Wastaoa ONLINE LIBRARY
Wastaoa
ONLINE LIBRARY
Solomon Islands Pidgin
  • BIBLE
  • OLKETA PABLIKESON
  • OLKETA MEETING
  • g02 10/8 pp. 29-31
  • Steer Followim Olketa Star

Disfala sekson no garem eni video.

Sorre, disfala video no savve plei distaem.

  • Steer Followim Olketa Star
  • Wekap!—2002
  • Subheding
  • Olketa Nara Article
  • Tufala First Idea
  • Olketa Gogo for Testim Idea
  • Olketa Old Teknik for Steer Followim Samting
  • Steer Followim Wata, Skae, and Wind
    Wekap!—2004
  • Golden Frut Witim Interesting History
    Wekap!—2003
  • Lanem Big Leson From Wanfala Smol Island
    Wekap!—2001
Wekap!—2002
g02 10/8 pp. 29-31

Steer Followim Olketa Star

FROM MAN WEA RAET FOR WEKAP! LONG HAWAII

PLANTI handred year bifor Christopher Columbus sail akrosim Atlantic Ocean, olketa bilong Polynesia sail akrosim planti thousand kilometer bilong Pacific Ocean long timba kanu bilong olketa and savve hao for faendem olketa island insaed bigfala area wea olketa kolem triangle bilong Polynesia. Hao nao pipol bilong Polynesia bifor faendem olketa grup island insaed datfala bigfala area? Waswe, olketa seknomoa faendem olketa island hia?

Sapos olketa bilong Polynesia plan for go long wanfala ples, hao nao olketa savve steerim kanu go stret taem olketa no garem eni map, magnetic compass, or nara samting wea pipol long olketa big ples iusim?

Ansa bilong diswan hem showimaot hao olketa bilong Polynesia kleva for steer followim samting taem olketa gogo for nara ples and tu hem mekem iumi tinghae go moa long wei wea earth and universe bilong iumi organize and followim order.

Tufala First Idea

No evri scientist and savveman willing for acceptim hao pipol bilong Polynesia savve hao for steer followim samting for faendem olketa island. Thor Heyerdahl, wanfala man bilong Norway for travel for faendaot abaotem olketa ples, hem tingse olketa laen dadi bilong pipol bilong Polynesia kam from South America and olketa sea current and wind nao mekem olketa drift kam long olketa island bilong Pacific.

For testim disfala idea, Heyerdahl witim crew bilong faevfala man bilong Scandinavia sail go aot from west coast bilong Peru long wanfala timba rafta. Olketa sail go aot long Pacific Ocean go kasem taem olketa current pushim olketa go long west. Bihaen olketa sail for 101 day and 7,000 kilometer, Heyerdahl and crew bilong hem kasem Raroia atoll long Tuamotu Archipelago. So, Heyerdahl showimaot klia hao maet hem stret for sei pipol bilong Polynesia drift kam long olketa strongfala current from South America. Bat no evri savveman feel sure abaotem pruv bilong Heyerdahl.

Wanfala man wea daotem diswan hem Andrew Sharp, wanfala man from New Zealand wea raetem history. Long buk bilong hem Ancient Voyagers in Polynesia, wea hem raetem long 1963, hem story abaotem samfala oldfala samting wea stap long graon and saed long olketa old languis olsem pruv for saportim firstfala idea bilong olketa savveman and man for studyim history—hao olketa laen dadi bilong pipol bilong Polynesia kam from west. Nomata olsem, hem tu no bilivim idea wea sei pipol bilong Polynesia savve tumas for travel long sea.

Nomata Sharp talem hao maet olketa savve steerim kanu long olketa shortfala gogo, hem sei long olketa gogo wea winim 500 kilometer, hard tumas for olketa savve wea nao olketa go. Hem tingse sapos olketa kasem eni island long olketa longfala gogo, hem samting wea just happen nomoa.

Olketa Gogo for Testim Idea

Doctor David Lewis, from New Zealand, hem tingse Heyerdahl and Sharp no willing for luksavve long pipol bilong Polynesia bifor olsem pipol for travel wea garem savve for steer followim samting, so hem disaed for pruvim olketa teknik wea pipol iusim bifor. Long 1965, hem sail winim 3,000 kilometer from Tahiti go kasem New Zealand long wanfala modern catamaran wea no garem compass and hem steer followim olketa star, sun, and bigfala wave long midol sea! Gogo bilong Lewis muvim pipol for interest long olketa oldfala teknik and gogo wea pipol bilong bifor followim taem olketa muv from wanfala ples for go stap long narawan. Wanfala man wea interest tumas long samting wea Lewis duim hem Ben Finney.

Finney hem wanfala professor long University of Hawaii and for planti year finis hem studyim wei wea pipol bilong Polynesia bifor designim and wakem olketa kanu. Hem and samfala wea waka witim hem long Polynesian Voyaging Society wakem wanfala kanu wea 20 meter long and garem tufala hull. Olketa nemem diswan Hokule‛a, wanfala word from Hawaii wea minim “Star bilong Hapi.” Nomata olketa wakem Hokule‛a from samfala difren material and no from kaen timba wea olketa iusim bifor, olketa wakem datfala kanu followim sheip, strong, and fast bilong olketa kanu bifor.

Firstfala gogo bilong Hokule‛a hem long May 1, 1976, taem hem lusim island bilong Maui long Hawaii for go long Tahiti. From pipol bilong Polynesia forgetim teknik wea olketa iusim bifor for steer followim olketa star, olketa mas tekem wanfala difren man wea savve. Dastawe, olketa chusim Mau Piailug, wanfala savveman from Micronesia for directim Hokule‛a long firstfala gogo bilong hem. Hem tekem Hokule‛a 31 day for kasem Tahiti wea planti thousand kilometer awe.

From datfala gogo hem win, pipol bilong Polynesia start for interest moa long culture bilong olketa and olketa teknik bilong bifor for wakem olketa kanu and for steer followim samting. Long olketa year bihaen, samfala nara man travel raonem olketa island long bigfala area bilong triangle bilong Polynesia, olsem Hawaii, New Zealand (wea olketa kolem tu Aotearoa), Rarotonga (long Cook Islands), and Easter Island (wea olketa kolem tu Rapa Nui). Nainoa Thompson, wanfala man from Hawaii wea lanem olketa teknik from Piailug, hem leadim planti gogo hia.

Olketa Old Teknik for Steer Followim Samting

Hao nao pipol bilong Polynesia steer stret akrosim planti thousand kilometer and no iusim eni tul? Olsem Dennis Kawaharada from Polynesian Voyaging Society talem, sun nao main samting wea olketa luk followim. Barava ples wea sun kamap and go daon showimaot wea nao for go long daytaem. Long naetaem, man for steerim kanu luk followim ples wea olketa star kamap and go daon.

Nomata sapos no eni star kamap or go daon long ples wea kanu mas go long hem, olketa savve iusim nara star long skae for directim olketa. Witim olketa star, olketa man for steer luk followim tu moon and faevfala planet wea iumi savve lukim for helpem olketa go stret.

Long midolday or long naet wea cloud satem olketa star, man savve steerim kanu long wei for iusim wind and olketa big wave long midol sea (and markem diswan witim ples wea sun hem kamap and go daon). Olsem Kawaharada talem, “olketa bigfala wave long midol sea hem olketa wave wea go ahed bihaen bigfala wind and rain wea startim hem finis.”

So, hem moabeta for luk followim olketa big wave long midol sea winim olketa nara wave wea kamap from olketa nara wind long datfala area wea savve change. From olketa big wave long midol sea muv followim stret laen, man for steer savve steerim kanu for go long ples wea hem laek kasem. Wei wea kanu hem muv taem man steerim stret go long olketa bigfala wave hia, hem helpem hem for savve sapos kanu hem go long stretfala ples.

Pruv showimaot pipol long Polynesia bifor savve luk followim olketa star, planet, wind and olketa bigfala wave long midol sea for steerim olketa kanu for planti thousand kilometer. Bat nomata olketa savve tumas, olketa teknik bilong olketa depend evribit long order bilong samting olketa luk followim, olsem olketa ples wea olketa star kamap and go daon.

Winim 2,700 year bifor, profet Isaiah praisem Nambawan Creator, Jehovah God, for wei wea evri samting long skae followim order. Hem raet: “Luk go ap and lukim. Hu nao creatim evri samting hia? Datwan wea tekem kam army bilong olketa and nambarem tu, and kolem evriwan long nem bilong olketa. From hem garem staka paoa, and hem barava strong witim paoa tu, no eniwan long olketa hia hem lus.”—Isaiah 40:26; Psalm 19:1.

Man wea raetem psalm tu talem hao God “kaontem namba bilong olketa star; hem kolem evriwan long nem bilong olketa.” (Psalm 147:4) Pipol bilong Polynesia bifor luksavve hao olketa star long skae followim order and savve iusim olketa for travel raonem bigfala area long Pacific Ocean. Diswan hem barava saportim idea hao wanfala Creator wea garem bigfala savve and wea organize gud hem wakem universe bilong iumi!

[Map/Pictures on page 31]

Lukim pablikeson for olketa nara information)

Fiji

TRIANGLE BILONG POLYNESIA

Hawaii

Samoa

Tonga

New Zealand

Cook Islands

Tahiti

Marquesas Islands

Tuamotu Archipelago

Tubuaï Islands

Easter Island

[Piksa]

Long wei wea difren from kanu wea olketa kolem “Hokule‘a,” long 1993, olketa iusim sem material wea pipol iusim bifor for wakem “Hawai‘iloa,” wea garem tufala hull

[Credit Line]

Hawai‘iloa long page 29 and 31: © Monte Costa

    Solomon Islands Pidgin Pablikeson (1988-2024)
    Log Aot
    Log In
    • Solomon Islands Pidgin
    • Sharem
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Log In
    Sharem