Bo ta Responde na Invitacion?
SEGUN CU SHINICHI TOHARA A CONTÉ
DURANTE e promé añanan di mi bida, mi no a inboca Dios, ni no a busca su guía. Mi abuelo i abuela a emigrá for di Hapón na Isla di Hawái, i mi mayornan tabata budista. Nan no tabata mucho activo den nan religion, pues pensamento riba Dios no a importámi mucho den mi hubentud.
Anto mi a siña tocante evolucion i a cuminza pensa cu kerimento den Dios ta bobedad. Pero, den mi educacion seglar den klas di ciencia mi a siña tocante astronomía, física, i biología. Anochi mi a wak cielo i a puntra con strea a yega di existi. Un boz swak den mi a cuminza puntra: ‘Por existi un Dios cu ta controla tur esei?’ Mi a yega di kere cu mester existi un Persona ayá. Mi curazón a cuminza puntra, ‘Ken ta e Dios ei?’
Despues di a gradua for di scol segundario, mi a keda mashá ocupá den mi trabao como mecánico den fábrica di sake (cerbez haponés), i mi no tabatin tempo pa medita riba existencia di Dios. Pronto mi a conoce Masako, cu locual mi a casa na 1937, i despues nos tabata bendicioná cu tres yiu. Masako a resulta di ser ki un fiel compañera i mama trahando duro!
Awor cu mi tabatin un famía, mi a pensa seriamente riba nos futuro. Mi a bolbe sali i wak strea. Mi a keda convencí di cu ta existi Dios. Mi no a conoce tal Dios, pero mi a cuminza inboqué toch. Bez tras bez mi a roga: ‘Si bo tei un camina, por fabor, yuda mi famía haya e camina di felicidad.’
Por Fin mi Rogamento a Haya Contesta
Desde cu nos a casa, nos a biba cerca mi mayornan, pero na 1941 nos a cuminza biba den nos mes cas den Hilo, Hawái. Nos a caba di establecénos den nos cas nobo ora haponés a ataca Pearl Harbor, dia 7 di December di 1941. Esei tabata un tempo di tension, i tur hende a preocupa tocante e futuro.
Un luna despues dje atake di Pearl Harbor, mi tabata laba mi auto ora un homber a yega i a ofrecémi e buki titulá Children. El a introduci su mes como Ralph Garoutte, un predicador di Testigo di Jehova. Mi no a comprende loke el a bisa, pero mi tabata interesá den Dios, pues mi a acepta e buki. E sigiente siman, Ralph a bolbe i a ofrecémi un estudio bíblico di cas. Aunque mi a tende dje Bijbel, esei tabata e promé bez cu mi realmente a miré. Mi a acepta un estudio bíblico, i mi casá i su ruman menor a participa.
E berdad di cu e Bijbel ta e Palabra di Dios a impresionámi mashá. (2 Timoteo 3:16, 17) Tabata asta mas maraviyoso pa siña cu Jehova Dios tin un propósito. E ta e Creador cu mi a busca! (Isaías 45:18) A emocionános pa siña cu e Paradijs original cu hende a perde lo ser restorá aki mes riba tera, i cu nos por ta un parti di dje. (Revelacion 21:1-4) Esei tabata e contesta pa mi oracion!
Nos a papia cu tur hende na tur parti tocante e berdad cu nos a caba di siña. Mi mayornan a kere cu nos a bira loco, pero esei no a desanimános. Despues di tres luna di estudio bíblico intenso, dia 19 di April di l942, mi esposa i mi a bautiza como símbolo di nos dedicacion na nos Dios, Jehova. Yoshi, e ruman menor di Masako i su esposo, Jerry, cu a participa den nos estudio bíblico caba, a bautiza hunto cu nos. Nos conocimento dje Scritura Santo tabata solamente limitá, pero tabata suficiente pa conmovénos pa deseá di sirbi Dios.
Ya cu nan tabata bringa e segundo gera mundial ainda, mi a sopone cu e fin dje sistema di cosnan aki tabata tras di porta, i mi esposa i mi a sinti e necesidad di adverti hende tocante dje. E famía Garoutte tabata ehempel cu nos a sigi. Tanto Ralph como su casá tabata sirbi como pionero, predicador di tempo completo di Testigo di Jehova. Mi a compara nos situacion cu esun di Ralph. E i su esposa tabatin cuater yiu. Ami i mi esposa tabatin tres yiu so. Si e por bira pionero, ami por també. Pues, den e luna despues di nos bautismo, nos a solicita e sirbishi di pionero.
Asta promé cu nos tabata aceptá como pionero, mi a despidi di tur cos innecesario, incluyendo mi guitarra hawaiana, saxofón, i fió. Mi tabata mashá tocador di música, pero mi a despidi di tur cos fuera di mi armónica. Además, mi trabao den e fábrica di sake no a parce atractivo mas. (Filipense 3:8) Mi a traha un caravana i a spera pa mira si Jehova lo contesta mi peticion pe usámi. Mi no tabatin cu spera hopi. Nos tabata aceptá como pionero dia 1 di Juni di 1942. Nos a cuminza sirbi Jehova Dios di tempo completo un bez i nunca e decision a duelnos.
Trahando como Pionero den Hawái
Hunto cu e famía Garoutte, nos a cubri Hawái, e isla grandi, incluyendo Kona, e famoso tera di cofi, i Kau. Den e tempo ei nos a traha cu tocadisco. E tabata basta pisá, pero nos tabata hoven i fuerte ainda. Pues, cu e tocadisco den un man i tas di buki den otro, nos a sigi tur camina cu por a híbanos na hende scuchador den cunucu di cofi, plantacion, i na tur otro parti. Anto, despues cu nos a cubri henter e isla, nos tabata asigná na Kohala riba e Isla Grandi. Kohala tabata un finca chikito di caña cu un poblacion di hende blancu, filipino, chinés, hawaiano, haponés, i portugués. Cada grupo tabatin su mes costumber, idea, gusto, i religion.
Despues cu mi a cuminza e trabao di pionero, mi nunca a bolbe na trabao seglar. Pa un tempo nos a biba cu e placa cu mi a spaar, i ora tabata necesario, mi a pisca cu arpón. Tabata straño, pero mi semper a mata piscá. Nos a piki berdura i yerba cu a crece cant’i camina, i nos a come esei pa cena. Mi asta a traha un fornu di zinc i Masako a siña traha pan. Esei tabata e mihor pan cu mi hamás a come.
Ora nos a asisti na un asamblea cristian den Honolulú na 1943, Donald Haslett cu tabata superintendente di sucursal den Hawái, a invitános pa muda ei i biba den un apartamento chikito trahá ariba dje garashi dje Sociedad Watch Tower. Mi tabata asigná na mantenecion di propiedad dje sucursal i a disfruta dje sigiente cinco aña como pionero saliendo djei.
Un Invitacion Inesperá
Na 1943 nos a tende cu e Sociedad a cuminza un scol pa entrena misionero pa sirbishi den stranhería. Cuanto nos a deseá di asisti! Pero, famía cu yiu no tabata invitá, pues nos no a pensa riba dje mas. Pero, na 1947, ruman Haslett a bísanos cu e Sociedad kier sa si tabatin hawaiano dispuesto pa acepta sirbishi den stranhería, den Hapón. El a púntranos kico nos a pensa, i manera Isaías, mi a bisa: “Mandámi.” (Isaías 6:8) Mi esposa a pensa mescos cu mi. Nos no a vacila aceptando e invitacion di Jehova Dios.
Pues, nos tabata invitá pa asisti ne Scol Bíblico di Galad di Watchtower pa recibi entrenamento como misionero. E invitacion a inclui nos tres yiu. Cinco otro, Donald i Mabel Haslett, Jerry i Yoshi Toma, i Elsie Tanigawa, tabata invitá també. Nos a bai hunto na New York den winter di 1948.
Nos a cruza e continente den bus. Despues di tres dia den bus, nos tur tabata cansá, i ruman Haslett a sugeri pa nos sosega i pasa un anochi den hotel. Ora nos a baha for di bus, un homber a yega cerca nos gritando: “Haponés! Mi ta bai cas i trece mi scopet pa tíranan mata!”
Ruman Haslett a bisa, “Nan no ta haponés. Nan ta hawaiano. Bo no por mira cu nan ta diferente?” Su contesta sabí a sálbanos.
Nos realmente tabata den klas di diesun di Galad? Esei a parce un soño maraviyoso. Pero, pronto nos a bolbe ne realidad. Nathan H. Knorr, e presidente dje Sociedad Watch Tower ne tempo ei, a scoge 25 studiante pa ser entrená pa posibel sirbishi di misionero den Hapón. Siendo cu mi tabata desendiente di haponés i a papia un poco haponés, mi tabata asigná pa siña e idioma ne grupo di studiante. Esei no tabata fácil siendo cu mi no tabata experto den e idioma; pero, toch, nos a logra!
Ne tempo ei nos yiu homber Loy tabatin diez aña, i nos dos yiu muher, Thelma i Sally, tabatin ocho i seis. Kico nan a haci ora nos tabata den scol? Nan també a bai scol! Un bus a híbanan den maínta i a trécenan cas den atardi. Ora e yiunan a yega foi scol, Loy a traha cu e rumanan den cunucu dje Sociedad, i Thelma i Sally a traha den laundry doblando lenso.
Preparando nos Mente pe Futuro
Ora nos a gradua for di Galad dia 1 di Augustus di 1948, nos tabata ansioso pa yega na nos asignacion. Ruman Haslett a bai promé cu nos pa haya un lugar pa misionero biba. Finalmente, el a haya un cas di dos piso den Tokio, i dia 20 di Augustus di 1949, nos a sali cu nos famía pa bai na nos cas di futuro.
Promé cu nos a yega den Hapón, mi a pensa hopi bez riba e tera oriental. Mi a pensa riba e lealtad dje pueblo haponés na nan comandante humano i nan emperador. Hopi haponés a sacrifica nan bida pa tal gobernante humano. Durante e segundo gera mundial, piloto kamikaze a muri pe emperador zambuyando nan avion riba barcu di gera dje enemigo. Mi ta corda cu mi a pensa cu si hende haponés a keda tanto fiel na nan comandante humano, kico nan lo haci si nan conoce e berdadero Señor, Jehova Dios?
Ora nos a yega den Hapón, nos tabata solamente siete misionero i un man yen di publicador den tur e país. Nos tur a cuminza traha, i mi a haci esfuerzo pa mehora mi conocimento dje idioma i mi por a cuminza estudio bíblico cu hopi hende cu tabata inboca Dios den nan curazón. Varios dje promé studiantenan a sigi fiel te ne dia djawe.
Sirbishi di Misionero cu nos Yiunan
Con nos por a haci e sirbishi di misionero cu tres yiu pa cuida? Wel, nos tabatin e poder di Jehova Dios pa apoya tur cos. Nos a recibi un contribucion chikito for dje Sociedad, i Masako a traha paña pe muchanan. Además, nos a recibi algun yudanza di mi mayornan.
Despues di a gradua for di scol segundario, Loy a sirbi den e sucursal dje Sociedad Watch Tower Bible and Tract den Hapón pa un tempo. Pero, debí na problema di salud, el a decidi di bolbe na Hawái pa tratamento. E i su esposa ta sirbi Jehova fielmente den California. Su casamento a resulta den e bendicion di cuater nieto fiel. Nan tur ta bautizá, i uno, hunto cu su esposa, ta sirbi den Betel den Brooklyn, e oficina central di Testigo di Jehova.
Mi yiu muhernan, Thelma i Sally, tabata duná asignacion di misionero ora nan a bira grandi. Actualmente, Thelma ta sirbi como misionera den e stad di Toyama. Sally a casa cu Ron Trost, un misionero, i nan a sirbi den Hapón como misionero den e sirbishi di superintendente biahero pa mas cu 25 aña.
Di Nort pa Zuid
Despues di a pasa dos aña den Tokio, nos tabata mandá na Osaka pa dos aña. Nos sigiente asignacion a híbanos panort na Sendai, unda nos a sirbi pa mas cu seis aña. Tanto tempo den Sendai a preparános pa asignacion riba e isla mas nort di Hapón, Hokkaido. Tabata den Hokkaido cu nos yiu muhernan a recibi asignacion como misionero. Tabatei també cu nos tabatin cu costumános cu temperatura friu cu aveces a baha te na 20 bao di zero. Despues di a biba den Hawái tropical, esei tabata un cambio grandi!
Anto, un dia un otro invitacion a yega for dje Sociedad den un carta. Nan a pidími habri un oficina di sucursal den Okinawa, cu tabata bao di control di Estados Unidos ainda. E cambio for dje punta friu di nort di Hapón te na loke awor a bira e provincia di mas zuid di Hapón a presenta un desafío grandi. Kico mi mester haci? Aunque mi a sintími inadecuado, mi a yega na Okinawa den November di 1965, semper den e compañía di mi fiel esposa. Bida den Okinawa lo ser mescos cu bida den Hapón? Kico dje cultura? Hende lo acepta e mensahe di salbacion di Jehova Dios?
Ora nos a yega, tabatin menos cu 200 publicador den Okinawa. Awor tin mas cu 2.000. Na principio, mi a traha un parti di tempo como superintendente di circuito i e otro parti como superintendente di sucursal. Biahamento na tur parti dje islanan a yudámi establece amistad cu e rumanan ei, i mi ta considera cu tabata un privilegio pa sirbi cu nan.
Sin Problema?
Nos bida como misionero di ningun manera tabata sin problema. Na 1968 durante vacacion na América, Masako a bira malu i tabata necesario pa opera. Nan a kita un tumor for di su barica pero el a recupera notablemente. Nos no tabatin seguro médico, i nos a keda preocupá cu nos no por bolbe na nos asignacion. Sin embargo, pa nos sorpresa, amigonan den e fe a atende na tur cos.
Loke ta toca ami, mi ta biba awor cu problema di hende diabético. Aunque mi no ta ciegu, mi bista ta basta malu. Pero, mediante e bondad amoroso di Jehova, mi por recibi alimento spiritual regularmente scuchando grabacion di caset di E Toren di Vigilancia i Despertad! Ruman homber i muher den e fe també ta yudámi, lezando diferente informacion pa mi.
Con mi por sigi duna discurso público sin bon bista? Na principio mi a graba mi discurso anto a toca e grabacion den salón mientras cu mi a usa ademanes riba podio. Pero mi yiu muher a dunámi un bon sugerencia. Awor mi ta graba mi discurso riba caset chikito i ta duné den salón durante cu mi ta scucha e grabacion cu earphones.
Ki ora cu problema serio a enfrentános, nos semper a acudi na Jehova Dios. Eventualmente, bendicion cu a bini di solucion cu Jehova a duna, semper a parce mas grandi cu e problema mes. E único manera pa demonstra nos gratitud ta di sigi den su sirbishi.
Despues di 23 aña den Okinawa, nos tabata asigná di nobo ne mesun lugar unda nos a sirbi ora nos a yega Hapón. E oficina principal i su cas di misionero di mas grandi ta ne sitio original dje cas di dos piso den Tokio, cu ruman Haslett a cumpra tanto aña pasá.
Además di Masako i mi, 11 miembro di nos famía ta sirbi awor como misionero den Hapón. Nos tur ta considera cu ta un gran privilegio pa mira e aumento cu Jehova Dios a duna den e país aki cu tin principalmente e cultura budista i sintoísta. E trabao den Hapón tabatin un comienzo chikito, pero e poder di Jehova Dios a forma un “nacion” di mas cu 167.000 publicador dje bon nobo.—Isaías 60:22.
Ora mi a inboca Dios, el a contestámi. Ora el a invitámi, mi a acepté cu gusto. Mi esposa i mi ta kere cu nos a haci solamente loke nos tabatin deber di haci. Kico di abo? Ora bo Creador ta duna invitacion, bo ta responde na dje?
[Plachi na página 28]
E famía Tohara cu algun dje grupo di pionero den Hawái na 1942
[Plachi na página 29]
Yiu Tohara den Galad na 1948
[Plachi na página 31]
Contentu cu nan a responde ne yamada, Shinichi i Masako Tohara a completa 43 aña den e sirbishi di misionero