Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w01 3/1 pp. 4-5
  • Ahl Ehute en Kihsang Douluhl Kailok

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ahl Ehute en Kihsang Douluhl Kailok
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Kailok Me Kohsang Masak
  • Wekideklahn Lamalam
  • Kailok Pahn Kohsang Douluhl!
  • Dahme Kahrehda Diren Kailok?​—Dahme Paipel Mahsanih?
    Oaralap Teikan
  • Dahme Kahrehda Kailok Kin Wiewiawi?
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Wehipokon)—2022
  • Paralahn Kailok
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
  • Wasa Koaros Aramas Kin Lokolongki Kailok
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Wehipokon)—2022
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
w01 3/1 pp. 4-5

Ahl Ehute en Kihsang Douluhl Kailok

“Kitail sohte kak nda me pahn sohte kailok iangahki masak. . . . Kitail kin kailongki dahme kitail masak oh wasa me kailok kin mie, masak kin mihmihseli wasao.”—CYRIL CONNOLLY, LITERARY CRITIC AND EDITOR.

SOCIOLOGIST tohto kin kamehlele me kailok kin tengla loal nan madamadau en aramas. “Pali lauden kailok ele kin koasoansoandiehr loalen aramas,” kapikikip ong nan aramas, koasoia emen saintis en pelien sains.

Ih kahrepe tohnsukuhl kan en pelien irair en aramas kin ahneki soangen madamadau wet. Irail kan me re kin onopki iei ohl akan oh lih akan me ipwikihdi “sapwung” oh “nan dihp,” nin duwen me nting sarawi en Paipel kasalehda. (Melkahka 51:5) Pil pein Sounkapikadao, tetehk aramas sohunsek sounpar kid samwalahro, “ketin mahsanihada duwen aramas akan ar suwedlahr nin sampah, oh ar lamalam akan eh kin suwed ahnsou koaros.”​—Senesis 6:5.”​—Genesis 6:5.

Lipilipil, oh kailok me kin kohsang met kin tepisang ahn aramas sohunsek oh roporop. (Deuderonomi 32:5) E kansensuwed pwe sohte koasoandi en aramas de koperment, mendahki ah kosonned, me kak wekidala mohngiong en aramas ong soangen ire pwukat. Emen soun nuhs me adaneki Johanna McGeary koasoia: “Sohte polihs, mendahki ia uwen kehlail, kak kihsang kailok me kahrehong Bosnia, Somalia, Liberia, Kashmir, Caucasus en dirkihla kamaramas.”

Ahpw, mwohn kitail pahn tepiada rapahki mehn kamwahula kan, kitail anahne en wehwehkihla dahme kin kahrehda wiewiahn kailok kan.

Kailok Me Kohsang Masak

Ni sohpeikidpe, ekei kahrepe kan me kin wahdo pingiping en kailok kan nan atail ahnsou iei sang ni pelien koasoandi en aramas oh palien paien wehi. Lipilipilki meteikan oh wiewiahn kailok kin kalap dierek nan wasa kan me pwihn me kin koukousoan nan wasa kan me paiamwahu kin malaulau. Pil ehu, kailok kin kalap mih wasa me koasoandi en mouren ekei aramas nan wasa ehu kin mihla nan keper sang mehn liki kan.

Ekei kin pehm me aramas kapw pwukat pahn siaiki doadoahk kan, oh doadoahk pweitikitik, de pahn kahrehda pweinen kepwe kan en tikitikla. Ma ire pwukat me mehlel de soh kin wia ehu ire tohrohr. Masak pwe paien wehi pahn ohla oh masak me irair en mouren koasoandi en aramas de irair en mouren aramas pahn ohla kin wia kahrepe kehlail kan me kin wahdo lipilipilki aramas oh kailok.

Ia kahk keieu ong en kihsang douluhl kailok? Met iei wekideklahn lamalam.

Wekideklahn Lamalam

“Wekidekla mehlel kin kak kohdo ihte sang ni pein nsenen aramas kan me pidada met,” koasoia McGeary. Oh iaduwen pein nsenen aramas kak wekila? Eksperiens kan kasalehda me kehl me keieu manaman, oh keieu kamwekidada aramas, oh poatopoat pahn kin pelianda kailok en dehr kekeirada kin kohsang Mahsan en Koht, Paipel. Met pwehki “mahsen en Koht wie momour oh manaman, e keng sang kedlahs me au riau. E kin lellohng loalen aramas lel wasa me keieu rir, wasa me mour oh ngehn kin tuhpene ie, wasa me kakon oh sahl akan kin tuhpene ie. E kin kadeikada ineng oh lamalam en nan kapehd en aramas.”​—Ipru 4:12.

Ni mehlel, kihsang lipilipilki meteikan oh kailok sohte kin pein wiawi, de mwadang wiawi. Ahpw e kak wiawi. Sises Krais, meno me kin keieu kamwekidada mohngiong kan oh kadeikpen loalen aramas, kak kamwekid aramas en wekila. Aramas rar kan kin pweida ni ahr kin idawenla sapwellimen Sises Krias kaweid erpit: “Kumwail poakohng amwail imwintihti kan oh kapakapki me kin kalokei kumwail.”​—Madiu 5:44.

Pwungong sapwellime padahk kan, Sises kin kapataiong nan pwihn en kompoakepah kan me e keieu likih Madiu, me mahso kin wia emen sounrik taksis, me koasoandi en mehn Suhs kan kin kailongki oh kesehla. (Madiu 9:9; 11:19) Pil ehu, Sises ketin wiahda koasoandi en kaudok min ehu me pahn kedekedeo oarepene Mehn Liki kid kan me mahso mehn Suhs kan kin mwamwahleki oh kailongki. (Kalesia 3:28) Aramas kan sang koaros en ahnsouwo wiahla werek kan en Sises Krais. (Wiewia 10:34, 35) Aramas pwukat kin ndandkihla arail limpoak mehlel. (Sohn 13:35) Ni ahnsou me ohl akan me dirkihla kailok kostakai sapwellimen Sises tohnpadahk Stepen oh kemehla, kaimwiseklahn ah mahsan kan iei: “Maing [Siohwa] komw dehr ketikihong irail pwukoahpen dihp wet.” Stepen mwahuki mehkan me keieu mwahu ong irail kan me kailongkin ih.​—Wiewia 6:8-14; 7:54-60.

Kristian mehlel kan nan rahnpwukat kin pil ni ahlohte mwekidki kaweid en Sises en wia me mwahu, kaidehn ongete riarail Kristian kan, ahpw pil ong irail kan me kin kailongkin irail. (Kalesia 6:10) Re kin doadoahk laud pwehn kihsang kailok nan arail mour. Ni arail pohnese duwen kehl manaman kan me kin kak kahrehda kailok loalarail, re kin nantiong powehdi met oh wiliankihdi kailok limpoak. Ehi, ni duwen me ohl loalokong men mahsanih: “Kailok kin kahrehda kahpwal, ahpw limpoak kin mahkohng sapwung koaros.”​—Lepin Padahk 10:12.

Wahnpoaron Sohn mahsanih: “Mehmen me kin kailongki rie, ih sounkam aramas emen, oh kumwail ese me sounkam aramas sohte kak ahneki mour soutuk.” (1 Sohn 3:15) Sounkadehdehn Siohwa kan kamehlele met. Imwilahn met, ahnsouwet re kin miniminpene​—sang ni soangen keinek kan, tiahk kan, kaudok oh wehi kan—​ni ahr kin wiahla pwihn ehu me kin saledek sang kailok, minimin en pirien mehlel ehu me kohsang nan sampah pwon.

Kailok Pahn Kohsang Douluhl!

‘Ahpw,’ ele ke pahn nda, ‘met mwahu ong aramas kan me pidada met. Ahpw, met sohte kak kihsang douluhl kailok pohn sampah.’ Mehlel, mendahki ma ke sohte ahneki kailok nan mohngiongomw, meteikan kak kailongkin uhk. Ihme kitail anahne en kilangwohng Koht pwehn ketikihong kitail kamwahupen kahpwal wet me kin mihmi wasa koaros nan sampah.

Koht kupwurki me lipwen kailok koaros pahn ahnsou keren koakoahksang pohn sampah. Met pahn wiawi pahn kaundahn koperment en nanleng me Sises padahkihong kitail en kapakapki: “Samat me ketiket nanleng: Mwaromwi en sarawihla rehn aramas koaros, mweimwi en pweida wasa koaros, kupwuromwi en kin wiawi nin sampah duwen eh kin wiawi nanleng.” (Madiu 6:9, 10) Ni ahnsou me kapakap wet pahn pasapengla douluhl, irair kan me kin kahrehda kailok sohte pahn mie kohkohlahte.

Met pil rongamwahu! Mie mehn kadehde mehlel kan me kitail momour ni “imwin rahn akan.” Ihme karehda, kitail kak koapworopworki me ni ahnsou keren kitail pahn kilang kailok ah pahn sohrala sang sampah wet. (2 Timoty 3:1-5; Madiu 24:3-14) Nan sapwellimen Koht sampah kapwo me e inoukihda, ngehnin pirienpene mehlel pahn mie pwehki tohnsampah pahn unsekla.​—Luk 23:43; 2 Piter 3:13.

Luhk pil kohwong uhk en iang wiahla kisehn pirien limpoak wet!

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share