Con pa Trata cu Sintimentunan
ABO ta cuidando actualmente un ser kerí gravemente malu? Si ta asina, lo bo por ta sintiendo algun emocion confundidor i temorisante. Kico bo por haci? Considerá e sintimentunan cu algun dunador di cuido ta lucha cuné i e sugerencianan práctico cu a yuda nan trata cu e situacion.
Bergwensa. De bes en cuando, e comportacion di un persona cu ta malu lo por pone bo cara na bergwensa dilanti otronan. Pero dor di splica amigu i bisiñanan ki tipo di malesa bo ser kerí tin, nan por ser yudá pa comprendé i ser conmoví tambe pa mustra “sintimentu como compañero” i pacenshi. (1 Pedro 3:8) Si ta posibel, papia cu otro famianan cu ta den un situacion similar na esun di bo. Lo bo sintí bo ménos bergonsá segun cu bo intercambiá experencianan. Sue ta splica loke a yud’é: “Mi a sinti asina un duele di mi tata—esei a kita tur sintimentu di bergwensa. I su sentido di humor tambe a yuda.” Sí, un sentido di humor—di parti dje pashent i di esnan cu ta cuid’é—ta un instrumento maraviyoso pa suavisá nervionan yen di tension.—Compará cu Eclesiástes 3:4.
Miedu. Ignorancia tocante e malesa por ta teriblemente temorisante. Si ta posibel, busca conseho profesional riba loke pa spera segun cu e malesa progresá. Busca pa sa con pa duna cuido bou dje circunstancianan ei. Pa Elsa, un dje factornan di mas importante den trata cu su miedu tabata papia cu otro dunadornan di cuido i e wijkverpleegsternan tocante loke pa verwagt segun e condicion dje pashent deteriorá. Jeanny ta consehá: “Enfrentá i controlá bo temornan. Miedu pa loke lo por sosodé hopi bes ta pió cu e realidad.” Dr. Ernest Rosenbaum ta recomendá pa loke sea ta causa bo temornan, mester “papia tocante [nan] segun nan presentá.”—Compará cu Proverbionan 15:22.
Pena. No ta fácil pa trata cu pena, particularmente den e situacion di duna cuido. Tal bes bo ta pena p’e pérdida di compañerismo, specialmente si bo ser kerí malu no por papia, comprendé bo bon of reconocé bo mas. Kisas otronan no ta comprendé sintimentunan asina di biaha. Papiando tocante bo pena cu un amigu comprensivo cu lo scucha cu pacenshi i simpatia por duna e alivio tan necesario.—Proverbionan 17:17.
Rabia i frustracion. Esakinan ta reaccionnan normal ora di cuida un persona gravemente malu kende su comportacion por ta difícil avéces. (Compará cu Efesionan 4:26.) Realisá cu hopi biaha ta e malesa, no e pashent, cu ta responsabel pa e comportacion penoso. Lucy ta corda: “Ora di berdad mi rabia, mi tabata terminá yorando. Despues mi tabata purba corda mi mes dje condicion dje pashent i su malesa. Mi tabata sa cu e pashent tabatin mester di mi yudansa. Esei tabata yudá mi sigui padilanti.” Tal comprendimentu penetrante por ‘tarda bo rabia.’—Proverbionan 14:29; 19:11.
Culpa. Sintimentunan di culpa ta comun entre dunadornan di cuido. Sin embargo, sigur ta cu bo ta haciendo un trabou esencial pero hopi difícil. Aceptá e echo cu no semper lo bo reaccioná perfectamente den palabra of accion. Bijbel ta recordá nos: “Nos tur ta trompecá hopi bes. Si un hende no ta trompecá den palabra, esun aki ta un hende perfecto, capas pa frena tambe henter su curpa.” (Santiago 3:2; Romanonan 3:23) No laga sintimentunan di culpabilidad strobá bo di tuma accion positivo awor. Si bo sintí bo malu pa algu cu bo a bisa of haci, casi sigur lo bo haña cu dor di bisa “dispensá mi,” esei lo laga abo i bo pashent sinti mihó. Un homber cu a cuida un miembro di famia enfermo a consehá: “Haci lo mihó cu bo por bou dje circunstancianan.”
Depresion. Depresion ta masha comun—i comprendibel—den famianan cu ta enfrentando malesa serio. (Compará cu 1 Tesalonicensenan 5:14.) Un dunador di cuido cu ta sufri di depresion ta splica loke a yud’é: “Hopi hende tabata gradicí nos pa e cuido cu nos a duna. Djis un par palabra di animacion por duná bo un push pa sigui padilanti ora bo ta hopi cansá of deprimí.” Bijbel ta declará: “Preocupacion ansioso den curason di un hende ta loke lo hacié dobla, pero e bon palabra ta loke ta hacié alegrá.” (Proverbionan 12:25) Otronan kisas no semper ta ripará cu bo tin mester di animacion. Pues, tin biaha, kisas abo mester expresá abiertamente e “preocupacion ansioso” den bo curason promé, pa por ricibí “e bon palabra” di animacion for di otronan. Sin embargo, si sintimentunan di depresion persistí of bira mas pió, lo por ta consehabel pa consultá un dokter.
Impotencia. Lo bo por sintí bo impotente enfrentá cu malesa debilitante. Aceptá e realidad di bo situacion. Reconocé bo limitacionnan—bo no por controlá e salú dje pashent, pero bo por duna cuido compasivo. No spera perfeccion di bo mes, di bo pashent of di esnan cu ta apoyá bo. Un punto di bista balansá no solamente ta aliviá sintimentunan di impotencia, sino tambe ta aliviá e peso dje trabou. Hopi hende cu a cuida un ser kerí a consehá sabiamente: Siña enfrentá un dia a la bes.—Mateo 6:34.
[Komentario na página 8]
“Enfrentá i controlá bo temornan. Miedu pa loke lo por sosodé hopi bes ta pió cu e realidad”
[Kuadro na página 7]
Palabranan di Animacion for di Dunadornan di Cuido
“NO LAGA pensamentunan negativo tocante bo mes afligí bo. Nan ta normal bou di circunstancianan asina. Loke sigur bo no mag haci ta tene tur bo sintimentunan aden. Confia un hende cu bo sintimentunan, i si bo por, tuma un ‘break’—bai un otro caminda pa un tempu—di manera cu bo por sintí bo refrescá.”—Lucy, kende su trabou den un clínica a encerá yuda un cantidad di dunador di cuido i tambe pashent.
“Si tin miembronan di famia of amigunan cu ta disponibel i dispuesto, laga nan yuda. Ta vital pa laga otronan yudá bo carga e peso.”—Sue, kende a cuida su tata promé cu el a muri dje malesa di Hodgkin.
“Siña cultivá un sentido di humor.”—Maria, kende a yuda cuida un amiga kerí cu a muri di cancer.
“Keda spiritualmente fuerte. Hala cerca di Jehova, i haci oracion sin stop. (1 Tesalonicensenan 5:17; Santiago 4:8) E ta duna yudansa i consuelo mediante su spiritu, su Palabra, su sirbidornan terenal i su promesanan. Purba di ta mas organisá cu ta posibel. Por ehempel, ta útil pa traha un programa pa duna remedi i rooster pa yudantenan.”—Hjalmar, kende a cuida su sua cu tabata muriendo.
“Siña tur loke bo por tocante e caracter dje malesa di bo pashent. Esei, na su turno, lo yudá bo sa kico pa verwagt dje pashent i di bo mes i con pa cuida bo pashent.”—Joan, kende su casá tin e malesa di Alzheimer.
“Realisá cu otronan a logra trata cu e situacion promé cu bo i cu Jehova por yudá bo trata cu éxito cu loke sea sosodé.”—Jeanny, kende a cuida su esposo promé cu el a muri.
[Plachi na página 8]
Pa calma bo temornan, busca pa sa mas cu bo por tocante e malesa
[Plachi na página 9]
Papiando cu un amiga comprensivo por duná bo hopi alivio