Uso di Internet—Sea Alerto p’e Peligernan!
1 E pueblo di Jehova ta disfrutá di asociacion sano cu otro. Nan ta gusta compartí experencianan dje ministerio di veld i ta apreciá di tende tocante kico ta tumando lugá cu Testigonan di Jehova i cu e obra di Reino rond mundu. Nan kier ta na haltura di cualkier cos sobresaliente cu pasa cu nos rumannan, manera por ehempel un crísis of un desaster natural, i nan kier sa si tin algu cu nan por haci pa yuda. Tal interes ta mustra e unidad dje hermandad, i ta duna prueba cu nos di berdad stima otro.—Juan 13:34, 35.
2 Awendia nos ta tende di sucesonan mundial masha lihé. Radio cu television ta transmití sucesonan en bibu, cu pleno detaye pa auditorionan na tur parti di mundu. Telefon tambe ta haci posibel pa comunicá mesora cu hende rond mundu. Un fenómeno recien den comunicacion cu ta birando masha popular ta Internet.—Mira Spierta! na spañó di 22 di juli 1997.
3 E invento di telefon a habri caminda pa comunicacion personal rápido i mundial. Maske telefon ta masha útil, nos mester ehercé cautela den e manera cu nos ta us’é, ya cu e por ta un instrumento pa mal asociacion of mal actividad, i demasiado uso di telefon por ta costoso. Tin e posibilidad pa usa television cu radio riba tereno di educacion. Pero, lamentablemente gran parti dje programacion ta corumpí den sentido moral, i ta perdementu di tempu pa presta atencion na nan. Sabiduria ta obligá nos ser masha selectivo ora di usa television cu radio.
4 Internet ta haci posibel pa un persona comunicá den un forma barata cu miyones di otro hende rond mundu, i e ta habri e porta na un cantidad inmenso di informacion. (Spierta!, 8 di januari 1998) Sin embargo, usa Internet pa loco por exponé un persona na gran peliger spiritual i moral. Den ki manera?
5 Wel, hopi hende ta preocupá cu tin informacion fácilmente disponibel cu ta mustra con pa traha arma, entre otro bom. Industria ta keha tocante e cantidad di tempu cu empleadonan ta malgastá usando Internet. Nos publicacionnan a papia hopi tocante e peligernan spiritual bisto cu bo ta haña riba Internet. Tin vários ‘Web site’ cu ta presentá material violento i pornográfico cu ta absolutamente inapropiado pa cristiannan. (Sal. 119:37) Ademas dje peligernan aki, tin un peliger hopi mas engañoso cu foral Testigonan di Jehova mester ta alerto p’e. Ki peliger esaki ta?
6 Lo bo invitá un hende desconocí den bo cas sin busca pa sa promé ta ken e ta? Ke tal si no tin manera pa haña sa? Lo bo laga e hende desconocí ei keda su so cu bo yunan? Esaki ta un posibilidad indiscutibel riba Internet.
7 Bo por manda post electrónico pa hende cu bo no conocé i tambe ricibí post di hende cu bo no conocé. Mescos ta e caso ora cu via Internet bo ta combersá den un foro of den un sala di combersacion (‘chat room’). Tin biaha participantenan por bisa cu nan ta Testigo di Jehova, pero hopi bes nan no ta. Un hende por bisa cu e ta un hóben miéntras cu e no ta. Of un persona por asta pretendé falsamente cu e ta di cierto sexo.
8 Por ta e informacion cu nan ta pasa pa bo ta den forma di experencia of comentario riba nos creencianan. Ta pasa e informacion aki pa otro hende cu, na nan turno, ta pas’é pa otronan. Por lo general no por verificá e informacion i kisas e no ta berdad. E comentarionan por ta un capa pa plama razonamentu apóstata.—2 Tes. 2:1-3.
9 Cu e peliger aki na mente, si bo ta usa Internet, puntra bo mes: ‘Pa kico mi ta us’é? Tin chens cu lo mi por ser perhudicá spiritualmente dor dje manera cu mi ta us’é? Lo mi por ta contribuí n’e daño spiritual di otro hende?’
10 Web Site-nan di “Testigonan di Jehova”: Tuma por ehempel algun sitio riba Internet poné dor di hende cu ta bisa cu nan ta Testigo di Jehova. Nan ta invitá bo pa bishitá nan Web site pa lesa experencianan cu otro hende, cu ta bisa cu nan ta Testigo, a manda. Nan ta animá bo pa compartí loke bo ta pensa dje literatura di Sociedad. Tin di nan ta recomendá presentacionnan cu por usa den e ministerio di veld. E sitionan aki ta ofrecé chat room pa hende conectá na dje, i asina ta permití comunicacion ‘on-line’ cu otronan, casi mescos cu papia na telefon. Hopi bes nan ta bisa bo di otro sitionan caminda bo por asociá direct via Internet cu Testigonan di Jehova rond mundu. Pero bo por bisa sigur cu e contactonan aki no a ser poné ei dor di apóstata?
11 Asociá cu hende via Internet kisas no ta consistente cu e recomendacion hañá na Efesionan 5:15-17. Apostel Pablo a skirbi: “Vigilá cuidadosamente p’e manera cu boso ta cana no ta manera hende imprudente sino manera hende sabí, cumprando e tempu oportuno pa boso mes, pasobra e dianan ta malu. P’e motibu aki, stop di bira irazonabel, sino sigui percibí loke ta e boluntad di Jehova.”
12 E congregacion cristian ta e medio teocrático via cua “e esclabo fiel i discreto” ta alimentá nos spiritualmente. (Mat. 24:45-47) Den Dios su organisacion, nos ta haña guia i proteccion pa tene nos separá for di mundu i tambe e motivacion pa tene nos ocupá den e trabou di Señor. (1 Cor. 15:58) E salmista a indicá cu el a experenciá goso i un sintimentu di siguridad meimei di Dios su pueblo congregá. (Sal. 27:4, 5; 55:14; 122:1) Tambe e congregacion ta percurá apoyo i yudansa spiritual pa esnan cu ta asociá cuné. Den e congregacion bo por haña un grupo di amigu amoroso, cu ta interesá den bo i stima bo, hende cu bo conocé personalmente i cu ta cla i dispuesto pa yuda i consolá otronan den tempu di angustia. (2 Cor. 7:5-7) Miembronan dje congregacion ta ser protehá dor dje percuracion bíblico di scomulgá esnan cu ta peca sin repentí of esnan cu ta promové pensamentu apóstata. (1 Cor. 5:9-13; Tito 3:10, 11) Nos por verwagt di haña e mésun areglonan amoroso aki ora nos ta asociá cu otro hende via Internet?
13 A bira bisto cu lo contrario ta berdad. Tin Web site cu ta claramente un medio di propaganda apóstata. Web site-nan asina kisas ta pretendé otro cos, i esnan cu ta patrociná nan tal bes ta duna un splicacion detayá pa afirmá cu nan di berdad ta Testigo di Jehova. Kisas nan ta asta pidi informacion di bo pa nan por verificá si abo ta un Testigo di Jehova.
14 Jehova kier pa bo ehercé dicernimentu. Di con? Pasobra e sa cu esei lo protehá bo di vários peliger. Proverbionan 2:10-19 ta cuminsá cu bisa: “Ora sabiduria drenta den bo curason i conocimentu mes bira agradabel pa bo mes alma, capacidad di pensa mes lo vigilá bo, dicernimentu mes lo protehá bo.” Protehá bo di kico? Di cosnan manera “e mal caminda,” di esnan cu ta bandoná e caminda recto i di hende inmoral i tramposo den nan manera general di anda.
15 Ora nos bai Salon di Reino, no tin duda cu nos ta huntu cu nos rumannan. Nos conocé nan. Ningun hende no mester duna prueba di ta ruman, pasobra e amor fraternal cu ta ser manifestá ta haci esei obvio. No ta ser rekerí di nos personalmente pa bini cu credencial pa proba cu nos di berdad ta un Testigo di Jehova. Ta aki nos ta haña e berdadero intercambio di estímulo cu Pablo a papia di dje na Hebreonan 10:24, 25. Nos no por dependé riba Web site cu ta animá asociacion on-line pa percurá esaki. Cu e palabranan di Salmo 26:4 i 5 na mente, nos por ta alerto pa e peligernan cu nos por topa fácilmente ora di usa Web site riba Internet.
16 No tin límite ni restriccion riba e clase di informacion cu usadónan di Internet ta poseé of tin acceso na dje. Riba e tereno aki hopi bes mucha cu tienernan ta e blanco fácil di crímen i explotacion. Mucha ta confiá, curioso i ansioso pa explorá e mundu relativamente nobo di red di computer. P’esei mayornan tin cu supervisá nan yunan i duna nan guia bíblico sólido en cuanto uso di Internet, mescos cu nan lo a guia nan den nan scogementu di música of película.—1 Cor. 15:33.
17 Lamentablemente, mester a scomulgá algun cu un tempu tabata nos ruman, pa motibu di nan asociacion cu personanan mundano cu nan a cera conocí cuné via e chat room-nan riba Internet i loke cu tempu a hiba na inmoralidad. Ancianonan di shok i sin por kere, a skirbi cu tin ruman a asta bai laga nan casá pa sigui un relacion cu a cuminsá riba Internet. (2 Tim. 3:6) Otro individuonan a nenga e berdad dor cu nan a kere informacion cu apóstatanan a percurá. (1 Tim. 4:1, 2) Tumando e peligernan hopi serio aki na cuenta, no ta parce razonabel pa tene cuidou cu enbolbé bo den salanan di combersacion riba Internet? Un cos ta sigur, si nos ehercé e sabiduria, conocimentu, capacidad di pensa i dicernimentu cu Proverbionan 2:10-19 ta papia di dje, esei lo protehá nos den esaki.
18 Ta riparabel cu tin un cantidad di persona cu a crea Web site cu e pretexto di predicá e bon nobo. Hopi di e sitionan aki ta ser patrociná dor di rumannan imprudente. Otro sitionan kisas ta ser patrociná dor di apóstatanan cu kier lok esnan cu no ta sospechá nada. (2 Juan 9-11) Nos Ministerio di Reino di november 1997, página 3, tabata comentá si ta necesario of no pa rumannan crea Web site-nan asina, i a bisa: “No tin necesidad pa personanan individual prepará páginanan di Internet tocante Testigonan di Jehova, nos actividadnan of nos creencianan. Nos ‘Web site’ oficial [www.watchtower.org] ta duna informacion exacto pa cualkier hende cu ta deseá esei.”
19 Yudansanan pa Studio via Internet? Tin persona a pensa cu nan ta rindi un servicio n’e rumannan dor di pone riba Internet informacion cu nan a investigá en coneccion cu vários actividad teocrático. Por ehempel, un persona tal bes ta haci investigacion basá riba boskeho di un discurso público anto ta pone esaki riba Internet, pensando cu e informacion ei lo beneficiá esnan cu tin cu prepará e mésun boskeho. Otronan ta pone tur e textonan bíblico di un próximo Studio di Toren di Vigilancia of ta percurá e fuente di material dje Scol di Ministerio Teocrático of dje Studio di Buki di Congregacion. Algun tal bes ta ofrecé sugerencia pa presentacionnan den e ministerio di veld. E cosnan ei ta realmente útil?
20 E publicacionnan cu Jehova su organisacion ta percurá ta stimulá nos mente cu pensamentunan edificante i ta entrená nos “pa distinguí tantu loke ta bon i loke ta malu.” (Heb. 5:14) Nos por bisa cu nos ta logra esaki si otro hende ta haci e investigacion pa nos?
21 Bijbel ta bisa cu e bereanonan tabatin un “disposicion mas noble cu esnan den Tesalónica.” Di con? Pasobra “nan a ricibí e palabra cu e mayor gana di mente, examinando cuidadosamente e Scritura diariamente en cuanto si e cosnan aki tabata asina.” (Echo. 17:11) Maske Pablo cu Sílas a predicá na nan, nan no por a haci e berdad di nan mes sin ta personalmente enbolbí.
22 Usa e investigacion cu un otro persona a haci pa un discurso of pa otro preparacion di reunion eigenlijk ta bai contra dje propósito di studio personal. Loke bo ta deseá no ta pa edificá bo mes fe personal den e Palabra di Dios? Anto, basá riba e conviccion personal aki, bo por expresá bo fe públicamente den bo partinan, den comentarionan na reunion i den e ministerio di veld. (Rom. 10:10) Usa e investigacion cu un otro persona a haci no ta cuadra cu e descripcion duná na Proverbionan 2:4 i 5 pa personalmente ‘sigui busca e conocimentu mes di Dios manera ta tesoro scondí.’
23 Por ehempel, ora di busca textonan bíblico den bo propio Bijbel, bo por repasá brevemente e contexto di cada texto. Bo por ‘investigá tur cos cu exactitud,’ manera Lucas a haci ora el a skirbi su Evangelio. (Luc. 1:3) E esfuerso extra cu bo ta haci lo yuda bo tambe pa ta ábil den busca textonan tantu den e ministerio como ora di duna parti. Hopi hende a bisa cu Testigonan di Jehova ta impresioná nan pasobra nan sí sa con pa usa nan Bijbel. E único manera cu esaki por aplicá na nos ta si nos hacié un custumber pa busca e textonan personalmente den nos mes Bijbel.
24 Usa Nos Tempu den un Manera Sabí: Un otro cos cu tin cu tuma na cuenta relacioná cu esaki tin di haci cu e cantidad di tempu cu ta dedicá na crea, lesa i reaccioná riba informacion cu pone riba Internet. Salmo 90:12 ta animá nos pa pidi den oracion: “Mustra nos exactamente con pa conta nos dianan di tal manera cu nos por trece un curason di sabiduria aden.” Pablo a declará: “E tempu cu a keda ta reducí.” (1 Cor. 7:29) Tambe el a bisa: “Realmente anto, miéntras cu nos tin tempu faborabel p’e, laga nos obra loke ta bon pa cu tur, pero specialmente pa cu esnan relacioná cu nos den e fe.”—Gal. 6:10.
25 Tal conseho ta enfatisá con necesario ta pa nos ta huicioso den e uso di nos tempu. Cuantu mas bentahoso ta pa dedicá tempu na lesa e Palabra di Dios! (Sal. 1:1, 2) Esei ta e mihó asociacion cu nos por tin. (2 Tim. 3:16, 17) Mayornan, boso ta siña boso yunan e balor di usa nan tempu den un manera sabí den actividadnan di Reino? (Ecl. 12:1) Tempu dedicá na studio di Bijbel personal i di famia, na asistí na reunion i den e ministerio di veld, ta di hopi mas balor cu cualkier supuesto beneficio cu algun ta spera di haña pasando dor di Internet.
26 Relacioná cu esaki, e curso di sabiduria ta pa enfocá nos atencion riba asuntunan spiritual i riba e cosnan cu ta relevante i esencial pa nos bida como cristian. Esaki ta rekerí di nos pa scoge, despues di a pensa bon, ki informacion ta merecé nos tempu i atencion. Cristo a resumí loke pa nos como cristian ta relevante pa nos bida. El a bisa: “Sigui busca, anto, promé e reino i Su husticia, i tur e otro cosnan aki lo ser agregá na boso.” (Mat. 6:33) Bo no ta sinti cu bo ta lo mas felis ora bo bida ta yená cu actividadnan di Reino en bes di cu cualkier otro actividad?
27 E-Mail di Internet: Aunke ta apropiado pa compartí experencia of pensamentunan personal entre famia of amigunan cu ta biba hopi leu for di otro, di berdad ta un muestra di amor pa pasa esakinan na otro hende cu kisas no conocé bo famia ni bo amigunan? Of mester pone esakinan riba un página di Internet pa ken cu ta lesa? Mester copia e mensahenan personal aki i manda nan pa loco pa hende cu por ta nos conocé of por ta nos no conocé? Mescos tambe, si bo ricibí mensahenan for di otro hende, mensahenan cu claramente no tabata intencioná pa bo, ta un muestra di amor pa pasa nan na mas hende?
28 Ke tal si e experencianan cu bo ta pasa no ta exacto? E ora ei no ta un mentira bo ta yuda plama? (Pro. 12:19; 21:28; 30:8; Col. 3:9) Un cos ta sigur, si nos “vigilá cuidadosamente p’e manera cu [nos] ta cana no ta manera hende imprudente sino manera hende sabí,” esei lo impulsá nos pa pensa riba esaki. (Efe. 5:15) Esta contentu nos ta cu e Anuario, E Toren di Vigilancia i Spierta! ta yen cu experencianan verificá, cu ta animá nos i ta motivá nos pa sigui cana den “e caminda”!—Isa. 30:20, 21.
29 Tin un otro peliger mas. Apostel Pablo a bisa relacioná cu algun hende: “Nan ta siña tambe di keda desocupá, ta keiru rond dje casnan; sí, no solamente desocupá, sino tambe ta haci redu i ta entremeté den asuntu di otro hende, papiando di loke nan no mag.” (1 Tim. 5:13) Esaki ta un argumento contra dedicá tempu i esfuerso na pasa informacion di poco importancia na nos rumannan.
30 Pensa tambe di tur e tempu cu ta tuma pa keda al dia cu un cantidad grandi di E-mail. Ta interesante cu e buki Data Smog (E Neblina Diki di Informacion) a declará: “Segun cu un hende ta pasa mas i mas tempu online, e-mail ta cambia rápidamente di ta un novedad stimulante pa bira un carga cu ta kita hopi tempu, cu decenas di mensahe pa lesa i contestá tur dia for di colega, amigu, famia, . . . i propaganda cu bo no a pidi.” Ademas, e buki ta bisa: “Hopi ‘haragan’ fanático di Internet a coge e custumber masha malu di manda tur pida informacion pret cu nan ricibí—chiste, mitonan urbano, carta electrónico en cadena, i mas—pa tur hende den nan buki di adres electrónico.”
31 Esaki ta bisto den e E-mail cu ta circulá entre hopi ruman—cosnan manera chiste of relatonan pret dje ministerio, poesia supuestamente basá riba nos creencianan, ilustracionnan for di vários discurso cu nan a tende na asamblea, congreso of na Salon di Reino, experencianan di den ministerio di veld—cosnan cu ta parce basta inocente. Mayoria ruman ta djis sigui pasa tal E-mail pa otro hende sin controlá e fuente, i asina ta hacié difícil pa sa ta ken a bini cuné, loke mester pone nos puntra nos mes si e informacion ta realmente cierto.—Pro. 22:20, 21.
32 Mensahenan asina cu hopi bes no ta importante, no ta e clase di palabranan saludabel cu Pablo tabatin na mente ora el a skirbi Timoteo, bisando: “Sigui retené e patronchi di palabranan saludabel cu bo a tende for di mi cu e fe i amor cu ta en relacion cu Cristo Jesus.” (2 Tim. 1:13) E “idioma puru” di berdad bíblico tin “e patronchi di palabranan saludabel” basá principalmente riba Bijbel su tema dje vindicacion di Jehova su soberania mediante e Reino. (Sof. 3:9) Nos mester haci tur esfuerso pa dedicá tur nos tempu i energia disponibel na apoyá e vindicacion aki di Jehova su soberania.
33 Como cu nos ta leu den e tempu di fin dje sistema di cosnan aki, awor aki ta tempu pa nos ta alerto. Bijbel ta spierta nos: “Mantené boso huicio, sea vigilante. Boso adversario, e Diabel, ta cana rond manera un leon cu ta grita, buscando un hende pa devorá.” (1 Ped. 5:8) Ademas Bijbel ta bisa: “Bisti e armadura completo cu ta bini di Dios pa boso por para firme contra e mal inventonan dje Diabel.”—Efe. 6:11.
34 Si malusá Internet, e por bira un medio pa Satanas alcansá esnan cu ta ser seducí dor di su poder. Aunke Internet por tin su utilidad limitá, tin peliger si nos no trat’é cu cuidou. Foral mayornan mester ta preocupá cu nan yunan su uso di Internet.
35 Mantené un punto di bista balansá di Internet ta un proteccion. Nos ta apreciá e recordatorio oportuno di Pablo: “Laga . . . esnan cu ta haci uso dje mundu [ta] manera esnan cu no ta us’é plenamente; pasobra e esena dje mundu aki ta cambiando.” (1 Cor. 7:29-31) Teniendo e cosnan aki na mente lo yuda evitá cu nos i nos famia lo ser distraí dor di tur loke mundu tin di ofrecé, incluso loke tin disponibel riba Internet.
36 Ta urgente pa nos keda cerca di nos rumannan den e congregacion i usa e tempu cu a keda den un manera sabí, i asina haci nos mes disponibel pa e adelanto di interesnan di Reino. Segun cu e sistema aki ta acercá su fin, laga nos “no sigui cana mescos cu e nacionnan tambe ta cana den e inutilidad di nan mente,” sino laga nos “sigui percibí loke ta e boluntad di Jehova.”—Efe. 4:17; 5:17.