na ministeryo nen Jesus, sikato so bulos ya angaon manlapud nisulat a Salita, insasalaysay tan anukoy ed saray kasulatan diad “gangan nen Moises, tan saray profeta, tan saray Salmos.” (Lucas 24:27, 44) Saramay akadngel ed Makasulatan iran salaysay to so apakiwas a tuloy ed malinew a pakatalos, ontan met ed abilidad ton manbangat. (Mateo 7:28, 29; Marcos 1:22; Lucas 4:32; 24:32) Parad sikato, say Kasulatan so libron mainomay a talosan.
Say Biblia tan Saray Patumbok nen Jesus
Si apostol Pablo, a manangalig nen Jesu-Kristo, so akanengneng ed pankaukolan a bangatan so arum ed lugan na Kasulatan. Kabat to met a saratan so ginagalan natalosan. Kanian sikato so mapublikon nambangat tan andi-duaruwan angisalaysay ed Kasulatan ed saray ayaman na totoon malabay a talosan itan. Impakabat nen Pablo so talindeg to sanen inkuanto: “Amta yon agko insiblet so antokaman a makatulong ed sikayo legan a manpupulong ak tan manbabangat ed publiko tan diad saray ayaman yo.” (Gawa 20:20, TEV) Legan na saray impisingbatan to, sikatoy akikatunongan manlapud Kasulatan, ya insasalaysay tan pinapaneknekan iray punto to diad panamegley na saray reperensya. (Gawa 17:2, 3) Sikato so interesadon ontulong ed arum a talosan so kabaliksan na Kasulatan.
Walaan ka ta na pilalek a talosan iray bengatlan imbangat nen Jesus tan saray babangatan to? (1 Pedro 2:2) Walaan na ontan a pilalek iray mibabaley ed kadaanan a Berea, tan sikaray magunaet a manisia ed ibabangat ed sikara nen apostol Pablo nipaakar ed Kristo. Kanian sikaray apaseseg ya aralen so Kasulatan ed inagew-agew tan diad ontan et naseguron say maong a balitan nadngelan da so peteg a katuaan. Lapud akaparaan a mangawat iray kanonotan da, “dakel ed sikara so anisia.”—Gawa 17:11, 12.
Pian natalosan so Biblia, say sakey so kaukolan a nawalaan na maptek a kipapasey puso, masimoon a pilalek a manaral, tan ‘sinononot ed espiritual a pankaukolan na sakey.’ (Mateo 5:3, NW) Sanen tinepetan si Jesus: “Akin et pisalitaan mo ra’d saray alimbawa?” sikato so inmebat: “Ed sikayo niiter ya amtaen yo so saray misterios na panarian na tawen, ingen ed sikara ag niiter.” Nipasakbay a sikato so ‘mangibiswat ed sangi to na saray al-alimbawa tan mangipaliwawa ed saray bengatlaran niamot.’ (Mateo 13:10, 11, 35) Kanian si Jesus so nansalita diad panamegley na saray ilustrasyon pian saray ag-interesado tan labay da lambengat so makaamta so nibiig ed masimoon a manguusisa. Aminsan et impanengneng na saray babangatan nen Jesus so inkasimoon da sanen sikaray akiulop ed sikato ed sakey ya abung tan nankuan: “Ipaliwawam ed sikami so alimbawa na saray zizañas ed uma.”—Mateo 13:36.
Mapatnag a kaukolan tayo so tulong pian natalosan tayo so Biblia. Onia so kuan na kleron Hal Llewellyn, say sekretaryo na teolohya, pananisia, tan ecumenismo na United Church: “Importantin tuloy so pamalinew no antoy kabaliksan na Biblia ed sikatayo tan no panon iyan babasaen tan nisasalaysay.” Balet anggaman ag-itan namoria na amin, say katuaan et agtayo natalosan so Biblia ed inkasikatayon dili. Kaukolan tayo so tulong.
Anto so Naalan Tulong?
Walaray pigaran walad Biblian makakewkew a diparan, makawetwet a tepetepet, tan aralem iran balikas a mankakaukolan na panangisalaysay. Nayarin saratan so ginagalan pinairap a tebeken, ya inusaran na makabaliksan iran panangipareng ya agginetman natalosan ed panaon na inkisulat da. Balet saratan so nipaakar ed saray gagala nen Jehova. Alimbawa, kuan na Apocalipsis 13:18 a say “bilang na ayep” et “anem a lasus tan anemaplo tan anem.” Bangta ibabaga na bersikulo a “nia so kakabatan,” agto met sasalaysayen so kabaliksan na satan a bilang. Balet, si Jehova, diad panamegley na organisasyon to, so mangiyaabuloy a natalosan na matoor ya ariripen so kabaliksan na satan natan. (Nengnengen so kahon, “Palaranan Pian Natalosan so Biblia.”) Sika met so makagamor na onian pakatalos diad tulong na saramay eksperiensiadon ‘mangaagamil a matonong ed salita a tua.’—2 Timoteo 2:2, 15, 23-25; 4:2-5; Uliran 2:1-5.
No maminsan et manguusar si Jesus na saray ilustrasyon pian ipanengneng so kiwas odino kakulangay kiwas ed mensahe na Panarian. Sinaglawi ton say arum so ag-onaligwas lapud pakakadismaya ra nisesengeg ed isusumpa na kakaaro tan kakanayon. Arum so mangiyaabuloy ed “kairapan ono pakapasegsegang” a maneral ed apresasyon da ed mensahe na Panarian. Wala met iray arum a mangiyaabuloy ed inagew-agew a kurang na panagbilay, “say kapagaan ed mundo, tan say panamalingo na saray kayamanan,” a mangekal ed antokaman ya aron niwalad sikara nipaakar ed maong a balita. Diad biek a dapag, walaray onkikiwas a sigagayaga tan mabulos ya ondengel ed mablin salita tan talosan so kabaliksan to. Sikaray “mansibek tan manakis lapu ed amin a kadimlaan a nagagawa” ed Kakristianoan, a nikuan diad panamegley nen Jesu-Kristo. Panpapagaan da so pakabangatan ed dalan nen Jehova tan diad ontan et natalosan so babasaen da ed Biblia.—Mateo 13:3-9, 18-23; Ezequiel 9:4; Isaias 2:2-4.
Parad saramay personal a mangamor na aralem a pakatalos ed saray gagala nen Jehova diad sinansakey a paraan, sisiguroen nen Jehova a say nakakaukolan a tulong so nitarok. Pian iyilustra, irereport na Biblia a say espiritu nen Jehova so angiwanwan ed ebanghelisador a Felipe pian tulongan so sakey ya Etiopen laki a manbabasa ed libro na Biblia ya Isaias legan na panbabaroy to manlapud Jerusalem. Diad dalan a pasempet la, babasaen to iman ed karwahe to. Diad katutulok ed panangiwanwan na masanton espiritu nen Jehova, si Felipe so binmatik ed abay na karwahe a nantepet: ‘Natatalosan moy babasaen mo?’ Say laki so mapaabeba tan simamatuan amidbir a nakaukolan to so tulong. Sigagayagan imbangat nen Felipe iyan narasan ed espiritual tan nabangatan a too. Say panangibangat so tinmulong ed sikato a talosan so Kasulatan. Naaralan to no anto so kaukolan ton gawaen natan pian napangayagaan so apaboran a siglaotan ed si Jehova ta pian nagamoran so andi-anggaan a bilay. Sikato so nagmaliw a maliket, bautismadon aripen nen Jehova, a nangemtan na bilay a makapaliket ed Dios.—Gawa 8:26-39.
Nayarin walaan ka na Biblia ed ayaman mo, tan nayarin aminpigapigan abasam la itan. Maseguron akaeksperiensia ka na parehon problema a singa ed naeksperiensia na masimoon, mapaabeban Etiope. Agto natalosan so babasaen to. Kinaukolan to so tulong tan agmet masuyat ya angawat ed tulong a sililiket ya intarok nen Jehova a Dios. Singa si Felipe, sililiket ya ontulong iray Tasi nen Jehova ed sika pian natalosan iray bengatlan nipaakar ed Dios a nisulat ed Salita to, say Biblia. Kabat dan si Jehova so angitarok ed Biblia tan ginagalan natalosan itan.—1 Corinto 2:10; Efeso 3:18; 2 Pedro 3:16.
Akin a Makana so Biblia?
Sikatayo so manbibilay ed sankaganatan a panaon ed awaran na too. Tutukoyen na Biblia itan bilang “say konklusyon na sistema na bengabengatla.” (Mateo 24:3, NW) Saray dakel ya ebenton nagagawa diad kasumpalan na propesiya na Biblia nanlapulad 1914 so mangipapanengneng a diad maganon panaon natan et say mangatatawen a Panarian na Dios so onkiwas a ‘mamuyak tan mangupot ed sarayan amin a panarian.’—Daniel 2:44.
Basam no antoy impasakbay na Biblia ed Mateo kapitulo 24, Marcos kapitulo 13, tan Lucas kapitulo 21. Naimanom a saray adeskriben ebento so nagawa ed sankagloboan. Lalaktipen na saraya iray bakal—a duman tuloy ed arum niran bakal. Nanlapulad Guerra Mundial I, natatasian tayo so nipasakbay a kakisiray tagano, yegyegyeg, tan panaon na nikadkaduman kaugsan. Tan natan et saray nasyon so singano asingsingger a tuloy a manggawa na sakey a panangaksobin makapangiter na anggapoy lingon tanda a say kadederal na mundo so asingger la. Nipaakar ed saya, insulat nen apostol Pablo: “Say agew na Katawan [Jehova, NW] onsabin singa matakew ed labi. Sano ibabagaray, Kareenan tan andi paga, insan biglan kaderal so onsabi ed sikara . . . tan ag ira makaliktar.” (1 Tesalonica 5:2, 3) Sioparay agmakaliktar? Isasalaysay nen Pablo: “Saray ag mikabat ed Dios, tan dia ed saray ag ontolok ed evangelio na Katawan tayon Jesus.” (2 Tesalonica 1:7-9) Kabiangan na say atugyop a tanda et kaukolan a sumpalen na saramay ontulok ed ganggan ya initer ed Mateo 24:14 ya ipulong so “evangelio na panarian . . . ed amin a naciones.”
Minilyon a Tastasi nen Jehova so manusumpal ed sayan ganggan ed 231 a daldalin tan pulpulo na dayat. Sikaray ondadalaw ed saray ayaman na totoo tan personal ya iimbitaan ira ya aralen so nipaakar ed gobierno na Panarian nen Jehova. Sipapangasi ran ipapalinew so kurang na kiwas a nepeg ya alaen na balang sakey pian napibilang ed saray makaliktar ed sayan sistema na bengabengatla tan manbilay ed sakey a paraison dalin a ditan et anggapo lay pandageyem, pansibek, ot-ot, odino patey.—Apocalipsis 21:3, 4.
Say panaon so maples a nauupot parad sayan marelmeng a mundo, tan importanti parad amin a malabay a makaliktar ed anggaan na sayan mundo ya aralen no anto so nalalanor ed ‘katutulok ed ebanghelyo’ tan diad ontan et makapaliis ed pakaderal. Diad ontumbok a pankanawnawan idalaw na Tastasi nen Jehova ed ayaman mo, akin ya ag-awaten so imbitasyon da pian nawalaan na sinimban panagaral na Biblia? Mas marakep et, akin ya agkerewen ed sikaran mangiyaral ed sika na Biblia lapud labay mon talosan itan?
[Kahon ed pahina 8]
PARALANAN PIAN NATALOSAN SO BIBLIA
IMPASEGURO nen Jesus ed sikatayo a kayari ipatey tan kioli to et sikato so mamawala na “matoor tan makabat ya aripen” ya onkanan palaranan na pitatalosan to. (Mateo 24:45-47) Impabidbir nen apostol Pablo iyan palaranan ed saray Kristiano ed Efeso sanen insulat to a “pian natan dia ed panamegley na iglesia nipakabat komon ed saray arari tan manuley ed saray pasen a mangatatawen so akamayamay a karonongan na Dios, ya onong ed andi angaan a pilalek a ninono’to nen saman ed Cristo Jesus a Katawan tayo.” (Efeso 3:10, 11) Say kongregasyon na alanaan a Kristiano, a ginmapo nen Pentecostes 33 K.P., so nimatalekan na “saray bengatla a nipuyan.” (Deuteronomio 29:29) Bilang sakey a grupo, saray alanaan a Kristiano so manseserbi bilang matoor tan makabat ya aripen. (Lucas 12:42-44) Say aturon asainmin da manlapud Dios et say pangitarya na espiritual a pakatalos ed “saray bengatla a nipuyan.”
No panon a say propesiya na Biblia so asasakbay lan angituro ed Mesias, satan met so mangipapaarap ed sikatayo ed nankakasakey ya ulop na alanaan a Kristianon Tastasi ya onkakana natan a bilang matoor tan makabat ya aripen.a Satan so ontutulong met ed sikatayo pian natalosan so Salita na Dios. Amin a malabay a talosan da so Biblia so nepeg a mangapresya a say “malaknab a tuloy a nanduruman kakabatan na Dios” so nakabatan lambengat diad panamegley na palaranan na pitatalosan nen Jehova, say matoor tan makabat ya aripen.—Juan 6:68.
[Paimano ed leksab]
a Nengnengen so The Watchtower, Marso 1, 1981, pahina 24-30.