Bo Celebro—Con Bo Por Us’e Miho?
Lesando e palabranan aki, bo celebro ta lanta recuerdonan cu bo a warda hopi aña pasá tempu bo a siña lesa. Pero pa bo por pensa bon i saca probecho di loke bo ta siña, bo tin cu desaroyá e celebro su abilidad di pensa.
CIENTIFICONAN a descubrí cu e coneccionnan entre e neuronnan dje celebro ta cambia constantemente. Si no usa of stimulá e neuronnan i e coneccionnan di neuron, nan ta muri. “Celebro ta mehorá dor di uso,” un raport recien ta comentá. “Pa esnan cu ta preocupá cu e condicion di nan celebro, of cu ta deseá di manten’é den estado óptimal, e mihó conseho ta parce di ta pa percurá pa un dieta intelectual variá i hopi ehercicio mental.”
Ehercicio Mental Ta Vital
Pa comprendé e balor di “hopi ehercicio mental,” tuma nota di loke científiconan a descubrí tocante mucha chikitu. Ora baby nace, normalmente nan no ta ciegu. Loke ta pasa ta cu ainda nan tin cu desaroyá e abilidad di mira. Na cuminsamentu nan ta enfocá nan wowonan riba obhetonan cerca di nan so. Despues, nan ta desaroyá vision tridimensional ora nan cuminsá mira e diferencia entre e imágennan cu nan wowo ta capta. Pero si tapa un wowo durante e tempu di desaroyo aki, e mucha lo por lanta cu un bista malu den e wowo ei. Di con? Pasobra e input dje otro wowo ta dominá e cortex visual dje celebro.
Co’i hunga cu ta stimulá e interes dje mucha, ta yuda prepará e celebro pa saca afó loke ta pasando den e mucha su alrededor.
Tambe, investigacion recien ta mustra cu música lo por yuda den e desaroyo di idioma i abilidadnan social. Mucha cu a haña extra les di música a resultá mihó den idioma i a siña lesa mas lihé cu esnan cu no a haña esaki. Mucha cu a toca huntu, tambe a demostrá di por cooperá mihó cu otro.
Aunke e celebro ta partí na dos, banda robes i banda drechi, cada parti ta hunga un papel vital. Por ehempel, generalmente e banda drechi ta yuda nos percibí emocion i comprendé melodia. No obstante, e dos partinan ta conectá cu otro. Segun un raport, ora studiantenan di música a cuminsá nan estudio, scuchamentu di música a activá foral e banda drechi di nan celebro. Tres aña despues, despues di a studia e teoria i composicion di música en detaye, nan banda robes tabata ocupá ta analisá loke nan tabata tende. P’esei, ehercicio mental ta necesario pa stimulá henter e celebro, di manera cu e partinan analítico i emocional ta bira enbolbí.
“Un Dieta Intelectual Variá”
Hopi hende a siña e doctrinanan dje religion cu nan famia a practicá. Pero ora nan a cuminsá razoná riba e siñansanan dje iglesianan ei, nan a ripará inconsistencianan i un falta di berdadero propósito. Esaki a pone algun busca un creencia cu ta contestá nan preguntanan i tambe ta duna nan un speransa sólido pa futuro.
“For di tempu cu mi tabata tiener, mi bida tabata yen di sufrimentu i problema,” Jean ta conta. “Aunke mi tabata miembro dje Iglesia Anglicano, mi no a haña guia ni pas mental. Hopi dje siñansanan dje iglesia tabata molestiá mi, manera esun di candela di fiernu i dje condicion dje mortonan. Pastornan tabata bisa mi cu ta Dios ta castigá mi.
N’e punto ei mi a dicidí di bandoná e Iglesia Anglicano. Despues mi a casa cu un homber cu no a profesá ningun religion. E tabata violento na cas, loke a pone mi sufri hopi.” E ora ei Jean a dicidí di cometé suicidio. Pero promé, el a haci un último oracion na Dios. Net e ora ei hende a bati na porta. Ora el a habri, el a haña dos señora Testigo di Jehova. Nan a papia di cu bida tin un propósito i a duna Jean literatura bíblico pa yud’é haña sa mas.
Jean ta sigui conta: “Despues cu nan a bai, mi a drenta paden, i mesora mi a cuminsá lesa e buki cu nan a laga pa mi. Tabata manera nan a kita un velo for di mi wowonan i cu mi por a mira pa promé biaha. Mas mi a lesa, mas sigur mi tabata cu esaki tabata e berdad.” Jean a haña alimento cu a satisfacé su mente.
E buki bíblico di Proverbionan ta resaltá e balor di dicernimentu i sabiduria divino. Sin embargo, pa haña esakinan, mester haci esfuerso personal i mester tin un deseo pa siña tocante Dios. Proverbionan capítulo 2 ta presentá e desafio aki: “Mi yu, si bo ricibí mi dichonan i atesorá cu bo mi mes mandamentunan, pa asina bo presta atencion cu bo oido na sabiduria, pa bo incliná bo curason na dicernimentu; si ademas, bo sclama pa comprendimentu mes i duna bo bos pa dicernimentu mes, si bo sigui busk’é como plata, i como tesoro scondí bo sigui en busca di dje, den tal caso lo bo comprendé e temor di Jehova, i lo bo haña e conocimentu mes di Dios. Pasobra Jehova mes ta duna sabiduria; for di su boca tin conocimentu i dicernimentu.”—Proverbionan 2:1-6.
Educadó William Lyon Phelps a skirbi tocante Bijbel: “Nos lo por bisa cu tur hende cu tin un conocimentu profundo di Bijbel ta berdaderamente educá.” Tuma contacto cu Testigonan di Jehova local of skirbi na e adres mas cerca di bo mencioná na página 5. Gustosamente nan lo yuda bo descubrí con Bijbel por contestá bo preguntanan i percurá un fuente confiabel di stimulacion mental abundante. Usa e abilidad di pensa di bo celebro pa comprendé e patronchi dje berdad cu Bijbel ta contené. Asina lo bo usa bo celebro dje mihó manera, i esaki lo por hiba na bo felicidad eterno.