Jak się zmienia nasz świat?
CZY twój świat się zmienił? „Wszystko się zmienia z wyjątkiem samego prawa zmiany” — zauważył starożytny filozof grecki Heraklit. Zmiany są nieodłącznym składnikiem życia każdego z nas.
Jakie zmiany dostrzegasz, gdy sięgasz pamięcią 10, 20, 30 lat wstecz albo jeszcze dalej? Być może rzuca ci się w oczy modernizacja i odrzucenie tradycyjnych wartości. Jedne z tych przeobrażeń zapewne uważasz za korzystne, inne za złe.
A jeśli masz już ponad 70 lat, to jakie zmiany zaszły od twojej młodości? Zapewne pamiętasz czasy, kiedy nie było telewizji, kiedy samoloty wlokły się z prędkością 150 kilometrów na godzinę, natomiast większość podróży zagranicznych odbywano na statkach, gdy narkomanów spotykało się chyba tylko w palarniach opium, a samochody były rzadkością. Nie ulega wątpliwości, że świat się zmienił.
Zmiany w społeczeństwie konsumenckim
Ale nawet młodsze osoby widzą, że świat się zmienia. Zaledwie 45 lat temu rynki światowe były zdominowane przez produkty i technologie zachodnie. Obecnie, jeśli chodzi o produkcję samochodów, komputerów, aparatów fotograficznych, telewizorów i najróżniejszych urządzeń elektronicznych, na czoło wysunęły się kraje azjatyckie leżące nad Pacyfikiem.
Zilustrujmy to wypowiedzią doświadczonego chińskiego podróżnika: „Jakieś 30—40 lat temu przeciętny Chińczyk pragnął mieć rower i maszynę do szycia. Wtedy były to symbole prestiżu. Dzisiaj marzy mu się kolorowy telewizor, magnetowid, lodówka i motocykl”. Społeczeństwo konsumenckie, czy to w Chinach, czy gdzie indziej, zmieniło swoje gusty i potrzeby.
Taka zmiana poglądów następuje w wielu krajach w miarę polepszania się ich sytuacji gospodarczej. Czterdziestoletni Katalończyk Pedro oświadczył: „Przed 30 laty ambicją Hiszpana było posiadanie choćby małego seata — sześćsetki. Dzisiaj śni o niemieckim BMW!” A oto jak mieszkaniec USA Jagdish Patel skomentował swą niedawną podróż do rodzinnych Indii: „Uderzył mnie widok mnóstwa samochodów poruszających się teraz po indyjskich drogach. Ciągle jeszcze jeżdżą poczciwe samochody marki Hindustan, ale obecnie towarzyszą im nowoczesne modele samochodów, skuterów i motocykli produkowanych w Indiach na licencjach zagranicznych”.
Zmiany w dziedzinie nauki
Jeszcze 25 lat temu Księżyc stanowił dla wielu intrygującą tajemnicę. Od tamtej pory człowiek zdążył zostawić na jego powierzchni ślady swych stóp i sprzęt naukowy oraz przywieźć próbki skał do analizy. Dzisiaj regularnie wyrusza w przestworze amerykański prom kosmiczny, a uczeni amerykańscy wspominają o budowie stałej stacji orbitalnej i o podróży na Marsa.
Kto 15 lat temu słyszał o AIDS? Obecnie jest to powszechna plaga, przed którą drżą miliony ludzi.
Zmiany w polityce
Zaledwie cztery lata temu Berlin dzielił mur, rzekomo nie do obalenia; istniał ZSRR i trwała zimna wojna. Dzisiaj Berlin został wybrany na stolicę zjednoczonych Niemiec, a 11 z 15 republik byłego ZSRR tworzy Wspólnotę Niepodległych Państw.
Jeszcze kilka lat temu forum ONZ służyło głównie za arenę walki między potęgami kapitalistycznymi i socjalistycznymi, podczas gdy tak zwane państwa niezaangażowane odgrywały rolę obserwatorów i unikały zdecydowanego opowiedzenia się po którejś ze stron. Obecnie kraje Wschodu i Zachodu mówią o pokoju i bezpieczeństwie, a ONZ cieszy się większym prestiżem. Może wysyłać swe siły zbrojne w rejony zapalne na całym świecie. Trzy lata temu istniały kraje znane jako Jugosławia i Czechosłowacja. Dzisiaj oba się rozpadły na mniejsze, niezależne republiki.
Czy dzięki tym wszystkim zmianom świat zbliżył się do prawdziwego pokoju i sprawiedliwości, do uczciwego podziału żywności i bogactw naturalnych? Czy stał się bardziej cywilizowany? Czy możesz spacerować po ulicach bez obawy przed przestępcami? Czy wychowano nas tak, że przestaliśmy nienawidzić innych za ich rasę, religię, poglądy polityczne, zwyczaje i język? Czy zmiany prowadzą do rzeczywistego postępu, korzystnego zarówno dla całej rodziny ludzkiej, jak i dla naszej ziemskiej ojczyzny? Dokąd zmierzamy? Te i inne zagadnienia zostaną poruszone w następnych artykułach.