Watchtower ONLINE YA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE YA LIBRARYA
Pangasinan
  • BIBLIA
  • PUBLIKASYON
  • ARAL
  • jr kap. 2 p. 14-31
  • Panlingkor Diad ‘Kaunoran Iran Agew’

Anggapoy available ya video ed pinilim.

Pasensya la, walay error na video.

  • Panlingkor Diad ‘Kaunoran Iran Agew’
  • Mensahe na Dios ed Sikatayo Panamegley nen Jeremias
  • Subheading
  • Miparan Topic
  • SARAY KIPAPASEN SANEN NAMPROPESIYA SI JEREMIAS
  • ANGUMAN SO KIPAPASEN NA RELIHYON
  • “ISULAT MO SO SARAY AMIN A SALITA”
  • NAGMALIW A SANKAMAKAPANYARIAN SO BABILONIA
  • MANAMPOT LAY ULEY NA SAKEY A KAPOLIAN
  • IMPANPROPESIYA DIAD LIMOG NA SARAY AKERA ED JUDA
  • Anton Klase na Kakaaro so Pilien Mo?
    Mensahe na Dios ed Sikatayo Panamegley nen Jeremias
  • ‘Inyan Ko Iray Salitak ed Sangim’
    Mensahe na Dios ed Sikatayo Panamegley nen Jeremias
  • Kasin Lanang Mon Itetepet, “Iner so Kawalaan nen Jehova?”
    Mensahe na Dios ed Sikatayo Panamegley nen Jeremias
  • ‘Ginawa nen Jehova so Ginetma To’
    Mensahe na Dios ed Sikatayo Panamegley nen Jeremias
Mannengneng ni
Mensahe na Dios ed Sikatayo Panamegley nen Jeremias
jr kap. 2 p. 14-31

KAPITULO DOS

Panlingkor Diad ‘Kaunoran Iran Agew’

1, 2. (a) Anton pasingawey so anengneng nen Jeremias, a satan so pinagkatema na saray impropesiya to? (b) Akin et nepeg a magmaliw kan interesado ed mensahe nen Jeremias?

‘ANTOY nanenengneng mo?’ Ontan so intepet na Dios ed balobalon propeta to. ‘Nanenengneng koy sakey a kaldero a manlelwag. Say lupa to et manlapud amianen.’ Sayan pasingawey so unonan pakapatnagan ed no anton klase na mensahe iray ipasabi nen Jeremias. (Basaen so Jeremias 1:13-16.) Sayan piguratibon kaldero et manlelwag. On, ipapasakbay nen Jehova a manlapud sayan kaldero et walay iyibung to’d dalin na Juda a panangukom, a singa makaluyak a likido, lapud alabas ya ag-inkamatoor na satan. Balet akin kasi et akapariking ed abalaten so sangab na kaldero? Kabaliksan na saya a say panangukom et manlapud amianen, salanti, manakop so Babilonia manlapud satan a direksion. Tan ontan so agawa. Legan na pampropropesiya nen Jeremias, naimatonan toy nantutumbokan ya impangiyibung ed sayan manlelwag a kaldero, tan saya so anampot ed inkaderal na Jerusalem.

2 Anggapo la natan so Babilonia, balet walay rason mo pian magmaliw ya interesado ed saray propesiya nen Jeremias. Akin? Lapud manbibilay ka ed saray “kaunoran ya agew” a dakdakel so mankuan a Kristiano; ingen ta anggapoy panangabobon na Dios ed sikara tan ed relihyon da. (Jer. 23:20) Balet singa si Jeremias, say ipupulong mo tan saray kaparam a Tasi et aliwa labat a nipaakar ed panangukom noagta nipaakar met ed ilalo.

Litrato ed pahina 14

3. (a) Panon so inkaalasir na libron Jeremias? (b) Antoy gagala na Kapitulo 2 ed sayan publikasyon?

3 Nayarin indikta nen Jeremias so salaysay to ed sekretaryo to diad saginonor lan parte na pampropropesiya to, imbes ya irekord iray ebento legan a nagagawa iratan. (Jer. 25:1-3; 36:1, 4, 32) Say libron Jeremias et agnaalasir unong ed impantutumbokan na saray agawa, ta inuksoy nen Jeremias so maslak a kabiangan na satan unong ed tema. Sirin, makatulong so pangamta ed no antoray kipapasen legan na saramay ebenton akasulat ed libron Jeremias tan Tagleey tan no dinan iray mantutumbokan ya ebento. Nengnengen so tsart ed pahina 19. No naamtaan mo no siopay ari na Juda ed partikular a panaon, tan diad arum a kipapasen et no antoy nagagawa ed loob tan paway na Juda, mas natalosan mo iray imbaga tan ginawa nen Jeremias. Sirin et lalon nagunggonaan ka ed saray inyabawag nen Jeremias a mensahe na Dios ed totoo To.

SARAY KIPAPASEN SANEN NAMPROPESIYA SI JEREMIAS

4-6. Anto so kipapasen na totoo na Dios pigaran dekada antis na impanpropesiya nen Jeremias?

4 Nampropesiya si Jeremias legan na magulon panaon a walaray nagagawan pananguman. Diad saman et manlalaslasan ed pakayari so Asirya, Babilonia tan Ehipto. Manga 93 a taon antis a ginmapon nampropesiya si Jeremias, tinalo na Asirya so amianen a samploran tribu na panarian na Israel tan dakdakel so manaayam ditan a pinataynan da. Diad saman et inyagel nen Jehova ed Asirya so Jerusalem tan say matoor ya ari na satan, si Hezekias. Nanonotan mo ta ni imay mamilagron impamatey na Dios ed 185,000 a kalaban iran sundalo? (2 Ara. 19:32-36) Say sakey ya anak nen Hezekias et si Manases. Nayarin nianak si Jeremias legan na 55 a taon ya uley nen Manases. Saya imay panaon a sinakop na Asirya so Juda.​—2 Awa. 33:10, 11.

5 Diad libron 1 tan 2 Arari, ya insulat met nen Jeremias, nabasa tayo ya impaalagey lamet nen Manases iramay atagey a pasen a dinederal nen ama to. Sikatoy nampaalagey na saray altar parad si Baal tan saray bengatlan nanengneng ed tawen, anggan diad mismon templo nen Jehova. Tan amayamay so inosentin totoo ya impapatey nen Manases, pati say mismon anak to et imparalan to ed apuy pian ibagat ed palson dios. On, sikatoy “nanggawa na dakel a kaugsan ed pakanengneng nen Jehova.” Lapud satan, denesidi na Dios so mangidapo na kaugsan ed Jerusalem tan Juda, a singa agawa la ed Samaria tan Israel. (2 Ara. 21:1-6, 12-16) Sanen inatey si Manases, intuloy na anak ton si Amon so panag-idolatriya na ama to, balet asingger lan manguman iray kipapasen. Kayari duay taon, pinatey si Amon, tan nen 659 B.C.E., sinmublay ed trono to so waloy taon ya anak ton si Josias.

6 Legan na 31 a taon ya uley nen Josias, kalkalnan nagmaliw a mas makapanyari so Babilonia nen say Asirya. Atebek nen Josias a saya lay pankanawnawa pian makalukpos ed pakayari na arum a nasyon. Si Josias et aliwan singa si ama tan laki to, ta sikatoy matoor a nanlingkor ed si Jehova tan indauloan toy pangekal ed palson panagdayew. (2 Ara. 21:19–22:2) Diad koma-12 taon na uley to, dineral to iray atagey a pasen, sagrado iran poste, tan saray talintao na palson dirios diad interon panarian to, insan ingganggan to ya apigeren so templo nen Jehova. (Basaen so 2 Awaran 34:1-8.) Makapainteres ta aturo si Jeremias bilang propeta na Dios diad koma-13 taon ya uley nen Josias (647 B.C.E.).

Anto kasi naliknam no sakey kan propeta diad samay panaon nen Jeremias?

7, 8. (a) Antoy pidumaan na uley nen Arin Josias ed uley na saray tinumbokan to, si Manases tan Amon? (b) Anton klase na too si Josias? (Nengnengen so kahon ed pahina 20.)

7 Legan ya aapigeren so templo nen koma-18 taon ya uley nen Arin Josias, nalmo na atagey a saserdote so libro na ganggan. Kinerew na ari ed sekretaryo to ya ibasa itan ed sikato. Inaksobi nen Josias so lingo na saray kanasyonan to, tan kinmerew na panangiwanwan nen Jehova panamegley nen propetesan Hulda, tan pinaseseg to ray sakop to ya unoren day ganggan na Dios. Impaamta nen Hulda ed si Josias a mangiyakar si Jehova na “mauges” ed saray taga Judea lapud agda impanmatoor. Balet, lapud maabig ya awawey nen Josias ed tuan panagdayew, satan a mauges et ag-onsabi legay pambibilay to.​—2 Ara. 22:8, 14-20.

Chart on page 19

8 Lalon amasya si Arin Josias ed pansasagpot ton ekalen so panag-idolatriya. Diad tua, asabi to ni ingen so teritorya a datin sakop na amianen a panarian na Israel, pian igeba iray atagey a pasen tan say altar ed Bethel. Angiyuksoy met na engranden selebrasyon na Paskua. (2 Ara. 23:4-25) Seguradon aliketan si Jeremias ed saya! Balet, mairap a pakiwasen iray totoo a manguman. Aliwliway kipapasen da ed espiritual lapud impasal la ra nen Manases tan Amon ed makapadimlan panagdayew ed idolo. Ingen, anggano dakdakel lay inekal nen Josias, imbaki ni na Dios si Jeremias pian ipaimano ed saray taga Judea a say dirios da et singa karakel na saray syudad da. Saray kanasyonan nen Jeremias et singa agmatoor ya asawa. Tinaynan day Jehova tan nambalangkantis ira ed arum a dirios. Oniay inyabawag nen Jeremias: “Unong ed bilang na saray pulong na Jerusalem angipasen ka na saray altar ed makapabaing a bengatla, salanti saray altar a pampasoban na insenso ed kinen Baal.”​—Basaen so Jeremias 11:1-3, 13.

9. Antoray agawa a mangilalanor ed pigapigaran bansa diad unor iran taon na uley nen Josias?

9 No panon ya ag-anguman iray Judio sanen impasabi nen Jeremias iratan a mensahe, saray akapaliber a nasyon et siansia met nin mansasamsaman ed pakayari. Nen 632 B.C.E., naniba so Babilonia tan Medo pian sakopen so Ninive, say kabisera na Asirya. Kayari taloy taon, indaulo nen Faraon Neco so armada na Ehipto paamianen pian tulongan so Asirya a napepeligro la. Diad rason ya ag-asalambit ed Biblia, sinali nen Josias a papawilen ed Megiddo so armada na Ehipto, balet ta inatey lapud graben asugatan. (2 Awa. 35:20-24) Anto kasi epekto na sayan maermen ya inkagawa ed kipapasen na politika tan relihyon diad Juda? Tan antoray balon subok a kipaarapan nen Jeremias?

ANGUMAN SO KIPAPASEN NA RELIHYON

10. (a) Akin et mipara’d panaon tayo imay panaon kayari impatey nen Josias? (b) Panon kan nagunggonaan diad panaral no panon ya inarap nen Jeremias iray subok?

10 Isipen pa labat no antoy alikna nen Jeremias sanen akabatan ton inatey lay Josias! Sikatoy nanermen a maong, tan angansion na saray tagleey parad ari. (2 Awa. 35:25) Panaon la ‘ya na kapagaan, tan napepeligro lay Juda lapud saray nagagawa ed kaliberliber iran bansa. Mansasamsaman ed pakauley iray makapanyarin bansa, say Ehipto, Asirya, tan Babilonia. Tan nauman met so kipapasen na relihyon ed Juda sanen inatey si Josias. Anampot lay uley a paborabli ed kimey a gagawaen nen Jeremias tan asalatan na uley a makapairap ed sikato. Diad panaon tayo, dakel met so agagin akaeksperiensya na ontan a pananguman, a dati et walay kawayangan dan mandayew ingen ta sikaray ginapoan a pasegsegangen tan sebelan. Agtayo amta, ompan agmanbayag et makaeksperiensya itayo met na ontan. Anto kasi nayarin epekto na satan ed sikatayo? Antoy gawaen tayo pian makapansiansian matoor? Diad sarayan tepet, makapaseseg ya amtaen iray subok ya atalonaan nen Jeremias.

JOSIAS​—SAY SANKAUNORAN ED SARAY MAONG YA ARI ED JUDA

Litrato ed pahina 20

Sanen inatey so ama nen Josias a si Amon, sikato so sinmublay ya ari diad edad a walora. Sanen 15 años to, ginapoan ton anapen so Dios tan “nanakar dia ed amin a dalan nen David ya ateng to.” Sanen 19 años to la, inekal to ed Juda tan Israel iray pasen a pandadayewan ed palson dirios tan minekmek to iray talintao ra. Diad edad a 25, impaapiger toy templo nen Jehova.​—2 Ara. 21:19–22:2; 2 Awa. 34:2-8.

Legan ya aapigeren so templo, aromog so libro na Ganggan, a nayarin samay mismon insulat nen Moises, tan imbasa ed si Josias. Sikatoy nampaabeba, pinilat toy kawes to, tan manakis. Ingganggan to ray saserdote, saray Levita, tan amin a sakop to, ordinaryo man o prominente, ya ondengel ed pambasa ed satan a libro. Unong ed salaysay, sinambaan na ari a sikatoy ‘manakar ya ontumbok ed Jehova, pian unoren iray ganggan to ed simoon a puso tan kamarerwa to.’ Kayari na satan, lalon pinalaknab nen Josias so kampanya ton pangekal ed palson panagdayew. Inyuksoy to met so panselebra na engranden Paskua parad si Jehova, ya anggapo ni singa ontan manlapu ed panaon nen Samuel.​—2 Awa. 34:14–35:19.

11. Antoy agawa ed Juda sanen inatey lay Josias?

11 Say anak nen Josias a si Joacaz, a kabkabat met ed ngaran a Sallum, so introno na saray taga Juda pian manuley ed Jerusalem. Sikatoy taloy bulan labat a nanuley. Sanen papawil la’d abalaten si Faraon Neco kayari na impilaban to’d saray taga Babilonia, inekal to’d trono si Joacaz tan inawit to’d Ehipto. Inkuan nen Jeremias a si Joacaz et ‘agla ompawil.’ (Jer. 22:10-12; 2 Awa. 36:1-4) Insalat nen Neco ed trono si Joacim ya anak met nen Josias. Agtinumbok nen Joacim so maabig ya ehemplo na ama to. Tan imbes ya ituloy iray kampanyan ginawa na ama to, sikatoy nan-idolatriya laingen.​—Basaen so 2 Arari 23:36, 37.

12, 13. (a) Diad gapoy uley nen Joacim, anto so kipapasen na relihyon? (b) Panoy impantrato na saray Judion lider na relihyon ed si Jeremias?

12 Diad gapo na uley nen Joacim, imbaki nen Jehova si Jeremias ed templo pian prangkaan ton kondenaen iray taga Judea lapud inkauges da. Say abaloan da protektado ira lapud wadman so templo nen Jehova. Balet, no agda itunday “mantakew, mamatey, mikalugoran, tan mansamba a sititila, tan manpasob na insenso ed Baal, tan ontumbok ed saray arum a dirios,” paulyanan nen Jehova so templo to. Tan ontan met so gawaen to ed saramay mandadayew ditan a mansimpisimpitan, no panon a pinaulyanan to met so tabernakulo tan Shilo diad panaon na Atagey a Saserdoten si Eli. Say Juda et “magmaliw naani a kibalatar.” (Jer. 7:1-15, 34; 26:1-6)a Isipen pa labat so pakpel a kaukolan nen Jeremias pian nipasabi ontan a mensahe! Anganko et mapubliko ton ginawa itan diad arap na saray prominente tan maimpluensyan totoo. Natan, wala met iray agagi tayon kinaukolan day manpakpel a maong pian makapanpulong ira diad karsada odino pian napulongan iray mayayaman tan prominentin totoo. Balet, nia’y tandaan tayo: Seguradon tulongan itayo na Dios, a singa ginawa to ed si Jeremias.​—Heb. 10:39; 13:6.

Litrato ed pahina 22

13 No ikonsidera tayoy kipapasen na relihyon tan politika ed Juda, anto kasi reaksion na saray lider na relihyon ed imbaga nen Jeremias? Unong ed mismon salaysay na propeta, “saray saserdote tan saray propeta tan amin a baley sikato so inegnaan da, ya inkuan da: Petepeteg ya ompatey ka.” (Basaen so Jeremias 26:8-11.) Balet ag-itan agawaan na saramay mamubusol ed si Jeremias, ta walad sikato si Jehova a manangiliktar to. Tan si Jeremias a mismo et agtinmakot, anggano makapatalagnaw so itsura na saray mamubusol ed sikato tan anggano dakdakel ira. Ontan ka met komon.

Antoray pandumaan na kipapasen ed uley nen Manases, Amon, tan Josias? Antoy naaralan mo ed paraan na impangarap nen Jeremias ed makapasubok ya asainmin to?

“ISULAT MO SO SARAY AMIN A SALITA”

14, 15. (a) Anton kimey so ginapoan di Jeremias tan Baruc nen komapat a taon ya uley nen Joacim? (b) Anton klase na too si Joacim? (Nengnengen so kahon ed pahina 25.)

14 Diad komapat a taon na uley nen Joacim, impaisulat nen Jehova ed si Jeremias so amin ya imbaga To ed sikato manlapu la’d panaon nen Josias. Kanian indikta nen Jeremias ed sekretaryo ton si Baruc so amin ya imbaga na Dios ed sikato diad apalabas a 23 taon. Manga 20 arari tan panarian so nalalanor ed saray mensahe to nipaakar ed panangukom. Ingganggan nen Jeremias ed si Baruc a sayan lukot et basaen ton maksil diad abung nen Jehova. Diad anton gagala? Oniay kuan nen Jehova: “Anganko no narengel na saray totoo’d Juda iray amin a deral a getmak a yakar ed sikara, ikaindan day mauges a kabibilay da. Perdonaen ko’d satan iray kaugsan tan saray kasalanan da.”​—Jer. 25:1-3; 36:1-3, Maung a Balita.

15 Sanen sayan lukot et imbasa ed si Joacim na sakey ya opisyal ed palasyo, ginayat-gayat itan na ari insan to pinoolan. Kayari na satan, ingganggan ton awiten ed palasyo si Jeremias tan Baruc. “Balet si Jehova inyamot to ra.” (Basaen so Jeremias 36:21-26.) Lapud mauge-uges si Joacim, inyabawag nen Jehova panamegley na propeta to a sayan ari et “nitabon [odino, niponpon] a singa kitabon na sakey ya asno.” Sikatoy ‘isagar tan ibantak ed paway, diad basil na saray wangalan na Jerusalem.’ (Jer. 22:13-19) Diad padesir mo, kasin pinasobraan labat nen Jeremias so impaneskribe to ed peteg a nagawa?

16. Anton maabig a mensahe so inyabawag nen Jeremias?

16 Anggaman saray mensahen ipapasabi nen Jeremias et nipaakar ed panangukom, sikatoy aliwan sakey a propeta na desyang. Wala met iray mensahe to a mangiiter na ilalo. Iliktar nen Jehova so arum ya Israelita manlapud saray kabusol da tan ipawil to ra ed dalin da, a ditan et manayam iran maligen. Manggawa so Dios na sakey a “balo” tan “maando” a sipanan ed totoo to tan isulat toy ganggan to ed kapusoan da. Perdonaen to ray lingo ra tan lingwanan to la ray kasalanan da. Sakey ni, sakey ya ilalak nen David so “manumpal na inkatunong tan kaptekan ed dalin.” (Jer. 31:7-9; 32:37-41; 33:15) Sarayan propesiya et nasumpal kalabas ni na pigaran dekada tan siglo, tan say kasumpal na saraya et mangunggona ed sikatayo tan mangiter na ilalon andi-anggaan ya arapen. Nen panaon nen Jeremias, saray kakabusol na Juda et nantultuloy a mansasamsaman ed pakauley.​—Basaen so Jeremias 31:31, 33, 34; Hebreos 8:7-9; 10:14-18.

NAGMALIW A SANKAMAKAPANYARIAN SO BABILONIA

17, 18. Diad unor la ran taon na uley nen Joacim tan nen Zedekias, antoray agawa a mangilalanor ed pigapigaran bansa?

17 Nen 625 B.C.E., nanlaban iray taga Babilonia tan Ehipto diad Carcamis, ya asingger ed Ilog Eufrates, manga 600 a kilometro ed amianen na Jerusalem. Atalo nen Arin Nabucodonosor so armada nen Faraon Neco, kanian anampot so pakapanyari na Ehipto. (Jer. 46:2) Si Nabucodonosor la natan so akansakop ed Juda, kanian si Joacim et kapilitan a nagmaliw a lingkor to. Balet, kayari na taloy taon, nanrebelde si Joacim. (2 Ara. 24:1, 2) Kanian nen 618 B.C.E., linmusob ed Juda si Nabucodonosor tan say armada to tan pinaliberan day Jerusalem. Isipen pa labat so kairap na kipapasen ed satan, anggan diad propeta na Dios a si Jeremias. Ompatnag a diad saya inatey si Joacim.b Say anak ton si Joachin et sinmuko ed Babilonia kayari labat na taloy bulan ya inkitrono to. Nilimas nen Nabucodonosor iray kayamanan na Jerusalem tan puersaan ton inawit ed Babilonia si Joachin, saray pamilya na ari tan saray mayayaman ed Juda, mabibiskeg a lalaki ed nasyon, tan maong iran komikimey. Kaiba ed saraya si Daniel, Ananias, Misael, tan Azarias.​—2 Ara. 24:10-16; Dan. 1:1-7.

18 Say introno natan nen Nabucodonosor a manari ed Juda et si Zedekias, ya anak met nen Josias. Mapatnag a sikato so unor lan mangaraldalin ya ari ed poli nen David. Anampot so uley to sanen aderal so Jerusalem tan say templo na satan nen 607 B.C.E. (2 Ara. 24:17) Balet, diad 11 taon ya uley nen Zedekias et magulogulo so politika tan saray totoo ed Juda. Kanian talagan kaukolan nen Jeremias so manmatalek ed samay anuro ed sikato bilang propeta.

JOACIM​—SAY ARIN AMATEY ED PROPETA NEN JEHOVA

Litrato ed pahina 25

Si Joacim et 25 años sanen nitrono ed Juda, tan manga 11 taon a nanuley. Ipapanengneng na rekord ed 2 Awaran 36:5-8 ya aliwa labat a mauges iray ginawgawa to noagta ‘makapadimla’ met. Agdinengel nen Joacim iray pasakbay nen Jeremias, kanian say uley to et napnoy ag-inkahustisya, inkaagum, tan panagpaagus na dala. Sanen impasabi nen propetan Urias so mensahen mipadpara ed samay imbaga nen Jeremias, sikatoy impapatey nen Joacim. Ompatnag ya inatey si Arin Joacim legan na samay pangukubkob na Babilonia ed Jerusalem.​—Jer. 22:17-19; 26:20-23.

19. Antoy reaksion na saray kapanaonan nen Jeremias ed mensahe to, tan akin a nepeg kan magmaliw ya interesado ed satan?

19 Isipen pan sika si Jeremias. Manlapu la’d panaon nen Josias, naimatonan nen Jeremias so iloloor na kipapasen na politika tan espiritualidad na saray totoo na Dios. Balet, amta ton onloor ni itan. Oniay inkuan ed sikato na saray kabaleyan to: “Agka manpropesiya ed ngaran nen Jehova, pian agka ompatey ed panamegley na lima mi.” (Jer. 11:21) Anggan sanen tinmua la ray impropesiya nen Jeremias, inkuan ni na saray Judio: “Nipaakar ed salita ya insalitam ed sikami ed ngaran nen Jehova, sikami agkami naani ondengel ed sika.” (Jer. 44:16) Ingen, bilay na totoo so nalalanor, a singa met natan. Singa si Jeremias, say mensahem et nanlapu met ed si Jehova. Sirin, lalon onseseg ka ed ministeryo no usisaen mo no panon a sinalimbengan nen Jehova so propeta to legan na saramay panaon ya anampot ed inkaderal na Jerusalem.

Antoy naaralan tayo ed awawey nen Jeremias legan na uley nen Joacim? Anton alay abig a propesiya so imbaga nen Jeremias, a say kasumpal na satan et anggad panaon tayo?

MANAMPOT LAY ULEY NA SAKEY A KAPOLIAN

20. Akin et nagkalautlan makapairap ed si Jeremias so uley nen Zedekias? (Nengnengen so pahina 29.)

20 Nayarin say sankairapan lan parte na kimey nen Jeremias bilang propeta et sanen manuuley lay Zedekias. Singa saramay nanuley antis to, si Zedekias et “ginawa to so mauges ed pakanengneng nen Jehova.” (Jer. 52:1, 2) Sikatoy walad pakauley na Babilonia, tan impansamba nen Nabucodonosor ed ngaran nen Jehova pian naobligan manpasakop ed ari na Babilonia. Ingen, nanrebelde nin siansia si Zedekias. Si Jeremias balet et dinesdes a maong na saray onsusumpa ed sikato pian onsuporta ed rebelyon.​—2 Awa. 36:13; Eze. 17:12, 13.

21-23. (a) Anton duaran mankontraan a grupo so niwala legay uley nen Zedekias? (b) Panon so impantrato ed si Jeremias lapud talindeg to, tan akin a nepeg kan magmaliw ya interesado ed satan?

21 Ompatnag a diad kagapoy uley nen Zedekias, walaray linma’d Jerusalem a mensahero na arari na Edom, Moab, Ammon, Tiro, tan Sidon. Labay da lagin kombinsien si Zedekias a miambos ed sikara sumpad si Nabucodonosor. Balet, binilin nen Jeremias si Zedekias a manpasakop ed Babilonia. Mitunosan ed satan, sarayan mensahero et inikdan nen Jeremias na saray pako pian ipamoria a saray nasyon da et nepeg met a manlingkor ed Babilonia. (Jer. 27:1-3, 14)c Seguradon agda itan agustoan, tan say kimey nen Jeremias bilang manangipasabi na aglabay a mensahe et lalon nagmaliw a mairap lapud si Ananias. Diad ngaran na Dios, inyabawag na sayan palson propeta a naputer so pako na Babilonia. Balet, say inkuan nen Jehova panamegley nen Jeremias et agla onlabas so sakey taon, ompatey so impostor a si Ananias. Ontan so agawa.​—Jer. 28:1-3, 16, 17.

22 Naapag natan so Juda ed duaran mankontraan a grupo, saramay pabor ed pampasakop ed Babilonia tan saramay pabor ed rebelyon. Nen 609 B.C.E., nanrebelde si Zedekias, a nampatulong ed Ehipto. Kanian kinaukolan nen Jeremias a sungdoan so gulon resulta na inkanasyonalistiko na saramay onsusuporta ed rebelyon. (Jer. 52:3; Eze. 17:15) Pinmawil ed Juda si Nabucodonosor tan saray armada to pian patundaen iramay manrerebelde, tan sinakop day amin a syudad ditan tan pinaliberan da lamet so Jerusalem. Diad sayan kritikal a panaon, say mensahe nen Jeremias ed si Zedekias tan saray sakop to et deralen na saray taga Babilonia so Jerusalem. Ompatey iramay ag-ontaynan ed syudad. Balet, niliktar iramay mila ed saray Caldeo.​—Basaen so Jeremias 21:8-10; 52:4.

23 Inkuan na saray prinsipe na Juda a pipilaan kuno nen Jeremias so Babilonia. Sanen imbaga toy tua, sikatoy kinabil da insan da impriso. (Jer. 37:13-15) Agnin siansia palemewen nen Jeremias so mensahe nen Jehova. Kanian, kinombinse day Zedekias ya ipapatey toy Jeremias. Impelag day Jeremias ed nakatan tan mapitek a bobon pian ompatey. Maong labat ta inliktar nen Ebed-melec, a sakey ya Etiopen manlilingkor ed palasyo na ari. (Jer. 38:4-13) Diad panaon tayo, saray totoo nen Jehova et mabetbet a nipapaarap ed peligro lapud agda labay so mibabali ed guloy politika! On, say eksperiensya nen Jeremias et mamabiskeg ed sikan mangarap ed saray subok.

ZEDEKIAS​—SAY UNOR A MANGARALDALIN YA ARI NA JUDA

Litrato ed pahina 29

Si Zedekias et payakot tan aliwan mapekder ya ari, tan tuloktulok ed saray prinsipe to. Legan na samay unor ya impangubkob na Babilonia ed Jerusalem, kinerew nen Zedekias so panangiwanwan na Dios panamegley nen Jeremias. Ingen, sanen imbaga ed sikaton onsuko, agto itan ginawa. Ag-agustoan nen Zedekias so mensahe nen Jeremias kanian impaipriso to. (Jer. 21:1-9; 32:1-5) Anggaman kuan, intultuloy to ni kinmonsulta ed si Jeremias balet isesekreto to pian agnapasnokan iray prinsipe na Juda. Sanen labay dan pateyen si Jeremias, si Zedekias et natatakot ya angikuan: “Sikato so wala ed lima yo; ta say ari aliwa a sikato so makayari a manggawa na antokaman a sumpa ed sikayo.” Sanen ag-atuloy so pamatey da ed si Jeremias, kinmonsulta lamet ed sikato so ari tan inamin ton natatakot a no unoren toy Dios ompano maltratoen na totoo.​—Jer. 37:15-17; 38:4, 5, 14-19, 24-26.

Siansia ni, “agnampaabeba [si Zedekias] ed arap nen Jeremias . . . , balet pinabiskeg to so tenger to, tan pinaawet to so puso to sumpa ed panagpataoli ed Jehova.”​—2 Awa. 36:12, 13; Eze. 21:25.

24. Ideskribe pa iray agawa nen 607 B.C.E.

24 Nen 607 B.C.E., asabin siansia a dineral na saray taga Babilonia so padir na Jerusalem, tan asakop day syudad. Pinoolan na armada nen Nabucodonosor so templo nen Jehova, inggegeba da ray padir na syudad tan pinapatey da ray prominentin totoo ed Juda. Ontakas lawari Zedekias, balet ta narel tan inyakar da’d si Nabucodonosor. Diad mismon arapan nen Zedekias et pinatey iray anak to, insan sikatoy binulag nen Nabucodonosor, sininger da, insan da inyakar ed Babilonia. (Jer. 39:1-7) On, tinmuan amin iray imbaga nen Jeremias nipaakar ed Juda tan Jerusalem. Balet, imbes a manliket iyan propeta na Dios ed asagmak na saray kanasyonan to, sikatoy nanermen. Diad libro na Biblia a Tagleey et nabasa tayoy impangibesngaw to’d liknaan to. Talagan natenyeg so liknaan tayo diad pambasa ed satan.

IMPANPROPESIYA DIAD LIMOG NA SARAY AKERA ED JUDA

25, 26. (a) Antoy agawa sanen asakop lay Jerusalem? (b) Antoy reaksion na saray kapanaonan nen Jeremias ed mensahe to sanen asakop lay Jerusalem?

25 Anto met kasi agawa’d si Jeremias legan na sarayan ebento? Sikatoy impriso na saray prinsipe na Jerusalem, balet maong so impanengneng ed sikato na saray linmusob a taga Babilonia, tan imbulos da. Diad saginonor, kaibay Jeremias ed saramay Judion inyakar ed Babilonia, balet ta sikatoy imbulos. Dakel ni kimey to bilang propeta na Dios; wala ni nepeg ton gawaen ed limog na saramay akaliktar. Tinuro nen Nabucodonosor si Gedalias pian magmaliw a gobernador ed Juda, tan insipan to’d saray akeran taga Judea ya anggapoy mauges a nagawa’d sikara daput no manlingkor ira ed sikato bilang ari na Babilonia. Balet, pinatey na saray rebelyoson Judio si Gedalias. (Jer. 39:13, 14; 40:1-7; 41:2) Pinaseseg nen Jeremias iramay akera ed Juda ya ag-ira ontataynan tan agda tatakotan so ari na Babilonia. Balet inkuan na saray lider da a matila si Jeremias tan batik ira ed Ehipto, a puersaan dan impila si Jeremias tan Baruc. Ingen, impropesiya nen Jeremias ya anggan satan a bansa et lusoben tan sakopen nen Nabucodonosor tan idapo toy desyang ed saray taga Juda a tinmakas ditan.​—Jer. 42:9-11; 43:1-11; 44:11-13.

26 Aglamet dinengel na saray taga Juda so tuan propeta na Dios. Akin? Oniay inkatunongan da: “Nanlapu nen pinaulyan mi nampasob na insenso ed reyna na tawen tan angikalbo na nainum a bagat ed sikato, nankulang kami na amin a bengabengatla, tan naupot kami lapu ed kampilan, tan lapu ed eras.” (Jer. 44:16, 18) Ipapanengneng labat na saya a talagan makapaermen lay kipapasen na espiritualidad na saray kapanaonan nen Jeremias! Diad biek a dapag, talagan makapaseseg a naamtaan ya anggan say imperpekton too et sarag toy mansiansian matoor ed si Jehova anggano apaliberan na saray andiay pananisia!

27. Antoy naamtaan tayo nipaakar ed unor iran taon na impanlingkor nen Jeremias bilang propeta?

27 Apetsaan na 580 B.C.E. so unor ya ebenton insulat nen Jeremias, salanti, say impangibulos ed si Joachin nen Evil-merodac, say arin sinmublay ed si Nabucodonosor. (Jer. 52:31-34) Seguro et man-90 años la’d saman si Jeremias. Anggapoy espisipikon impormasyon nipaakar ed impatey to. Nayarin diad Ehipto so nanayaman to diad saramay unor lan taon na bilay to tan ditan la inatey kayari na 67 a taon na espisyal a serbisyo to ed si Jehova. Sikatoy nambilay legan na saray panaon ya iyaalibansa so tuan panagdayew, tan legan met na dakel a taon a pinasyay impan-apostata na saray kanasyonan to. Wala met iray dinmengel ed sikato a totoon matakot ed Dios. Balet, impulisay na karaklan so mensahe to, tan dinuksa da ni ingen. Labay kasin ibaga na saya ya anggapoy gunggona na kimey nen Jeremias? Andin balot! Diad gapo ni labat et inkuan la nen Jehova ed sikato: “Mibakal ira naani ed sika; balet agda ka naani taloen; ta siak wala ak ed sika, kuan nen Jehova, pian ilaban ta ka.” (Jer. 1:19) Say kimey tayo natan bilang saray Tasi nen Jehova et mipara ed kinen Jeremias. Kanian ilaloan tayon mipadpara met so ikiwas na totoo. (Basaen so Mateo 10:16-22.) Anto sirin iray naaralan tayo ed si Jeremias, tan panoy nepeg tayon pangipasen ed ministeryo tayo? Sarayan tepet so pantongtongan tayo.

Antoy agawa’d si Zedekias tan saray sakop to ya agdinmengel ed mensahe nen Jeremias? Antoy nibaga yo nipaakar ed si Jeremias?

a Lapud pampadparaan na Jeremias 7:1-15 tan 26:1-6, inisip na arum a parehon ebento so tutukoyen na saratan.

b Ibabagay Daniel 1:1, 2 a diad komatlon taon na uley nen Joacim, nayarin bilang sakey ya ari a walad pakauley na Babilonia, sikatoy niyawat ed lima nen Nabucodonosor. Nayarin kabaliksan na saya ya inatey so ari legan na samay panangubkob a nansumpal ed inkaderal na Jerusalem. Agnapekderan ed Biblia so report nen Josephus a si Joacim et pinatey nen Nabucodonosor tan imbantak toy bangkay to ed paway na padir na Jerusalem, imbes ya iponpon.​—Jer. 22:18, 19; 36:30.

c Say impanukoy ed si Joacim diad Jeremias 27:1 et nayarin lingo na managkopya lapud diad bersikulo 3 tan 12, say atukoy et si Zedekias.

    Publikasyon a Pangasinan (1988-2025)
    Man-Log Out
    Man-Log In
    • Pangasinan
    • Share
    • Setting Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyon ed Pangusar
    • Totontonen ed Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Man-Log In
    Share