KUYUUJI 22
WAAÑI 15 Alabemos al Primogénito de Jehová
¿Tyiʼiga Jesús tsaam ityegueda jeʼm Jehová iñɨɨyi?
«Aŋwɨ̱aŋquejáy jeeyaj iga icutɨɨyɨyyajiñ iga mii̱apaap mimich. Seguido anaŋquejáy[yaj]pa» (JUAN 17:26).
AN̈KEJAYOʼOYI
Tan̈kɨʼpin̈taʼmpa tyi nɨmtoʼoba iga Jesús in̈kejay tun̈gakyaj jeʼm Dios iñɨɨyi. Juutypɨk ikujiʼbay jeʼm Jehová iñɨɨyi y ikwiñkej iga ityumpɨy jempɨk nɨm jeʼm Wookkɨʼɨwiñ jeʼ mɨgoʼoyi.
1, 2. a) ¿Tyi iwat Jesús jeʼm tsuʼu wiñtyi iga kaʼaba? b) ¿Tyi tan̈kɨʼpin̈taʼmpa yɨʼp kuyujijom?
JEʼM jaama jueves 14 de nisán jeʼm amtyɨy 33 jesɨk tsuʼukɨʼmum idyɨk, Jesús iwat jeʼm wiʼkmoon̈i kun jeʼm iapóstoles. Ijoodon̈am idyɨk iga yaʼachwattaap iga Judas iwadaʼyba traición, koʼtstaap y okmɨ akkaʼataap. Jeʼyukmɨ jesɨk yaj wiikiyaj ianmajan̈chiʼ jeʼm iapóstoles. Wiñtyi iga kunɨgayyajpa, Jesús iwat tuum an̈wejpadoʼoyi iga tampaʼttaʼmpa en jeʼm capítulo 17 de Juan.
2 Yɨʼp kuyujijom tan̈kɨʼpin̈taʼmpa tyi tan̈kejaytyaʼmpa jeʼm an̈wejpadoʼoyi iwatwɨʼɨp Jesús. Tanaʼmtaʼmpa tyityam ikkobakpijpa idyɨk wiñtyi iga kaʼaba y tyi tsaam ityegueda iganam ity idyɨk yɨʼp naxyukmɨ.
«ANAŊQUEJAYYAJ […] IGA MIWƗ̱IXPƗCYAJIÑ»
3. ¿Tyi iwat Jesús kun jeʼm Jehová iñɨɨyi y tyi nɨmtoʼoba idyɨk? (Juan 17:6, 26).
3 Jesɨk Jesús in̈wejpaʼt Jehová, iñɨʼmay: «Anaŋquejayyaj […] iga miwɨ̱ixpɨcyajiñ». Jesús wɨskɨy nɨm iga in̈kejay tun̈gakyaj jeʼm Jehová iñɨɨyi, yɨʼp ikwiñkejpa iga tsaam ityegueda (maayɨʼ Juan 17:6, 26). ¿Nɨmtoʼoba idyɨk iga Jesús numaaj in̈maday jeʼm ikuyujkɨʼɨwiñyaj jeʼm Dios iñɨɨyi? Dyaʼ jesaneʼ. Jeʼm ikuyujkɨʼɨwiñyaj ijoodon̈yajam idyɨk iga Dios iñɨɨyi Jehová, jeʼeyaj iwɨixpɨkyajpa idyɨk jeʼm Escrituras Hebreas juuty kejpa jaʼyan̈ veces jeʼm Dios iñɨɨyi. Jeʼyukmɨ jesɨk Jesús nɨm: «Anaŋquejayyaj […] iga miwɨ̱ixpɨcyajiñ» nɨmtoʼoba iga an̈kejayyajta juʼuts Jehová, tyi ijɨɨspa y jempɨk iwatpa. Numaaj jeʼ iwɨixpɨkpa idyɨk iJaatun̈.
4, 5. a) ¿Tyi iñjɨɨspa jesɨk immaton̈aʼyba algun i iñɨɨyi? An̈maatɨ tuum akwiñkejoʼoyi. b) ¿Juutypɨk jeʼm apóstoles maaj ikutɨʼɨyɨyyaj tyi nɨmtoʼoba jeʼm Jehová iñɨɨyi?
4 Kujɨɨsɨ iga dende pekam jeʼm in̈kumunjom iñixpɨkpa tuum tɨɨwɨ iga Doctor, mich mimɨmneaktɨn̈ba y jobitytyi mininɨktaap jeʼm Hospital juuty yooxaap jeʼm tɨɨwɨ. Y jeʼ miyooxpaʼtpa iga mipɨxiñ, sɨɨ majtyim iñtyoyba jeʼm tɨɨwɨ y jesɨk immaton̈aʼyba iñɨɨyi iñjɨɨspa juutypɨk miyooxpaʼtneʼ. Dyam iñaʼmpa juʼuts tuum tɨɨwɨ itywɨʼɨp jeʼm in̈kumunjom, iñaʼmpa juʼuts jempɨk miyooxpaʼt iga odoy mikaʼiñ.
5 Jeempɨktyim nas kun jeʼm Jesús ikuyujkɨʼɨwiñyaj, ijoodon̈yajam idyɨk jeʼm Jehová iñɨɨyi. Pero majnam ityeguedayaj yɨʼp nɨɨyi, jesɨgam an̈kejayyajta tyi idyɨk nɨmtoʼoba yɨʼp nɨɨyi. ¿Juutypɨk? Kun jempɨk iwat Jesús jeʼm an̈matkuyjom. Jeʼ iwɨakwiñkej juʼuts idyɨk jeʼm iJaatun̈ kun ityumpɨy jempɨk nɨm y jempɨk iwat. Jesɨk jeʼm apóstoles iaʼmyaj juutypɨk Jesús in̈kejaʼyba idyɨk y iwɨnanɨgaʼyba tun̈gakyaj, iyooxpaʼtyaj iga majtyim iwɨixpɨkyajiñ juʼuts Jehová (Juan 14:9; 17:3).
«IKUYUKMƗ JEʼM IÑÑƗƗYI, JEMPƗK MICH ANCHIʼIÑEʼ»
6. ¿Tyi nɨmtoʼoba idyɨk Jesús jesɨk nɨm iga Jehová ichiʼiñeʼ iñɨɨyi? (Juan 17:11, 12).
6 Jesɨk Jesús ijɨykiʼm jeʼm ikuyujkɨʼɨwiñ iñɨʼmay Jehová: «Kuixyaajɨ ikuyukmɨ jeʼm iññɨɨyi jempɨk mich anchiʼiñeʼ» (maayɨʼ Juan 17:11, 12).a ¿Nɨmtoʼoba iga dende jesɨgam Jesús iñɨɨyiam idyɨk Jehová? Dyaʼ jesaneʼ. Jesɨk Jesús iwat jeʼm an̈wejpadoʼoyi ijɨykiʼm jeʼm Jehová iñɨɨyi jesɨgam nɨm «iññɨɨyi». Jesús dyaʼ kak iñɨɨyi y dyaʼ nɨmtoʼoba iga sɨɨ iñɨɨyiam idyɨk «Jehová». Jesɨk, ¿tyi nɨmtoʼoba idyɨk jesɨgam nɨm iga Jehová ichiʼiñeʼ idyɨk iñɨɨyi? Jesɨgam Jehová ikutsat Jesús yɨʼp naxyukmɨ ichiʼ jeʼm pɨɨmi iga wɨaiñ iwat milagros jeʼm iñɨyiimɨ y in̈madaʼyba idyɨk tun̈gakyaj jempɨk jeʼ ixunba iga wattaiñ (Juan 5:43; 10:25). Jeʼm Jesús iñɨɨyi nɨmtoʼoba «Jehová kɨakpudoʼyba» yɨʼp takkutɨʼɨyɨʼyba iga jeʼm iñɨɨyi tɨgɨykumpa kun jeʼm Jehová iñɨɨyi.
7. ¿Tyiʼiga Jesús wɨa mu in̈mat jeʼm Jehová iñɨyiimɨ?
7 Tan̈kujɨɨstaʼmiñ iga tuum an̈jagoʼoyi ikutsatpa algun i iga in̈madaʼyiñ tun̈gakyaj jempɨk ijɨɨsneʼ iga iwatpa. Ityumpɨy jempɨk in̈matpa keʼnam iga sɨʼ in̈mat jeʼm an̈jagoʼoyi. Jeempɨktyim iwat Jehová jesɨk ikupin̈ Jesús iga in̈madaʼyiñ tun̈gakyaj ityumpɨy jempɨk ijɨɨsneʼ iga iwatpa (Mat. 21:9; Luc. 13:35).
8. ¿Tyiʼiga wɨap tannɨm iga Jesús in̈mat jeʼm Jehová iñɨyiimɨ jesɨk ity idyɨk sɨn̈yukmɨ? (Éxodo 23:20, 21).
8 Jeʼm Biblia nɨmpa iga Jesús jeʼ jeʼm an̈maatyi iga Jehová ikutsat, iga iñɨʼmaʼyiñ jempɨk ityyaj sɨn̈yukmɨ y naxyukmɨ ityumpɨy jempɨk ixunba iga ijoodon̈ayajiñ y iwatyajiñ (Juan 1:1-3). Wɨapsɨ iga Jesús jeʼam jeʼm sɨn̈pɨɨxiñ jempɨk Jehová ikutsat iga ikuixiñ y ikupujiñ jeʼm israelitas jesɨk nɨkiyaj idyɨk jeʼm tɨtsɨnaxyukmɨ. Jesɨk Jehová iñɨʼmay jeʼm israelitas iga ikupɨkyajiñ jeʼm sɨn̈pɨɨxiñ iñɨʼmaytyim tyiʼiga, jeʼ nɨm: «iga jeʼ iniity annɨɨyi»b (maayɨʼ Éxodo 23:20, 21).c Nɨm jeempɨk iga Jesús in̈mat jeʼm iJaatun̈ iñɨyiimɨ y jeempɨgam ikwiñkej iga Jehova iwɨwatpa y tsaam kuaʼyñeʼ.
«MANJA̱TUŊ [...], WA̱TƗ JUUTS MICH IÑXUNPA IGA [...] MICUJÍPYAJIÑ»
9. ¿Juutypɨk tanjoodon̈tam iga Jesús tsaam ityegueda jeʼm Jehová iñɨɨyi?
9 Juʼuts tan̈kɨʼpin̈netaʼm iganam Jesús ity idyɨk sɨn̈yukmɨ tsaam ityegueda jeʼm Jehová iñɨɨyi. Jeempɨktyim iwat jesɨk jaʼy idyɨk ityi yɨʼp naxyukmɨ. Kun tyityam iwat ikwiñkej iga tsaam ityegueda jeʼm Jehová iñɨɨyi. Jesɨk kuyajiam idyɨk jeʼm Jesús iyooxakuy iwaʼgay Jehová: «ManJa̱tuŋ [...], wa̱tɨ juuts mich iñxunpa iga [...] micujípyajiñ». Jobitytyi iJaatun̈ iñɨʼmay: «Sɨɨp aŋwatneum y aŋwatpat́im e̱ybɨc iga acujípyajiñ» (Juan 12:28).
10, 11. a) ¿Juutypɨk ikujiʼbay Jesús jeʼm Jehová iñɨɨyi? (Aʼmɨtyim jeʼm imagen). b) ¿Tyiʼiga kujiʼbaytyaiñ jeʼm Jehová iñɨɨyi y akwiñkejtaiñ iga jeʼ dya mɨgoʼyba?
10 Jesús ikujiʼptyim jeʼm Jehová iñɨɨyi. ¿Juutypɨk iwat? In̈maday tun̈gakyaj jeʼm wɨtampɨk cualidades iga iniity Jehová y ityumpɨy jempɨk iwatneʼ. Pero dyaʼ numaaj iwat jeempɨk. Jesús in̈mat tyiʼiga nasuntaap idyɨk iga jeʼm Jehová iñɨɨyi kujiʼbaytyaiñ y akwiñkejtaiñ iga jeʼ dyaʼ mɨgoʼyba. Jeempɨgam ikwiñkej jesɨk in̈kejay jeʼm ikuyujkɨʼɨwiñyaj juutypɨk in̈wejpaʼtyajpa Dios, nɨm: «ManJa̱tuŋ Dios, miit́wɨɨp sɨŋyucmɨ, agui cuáyñe mich [iñ]ñɨ̱yi» (Mat. 6:9).
11 ¿Tyiʼiga kujiʼbaytyaiñ jeʼm Jehová iñɨɨyi y akwiñkejtaiñ iga jeʼ dyaʼ mɨgoʼyba? En jeʼm jardín de Edén, jeʼm Wookkɨʼɨwiñ nɨm iga Jehová mɨgoʼyba iga dyaʼ iaʼmchiʼiba iga Adán y Eva iyaʼak ipɨkyajiñ ijɨɨxi (Gén. 3:1-5). Nɨmtyim iga Jehová dyaʼ iwɨwatpa. Kun jempɨk nɨm jaʼyan̈yaj wɨap ijɨɨsyaj iga Jehová jeʼ tuum Dios imalwatpaʼap. Jeʼm Wookkɨʼɨwiñ nɨm iga jempɨk ikuyooxayajpa Jehová iwatyajpa jeempɨk iga ichiʼiba tyityam ityogoyayyaj, nɨmtyim iga dyaʼ iñunta toyyajpa Jehová, jeʼyukmɨ jesɨk in̈an̈kamokyajpa kutɨʼɨchiyaj dyam ikuyooxayajpa (Job 1:9-11; 2:4). Nasuntaap tiempo iga kejiñ iapaʼap mɨgoʼyba: Jehová o jeʼm Wookkɨʼɨwiñ.
Jesús in̈kejay jeʼm ikuyujkɨʼɨwiñyaj tyiʼiga ikujiʼbayyajiñ jeʼm Dios iñɨɨyi. (Aʼmɨ jeʼm párrafo 10).
«ANYAAC ANACHIIT́A̱P IGA ACCAATA̱P»
12. ¿Tyi iwat Jesús iga ityoyba jeʼm iJaatun̈ iñɨɨyi?
12 Jesús tsaam ityoyaʼyba jeʼm iJaatun̈ iñɨɨyi, jeʼyukmɨ nachiʼitya iga akkaʼataiñ iga wɨaiñ ikujiʼbay iñɨɨyi y ikwiñkej iga jeʼ dyaʼ mɨgoʼyba (Juan 10:17, 18).d Adán y Eva dyam ikupɨkyaj Jehová, ikupɨkyaj jeʼm Wookkɨʼɨwiñ. Jesús oy yɨʼp naxyukmɨ y ikwiñkej juʼtspɨy ityoyba Jehová iga juchixkej ikupɨk (Heb. 4:15; 5:7-10). Iwɨakkupak iyooxakuy y ni keman ijagan̈tsak Jehová, jeexpam akkaʼata (Heb. 12:2).
13. ¿Tyiʼiga Jesús jeʼam jempɨk wɨap idyɨk ikwiñkej iga jeʼm Wookkɨʼɨwiñ mɨgoʼyba? (Aʼmɨtyim jeʼm imagen).
13 Ityumpɨy tyityam iwat Jesús ikwiñkej iga jempɨk mɨgoʼyba idyɨk jeʼ jeʼm Wookkɨʼɨwiñ y dyaʼ Jehová (Juan 8:44). Jesús tsaam iwɨixpɨkpa Jehová. Jeʼyukmɨ meʼega jempɨk nɨm jeʼm Wookkɨʼɨwiñ dyaʼ jeʼ mɨgoʼoyi Jesús iwɨjoodon̈ idyɨk. Jesús juchixkej ikupujay jeʼm Jehová iñɨɨyi y ikwiñkej iga dyaʼ mɨgoʼyba. Jeʼ dyaʼ ijagan̈tsak Jehová mex iga jesɨk akkaʼata keʼnam ichakneum idyɨk ikutyum (Mat. 27:46).e
Ityumpɨy jempɨk Jesús iwat ikwiñkej iga jempɨk mɨgoʼyba jeʼ jeʼm Wookkɨʼɨwiñ y dyaʼ Jehová. (Aʼmɨ jeʼm párrafo 13).
«YAJUM AŊWAT JÉM YO̱XACUY JÉM ANCHIIÑEWƗƗP»
14. ¿Juutypɨk Jehová ikumayket Jesús iga juchixkej ikupɨk?
14 Jeʼm tsuʼu wiñtyi iga kaʼaba Jesús iñɨʼmay Jehová: «Yajum aŋwat jém yo̱xacuy jém anchiiñewɨɨp» (Juan 17:4). Jeʼ ikupɨkpa idyɨk iga Jehová ikumayketpa siiga dyaʼ ijagan̈tsakpa y jeempɨgam iwat Jehová iga iktsukum (Hech. 2:23, 24). Okmɨ ichiʼ tuum teguedɨʼɨyi jemɨk sɨn̈yukmɨ (Filip. 2:8, 9). Watyña amtyɨy okmɨ Jesús tsɨʼy juʼuts An̈jagoʼoyi jemɨk sɨn̈yukmɨ. ¿Y tyi idyɨk iwatpa? Jesús in̈mat jesɨk nɨm iga tan̈waʼgaytyaʼmiñ Jehová: «Wɨ̱ iga míñiñ jém ja̱ma iga iniŋjacpa yɨ́p naxyucmɨ. Wa̱tɨ yɨ́p naxyucmɨ juuts mich iŋwɨ̱aŋja̱m, juutst́im iŋwatpa sɨŋyucmɨ» (Mat. 6:10).
15. ¿Tyityam iwatpa Jesús?
15 Dyaʼ jaʼyñeʼ Jesús inin̈aapa jeʼm Dios ienemigos y en jeʼm Armagedón iktogoʼyba jempɨk imalwatyajpa (Apoc. 16:14, 16; 19:11-16). Okmɨ ipatskuʼmpa jeʼm Wookkɨʼɨwiñ jeʼm mɨjpɨk «josjo̱m», tuum an̈eymɨ simbólico juuty pajtaap y dyam tyi iwatpa (Apoc. 20:1-3). Y jesɨk Jesús in̈jakpa jeʼm Mil Amtyɨy, inimiñba jeʼm paz yɨʼp Naxyukmɨ y iyooxpaʼtpa ityumpɨyyaj iga odom tan̈kaɨyyajiñ. Iktsukumpa jempɨk kaʼaneyajum y iwatpa iga yɨʼp Nas tsɨʼyiñ juʼuts tuum paraíso. Ityumpɨy jempɨk Jehová ijɨɨsneʼ kupakpa (Apoc. 21:1-4).
16. ¿Juʼutsam tañityityam jesɨk kuyajum jeʼm Mil Amtyɨy iga in̈jakpa Jesús?
16 ¿Juʼutsam tañityityam jesɨk kuyajum jeʼm Mil Amtyɨy iga in̈jakpa Jesús? Jeʼm tan̈kaʼ y jeʼm kaʼiʼ togoyyajpa. Dyam nasuntaap iga tan̈waʼktaʼmiñ perdón ikuyukmɨ jeʼm Jesús kaʼiʼ, dyamtyim nasuntaap iga Jesús y jeʼm 144,000 tayooxpaʼttaʼmiñ tan̈kunuʼktaʼm Jehová. Juʼuts nɨmpa jeʼm Biblia: «Cuyajpa jém íŋaŋpɨgam tánenemigo». Jempɨk kaʼaneyajum aktsukumneyajtabam y ityumpɨy jempɨk tsɨʼyyajpa yɨʼp Naxyukmɨ dyam tan̈kaɨyyajpa (1 Cor. 15:25, 26).
17, 18. ¿Tyi iwatpa Jesús jesɨk kuyajum jeʼm Mil Amtyɨy? (1 Corintios 15:24, 28; aʼmɨtyim jeʼm imagen).
17 ¿Tyiñam maaj naspa okmɨ iga kuyajum jeʼm Mil Amtyɨy? Ityumpɨyyaj ikujiʼpyajpa y ikupɨkyajpa iga Jehová tsaam iwɨwatpa y dyaʼ mɨgoʼyba. Tanjɨɨstaʼmiñ iga en jeʼm jardín de Edén jeʼm Wookkɨʼɨwiñ nɨm iga Jehová mɨgoʼyba y dyaʼ jeʼ tuum wɨbɨk an̈jagoʼoyi. Dende jesɨgam jeʼm Jehová iyooxakɨʼɨwiñyaj ikwiñkejneyaj iga Jehová jeʼ tuum wɨbɨk An̈jagoʼoyi y ityumpɨy jempɨk iwatpa wɨputpa y nunta tatoytyaʼmpa.
18 Jesɨk ityumpɨyyaj ijoodon̈ayajpa iga jeʼm Wookkɨʼɨwiñ ikumɨgoy Jehová. ¿Tyi iwatpa Jesús jesɨk kuyajum jeʼm Mil Amtyɨy? ¿In̈teeñkamokpa Jehová juʼuts iwat jeʼm Wookkɨʼɨwiñ? ¡Dyaʼ! (Maayɨʼ 1 Corintios 15:24, 28). Jesús dyaʼ jeex juʼuts jeʼm Wookkɨʼɨwiñ. Jeʼ ikseedaʼyba Jehová jeʼm iAn̈jagoʼoyi y okmɨ ikupɨkpa juʼuts jeʼm maaj mɨjpɨk An̈jagoʼoyi. Iwatpa jeempɨk iga tsaam ityoyba.
Jesɨk kuyajum jeʼm Mil Amtyɨy Jesús ikseedaʼyba Jehová jeʼm iAn̈jagoʼoyi. (Aʼmɨ jeʼm párrafo 18).
19. ¿Tyiʼiga Jesús ityegueda jeʼm Jehová iñɨɨyi?
19 Jeʼyukmɨ Jehová ichiʼ Jesús jeʼm iñɨɨyi iga in̈madaʼyiñ tun̈gakyaj tyityam ijɨɨsneʼ iga iwatpa. Jeʼ iwɨakkupak yɨʼp yooxakuy y tsaam ityegueda jeʼm Jehová iñɨɨyi. Jeʼyukmɨ nachiʼitya iga akkaʼataiñ y jesɨk kuyajum jeʼm Mil Amtyɨy ikseedaʼyba jeʼm ijaatun̈ iAn̈jagoʼoyi. ¿Juutypɨk tan̈watkiʼpstaʼmpa? Tan̈kɨʼpin̈taʼmpa jeʼm tun̈gak kuyujijom.
WAAÑI 16 Alabemos a Jehová por su Hijo, el Ungido
a Juan 17:11, 12 11 Ɨch dyam aity yɨʼp naxyukmɨ, pero jeʼeyaj ityyajnam, y ɨch anɨkpam juuty miity. ManJaatun̈, kuixyaajɨ ikuyukmɨ jeʼm iññɨɨyi, jempɨk mich anchiʼiñeʼ, iga iniityyajiñ tumtyi jɨɨxi juʼutstyim taɨch. 12 Jesɨk an̈waganaityyajnam idyɨk ɨch an̈kuixyaj ikuyukmɨ jeʼm iññɨɨyi, jempɨk mich anchiʼiñeʼ; y an̈kupujneyaj, y ni tuum de jeʼeyaj dyaʼ togoyñeyaj, numaaj tuum jempɨk togoyñeʼ, iga kupaguiñ jempɨk jaychakneta.
b Tun̈gak sɨn̈pɨxiñtyam in̈matyajtyim jeʼm Jehová iñɨyiimɨ. Jeʼyukmɨ a veces jeʼm Biblia nɨmpa iga Jehová sɨʼ in̈mat algun tyi pero iwatpa ikuyukmɨ tuum sɨn̈pɨɨxiñ (Gén. 18:1-33). Mex iga jeʼm Dios In̈maatyi in̈matpa iga Jehová ichiʼ Moisés jeʼm an̈kiʼmayoʼoyiyaj, tun̈gak versículos in̈matyajpa iga iwat ikuyukmɨ jeʼm sɨn̈pɨxiñtyam (Hech. 7:38, 53; Gál. 3:19; Heb. 2:2-4).
c Éxodo 23:20, 21 20 An̈kutsatpa tuum sɨn̈pɨɨxiñ iga nɨguiñ mich in̈wiñjom iga mikupujiñ jeʼm tun̈jom y mininɨguiñ jeʼm an̈eymɨ iga manjɨykamayñeʼ. 21 Kumatoon̈ɨ y kupɨɨkɨ jempɨk miñɨʼmaʼyba. Odoy an̈teeñkamookɨ, iga dyaʼ miwadaʼyba perdón iga jeʼ iniity annɨɨyi.
d Iga Jesús akkaʼata jaʼyan̈yaj wɨap ipɨktson̈yaj jeʼm ityi dyapɨk kuyajpa.
e Aʼmɨ juuty nɨmpa «Preguntas de los lectores» de La Atalaya de abril de 2021, páginas 30 y 31.