Watchtower BIBLIOTHEEK ONLINE
Watchtower
BIBLIOTHEEK ONLINE
Papiamento (Aruba)
  • BIJBEL
  • PUBLICACION
  • REUNION
  • g03 8/6 pag. 4-6
  • Norma y Balor Ta Bayendo Atras?

No tin video disponibel pa loke bo a scoge.

Sorry, nos no por a play e video.

  • Norma y Balor Ta Bayendo Atras?
  • Spierta! 2003
  • Subtema
  • Articulonan Similar
  • Algun Norma y Balor Mas Cu Ta Deteriora
  • Con Balioso Bida Humano Ta?
  • Loke Hende Tin Mester: Un Compas Moral
  • Dicon Norma y Balor Ta Cambiando
    Spierta! 2003
  • Norma y Balor Ta Importante
    Spierta! 2019
  • E Cambio den Norma y Balor Bo Ta Sinti e Perdida?
    Spierta! 2003
  • 7 Norma y Balor
    Spierta! 2018
Wak mas
Spierta! 2003
g03 8/6 pag. 4-6

Norma y Balor Ta Bayendo Atras?

ENTRE e regalonan di mas grandi cu mayornan por duna nan yiunan ta amor incondicional, y un sed di norma y balor cu e mayornan no solamente ta predica na nan yiunan sino cu nan mes ta cumpli cu ne tambe.

Sin e debido norma- y balornan, bida ta simplemente un lucha pisa pa sobrevivencia. Norma y balor ta duna bida proposito. Nan ta establece kico ta prioridad. Nan ta fiha limitenan moral y ta defini e reglanan di comportacion.

Sinembargo, hopi norma y balor tradicional ta cambiando rapidamente. Por ehempel, Profesor Ronald Inglehart ta bisa cu “sosiedad ta bayendo den direccion di normanan sexual cu ta duna cada hende mas libertad pa satisface nan mes sexualmente y expresa nan mes.” Un encuesta cu Gallup a haci den 16 pais na 1997 tawata puntra e habitantenan kico nan ta pensa di e moralidad cu ta permiti hende haya yiu sin casa. Segun Gallup: “E cantidad di hende cu ta acepta e estilo di bida moderno aki ta varia di 90% of mas den partinan di West Europa te na bou di 15% na Singapur y India.”

Tin hende cu a elogia e libertad sexual nobo aki. Sinembargo, e foyeto The Rise of Government and the Decline of Morality (E Subida di Gobierno y e Caida di Moralidad), di James A. Dorn, ta menciona “e gran cantidad di yiu cu ta nace pafo di matrimonio” y “e kibramento di famia” como “señalnan bisto di decadencia moral.”

Algun Norma y Balor Mas Cu Ta Deteriora

Tin mas norma y balor tradicional cu tambe a bai hopi atras. E Encuesta Mundial di Norma y Balor, encabesa pa Profesor Inglehart, ta informa cu tin “menos respet pa autoridad” den paisnan industrialisa.

Un otro norma tradicional tawata un compromiso fuerte cu trabou. Sinembargo, tin evidencia cu esei tambe ta bayendo atras. Na Merca, e Federacion Nacional di Negoshinan Independiente a haci un encuesta bou di mas cu mei miyon doño di trabou. “Trintiun porshento di esnan cu nan a entrevista a bisa cu tawata dificil pa haya hende pa cuponan di trabou cu tin habri, y 21 porshento a bisa cu en general e calidad di trabou tawata inferior.” Un doño di trabou a bisa: “Ta birando mas y mas duro pa haya trahado cu ta bin trabou pa mas cu un dia, cu ta yega na tempo y cu no ta burachi.”

Condicionnan economico kisas ta fomenta e mal direccion cu esaki ta bai. Segun cu ganashinan ta baha, doñonan di trabou ta manda hende cas of ta kita cierto beneficionan. Segun e revista Ethics & Behavior: “Trahadonan cu experencia e falta di lealtad y compromiso aki ta cuminsa desplega e mesun tipo di comportacion negativo pa cu nan doño di trabou. E compromiso pa traha duro no t’ei, pasobra un dia pa otro e trahado por perde su trabou.”

Un tereno mas caminda norma y balor a bai atras remarcablemente ta comportacion social y cortesia. Un encuesta na Australia a conclui: “Mas cu 87,7% di trahado a informa [cu] mal manera den oficina ta kibrando e moral di e personal.” Den un encuesta Mericano di profesionalnan di negoshi, “ochenta porshento di esnan cu nan a entrevista a raporta un aumento di mal manera den negoshi.” Segun e agencia di noticia CNN, “mal servicio na cliente a bira asina extenso cu casi mita di esnan cu nan a entrevista a bisa cu nan a sali bai for di un pacus durante e ultimo aña pa motibo di esei. Mita di nan a bisa cu hopi bes nan ta mira hende papia masha duro y na un manera iritante na telefon cellular. Y seis chauffeur di cada 10 a bisa cu regularmente nan ta mira otro hende ta core auto na un manera agresivo of descabeya.”

Con Balioso Bida Humano Ta?

Den algun caso, hende ta bisa cu nan ta sigui cierto “normanan”, pero no ta semper nan ta practica loke nan ta bisa. Por ehempel, e Instituto pa Etica Mundial a entrevista representantenan di 40 pais. Cuarenta porshento a scohe “respet pa bida” entre e cinco normanan di “mas importante.”a

Sinembargo, kico ta pasa den practica? Nacionnan industrialisa sigur tin e recursonan pa elimina hopi sufrimento humano. Pero un buki skirbi door di Carol Bellamy, director ehecutivo di UNICEF (Fondo di Nacionnan Uni pa Mucha), a remarca na 1998 cu mal nutricion a “hunga un rol den mas cu mita di e casi 12 miyon mortonan pa aña di muchanan bou di cinco aña den paisnan den desaroyo; un proporcion sin igual for di tempo cu e epidemia di Morto Preto a destrosa Europa den siglo 14.” Informenan asina ta alarmante pa ken cu ta stima bida humano. “Sinembargo”, Bellamy ta remarca, “e crisis mundial di mal nutricion no a proboca casi ningun tiki precupacion publico, apesar cu tin mas y mas evidencia cientifico substancial di e peliger. Publico ta duna mas atencion na e movementonan riba mercado di bolsa y balor cu na e inmenso potencial destructivo di mal nutricion, of na e tremendo beneficionan di bon nutricion.”

Ta bisto cu den e comunidad medico tin un punto di bista remarcablemente troci di bida. Te cu principio di decada di 1970, un baby cu nace despues di solamente 23 siman den matris no tawatin casi ningun chens di sobrevivi. Awe, podise te cu 40 porshento di babynan prematuro asina por sobrevivi. En bista di esaki, ta un gran ironia cu segun calculo, mundialmente entre 40 pa 60 miyon aborto ta tuma luga tur aña! Mayoria di e abortonan aki ta di baby cu ta djis un par di siman mas jong cu esnan prematuro cu docternan ta bringa pa scapa! Esaki no ta indica cu ta existi un gran confusion moral?

Loke Hende Tin Mester: Un Compas Moral

Ora a puntra nan: “Kico ta menos importante den bida?”, mayoria di esnan cu e organisacion di Gallup a entrevista a scohe “ser fiel na mi religion” como un di e dos cosnan menos importante. Pesei no ta un sorpresa cu baimento di misa ta sigui mengua. Profeser Inglehart ta indica cu posiblemente e prosperidad di paisnan Occidental a “produci un sintimento di siguridad sin precedente” y cu “esaki a reduci e necesidad tradicional cu hende tawatin di religion pa fortalece nan confiansa.”

Menos confiansa den religion organisa ta ser compaña pa un perdida di confiansa den Bijbel. Den un encuesta internacional, nan a puntra e hendenan riba ken of kico nan ta depende pa haya sa loke ta moralmente corecto. E gran mayoria a menciona experencia personal. E raport di e informe ta bisa: “E palabra di Dios a keda na di dos luga, pero hopi mas abou.”

Nada straño anto cu norma y balor ta cambia, pero pa bira piyo! E falta di un compas moral, hunto cu e creciente enfasis riba metanan materialista y individualismo egoista, a fomenta un cultura di golosidad y indeferencia pa cu sintimento di otro hende. Kico ta e cosnan importante cu hende a perde debi na e cambionan aki?

[Nota]

a Mas cu 50 aña pasa, Nacionnan Uni a adopta e Declaracion Universal di Derechonan Humano. Articulo 1 di e Declaracion ta bisa: “Tur ser humano ta nace liber y cu mesun dignidad y derecho.”

[Plachinan na pagina 5]

Famia kibra, mal etica di trabou y comportacion rebelde ta evidencia di e norma- y balornan cu a bai atras

[Plachi na pagina 6]

Miyones di baby, djis un par di siman mas jong cu esun prematuro aki, ta ser aborta tur aña

    Publicacion na Papiamento (Aruba) (2002-2024)
    Log Out
    Log In
    • Papiamento (Aruba)
    • Comparti
    • Preferencianan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condicionnan di Uzo
    • Maneho di Privacidad
    • Configuracion di Privacidad
    • JW.ORG
    • Log In
    Comparti