Hobennan Sa Puntra . . .
Con Mi Por Bis’e Loke Mi Ta Sinti P’e?
“Mi tin gana di haya un contesta riba e pregunta: Ken ta esun cu mester declara amor na e otro—e mucha homber of e mucha mohe?”—Laura.a
E TA un mucha homber cu bo a topa resientemente of kisas bo conoc’e pa algun tempo caba—y bo kier pa e ta mas cu djis un amigo. Bo ta combenci cu e tambe ta sinti mescos pero cu e ta mucho verlegen of timido pa bisa esei. Pues bo ta puntra bo mes si lo ta un bon idea pa abo dal e prome paso y bis’e kico bo ta sinti p’e.b
Na prome luga, laga nos cuminsa na wak con e hendenan rond di bo—bo famia y bo comunidad—ta pensa di e asunto aki. Por ehempel, segun custumbernan local, ta bo mayornan tin cu busca un casa pa bo?c Podise bo ta haya cu enamoracion y casamento ta algo personal. Pero toch cristiannan ta purba evita di ofende otro hende innecesariamente. Tambe nan kier tene cuenta cu e sintimento di nan famia y nan sernan keri.
Sinembargo, awe den hopi pais ta masha normal pa parehanan mes scohe ken nan ta enamora prome cu nan dicidi si nan ta casa of laga. Awor, ta incorecto pa e mucha mohe tuma e iniciativa pa bisa e mucha homber cu e ta gust’e? Aki tambe mester tene cuenta con e famia y e comunidad ta mira e asunto. E paso ei ta bai shock of ofende hopi hende?
Ki informacion Bijbel ta duna riba e pregunta di si ta corecto pa un hende mohe tuma e iniciativa? Den tempo biblico un mohe temeroso di Dios cu yama Rut a acerca un homber cu yama Boaz y propon’e pa casa. Y Yehova Dios a bendiciona su esfuersonan! (Rut 3:1-13) Claro cu Rut no tawata mucha mas; e tawata un biuda, obviamente cu suficiente edad pa casa. Tampoco e no a bai flirt cu Boaz. Mas bien, el a sigui e lei di Dios tocante matrimonio cuidadosamente.—Deuteronomio 25:5-10.
Talbes bo tin suficiente edad pa pensa riba casamento, y tin un cierto yoncuman cu bo ta interesa den dje. Toch e asunto di habri bo curason pa un mucha homber cu kisas no ta sinti mescos pa bo ta un asunto delicado y riscante. Ta como si fuera bo ta saca bo curason y pon’e den man di otro hende. Lo e trat’e cu ternura of lag’e cai abou? E miho manera pa evita di keda innecesariamente na berguensa of cu un curason kibra ta di sigui principionan di Bijbel.
Sea Prudente
Ta facil pa sinta soña cu bo ta enamora di un mucha homber. Bo por asta imagina e dia di bo casamento y e tempo despues. Sinembargo, pa agradabel cu e tipo di soñonan aki por ta, nan ta puro ilusion. Nan por produci deseonan fuerte cu bo no por satisface. Manera Bijbel ta bisa, “speransa posponi ta haci e curason sinti malo.” (Proverbionan 13:12) Ademas, fantasia por stroba bo di pensa sano. Sinembargo, Proverbionan 14:15 ta bisa: “E homber prudente ta wak bon unda e ta bai.” Ser prudente ta nifica uza sano huicio. Con bo por ta prudente ora bo ta sinti cu bo gusta un mucha homber?
Na prome luga, purba actua “cu conocemento.” (Proverbionan 13:16) Pa uza e palabranan di un mucha mohe, “tanten bo no conoce un persona, bo no por echt stim’e.” Prome cu bo entrega bo curason na un mucha homber, paga tino con e ta actua y con e ta papia. Observa con e ta trata otro hende. Un yoncuman a sugeri: “Puntra su amigonan tocante dje, specialmente hende grandi cu conoc’e bon.” E rumannan den su congregacion cristian ta “duna bon testimonio di dje”? (Echonan 16:2) Manera un mucha mohe cu yama Isabel a sugeri tambe, “algo cu por yuda hopi ta pa sali den grupo y conoce su famia.” Ora bo sali den grupo bo por observa cosnan sin cu bo ta bou di hopi presion.
Pa bo conoce un persona den e manera aki ta tuma tempo, y bo mester tin pasenshi. Pero lo bo haya chens di mira actitud-, caracteristica- y cualidadnan cu lo sea confirma of cambia bo sintimentonan. Proverbionan 20:11 ta bisa: “Te asta un mucha [of yoncuman] ta conoci pa su echonan, si su conducta ta puro y recto.” Si, tardi of tempran su accionnan lo revela ken e ta realmente.
Pesei, ta sabi pa resisti e tentacion di dal bai mesora y revela bo sintimentonan mucho lihe. Si bo ta pura y e mucha homber reacciona positivamente, bo por bin ripara despues cu e no ta adecuado pa casa cu ne.d Si bo cuminsa un relacion cu e mucha homber, y despues kibra cu ne, esei lo por kibra su curason—talbes profundamente.
E Impresion Cu Bo Ta Causa
Ta existi e posibilidad cu e yoncuman aki tambe por ta observando abo! Bo ta presentando bo mes den un manera cu ta laga bo cualidadnan cristian resalta? Isabel a bisa: “Mi a ripara cu hopi mucha mohe no ta bisti na un manera adecuado. Si bo kier pa bista di un persona spiritual cai riba bo, bo tin cu bisti cu modestia.” Sin importa kico ta ‘in’ aworaki, si bo ta bisti na un manera “apropiado, decente y modera”, bo ta bira mas atractivo pa un mucha homber cu tin cualidadnan cu ta agrada Dios.—1 Timoteo 2:9.
Tambe Bijbel ta anima hobennan cristian pa ta ‘un ehempel den nan forma di papia.’ (1 Timoteo 4:12) E manera cu bo ta papia ta revela hopi di bo. Kico bo mester haci ora bo haya chens di combersa cu e yoncuman? Si e ta timido, podise e ta nervioso y ta sinti su mes incomodo. Un mucha mohe cu yama Abbie a bisa: “Ta abo lo tin cu cuminsa e combersacion pa mira con e ta reacciona.”
Con pa cuminsa? Si bo papia nonstop tocante bo mes, probablemente e por conclui cu ta den bo mes so bo ta interesa y cu bo no tin conocemento di topiconan profundo. Bijbel ta recomenda pa “no busca [bo] interes personal so, ma busca tambe interes di otronan.” (Filipensenan 2:4) Algo cu por yud’e habri un tiki ta ora bo ta haci un par di pregunta apropiado tocante di e mes of su interesnan.
Corda, no ta e momento apropiado pa recori na un “lenga engañoso” ni “lipnan mentiroso” cu ta uza labiamento. (Salmo 120:2) Un mucha homber cu ta discerni bon lo mira mesora cu e style di papia ei no ta sinsero. Na mes momento, evita di bisa cosnan djis pasobra bo ta pensa cu e kier tende nan, specialmente ora bo ta combersa tocante cosnan mas serio y bo cuminsa papia di nan como bo metanan spiritual. Semper ser bo mes door di ta sinsero, papia e berdad y men loke bo ta papia. Ta e ora ei so bo por sa si boso bida ta bayendo den e mesun direccion.
Kico Si Bo No Haya Reaccion?
Awor, kico si apesar di tur bo esfuersonan discreto, e mucha homber no demostra ni un chispa di interes romantico? Kisas ta pasa varios siman of luna y ainda e no ta mustra ningun interes den bo. Ta djis pasobra e ta timido? Puntra bo mes: ‘Si en berdad e ta dje timido ei, e ta cla pa casa? Si mi casa cu ne, lo e por dirigi cosnan como cabes di cas, of lo e spera cu ta ami tin cu haci esei?’ (1 Corintionan 11:3) Un otro pregunta pa pensa ariba ta: ‘E ta realmente timido of simplemente e no kier tin un relacion amoroso cu mi?’ E ultimo ei lo por ta un conclusion doloroso. Pero miho bo acepta e realidad ei en bes di pasa e berguensa di revela bo sintimentonan romantico na un persona cu simplemente no ta sinti nada pa bo.
Kisas bo ta pensa cu bo a mira algun indicacion cu e mucha homber gusta bo. Bo ta sinti cu simplemente e ta mucho slow pa mustra esei y cu un tiki animacion lo e responde. Talbes. Pero si bo dicidi di tuma e iniciativa, bo tin cu corda si cu esaki tin su risiconan cu ne. Bo tin cu pensa hopi riba no solamente kico bo ta bai bisa sino tambe ki ora ta e miho momento pa bisa cierto cos.
Por ehempel, bo por dicidi pa lag’e sa na fini manera cu lo bo ta contento cu su atencion en bes di bula bis’e cu bo ta stim’e. Den un ambiente relaha y apropiado, bo por djis bisa cu bo tin gana di conoc’e miho. No precupa si bo manera di expresa ta mustra un poco torpe. E sintimentonan sinsero tras di bo palabranan por bisa mucho mas cu e palabranan mes. Corda tambe cu bo ta djis expresando un deseo pa cuminsa un enamoracion; bo no ta bezig ta propon’e matrimonio. Asina mes, esaki por cohe e mucha homber for di base; pues dun’e tempo pa e pensa riba loke bo a bis’e.
Si di berdad bo conoce e yoncuman aki y bo mes a mira cu e ta amabel y cu e tin bon caracter, bo no tin nodi tene miedo cu e ta bai reacciona na un manera antipatico of humiyante. Pero con bo tin cu reacciona si su contesta ta un no, na un manera nechi pero firme? Y con un yoncuman mester comporta su mes den un situacion asina? Un siguiente articulo lo contesta e preguntanan aki.
[Nota]
a A cambia algun nomber.
b Aunke e articulo aki ta dirigi na mucha mohe, e conseho biblico lo ta util tambe pa mucha homber y otro personanan cu tin pensa di cuminsa un enamoracion.
c Matrimonionan aregla no necesariamente ta resulta den infelicidad. Por ehempel den tempo di Bijbel, Isaak y Rebeca a drenta den un matrimonio aregla, y Isaak “a bin stima Rebeca.” (Genesis 24:67, BPK) Kico nos ta siña for di esaki? Tanten cu custumbernan local no ta choca cu e lei di Dios, no sea mucho lihe pa rechasa nan.—Echonan 5:29.
d Capitulo 28 pa 31 di e buki Loke hovenan sa puntra—Contesta práctica, publica door di Testigonan di Yehova, por yuda bo determina si un persona por ta un bon casa of no.
[Komentario di e plachi na página 22]
Observa con e ta comporta su mes; kisas esei por cambia bo sintimentonan pa cu ne
[Komentario di e plachi na página 22]
Si bo tin interes romantico den un mucha homber, papia cu hende grandi responsabel cu conoc’e