Kaaruman ya Impormasyon
1. Siopa so Makapanyarin Babilonia?
Panon tayon amta ya irerepresenta na “Makapanyarin Babilonia” so amin ya palson relihyon? (Apocalipsis 17:5) Nia ray ebidensya:
Sakop toy interon mundo. Ibabaga na Biblia ya say Makapanyarin Babilonia et akayurong ed “grupo na totoo tan nasyon.” Walay “sakey a panarian [to] a manuuley ed saray arari na dalin.”—Apocalipsis 17:15, 18.
Agnayarin sikato so makapanyarin politika odino komersyo. Akin ey? On ta “saray arari na dalin” tan saray “negosyante” et makaliktar no sikatoy deralen.—Apocalipsis 18:9, 15.
Tila iray ibabangat to tungkol ed Dios. Sikatoy tinawag ya imoral a bii ta akialyansa ed saray gobierno pian nakuartaan odino makaawat na pabor. (Apocalipsis 17:1, 2) Titilaan to ray totoo ed amin ya bansa. Tan sikatoy natetel ed impatey na amayamay.—Apocalipsis 18:23, 24.
2. Kapigan Sinmabi so Mesias?
Impasakbay na Biblia ya walay 69 ya simba anggad isabi na Mesias.—Basaen so Daniel 9:25.
Kapigan ginmapo so 69 ya simba? Diad taon 455 B.C.E. Atan so taon ya akasabi ed Jerusalem si Gobernador Nehemias pian “apigeren tan ipaalagey lamet” so syudad.—Daniel 9:25; Nehemias 2:1, 5-8.
Panon karukey so 69 ya simba? Diad arum ya propesiya na Biblia, say sakey agew et irerepresenta toy sakey taon. (Numeros 14:34; Ezequiel 4:6) Say sakey simba sirin et irerepresenta toy pitoran taon. Diad sayan propesiya, say 69 ya simba et 483 ya taon (69 ya simba x 7 ya agew).
Kapigan anampot so 69 ya simba? No manbilang tayoy 483 ya taon, ya ipagapo tayod 455 B.C.E., ompugta tayo ed taon 29 C.E.a Atan so eksakton taon ya abautismoan tan nagmaliw ya Mesias si Jesus!—Lucas 3:1, 2, 21, 22.
3. Paraan na Panagpatambal ya Nalalanor so Dala
Wala ray paraan na panagpatambal ya uusaren so mismon dala na pasyente. Say arum ed saraya et ag-aawaten na saray Kristiano, singa say pan-donate na sarilin dala odino pangisinop ed sarilin dala na pasyente antis na operasyon to.—Deuteronomio 15:23.
Pero wala ray arum ya panagpatambal ya nayarin awaten na saray Kristiano. Kaibad saraya so blood test, hemodialysis, hemodilution, odino pangusar ed cell-salvage o heart-lung bypass machine. Mandesisyon so kada Kristiano parad sarili to no antoy gawaen ed dala to legan na sakey ya procedure, medical test, odino kaplesan ya therapy. Nayarin walay daiset ya panduruma no panon ya gawaen na kada doktor irayan procedure. Kanian antis ya awaten na sakey ya Kristiano so anggan anton panag-opera, medical test, odino therapy, amtaen to ni no antoy eksakton gawaen na doktor ed dala to. Nia ray itepet to ed sarili to:
Panon to no walay dalak ya ipaway ed laman ko tan napultot ya magano so sirkulasyon na satan? Naako kasi na konsiensiak ya parte nin siansia na laman ko itan ya dala, kanian agla kailangan ya “iyibung . . . ed dalin”?—Deuteronomio 12:23, 24.
Panon to no legan na medical procedure et ipaway so arum ya dalak, insan walay ginawan pananguman ed satan, tan ipawil ed laman ko? Lapud naaralan ko ed Biblia, nakonsiensia ak kasi o naawat ko iyan klase na procedure?
4. Pansian na Sanasawa
Ibabaga na Salitay Dios ya agnepeg ya mansian so sanasawa. Tan ipapalinew to ya no mansian ira, ag-ira nayarin mangasawa o miasawa lamet. (1 Corinto 7:10, 11) Balet, wala ray situasyon ya nandesisyon so arum ya Kristiano ya misian.
Ginagalan agpanlegpet ed pamilya: Aglabay ya iter na asawan laki so materyal ya nakaukolan na pamilya to, ya anggad punton anggapo lay pambilay na pamilya to.—1 Timoteo 5:8.
Graben panagmaltrato: Graben panag-abuso ya anggad punton napeligro lay bunigas o bilay na asawa.—Galacia 5:19-21.
Napepeligro lan maong so relasyon na sakey ed si Jehova: Lapud gagawaen na asawan laki o bii, imposible lan makapanlingkor ed si Jehova so asawa to.—Gawa 5:29.
5. Saray Holiday tan Selebrasyon
Agseselebraan na saray Kristiano iray holiday ya aglabay nen Jehova. Balet mandesisyon so kada Kristiano base ed nipasal ed Biblia ya konsiensia to no antoy gawaen to no wala ray holiday. Nia ray alimbawa.
No walay mangibaga ed sika na “Merry Christmas.” Nayarin say iyebat mo et, “Salamat.” No mankelaw odino mantepet, sarag mon ipaliwawa no akin ya agmo seselebraan itan ya holiday.
No itagar ka na asawam ya aliwan Tasi pian nakaiban mangan iray kanayon yo legan na holiday. No naako na konsiensiam so onla, masakbay mo lan ipaliwawa ed asawam ya no wala ray paganon kustombre ya kabiangan na panangan, agka mibiang.
No ikdan ka na boss mo na bonus legan na holiday. Awaten mo kasi so bonus? Depende. Kasin parad boss mo et parte na selebrasyon so pangiter na bonus, odino labay to ka labat ya pisalamatan lapud inkakulim?
No inikdan da ka na regalo legan na holiday. Say kuan to may angiter: “Amtak ya agka manseselebra, pero labay ko nin siansia ya iter ’ya ed sika.” Ompan mabait labat may too. Pero posible kasi ya susuboken to labat so pananisiam odino labay to kan makapibiang ed holiday? Kayarim iyan inkonsidera, wala lad sika no awaten mo odino andi so regalo. Diad amin ya desisyon tayo, labay tayon malinis so konsiensia tayo tan mansiansian matoor ed si Jehova.—Gawa 23:1.
6. Makaalis Iran Sakit
Lapud inaro tayo ray totoo, maal-alwar tayo pian agtayo ra naalisan na makaalis iran sakit. Ontan so gawaen tayo no walay makaalis ya sakit tayo odino suspetsa ti labat ya walay makaalis ya sakit tayo. Gawaen tayo ’tan ta igaganggan na Biblia: “Arom so kaparam a too a singa ed sikan dili.”—Roma 13:8-10.
Panon iyan natumbok na sakey ya walay makaalis ya sakit to? Agdapat maasingger ed arum, tan paliisan toy onlakap odino onangob. Agdapat ombarong no ag-imbitaan na arum ed abung da ta labay dan protektaan so pamilya ra. Tan antis ya manpabautismo, kailangan ton ibaga ed coordinator na ulop na mamatatken so sakit to pian makagawa ra na uksoyan tan naprotektaan iray arum nin manpabautismo. Antis ya miinaroan, kailangan ya manpa-blood test so sakey ya posiblin naalisan na makaalis a sakit. No gawaen to iya, ipapanengneng ton “aanapen [to] so pankaabigan na arum, aliwan say pankaabigan [to] labat.”—Filipos 2:4.
7. Negosyo tan Legal Iran Isyu
Napaliisan tayoy dakel ya problema no manggawa tayoy kontrata ed saray transaksion ed kuarta tan negosyo—anggano agi ni so ka-transaksion tayo. (Jeremias 32:9-12) Pero no maminsan, ompan walay melag ya agpakapantalosan na saray Kristiano tungkol ed kuarta odino arum ni ran isyu. Kailangan ya ayosen da itan ya tampol, ya sikara labat, tan ag-ira mankokolkol.
Panon tayo balet ya ayosen iray seryoson isyu, singa say panagsaol o panagpauges? (Basaen so Mateo 18:15-17.) Angiter si Jesus na taloran paraan ya tumboken tayo:
Sali yon ayosen ya sikayo labat.—Nengnengen so bersikulo 15.
No agyo naayos, mangitagar kay sakey odino duaran maespiritual ya agi ed kongregasyon.—Nengnengen so bersikulo 16.
No siansia nin agyo naayos, insan ka labat onasingger ed saray elder.—Nengnengen so bersikulo 17.
Diad maslak iran situasyon, agtayo idedemanda iray agagi tayo ta nabalaw si Jehova tan say kongregasyon. (1 Corinto 6:1-8) Pero, wala ray situasyon ya kailangan ya ayosen ed korte, singa say pandiborsyo, pian naalad pudir so sakey ya menor-de-edad ya anak, pian naamtaan no pigaray naalan sustento, pian makalay benepisyo ed sakey ya insurance, diad saray kaso ya a-bankrupt so sakey ya negosyo, tan pian nasegurado ya legal so testamento. No say sakey ya Kristiano et ayosen to ed korte iray ontan ya kaso diad mareen ya paraan, agto nakokontra so bilin na Biblia.
No in-report na sakey ya Kristiano ed autoridad so sakey ya seryoson krimen—singa say rape, panag-abuso ed ugaw, graben panagduksa o panagkabil, panagtakew na balbaleg a kantidad, odino panagpatey—agto nakokontra so bilin na Biblia.
a Say 455 B.C.E. anggad 1 B.C.E. et 454 ya taon. Say 1 B.C.E. anggad 1 C.E. et sakey taon (anggapoy zero ya taon). Tan say 1 C.E. anggad 29 C.E. et 28 ya taon. Kanian no paniibaen so 454 + 1 + 28 = 483 ya taon.