E Nashonnan Rònt di Israel
YEHOVA a bisa Abraham: ‘Sali for di Ur di Mesopotamia bai na e tera ku lo mi mustra bo.’ Den e tera ei i tambe rònt di dje tabatin otro nashonnan ta biba.—Gén. 12:1-3; 15:17-21.
Ora e pueblo di Dios a sali for di Egipto, nan tabata sa ku nan lo por a haña resistensia di nan enemigunan, manera e “poderosonan di Moab.” (Eks. 15:14, 15, Beibel na papiamentu koriente) E amalekitanan, moabitanan, amonitanan i amoreonan tabata biba riba e ruta ku Israel mester a rekoré pa yega e Tera Primintí. (Num. 21:11-13; Deu. 2:17-33; 23:3, 4) I den e tera ku Dios a primintí e israelitanan, nan lo a haña nan ku otro nashonnan enemigu.
Dios a bisa ku Israel mester a “kore” ku shete ‘nashon poderoso’—e heteonan, gergeseonan, amoreonan, kananeonan, ferezeonan, heveonan i jebuseonan. Nan tur a meresé destrukshon pasobra nan tabata moralmente degradá i korumpí den sentido religioso. Nan diosnan tabata entre otro Baal (notorio pa e pilarnan di piedra ku forma di órgano seksual maskulino), Molok (na ken nan a ofresé sakrifisio di mucha), i e diosa di fertilidat Astarot (Astarte).—Deu. 7:1-4; 12:31; Eks. 23:23; Lev. 18:21-25; 20:2-5; Hues. 2:11-14; Sal. 106:37, 38.
Tin biaha henter e área ku Dios kier a duna Israel tabata ser yamá “Kánaan,” for di nort di Sidon te na “e riu [òf vaye] di Egipto.” (Num. 13:2, 21; 34:2-12; Gén. 10:19) Na otro okashon Beibel ta menshoná e nòmbernan di vários nashon, stat-estado òf pueblo den e tera ei. Algun tabata okupá sitionan notabel, manera e filisteonan na kosta di Laman Mediteráneo i e jebuseonan den e serunan banda di Yerusalèm. (Num. 13:29; Jos. 13:3) Tabatin otronan ku atraves di tempu a kambia di sitio òf teritorio.—Gén. 34:1, 2; 49:30; Jos. 1:4; 11:3; Hues. 1:16, 23-26.
Na e tempu di e Eksodo, probablemente ta e amoreonan tabata e tribu dominante.a (Deu. 1:19-21; Jos. 24:15) Nan a kapturá e tera moabita den direkshon zùit di e vaye di Arnon, ounke e área na otro banda di Jeriko tabata yama ainda “e sabananan di Moab.” Reinan amoreo tambe a goberná Basan i Galaad.—Num. 21:21-23, 33-35; 22:1; 33:46-51.
Maske e israelitanan tabatin e respaldo di Dios, nan no a eliminá tur e nashonnan kondená ei. Ku tempu esakinan a bira un trampa pa Israel. (Num. 33:55; Jos. 23:13; Hues. 2:3; 3:5, 6; 2 Rei. 21:11) Sí, e israelitanan a bira víktima apesar di e spièrtamentu: “No bai tras di otro dios, ningun di e diosnan di e pueblonan ku ta rònt di boso.”—Deu. 6:14; 13:7.
[Nota]
a Meskos ku e “kananeonan,” e “amoreonan” por a referí na tantu e nashonnan den nan totalidat òf na un tribu en partikular.—Gén. 15:16; 48:22.
[Mapa na página 11]
(Pa e teksto den su formato kompleto, wak e publikashon)
Nashonnan Ku Mester A Disparsé for di e Tera Primintí
FILISTEA (D8)
C8 Askalon
C9 Gaza
D8 Asdod
D8 Gat
D9 Gerar
KÁNAAN (D8)
B10 AMALEKITANAN
C12 Hazar-adar (Adar?)
C12 Kades (Kades-barnea)
D8 Lakis
D9 Beerseba
D10 AMOREONAN
D11 NEGÈV
E4 Dor
E5 Meguido
E5 Taanak
E6 Afek
E6 HEVEONAN
E7 JEBUSEONAN
E8 Bèt-semes
E8 Hebròn (Kiriat-arba)
E9 HETEONAN
E9 Debir
E10 Arad (Kananeo)
E10 KENEONAN
E11 Akrabim
F4 GERGESEONAN
F6 Sikem
F7 FEREZEONAN
F7 Gilgal
F7 Jeriko
F8 Yerusalèm
G2 HEVEONAN
G2 Dan (Lais)
G3 Hazor
FENISIA (F2)
E2 Tiro
F1 Sidon
EDÒM (F12)
F11 SEIR
G11 Bosra
AMOREONAN (SEHON) (G8)
G6 GALAAD
G7 Sitim
G7 Hesbon
G9 Aroer
SIRIA (H1)
G1 Baal-gad
G2 HEVEONAN
I1 Damasko
MOAB (H10)
AMOREONAN (OG) (I5)
G6 GALAAD
H3 BASAN
H4 Astarot
H4 Edrei
AMON (I7)
H7 Raba
[Desierto]
H12 DESIERTO ÁRABE
[Seru]
E4 Seru Karmelo
E11 Seru Hor
G1 Seru Hermon
G8 Seru Nebo
[Laman]
C6 Laman Mediteráneo (Laman Grandi)
F9 Laman Salu
G4 Laman di Galilea
[Riu i roi]
B11 Vaye di Egipto
F6 Riu Hordan
G6 Vaye di Jabòk
G9 Vaye di Arnon
G11 Vaye di Zered
[Plachi na página 10]
Na banda drechi: Rei amoreo Og a goberná Basan, konosí pa su toronan i karnénan
Abou: Moab, ku bista riba e desierto di Huda n’e otro banda di Laman Salu
Yehova a manda Israel kore ku e nashonnan ku tabata adorá dios falsu, manera Baal, Molok i e diosa di fertilidat Astarot (wak e plachi)