E Punto di Bista Biblico
Evita Abla Cu Ta Causa Daño
“For di e mesun boca ta sali tanto bendicion como maldicion. Mi rumannan, e cosnan aki no mester t’asina.”—SANTIAGO 3:10.
E CAPASIDAD di papia ta un caracteristica unico cu ta distingui nos for di bestia. Lamentablemente, tin hende ta haci mal uzo di e don aki. Insulto, palabra malo y vulgar, blasfemia, chistenan sushi y obsceno, tur por causa daño, y tin biaha mas daño cu lesion fisico. Bijbel ta bisa: “Tin hende ta papia sin pensa, manera hinca di spada.”—Proverbionan 12:18.
Mas y mas hende tin e custumber di papia palabra malo tur ora. Scolnan ta informa cu tin un aumento den papiamento di palabra sushi serca muchanan. Sinembargo, tin hende ta pretende cu abla ofensivo por ta probechoso ora uz’e como un manera pa desahoga emocion. Un studiante di ciencia politico a skirbi: “Mester uza palabra malo principalmente como un acto potente, ora cu vocabulario normal simplemente no ta transmiti e profundidad di bo sintimentonan.” Cristiannan mester tin un actitud nonchalant asina pa cu abla ofensivo? Kico ta Dios su punto di bista?
Odia Chansanan Vulgar
Lenguahe vulgar no ta un fenomeno moderno. Lo ta un sorpresa pa bo si bisa bo cu hende a uza abla vulgar den tempo di e apostelnan, casi 2.000 aña pasa? Por ehempel, algun disipel den e congregacion di Colosas aparentemente tawata papia palabra malo ora nan rabia. Kisas nan a uza e palabranan ei pa ataca of hurt otro hende intencionalmente, podise como represaya. Di igual manera, hopi hende awe ta uza palabranan vulgar ora nan rabia. Pesei Pablo su carta na e Colosensenan ta apropiado pa nos tempo tambe. Pablo a skirbi: “Mester pone tur esakinan un banda: rabia, furia, malicia, calumnia y palabra sushi for di boso boca.” (Colosensenan 3:8) Pues cristiannan claramente ta haya e spiertamento pa evita explosion di rabia y e uzo di palabra sushi cu hopi bes ta compaña esei.
Ta berdad cu hopi hende ta uza palabra malo sin intencion di ataca of causa daño na otro hende. Probablemente nan ta uza palabranan vulgar mayoria bes den un manera casual, sin pensa. Asina expresionnan vulgar ta pega duro na nan abla diario. Pa algun hende ta asta dificil pa nan papia sin uza palabra malo. Hopi bes, hende ta uza lenguahe vulgar asta pa pone otronan hari. Pero mester mira tal chansanan vulgar como un ofensa menos serio y mas aceptabel? Considera lo siguiente.
Chansanan vulgar ta un manera di papia sumamente ofensivo cu e intencion di entretene otro hende. Awendia chansanan vulgar ta principalmente tocante sex. Y hopi persona cu ta considera nan mes hende decente, ta haya e manera di papia ei pret. (Romanonan 1:28-32) Pesei no ta un sorpresa cu tanto comportacion sexual normal como innatural ta e topico di chiste di hopi comediante profesional. Chansanan vulgar ta ser presenta den hopi pelicula y tambe den programanan di television y radio.
Bijbel no ta keda keto tocante e tema di chansanan vulgar. Apostel Pablo a skirbi cristiannan na Efeso: “No laga inmoralidad of cualkier sorto di impuresa of golosidad ni wordo menta mes meimei di boso, manera ta pas pa santonan, ni sushedad, ni papiamento di co’i loco, ni chansanan vulgar, cu no ta pas.” (Efesionan 5:3, 4) Claramente anto, abla vulgar, sin importa kico ta e intencion, ta ofensivo pa Dios. E ta algo malo. E ta abla cu ta causa daño.
Palabranan Skerpi Cu Ta Desagrada Dios
Abla cu ta causa daño ta encera hopi mas cos cu solamente lenguahe vulgar. Insulto, sarcasmo (palabra skerpi), hacimento di bofon y critica severo por hurt hende profundamente. Ta berdad cu nos tur ta peca cu nos lenga, specialmente den e ambiente di sarcasmo y calumnia cu ta reina rond di nos. (Santiago 3:2) No obstante esei, cristiannan berdadero nunca no mester tuma un actitud nonchalant pa cu abla ofensivo. Bijbel ta mustra bon cla cu Yehova Dios ta desaproba tur abla cu ta causa daño.
Por ehempel, den e buki biblico di Segundo Reinan, nos ta lesa di un grupo di mucha homber cu a tenta profeta Eliseo. E relato ta bisa cu nan a cuminsa “haci bofon di dje” y “a bis’e: ‘Subi, cabes pelon; subi, cabes pelon!’” Yehova, Esun cu por a lesa curason di e muchanan aki y mira nan intencion malicioso, a tuma nan tentamento masha na serio. E relato ta bisa cu Dios a mata 42 mucha homber debi na nan palabranan ofensivo.—2 Reinan 2:23, 24.
E pueblo di Israel “continuamente . . . tawata haci bofon di e mensaheronan di Dios, y tawata desprecia su palabranan y haci bofon di su profetanan, te ora cu e furia di SEÑOR a lanta contra su pueblo, te ora cu no tawatin remedi mas.” (2 Cronicanan 36:16) Aunke Dios su furia a lanta principalmente debi na e pueblo su idolatria y proceder desobediente, ta remarcabel cu Bijbel spesificamente ta menciona e bofon cu nan a haci di e profetanan di Dios. Esaki ta resalta bon cla cu Dios ta desaproba tal conducta.
Di acuerdo cu esei Bijbel ta spierta cristiannan: “No reprende un homber bieu na manera bruto.” (1 Timoteo 5:1) Nos mester aplica e principio aki na e manera cu nos ta trata tur hende. Bijbel ta anima nos “pa no calumnia ningun hende, pa no ta pleitado, ma suave, mustrando tur consideracion pa tur hende.”—Tito 3:2.
Frena Nos Lipnan
Tin biaha ta masha dificil pa resisti e gana di ataca un hende cu palabra. Ora hende haci malo cu un persona, kisas e persona ta sinti cu e tin derecho di castiga e ofensor cu palabranan cruel y skerpi, sea den su cara of tra’i su lomba. Sinembargo, cristiannan ta resisti e gana ei. Proverbionan 10:19 ta bisa: “Ora tin hopi papiamento, pica no ta falta, ma esun cu frena su lipnan ta sabi.”
E angelnan di Dios ta pone un bon ehempel. Nan ta conciente di tur e maldad cu hende ta haci. Aunke e angelnan tin mas forsa y poder cu hende, nan no ta acusa hende cu palabranan ofensivo, nan ta “haciendo asina pa respet pa Yehova.” (2 Pedro 2:11, NW) Como cu e angelnan sa cu Dios ta plenamente conciente di e malecho di tur hende y cu e ta completamente capas pa corigi cosnan, nan ta frena nan lipnan. Miguel, e hefe di tur angel, a frena su mes pa e no uza palabranan ofensivo, ni contra Diabel.—Hudas 9.
Cristiannan ta haci esfuerso pa imita e angelnan. Nan ta sigui e spiertamento di Bijbel: “Nunca paga malo cu malo na ningun hende. Respeta loke ta corecto den bista di tur hende. Si ta posibel, asina leu cu ta depende di boso, sea na pas cu tur hende. Nunca no venga boso mes, stimanan, ma laga luga pa e furia di Dios, pasobra ta para skirbi: ‘Ta di mi vengansa ta, ami lo paga bek, Señor ta bisa.’”—Romanonan 12:17-19.
Un punto interesante ta cu asta e tono y volumen di nos bos por pone cu loke nos ta bisa ta bira skerpi. Hopi bes esposo y esposa ta hurt otro den conflictonan cu hopi gritamento. Hopi mayor ta grita nan yiunan cu frecuencia. Sinembargo, nos no tin nodi grita pa expresa loke nos ta sinti. Bijbel ta urgi: “Laga tur amargura, furia, rabia, griteria y calumnia wordo kita for di boso.” (Efesionan 4:31) Tambe Bijbel ta bisa cu “e sirbido di Señor no mester ta pleitado, ma cariñoso cu tur hende.”—2 Timoteo 2:24.
Palabranan Cu Ta Cura
Como cu ta palabranan ofensivo y sushi ta reina awe, cristiannan mester tin un strategia pa resisti e mal influencia aki. Bijbel ta presenta un bon strategia, esta, di stima nos prohimo. (Mateo 7:12; Lucas 10:27) Berdadero interes y amor pa prohimo lo motiva nos pa semper uza palabranan cu ta cura. Bijbel ta bisa: “No laga ningun palabra dañino sali for di boso boca, sino solamente palabra cu ta bon pa edificacion, conforme e necesidad di e momento, pa esaki por duna gracia na esnan cu ta tende.”—Efesionan 4:29.
Un cos mas cu ta yuda nos evita abla cu ta causa daño ta di inculca e Palabra di Dios den nos mente. Lesa y medita riba e Scritura Santo por yuda nos ‘pone tur sushedad un banda.’ (Santiago 1:21) Si, e Palabra di Dios por cura nos mente.