Ora Tradicion Ta na Conflicto cu e Berdad
PELIGER—E AWA NO TA BON PA BEBE. Kisas nos tin custumber di mira spiertamentunan asina. Den hopi área hende ta cauteloso tocante loke nan ta bebe pasobra nan sa cu algun suministro di awa ta ser venená cu loke nan a calificá como “un mescla venenoso” di contaminacion tóxico. Un estudio ta mustra cu como resultado dje polucion aki, en bes di ser un “sostenedor i protector di bida,” awa por bira “un transmisor di organismo di malesa i . . . contaminador kímiko.”—Water Pollution.
Contaminando e Awanan dje Berdad
Tradicionnan cu ta na conflicto cu e berdad ta manera suministro di awa contaminá. Nos por pega inocentemente firme na tradicionnan—informacion, opinion, creencia of custumbernan cu a ser pasá di un generacion pa otro—cu, en realidad, a ser contaminá cu “un mescla venenoso” di idea i filosofianan falsu i engañador. Mescos cu awa contaminá, esakinan por causa daño incalculabel—daño spiritual.
Asta si nos ta sinti cu nos creencianan tradicional religioso ta basá riba Bijbel, nos tur mester tuma e tempu pa examiná nan cuidadosamente. Corda, ora Martin Luther a pega n’e creencia tradicional di su tempu i a condená Copérnicus, el a kere cu e tabatin e apoyo di Bijbel. Sin embargo, Luther no a sigui e ehempel excelente dje bereanonan antiguo cu ‘tabata di mente noble examinando cuidadosamente e Scritura en cuanto si e cosnan aki tabata asina.’—Echonan 17:10, 11.
Pensa dje daño cu creencianan tradicional a causa algun dje hudiunan di Jesus su tempu. Nan a kere fervientemente cu nan tradicionnan tabata basá riba e berdad. Ora nan a protestá cu Jesus su disipelnan no a observá e tradicionnan, Jesus a reta nan cu e pregunta: “Pakico boso tambe ta violá e mandamentu di Dios pa causa di boso tradicion?” (Mateo 15:1-3) Kico a bai robes? Jesus a identificá e problema ora el a cita e palabranan di profeta Isaías: “Ta en bano cu nan ta sigui adorá [Dios], pasobra nan ta siña mandamentu di hende como doctrina.”—Mateo 15:9; Isaías 29:13.
Sí, na lugá dje berdadnan cu a originá cu Dios, nan a pone ideanan cu a originá cu hende of, pió ainda, cu a originá cu e demoñonan. Por ehempel, Perspicacia para comprender las Escrituras, Volúmen 1, página 552 [na ingles, Vol. 1, pág. 506], ta splica: “E fariseonan a siña n’e tempu ei cu unabes un persona a declará su posesionnan como ‘corban,’ of un don dedicá na Dios, e no por a usa e esakinan pa satisfacé e necesidadnan di su mayornan, pa cuantu necesidad cu nan por tabatin, aunke e mes por a haci uso di tal posesionnan te na su propio morto si el a scoge pa haci esei.” E sabiduria humano cu a contaminá e awanan dje berdad tabatin mal efectonan spiritual riba e hudiunan. E mayoria asta a rechasá nan Mesías tan sperá.
Cristiandad Ta Agregá n’e Polucion
Daño spiritual similar a ser causá despues di Jesus su morto. Hopi hende cu a afirmá di ta su siguidornan a recurí na tradicion oral como autoridad pa siñansa nobo. Segun e Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature di McClintock i Strong, algun asina yamá cristian a kere cu tal tradicion tabata “instruccion ricibí for di boca dje apostelnan dor dje promé iglesianan cristian, transmití for dje época apostólico, i preservá den puresa te na nan propio tempu.”—Letternan cursivo ta di nos.
En realidad hopi dje tradicionnan aki tabata ideanan impuru i robes. Manera e Cyclopedia ta splica, e filosofianan nobo aki tabatin “discrepancia no solamente cu otro tradicionnan, sino cu net e scrituranan dje apostelnan cuanan tabata disponibel pa nan.” Esaki no tabata completamente inesperá. Apostel Pablo a spierta cristiannan: “Tene cuidou: kisas por tin hende cu lo hiba boso como su víctima mediante filosofia i engaño bano segun e tradicion di hende, segun e cosnan elemental dje mundu i no segun Cristo.”—Colosensenan 2:8.
Awe, tambe, hopi creencia tradicional tin ‘discrepancia cu net e scrituranan dje apostelnan.’ Cristiandad a venená e awanan dje berdad cu cantidad di ideanan inspirá pa demoño, manera Trinidad, fiernu di candela, inmortalidad dje alma humano, nacionalismo i idolatria.a (1 Timoteo 4:1-3) Historia ta duna prueba dje malesa spiritual cu a alcansá hende cu a bira víctima dje siñansanan demoniaco cu a bira e siñansanan tradicional di cristiandad.—Compará cu Isaías 1:4-7.
Tal contaminacion dje berdad, en efecto, ta andando for di hende su cuminsamentu. Satanas a sigui cu e proceso cu el a iniciá den Eden di contaminá mente di hende cu mentira i engaño. (Juan 8:44; 2 Corintionan 11:3) Segun cu e famia humano a plama rond e tera despues dje Diluvio di dia di Noe, hende di tur cultura a bira víctima dje venenamentu deliberá dje reservanan di conocimentu humano cu filosofia i ideanan inspirá pa demoño.
Efectonan di Polucion Spiritual
Ki daño tal contaminacion spiritual por causa? Nos por compar’é cu e efectonan di awa contaminá riba nos curpa físico. Un experto ta bisa: “Rond di 200 miyon hende ta víctima di schistosomiásis (bilharzia) [keintura di slak, cu ta producí anemia, incomodidad, mal salú general i asta morto], causá dor di awa contaminá riba cueru. Cincu cien miyon hende tin tracoma, un dje causanan principal di cieguedad, pa motibu di awa di baña cu ta sushi. . . . Rond di dos mil miyon miembro dje rasa humano no tin awa limpi di bebe.” (Our Country, the Planet) Miyones di hende a ser debilitá, ciegá i asta matá spiritualmente como resultado di sigui tradicionnan adulterá cu siñansa falsu i demoniaco.—1 Corintionan 10:20, 21; 2 Corintionan 4:3, 4.
Por ehempel, hopi hende ta confundí of ciegá en cuanto e relacion entre Jesucristo i su Tata, Jehova Dios. A bira e custumber entre algun cu a afirmá di ta cristian pa omití e nomber sagrado di Dios, Jehova, for dje Scritura Griego Cristian. George Howard ta bisa den Journal of Biblical Literature: “E kitamentu dje Tetragram[aton], na nos opinion, a crea un confusion den mente dje cristiannan gentil di promé tocante e relacion entre ‘Señor Dios’ i ‘Señor Cristo.’ ”
Pensa, tambe, dje confusion, supersticion i temor causá p’e tradicion no-bíblico cu e alma humano ta inmortal. (Compará cu Eclesiástes 9:5; Ezekiel 18:4.) Cuantu hende ta den sclabitud na adoracion di antepasado of ta biba den temor constante cu e mortonan lo bini bek pa causa nan daño? E creencia aki a asta animá hende pa mata nan mes i otronan.
Hopi hapones ta kere cu ora nan muri nan spiritunan defuntu lo topa otro den un bida despues di morto. P’esei, algun mayor cu ta cometé suicidio, a pensa cu ta mihó pa mata nan yunan tambe. An English Dictionary of Japanese Ways of Thinking ta splica: “Na Hapon suicidio no semper ta ser condená, pero hopi biaha ta ser considerá como un manera aceptabel pa disculpá bo mes di bo eror serio . . . Asta suicidionan di famia probablemente lo ser informá cu palabranan compasivo.”
Pone e Tradicionnan na Prueba
En bista dje peligernan enbolbí den sigui ciegamente creencia i custumbernan tradicional, kico nos mester haci? Yegando na fin dje promé siglo, apostel Juan a duna e conseho aki na su compañeronan cristian: “Stimánan, no kere tur expresion inspirá, sino pone e expresionnan inspirá na prueba [mescos cu lo bo examiná awa pa mira si e ta puru] pa mira si nan ta originá di Dios, pasobra hopi profeta falsu a sali den e mundu.” (1 Juan 4:1; mira tambe 1 Tesalonicensenan 5:21.) Con bo por sa si un tradicion ta perhudicial? Bo mester tin un of otro clase di autoridad, un of otro norma di puresa, pa pone loke bo ta kere na prueba.
Bijbel ta un autoridad asina. Jesucristo a declará: “Santificá nan pa medio dje berdad; bo palabra ta e berdad.” (Juan 17:17) Tambe el a bisa: “E ora ta bini, i e ta awor, ora e adoradornan berdadero lo adorá e Tata cu spiritu i cu berdad.” (Juan 4:23) Dor di usa e Palabra inspirá di Dios, bo ta haña e awanan puru dje berdad mas bien cu e awanan contaminá di filosofia humano i demoniaco.—Juan 8:31, 32; 2 Timoteo 3:16.
Corda, asta cantidadnan masha chikitu di contaminante por tin consecuencianan lamentabel. Tin biaha ta tuma añanan promé cu e efectonan presentá. Shridath Ramphal, ex-presidente di Union di Conservacion di Mundu, a bisa: “Awa sushi a bira e matador di mas peligroso dje mundu. Por lo ménos binticincu mil hende ta muri tur dia for dje uso cu nan ta haci di awa sushi.” Tradicionnan spiritualmente contaminá ta asta mas peligroso.
Bo tin e curashi pa librá bo for di creencianan tradicional cu kisas bo a sigui pa añanan si resultá cu nan ta na conflicto cu e berdad? Haci caso dje spiertamentunan. Protehá bo mes i bo famia dor di haci sigur cu bo tradicionnan ta na armonia cu Dios su Palabra puru dje berdad.—Salmo 19:8-11; Proverbionan 14:15; Echonan 17:11.
[Nota]
a Mira Razonamiento a partir de las Escrituras pa prueba cu siñansanan asina no tin fundeshi den Bijbel. E buki aki ta ser publicá dor di Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Plachi na página 7]
Dios su Palabra dje berdad ta manera un riu di awa puru i limpi