DZIEŻA

Płytkie, na ogół przenośne naczynie o kształcie zbliżonym do misy. Zazwyczaj było wykonane z drewna, ale czasami także z gliny lub brązu. W dzieży mieszano mąkę z wodą i całość zagniatano. Przygotowując ciasto na chleb, do masy dodawano zaczyn zachowany z poprzedniego wypieku. Przed pieczeniem ciasto zostawiano w dzieży, żeby urosło (Rdz 18:6; 1Sm 28:24). Zwykle zagniatano je rękami, chociaż w wielkich naczyniach Egipcjanie czasem robili to nogami (Oz 7:4).

Dzieże miały bardzo różne rozmiary. Niektóre wykonane z gliny przypominały miskę o średnicy ok. 25 cm i głębokości ok. 8 cm.

Chleb stanowił istotny element wyżywienia Hebrajczyków i był wypiekany regularnie. Dlatego dzieża należała do podstawowych naczyń używanych przez starożytnych Izraelitów i inne ludy. Żaby, które w czasach Mojżesza pokryły Egipt podczas drugiej plagi sprowadzonej przez Jehowę, wchodziły do domów i znajdowano je nawet w dzieżach (Wj 8:3). Kiedy później Izraelici opuszczali w pośpiechu Egipt, „lud niósł ciasto, zanim się zakwasiło — mając na ramionach dzieże zawinięte w płaszcze” (Wj 12:33, 34). Ponieważ dzieża była ważnym naczyniem i miała związek z przygotowywaniem codziennych posiłków, błogosławieństwo Jehowy dla dzieży zapewne oznaczało dostatek pokarmu w domu, natomiast Jego przekleństwo zwiastowało głód (Pwt 28:1, 2, 5, 15, 17).