Con Bo Ta Mira Picá?
“NO TIN picá den bo, no tin miseria den bo; bo ta e mangasina di poder omnipotente.” E filósofo hindú renombrá, Vivekananda, a haci e declaracion aki ora e tabata splica un pasashi for di un buki santu hindú, Bhagavad Gita (Canto Celestial). Citando e Vedanta, e ta declará: “E eror di mas grandi ta bisa cu bo ta débil, cu bo ta un pecadó.”a
Pero, ta berdad cu hende no tin picá? I si un persona ta heredá algu mes ora e nace, kico esei ta? Nikhilananda, un filósofo hindú, ta bisa cu solamente “rasgonan físico ta ser determiná dor di herencia.” Otro característicanan ta ser determiná dor di un persona su “accionnan den bidanan anterior.” Segun Vivekananda, “bo ta e creadó di bo destino.” Hinduismo no ta siña nada tocante picá heredá.
E concepto di picá heredá ta desconocí tambe den zoroastrismo, sintoismo, confucianismo i budismo. Asta den religionnan hudeo-cristian, cu tradicionalmente a siña e doctrina di picá heredá, hende su actitud pa cu picá ta cambiando. Mas i mas hende awe no ta kere cu nan ta pecaminoso.
“Conciencia moderno no ta animá desaprobacion moral; particularmente, e no ta animá desaprobacion propio,” teólogo Cornelius Plantinga, Jr., ta bisa. Iglesianan di cristiandad tambe tin culpa pa e manera cu picá ta ser minimisá. “No bai misa si bo kier tende tocante picá,” un capelan di Duke University ta bisa. I segun Plantinga, algun iglesia generalmente ta papia di picá solamente den términonan di cuestionnan social.
Ta cierto cu e calamidadnan social djawendia ta hopi. Violencia, crímen, guera, conflicto étnico, abusu di droga, desonrades, opresion i violencia contra mucha ta reina tur caminda. De echo, siglo 20 a ser yamá un dje siglonan mas sangriento cu humanidad a yega di conocé. Agregá na esaki e dolor i sufrimentu cu ta bin cu enfermedad, behes i morto. Ken no ta anhelá pa ser librá for dje enorme problemanan cu ta existí den e mundu awe?
Kico, anto, ta bo punto di bista di picá? Picá ta algu heredá? Nos lo experenciá un dia libertad for di dolor i sufrimentu? E siguiente artículo lo considerá e preguntanan aki.
[Nota]
a Filosofia Vedanta ta basá riba e Upanishads, cu ta ser hañá na fin dje scrituranan hindú, e Vedanan.