LONGO DIA 47
LUNGIMBO 103 Les bergers, des dons de Dieu
Aphangi a Mala—Muana Tshigina Gubua Akulu Ba?
“Muthu udi mutshigina gubua mukulu, watshigina ha gukalagala mudimo wabonga.”—1 TIM. 3:1.
NDAGA JIDI MU LONGO EDI
Mu longo edi tuza mutadila ndaga Biblia yana zuelela jinyi phangi wa yala udi naye gutagenesa ha gubua mukulu.
1-2. Mudimo utshi “wabonga” akulu ana kalagala?
GULA mangino udi mutshita mudimo gifua mukuateshi wa mudimo, wajiya gutshita yagasue ha gukudisa makalegelo ana togewa ha gubua mukulu. Udi mutshigina gukalagala “mudimo wabonga” akulu ana kalagala ba?—1 Tim. 3:1.
2 Mudimo utshi akulu ana kalagala? Ana hana gifezegeselo giabonga mu mudimo wa gulongesa, ana tshita yagasue ha gubamba imeme, ana longesa nu ana hana aphangi mu hungu gikhesa mu ndaga ana zuela nu luholo ana jinga. Gishina giene Biblia yana tamega aphangi awa ana kalagala mudimo wakola egi “athu ahanewe gifua makhapho.”—Ef. 4:8.
3. Ndaga jitshi phangi wa yala udi naye gutshita ha gubua mukulu? (1 Timote 3:1-7; Tito 1:5-9)
3 Itshi wajiya gutshita ha gubua mukulu? Ha gubua mukulu, ushigo naye gutshita ndaga gifua luholo athu a ha mavu awa ana tshita tangua adi mukamba mudimo. Ha guheta mudimo ha mavu awa, udi naye gutagenesa ndaga fumu wa mudimo udi mutshigina. Uvi gula udi mutshigina gubua mukulu, ushigo naye phamba gujiya gulongesa muabonga mu mudimo wa gulongesa nga mu hungu, uvi udi naye gutshita ndaga jiko. Udi naye gutagenesa ndaga Biblia yana toga muthu udi mutshigina gubua mukulu jidi mu 1 Timote 3:1-7 nu Tito 1:5-9. (Tanga.) Mu longo edi, tuza muzuelela ndaga phangi wa yala udi naye gukalagala ha gukhala nu lukuma luabonga, gifua gukhala yala wabonga mu fami nu ndaga yajiya gumukuatesa ha gukhala nu gusuanguluga ha gukalegela hungu.
KHALA NU LUKUMA LUABONGA
4. Mbimbi ‘hagula athu amonyigo nga ndaga yabola yaguzuela mukunda nu aye’ jidi mukotelesa itshi?
4 Ha gubua mukulu, udi naye gutshita ngolo “hagula athu amonyigo nga ndaga yabola yaguzuela” mukunda nu aye, idi mukotelesa egi udi naye gukhala nu makalegelo abonga mu hungu, gukhadigo nga nu muthu wajiya guzuela ndaga jiabola mukunda nu aye. Udi naye nji gukhala nu “lukuma luabonga gudi enya hanze.” Yadiago athu anyi anago gukombelela Yehowa ajiya guzuela ndaga jiabola mukunda nu gutshigina guaye, uvi ushigo naye gutshita ndaga yajiya guahana njila ha guzuela egi wakhala muenya mambo nga ndo ushigo nu makalegelo abonga. (Dan. 6:4, 5) Dihule egi: ‘Aphangi mu hungu nu enya hanze ana mona egi ngakhala nu makalegelo abonga ba?’
5. Luholo lutshi wajiya gumonesa egi wana “zumba ndaga jiabonga”?
5 Gula udi “muthu wana zumba ndaga jiabonga,” mbawukhala mukamba ndaga jiabonga athu ako ana tshita nu guashimana mukunda nu ndaga jiene. Mbawukhala nji mukalegela athu ako ndaga jiabonga ikhale athu ene ashigo gugutoga ha gutshita ngenyi. (1 Tes. 2:8) Mukunda natshi idi nu ndando egi akulu akhale ‘athu ana zumba ndaga jiabonga’? Handaga khadilo diene mbadiakuatesa ha gubalegesa tangua nu aphangi a mala nu a akhetu mu hungu nu gutagenesa muabonga inemo yawo. (1 Phet. 5:1-3) Yadiago, yana toga gutshita ngolo ha gukalagala ndaga eji jiagasue, uvi mbawukhala nu gusuanguluga handaga mbawujiya egi udi mukuatesa aphangi.—Makal. 20:35.
6. Mu maluholo atshi wajiya gumonesa egi wana khala nu khadilo dia “guyamba”? (Hebelu 13:2, 16; tala nji gifuanesa.)
6 Mbawumonesa egi “wana yamba athu” gula udi mukagela athu ako ndaga jiabonga ikhale athu anyi ashigo mafuta aye akola. (1 Phet. 4:9) Dictionnaire dimoshi diana kotelesa Biblia didi muzuela mukunda nu muthu wana khala nu khadilo dia guyamba egi: “Muthu wana khala nu khadilo dia guyamba wana monesa gisemo gudi athu gashigo mujiya nu wana khala nu gusuanguluga ha guatamega gumbodi’enji.” Dihule egi: ‘Ngana monesela ngeji jiana guza mu hungu dietu gisemo ba?’ (Tanga Hebelu 13:2, 16.) Muthu wana khala nu khadilo dia guyamba wana monesela athu a maluholo agasue gisemo ikhale phutu nu aphangi ako ana tshita ngolo ha guhana aphangi gikhesa gifua, atadi awendji nu aphangi ana guza mukalagala ba diskur mu hungu diawo.—Gis. 18:2-8; Ish. 3:27; Luka 14:13, 14; Makal. 16:15; Roma 12:13.
Phangi wa yala mumoshi nu mukaji’enji a yamba mutadi mutadi muwendji nu mukaji’enji (Tala paragrafe 6)
7. Luholo lutshi mukulu wajiya gumonesa egi gashigo “muthu wana zumba makuta”?
7 “Gashigo naye gukhala muthu wana zumba makuta.” Idi mukotelesa egi gukhala nu makuta nu ima yavula-vula gushigo naye guzula fundo dia thomo mu munyo wenji. Ikhale udi muenya umonyi nga phutu, udi naye guhaga ndaga jia Ufumu wa Nzambi ha fundo dia thomo mu monyo waye. (Mat. 6:33) Udi naye gukalegela tangua, ngolo nu ima yaye ha gukombelela Yehowa, gukuatesa enya fami yaye nu gukuatesa hungu. (Mat. 6:24; 1 Yone 2:15-17) Dihule egi: ‘Luholo lutshi ngana tadila makuta? Ngana suanguluga nu ima ya ndando ya gujingila ngana khala nayo ba? Nga ndo, ngana balegesa tangua diavula ha gukamba makuta nga ima yavula-vula ya gujingila ba?’—1 Tim. 6:6, 17-19.
8. Mu luholo lutshi wajiya gumonesa egi wana khala nu “makalegelo abonga” nu “wana gudikanda”?
8 “Udi naye gukhala nu makalegelo abonga” udi naye nji gukhala “muthu wana gudikanda,” idi mukotelesa egi udi naye gujiya mididilo yaye mu ndaga jiagasue udi mukagala mu monyo waye. Ha gufezegesa, ushigo naye gukhala muthu wana balegesa gudia nu gunua matombe avula. udi naye nji gusudiga, gulondega muila nu gutomba saga jia gubalegesela tangua mu luholo luabonga. Ushigo naye gulandula makalegelo a athu anyi anago gukombelela Yehowa. (Luka 21:34; Yak. 4:4) Udi naye gumonesa khadilo dia gudikanda ikhale athu ako ashigo gugukalegela ndaga nu gisemo. Ushigo naye gujiyiwa egi udi “muthu wana nua matombe avula.” Dihule egi: ‘Luholo ngana jinga luana monesa egi ngana khala nu makalegelo abonga nu ngana gudikanda ba?’
9. Gukhala “muthu wana tangiza muabonga” nu gutuna gukhala “muenya lumuamua” gudi mukotelesa itshi?
9 Udi naye gukhala “muthu wana tangiza muabonga,” yakotelesa egi udi naye gukamba gujiya ndaga Biblia yana zuela gutuama dia guzula badesizio. Udi naye gutangiza nu gukotelesa muabonga malongo a Biblia adi gudivua nu ndaga udi mutshigina gutshita ha guzula ba desizio abonga. Ndaga wana vua jishigo naye gugutuma ha guzula guzula badesizio. Uvi udi naye gukotelesa ndaga jiagasue gutuama dia guzula desizio. (Ish. 18:13) Gula watshita ngenyi, mbawuzula badesizio adi gudivua nu matangi a Yehowa. Gula ushigo “muenya lumuamua,” mbawukhala mulondega ndaga mu luholo luabonga nu mbawukhala munemesa tangua. Udi naye gujiyiwa egi udi muthu wa gushila mutshima nu muthu wana landula utuameji. Gula wakudisa makalegelo agasue tuazuelela, mbayigukuatesa ha gukhala nu lukuma luabonga. Henyaha tuzuelelenu makalegelo anyi Biblia yana toga mukulu hagula akhale gifezegeselo giabonga gudi enya fami yenji.
KHALA GIFEZEGESELO GIABONGA GUDI ENYA FAMI YAYE
10. Luholo lutshi phangi wa yala wajiya gumonesa egi “wana tuameza fami yenji muabonga”?
10 Gula udi phangi wa yala munu wazudile gale mukhetu mu ulo nu udi mutshigina gubua mukulu, jiya egi enya fami yaye nji adi naye gukhala nu makalegelo abonga. “Udi naye gukhala muthu wana tuameza fami yenji muabonga.” Udi naye gujiyiwa egi wana zumba nu wana tagenesa nzala jia enya fami yaye. Idi mukotelesa egi udi naye gukhala muthu wana tuameza gukombelela gua mu fami, guya nu enya fami yaye mu gudibungisa gua mu hungu nu guakuatesa ha gutshita muabonga mudimo wa gulongesa. Mukunda natshi idi nu ndando? Mupostolo Phaula wahudile egi: “Gula muthu gashigo mutuameza fami yenji muabonga, luholo lutshi muene wajiya gubamba hungu dia Nzambi?”—1 Tim. 3:5.
11-12. Mukunda natshi makalegelo a enya fami ya phangi wa yala udi mutshigina gubua mukulu adi nu ndando? (Tala nji gifuanesa.)
11 Gula udi mvuaji, an’aye anyi adi nu ivo goshi’a 18 adi naye gukhala “ana atumaga nu adi nu makalegelo abonga.” Udi naye gualongesa nu guahana formasio nu guzumba guagasue. Yadiago gifua ana agasue, an’aye nji mbakhala nu funu ya gusuanguluga, gulela nu gutshita saga. Uvi udi naye guahana formasio yabonga ha gugutumagela, gunemesa athu ako nu gukhala nu makalegelo abonga. Udi naye nji gukalagala yagasue ha gukuatesa an’aye ha gukolesa ufuta wawo nu Yehowa, gutumagela malongo a Biblia nu gutshita ngolo ha guzula desizio dia gubatijiwa.
12 ‘An’enji ashigo naye gufundiwa mu ndaga jia musonyi, adi naye gukhala ana atumaga.’ Gula mona udi Muklisto watshita gubola guakoma, luholo lutshi ndaga yene idi mutadila sh’enji? Gula sh’enji gakhalelego gumuhana malongo nga disipline, idi mumonega egi gashigo mutagenesa ndaga jiana togewa ha gubua mukulu.—Tala Inzo Yaleha ya Mutaledi ya 15 Octobre 1996, diyiji 21, paragrafe 6-7 ya français.
Mvuaji jidi muhana an’awo formasio ha gukalegela Yehowa midimo ya gudisha mu hungu (Tala paragrafe 11)
KHALA MUKUATESA HUNGU
13. Luholo lutshi wajiya gumonesa egi ushigo “muenya ndaga jiakola” nga “muenya muto wakola”?
13 Aphangi a mala ana khala nu makalegelo abonga ana kuatesa hungu muavula diago. Phangi munu gashigo “muenya ndaga jiakola” wana tshita yagasue ha gukhala mu guhuima nu aphangi nu wana kuatesa aphangi ako ha gukhala mu guhuima nu athu ako. Phangi munu gashigo muenya ndaga jiakola wana tegelela nji athu nu gukamba gukotelesa luholo adi gudivua. Ha gufezegesa, gula wabua mukulu, mbawutshigina desizio dinyi akulu azudi gula dishigo mushiya mukhuala wa Biblia ikhale udi mumona egi gudi nu luholo luko ajiya guyitshita ba? “Gashigo naye gukhala muenya muto wakola,” idi mukotelesa egi ushigo naye gukhala jigi-jigi gu matangi aye. Udi naye gujiya egi matangi a athu ako adi nji nu ndando. (Gis. 13:8, 9; Ish. 15:22) “Gashigo naye gukhala muenya nguma” nga “muthu wana vua khabu muphushi.” Idi mukotelesa egi udi naye gunemesa athu ako nu guamonesela gisemo. Udi naye gukhala muthu wa huima, yakotelesa egi udi naye gukhala muthu wa thomo ha gukamba guhuima nu athu ako ikhale idi lamba ha guyitshita. (Yak. 3:17, 18) Tuajiya gutshita egi athu ako nu anyi anago gutshigina ndaga jia gikombelelo gietu adikande gula tudi guawambela ndaga nu gisemo giagasue.—Manz. 8:1-3; Ish. 20:3; 25:15; Mat. 5:23, 24.
14. Mbimbi “gashigo naye gukhala mulandudi muhe-muhe” nu “muthu wagujinginyina gudi Nzambi” jidi mukotelesa itshi?
14 Phangi wa yala udi mutshigina gubua mukulu “gashigo naye gukhala mulandudi muhe-muhe.” Ngatshima ishigo mutoga egi udi naye gukhala nu ivo yavula mu ulondegi wa Yehowa sendese wabatijiwe, uvi udi naye gukhala Muklisto wa gukula mu nyuma. Gutuama egi ubue mukulu, udi naye gumonesa egi wana landula gifezegeselo gia Yesu gia gudibulumuisa nu wana nengena uu nu tangua mbawuheta inemo mu hungu ikhale inemo yene yazula matangua avula. (Mat. 20:23; Fili. 2:5-8) Wajiya gumonesa egi udi “muthu wagujinginyina gudi Nzambi” gula udi mutumagela mikhuala ya Yehowa nu gulandula utuameji wana katuga mu ulondegi wenji.—1 Tim. 4:15.
15. Mukulu udi naye gukhala phamba muthu wana kalagala badiskur muabonga ba? Kotelesa.
15 Biblia yana monesa egi mukulu “udi naye gujiya gulongesa.” Ndaga yene idi mukotelesa egi udi naye phamba gukhala muthu wana kalagala badiskur muabonga diago ba? Ndo. Ishigo egi akulu agasue ana kalagala badiskur muabonga diago. Uvi gula adi mulongesa nga adi muhana aphangi gikhesa, adi naye gutshitshila Biblia muabonga. Fuanesa nu 1 Kolinto 12:28, 29 nu Efeso 4:11. Gula wanago gukalagala badiskur muabonga diago, tshita ngolo ha gukudisa luholo luaye lua gulongesa. Itshi yajiya gugukuatesa ha gutshita badiskur mu luholo luabonga?
16. Itshi wajiya gukalagala ha gubua mulongeshi wabonga? (Tala nji gifuanesa.)
16 “Udi naye gujinginyina gu mbimbi ya giamatshidia.” Ha gubua mulongeshi wabonga, udi naye gujiya egi ndaga udi muzuela tangua udi mulongesa jidi naye gudivua nu Mbimbi ya Nzambi. Ha guyitshita, udi naye gukhala muthu wana longuga Biblia nu mikanda yetu iko muabonga. (Ish. 15:28; 16:23.) Tangua udi mulonguga Biblia, kamba gujiya luholo mikanda yetu yana kotelesa verse udi mutanga nu sonega luholo wajiya gujikalegela. Tangua udi mulongesa, tshita ngolo ha gukuatesa athu adi gugutegelela ha guzumba Yehowa muavula nu gukalegela ndaga adi mulonguga. Wajiya gubua mulongeshi wabonga gula udi mukamba malongo gudi akulu adi nu eksperianse nu gukalegela malongo ene. (1 Tim. 5:17) Akulu adi naye gukhala ‘atagana ha guhana gikhesa’ gudi aphangi a mala nu a akhetu; uvi matangua ako, adi naye guahana malongo nga “guabalela.” Ikhale ngenyi adi naye gumonesa gisemo tangua diagasue. Gula udi muenya gisemo, wana zumba aphangi nu gula wana kalegela Mbimbi ya Nzambi tangua udi mulongesa, mbawubua mulongeshi wabonga. Idi mukotelesa egi mbawulandula gifezegeselo gia Yesu, Mulongeshi Wakoma.—Mat. 11:28-30; 2 Tim. 2:24.
Mukuateshi wa mudimo mumoshi udi musuanguluga luholo luaheta muene luendu lua gulongesa Biblia nu mukulu mumoshi udi nu eksperianse. Mukuateshi wa mudimo muene udi mulondega diskur dienji tangua didi guditala muene mu ngaza (Tala paragrafe 16)
LANDULA GUKULA MU NYUMA
17. a) Luholo lutshi mukuateshi wa mudimo wajiya gulandula gukula mu nyuma? b) Itshi akulu adi naye gujiya tangua adi mutadila phangi mumoshi ha gujiya gula wajiya gubua mukulu? (Tala galuanda: “Mukhadigo Enya Ndaga Jiakola-kola Tangua Mudi Mutadila Aphangi Hagujiya Gula Ajiya Gubua Akulu.”)
17 Gungima dia gutadila ndaga jiana togewa ha gubua mukulu, mukuateshi wa mudimo mumoshi wajiya guzuela egi mbagashigo mutagenesa ndaga jiene ha gubua mukulu. Gula idi ngenyi, jiya egi ikhale Yehowa nga organizasio wenji ashigo gugutoga ha gutagenesa ndaga jiene mu luholo luatagana. (1 Phet. 2:21) Nyuma ya Yehowa mbayigukuatesa ha gukudisa makalegelo ene. (Fili. 2:13) Gudi nu khadilo udi mumona egi udi naye gusombegesa ba? Gula idi ngenyi, toga Yehowa ha gugukuatesa. Tshita ba recherche mukunda nu ndaga yene, toga nji akulu ha gugukuatesa.
18. Ndaga itshi akuateshi a mudimo agasue adi naye gutshita?
18 Mukut’etu agasue, ikhale aphangi anyi adi gale akulu tudi naye gulandula gukudisa makalegelo tuazuelela mu longo edi. (Fili. 3:16) Udi mukuateshi wa mudimo ba? Landula gukula mu nyuma! Toga Yehowa ha guguhana formasio ha gumukalegela nu gukuatesa hungu. (Yesh. 64:8) Yehowa mbawugushimbiga diago gula udi mutshita yagasue ha gubua mukulu.
LUNGIMBO 101 Tukombelele Yehowa Hamoshi