Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w02 8/1 pp. 25-30
  • Ia Uwen Kesempwal Padahk Mehlel Ong Uhk?

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ia Uwen Kesempwal Padahk Mehlel Ong Uhk?
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2002
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Lamalam en Tohnsampah kan ong Padahk Mehlel
  • Kristian akan oh Sampah
  • Siohwa Kin Ketin Kupwurkin Kitail
  • Apwapwalih Pein Kitail ni Pali Ngehn
  • Kapwaiada Kaweid Sang Koht kin Imwikihla Peren
  • Kristian Akan Kin Kaudok Ki Ngehn Oh Mehlel
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2003
  • ‘I Pahn Momourki Sapwellimomwi Mehlel’
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2018
  • Kahlemengih Koht En Me Mehlelo
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2004
  • “Pousehlahte Weweid ni me Mehlelo”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2022
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2002
w02 8/1 pp. 25-30

Ia Uwen Kesempwal Padahk Mehlel Ong Uhk?

“Oh kumwail pahn dehdehki dahme mehlel, oh me mehlelo pahn kasaledengkumwailla.”​—SOHN 8:32.

1. Iaduwen Pailet oh Sises ni ara kin doadoahngki lepin lokaia wet “mehlel” kin wekpeseng?

“DAHKOT mehlel?” Ni ahnsou me Pailet wia peidek wet, e kin men wehwehki duwen wehwehn lepin lokaia wet ni oaralap. Ahpw, Sises ahpwtehn mahsanih: “A iei, ong ni kahrepe wette me I kohkidohng sampah, pwe I en kadehdehda duwen me mehlel.” (Sohn 18:37, 38) Weksang Pailet, Sises doadoahngki lepin lokaia “me” ni eh mahsanih “me mehlel.” E kin koasoia duwen mehlelo me kohsang rehn Koht.

Lamalam en Tohnsampah kan ong Padahk Mehlel

2. Mahsen en Sises dahieu kin kasalehda duwen kesempwalpen mehlelo?

2 Pohl mahsanih: “Pwoson sohte kin mih rehn aramas koaros.” (2 Deselonika 3:⁠2, New World Translation) Met pil duwehte me mehlelo. Edetehn aramas tohto kin wehwehki duwen padahk mehlel me kin poasoanda pohn Paipel, irail kin nseneki en pohnsehsehla mehlelo. Ahpw, ia uwen kesempwal padahk mehlel! Sises mahsanih: “Oh kumwail pahn dehdehki dahme mehlel, oh me mehlelo pahn kasaledengkumwailla.”​—Sohn 8:32.

3. Kaweid dahieu me kin pid padahk widing kan me kitail anahne en kapwaiada?

3 Wahnpoaron Pohl mahsanih me padahk mehlel sohte pahn diarekda nan padahk kan oh tiahk kan en aramas. (Kolose 2:⁠8) Ni mehlel, soahngen padahk pwukat kin inenen widing. Pohl kalekehkin irail Kristian akan en Episos, ma re pahn pwoson padahk pwukat, irail pahn rasehng seri pwelel kan ni pali ngehn “me kin wekiwekidengkiseli angin padahk en aramas widingan akan me kin pitihediong aramas teikan nan ar padahk likamw.” (Episos 4:14) Rahnwet, “widing en aramas” kin ale utuht sang propaganda en aramas akan me kin uhwong padahk mehlel. The New Encyclopædia Britannica kin kawehwehda lepin lokaiahn wai wet “propaganda” nin duwen met “koasondi ehu me aramas akan kin song en wekid ahn aramas arail pwoson, elen madamadau, oh wiewia.” Ni widing, soangen propaganda wet kin wekid padahk mehlel ong padahk likamw, oh wiakihla me likamw en uhd wiahla me mehlel. Ma kitail men diarada dahme mehlel ni ahnsou aramas akan kin ni widing men pitih kitail, kitail anahne ale sawas sang Pwuhk Sarawi.

Kristian akan oh Sampah

4. Ong ihs me padahk mehlel kin kak kohwong, oh dahme irail akan me pahn ale mehlelo pahn pwukoahki en wia?

4 Ni ahnsou me Sises Krais kapakap ong Siohwa, e kapakapki irail akan me wiahla sapwellime tohnpadahk kan: “Komw ketin kasarawihkinirailla me mehlelo; sapwellimomwi mahsen, iei me mehlel.” (Sohn 17:17) Aramas pwukat pahn sarawihla, de katohrohrsang aramas teikan pwe irail pahn papah Siohwa oh lohkiseli mware oh sapwellime Wehio. (Madiu 6:9, 10; 24:14) Edetehn aramas koaros sohte kin kamehlele mehlelo, sapwellimen Siohwa mehlelo kin kohwong aramas koaros nin duwen kisakis ehu, iei ong irail akan me kin rapahki mehlelo, sohte lipilipil ahr wehi, keinek, de tiahk en wasa me re kin kohsang ie. Wahnpoaron Piter mahsanih: “Met I wehwehkidahr me Koht sohte ketin lipilipilki aramas. E kin ketin kupwurperenki mehmen me kin lemmwiki, oh pil wiewia me pwung; sohte lipilipil ih soangen aramas dah.”​—Wiewia 10:34, 35.

5. Dahme kahrehda Kristian akan kin kalapw lelong kalokolok?

5 Kristian akan kin ehukihong aramas teikan padahk mehlel kan en Paipel, ahpw kaidehn ahnsou koaros aramas akan kin kasamwo irail. Sises kihda kaweid wet: “Aramas akan pahn salihkumwaildi oh pangkumwailla pwe kumwail en lokolok oh kamakamala. Tohnwehi koaros pahn kailongkin kumwail pwehki ngehi.” (Madiu 24:⁠9) Emen kaun en pelien lamalam, mehn Irish, John R. Cotte, koasoia duwen iretikitiko oh ntingihdi met nan 1817: “Irail [Kristian akan] ki arail doadoahk en kalohk kin nantiong en sewese aramas akan en wiliakapwala, ahpw aramas akan sohte kin kalahnganki arail doadoahk, irail kin kailongki oh kaloke sounkalohk pwukat pwehki sounkalohk pwukat kin kasansalehda arail sapwung kan.” Sounkaloke aramas teikan sohte kin “kasamwo oh poakohng me mehlelo pwe re en kak mourkihla.” Pwehki met, “Koht ketin poaronehdo manaman en sapwung pwe en doadoahk loalarail pwe re en kamehlele me likamw. Eri, iei imwilahn met: irail koaros me sohte kamehlele me mehlelo, ahpw kin perenki dihp, re pahn lekdekla.”​—2 Deselonika 2:10-​12.

6. Ineng dah kei Kristian emen en dehr kakairada nan loale?

6 Wahnpoaron Sohn kaweidkin Kristian akan me kin koukousoan nan sampah lemei wet: “Kumwail dehr poakohng sampah, de dipwisou me mihmi nin sampah. . . . Pwe mepwukat koaros kisehn sampah​—dipen ineng en uduk, oh mehkan me aramas kin kilang oh ahnehda, oh mehkoaros me mi nin sampah me aramas kin pohnmwahsohkihda​—mepwukat koaros sohte kohsang rehn Sahm, re kohsang nin sampah.” (1 Sohn 2:15, 16) Ni e kin ndinda “mepwukat koaros,” Sohn kin oaretikiada mehkoaros. Sang ni kahrepe wet, kitail sohte men kakairada ineng soh lipilipil ehu ong dahme sampah pahn kihda pwen wekid kitail wei sang padahk mehlel. Kapwaiada kaweid en Sohn pahn kak kamwekidada atail mour. Ni ahl dah kei?

7. Iaduwen loalokong en padahk mehlel kin kamwekidada aramas pwung kan?

7 Nan erein sounpar 2001, Sounkadehdehn Siohwa kan nin sampah pwon ni ehu ehu sounpwong kin wia onop en Paipel rehn aramas million pak pahieu elep, irail kin kaweidki aramas akan duwen kosonned en Koht akan pwen ren kak ale mour. Imwikihla met, aramas 263,431 papidaisla. Marain en padahk mehlelo kin wia mehkot kesempwal ong tohnpadahk kapw pwukat, oh re kin soikala werek suwed oh tiahk sakanakan me kin dihrkihla sampah wet. Sang ni ahnsou me irail papdaisla, irail kin pousehla kapwaiada sapwellimen Siohwa koasondi kan me e kin ketikihong Kristian akan koaros en kapwaiada. (Episos 5:⁠5) Ke kin kesempwaliki padahk mehlel?

Siohwa Kin Ketin Kupwurkin Kitail

8. Iaduwen Siohwa kin kilangwong atail inou kan, oh dahme kahrehda elen loalokong kitail en ‘rapahki mahs Wehio’?

8 Edetehn kitail wia aramas soh-unsek kan, Siohwa kin kupwurki atail kin inoukihong Ih atail mour, oh E kin ketin engedihdohng kitail ni karasaras, pwen apihkitaildohng reh. Ni ahl wet, e kin padahkiong kitail en kalaudehla atail mehn akadei kan oh atail ineng kan. (Melkahka 113:6-8) Ni ahnsowohte, Siohwa kin mweidong kitail en karanih Ih, oh E pil ketin inoukihong kitail me E pahn apwalih kitail ma kitail pahn “rapahki mahs Wehin Koht oh dahme e kin ketin kupwurki.” Ma kitail pahn wia met oh nsenohki atail kehl ni pali ngehn, e ketin inoukihda met: “A soahng teikan koaros e ahpw pahn kin ketikihong kumwail.”​—Madiu 6:33.

9. Ihs “ladu lelepek oh loalokong,” oh iaduwen Siohwa kin doadoahngki “ladu” menet en kasalehda me E kin poakong kitail?

9 Sises Krais me pilada sapwellime wahnpoaron 12 oh wiahda poahsoan ong mwomwohdiso en Kristian mekeidi kan me kahdanekihla “Israel en Koht.” (Kalesia 6:16; Kaudiahl 21:9, 14) Mwuhr, irail pil adanekihla “mwomwohdisohn Koht ieias, me wia uhr oh poahsoanpen me mehlelo.” (1 Timoty 3:15) Sises kin kahdanekihla irail towe kan en mwomwohdiso wet “ladu lelepek oh loalokong.” Sises mahsanih me ladu lelepek menet, pahn pwukoahki en kihong Kristian teikan “kanarail kisin mwenge ahnsou me konehng.” (Madiu 24:3, 45-​47; Luk 12:42) Kitail pahn mehla ma sohte kenatail mwenge. Duwehte, ma sohte kenatail mwenge ni pali ngehn, kitail pahn luwetala oh mehla ni pali ngehn. Pwehki mie pwihn wet “ladu lelepek oh loalokong”, met kin wia mehn kadehde ieu me Siohwa kin ketin poakong kitail. Eri, kitail anahne kalahnganki sawas kan ni pali ngehn me kohsang “ladu” menet.​—Madiu 5:⁠3.

10. Dahme kahrehda e kesempwal kitail en kaukaule iang tohwehda mihding kan?

10 Audaudkihda mwenge ni pali ngehn kin pidada pein atail onop kan. E pil kin pid atail kin werekiong Kristian teikan oh iang towehda mihding kan en mwomwohdiso. Ke tamanda dahme ke kang sounpwong weneu samwalahro, de wihk weneu samwalahro? Mwein soh. Ahpw, sohte lipilipil soahngen mwenge ke kang, mwenge wet kin kihong uhk ketihnain me anahn ong paliwaromw. Oh ele mwein ke kin pwurehng kang soangen mwengehohte. Eri, met pil pahn duwehte mwenge ni pali ngehn me kin kohda nan atail mihding en Kristian akan. Mwein kitail sohte kak tamanda ni oaretik dahme kitail kin rong nan mihding kan. Oh padahk kan kin pwurpwurehng wiawihda. Ahpw, mwenge ni pali ngehn pwukat kin wia mehkot kesempwal ong kitail. Atail mihding kan kin ahnsou koaros kihda katinain ni pali ngehn ni ahnsou me konehng.

11. Ia atail pwukoa kan ni ahnsou kitail kin iang towehda mihding en Kristian akan?

11 Mie atail pwukoa ieu, ni ahnsou kitail kin iang towehda mihding en Kristian akan. Kristian akan kin ale kaweid en ‘nsenoh sawaspene,’ kangoange iengatail tohnmwomwohdiso kan en kasalehda “limpoak oh wiewia mwahu kan.” Sang ni atail kin kaunopada oh iang towehda mihding en Kristian akan koaros, oh pil iang pasepeng kan nan mihding en Kristian akan, met kin kakehlahda pein kitail oh pil kin kangoange meteikan. (Ipru 10:23-​25) Nin duwen irail seri pwulopwul kan kin lipilipilki mwenge, duwehte ekei aramas pahn pil anahne kangoang ahnsou koaros en kang mwenge kan ni pali ngehn. (Episos 4:13) Elen limpoak en ketikihda kangoang wet ong irail akan me anahne sawas pwe aramas pwukat pahn kak kekeirada oh wiahla Kristian mah kan, nin duwen wahpoaron Pohl ntingihdi: “Kisin tungoal kekeluwak, iei ih me aramas koahieklahr kan kin tungoale, irail kan me ahnlahr oh eselahr wekpeseng en me mwahu oh me suwed.”​—Ipru 5:14.

Apwapwalih Pein Kitail ni Pali Ngehn

12. Ihs me kin keieu pwukoahki en sewese kitail en mihmihte nan padahk mehlel? Kawehwehda.

12 Atail pwoud de atail pahpa oh nohno kan pahn kak kangoange kitail ni elen padahk mehlel. Oh pil, irail elder kan en mwomwohdiso pil kak apwalih kitail. (Wiewia 20:28) Ahpw, ihs me kin keieu pwukoahki en sewese kitail nantiong kekeid nan elen komour me kin poahsoanda pohn padahk mehlelo? Ni mehlel, pwukoa wet kin mihmi rehn pein kitail. Oh met kin wiawi ahnsoun meleilei oh pil ahnsoun kahpwal akan. Tehk duwen ekspiriens wet nan parakrap en mwuri.

13, 14. Iaduwen kitail kak ale sawas ni pali ngehn nin duwen karasaras me pid simpwul emen kin kasansalehda?

13 Nan sapwen Scotland, mie sihmpwul kei me mwengemwengeseli nan pelien sahpw ehu, oh ekis mwuri emen rehrail tohrohrla oh keidwei ni kehlen uluhl ehu, ih eri tapwurdihla oh teng ni komwan takai ehu. E sohte ohla, ahpw e masapwehkada oh sohte kak pwuradahsang wasao. Ih eri, tepida sengiseng. Ah nohno eri rongada ngile oh pil tepida sengiseng ngihl laud lao silepen sihpw akan kohdo oh kapitala sihmpwulo.

14 Tehk mwahu duwen irekidi en soahng kan me wiawiehr. Keieu, simpwulo sengiseng ngihl laud oh eh nohno pil iang sengiseng oh ngilara kan patpene wia ngihl laud ehu, kahrehda silepen sihpw menet me mwadangete sewese sihmpwulo. Ma mahn pwulopwul menet oh eh nohno pahn kakete kehn ni ahnsou me simpwulo kin lelong keper ieu oh ira mwadangete likwer en peki sawas, iaduwen kitail, e soh konehng kitail en alasang sihpw pwukat, peki sawas ni ahnsou me kitail kin pwupwudi ni pali ngehn de keper kan me kin kohsang sampah suwed wet en Sehdan kin kasongosonge kitail? (Seims 5:14, 15; 1 Piter 5:⁠8) Kitail anahne alasang sihpw pwukat, keieu ma kitail kin soh-koahiek pwehki kitail pwulopwul de kapw nan padahk mehlel.

Kapwaiada Kaweid Sang Koht kin Imwikihla Peren

15. Ia pepehmw en lih emen ni ahnsou e tepin iang werekiong rehn mwomwohdiso en Kristian?

15 Medemedewe duwen kesempwalpen wehwehkihla Paipel oh popohl me aramas akan me kin papah Koht en padahk mehlelo pahn ahneki. Emen lih me sounpar 70 kin iang Church of England erein eh mour, ahpw e tepida onop Paipel rehn emen Sounkadehdehn Siohwa kan. E tepida sukuhlikier me mwaren Koht iei Siohwa oh e pil tepida nda “Amen” ni ahnsou kapakap ong wehi pokon kin wiawi nan Kingdom Hall. Sang ni eh pepehm loal kan e nda met: “Kumwail sohte kin mwomwen wia padahk kan me Koht kin nohn ileilei sang kitail aramas akan, ahpw amwail padahk kan kin sewese kitail en ese me Koht kin ketiket rehtail nin duwen emen kompoakpatail.” Eri, aramas menet sohte pahn manokehla tepin padahk kan me e rong duwen padahk mehlelo. Duwehte kitail, kitail dehr manokehla uwen lauden atail kin kesempwaliki padahk mehlel ni ahnsou kitail kin tepin rong duwen me mehlel.

16. (a) Dahme pahn kak wiawi ma kitail pahn keieu akadeiong en kasikasik en naineki mwohni tohto? (b) Iaduwen kitail kak diarada peren mehlel?

16 Aramas tohto kin kemehlele me ma irail pahn naineki mwohni tohto sang dahme irail kin naineki ni ahnsouwet, irail pahn wiahla aramas peren kan. Ahpw, ma kitail pahn kasikasik en naineki mwohni oh wiahkihla met atail mehn akadai nan mour, kitail pahn kak lokolongki “pwunod tohto.” (1 Timoty 6:10, Phillips) Medemedewe duwen aramas tohto me kin pwainda neirail ticket kan en lottery, oh doadoahngki neirail mwohni kan nan wasahn pilein mwohni kan, de kasikasik mehnia stock market me mwahu, medemedewe laud duwen arail pahn wihnkihda mwohni laud. Aramas malaulau me kin koapworopworki en wiahda mwohni tohto kin pweida. Oh pali laud en ahnsou, irail akan me kin pweida en mwadangete alehdi mwohni tohto, kin ni ahnsou mwuhr diarada me mwohni pwukat sohte kin kahrehong irail en ahneki peren. Ahpw, peren mehlel kin kohsang kapwaiada kupwuren Siohwa, doadoahk rehn mwomwohdiso en Kristian ki sapwellimen Siohwa ngehn sarawi oh sawas kan sang sapwellime tohnleng kan. (Melkahka 1:1-3; 84:4, 5; 89:15) Ni atail pahn kin wia met, kitail pahn ale kapai kaselel akan me kitail sohte kasik. Padahk mehlel kin wia mehkot kesempwal pwen kak alekihdi kapai kesempwal pwukat nan ahmw mour?

17. Pwehki Piter kin pweidi rehn Saimon, sounwia kilin mahn akan, dahme met kin kasansalehda duwen ahn wahnpoaron eh madamadau?

17 Medemedewe duwen dahme wahnpoaron Piter wia. Nan pahr 36 C.E., e wia seiloak en misineri men nan sahpwen Saron. E uhdi nan kanihmw en Lida, iei wasa me e kamwahuiahla Enias me mwoator oh e pousehla kohla Sopa me mih limwahn oaroahr wasa me sohp kan kin kohla ie. Wasao, e kaiasada Dorkas. Wiewia 9:43 mahsanih: “Piter eri koukousoan nan Sopa rahn tohto rehn ohl emen me adaneki Saimon, sounwia kilin kou men.” Iren Paipel wet kin kasansalehda duwen madamadau en Piter me e sohte kin lipilipilki aramas akan ni ahnsou e kin papah aramas akan nan kanihmwo. Iaduwen e kin kasalehda met? Frederic W. Farrar, emen semen en Paipel ntingihdi: “Emen me kin poadidi ong Kosonned Pous akan en Moses me sohte mih ni nting sohte kin mweidong aramas teikan en idingkihong ih en pweidi nan imwen sounwia kilin kou men. Ong irail aramas akan me kin nohn kakos daulihla ong oaretik kan en kosonnedo, irail kin kasautki aramas akan me kin wia doadoahk kan me ni rahn koaros anahne doahke kili oh pali war kan en soangsoangen mahn akan.” Edetehn ma “imwen [Saimon] me kin mih pohn oaroahr” sohte kin mih karanih ah imwen wia kilin kou ahpw Saimon kin wia doadoahk ehu me aramas akan kin wiahki doadoahk kasaut oh kilangdiong irail kan koaros me kin wia soangen doadoahk wet duwen Farrar eh koasoia.​—Wiewia 10:⁠6.

18, 19. (a) Dahme kahrehda Piter kin mengimengloalki kaudiahlo me e kilangada? (b) Ahpw, kapai dahieu me Piter alehdi edetehn e sohte kasikasik en ale?

18 Piter me sohte kin kasaipwehki aramas alehdahr luhk wet sang rehn Saimon oh iei wasao me Piter alehier kaweid me kohsang rehn Koht ni eh sohte kasik. E ahpw kilangada kaudiahl ehu me padahkiong ih en kang mahn akan me samin nin duwen kosonned en mehn Suhs akan. Piter tepida uhwong oh nda me e saikinte “tungoale mehkot me samin.” Ahpw pak silipak e rong mahsen wet: “Ke dehr wiahki me samin mehkot me Koht mahsaniher me mwakelekel.” Kitail kak wehwehki kahrepen “Piter ahpw mengimengloalki ia wehwehn kaudiahl wet me e kilangehr.”​—Wiewia 10:5-​17; 11:7-​10.

19 Piter sohte ese me rahn ehu mwohn e kilangada kaudiahl wet, mie emen mehn liki me adaneki Kornilius nan Sesaria, mwail 30 dohsang wasa me Piter kin mie, e pil kilangada kaudiahl ieu. Sapwellimen Siohwa tohnleng emen me kaweidih Kornilius en kadarala ekei ladu kan en rapahki Piter nan imwen Saimon, me sounwia kilin mahn akan. Kornilius eri kadarala nah ladu kan en kohla ni imwen Saimon, oh Piter iang iraildong Sesaria. E tepida kalohkong Kornilius, kise kan oh kompoake kan. Imwikihla met, irail wiahla tepin mehn liki pwosonlahr akan me soh-sirkumsais oh me alehdi ngehn sarawi nin duwen aramas me pahn sohsohki Wehio. Edetehn ohl pwukat me soh-sirkumsais, irail aramas koaros me kin rongorong mahsen en Piter me papdaisla. Met kin ritingihda ahlo ong aramas akan me kin kohsang wehi kan, me mehn Suhs akan kin kilangwong nin duwen aramas samin kei, ahpw irail pahn kak wiahla tohn mwomwohdisohn Kristian. (Wiewia 10:1-​48; 11:18) Pwais kaselel ong Piter​—oh met kin pweida pwehki padahk mehlel kin wiahki mehkot kesempwal ong ih oh met kin kamwekid ih en kapwaiada kaweid kan me kin kohsang rehn Siohwa oh pwosonla!

20. Sawas dahieu me kin kohsang rehn Koht ni ahnsou kitail kin mwohneki padahk mehlel nan mouritail kan?

20 Pohl kihda kangoang wet: “Ni atail pahn kin koasoiahki padahk mehlelo oh limpoak, kitail pahn keirda ni mehkoaros rehn Krais, me iei moangatail.” (Episos 4:15) Ei, padahk mehlel pahn wahdohng kitail peren ieu me siksang mehkoaros ni ahnsouwet ma kitail pahn mwohneki oh momourki mehlelo nan atail mour oh mweidong Siohwa ki sapwellime ngehn sarawi en kahre kitail. Pil, medemedewe duwen sawas kan me irail tohnleng sarawi kan kin kihong kitail nan atail doadoahk en kalohk. (Kaudiahl 14:6, 7; 22:⁠6) Kitail kin inenen paiamwahu en alehdi soangen sawas pwukat ni atail kin wia doadoahk ieu me Siohwa ketin padahkiong kitail en wia! Ma kitail pahn kolokolte atail lelepek, met pahn kamwekid kitail en kapinga Siohwa, iei Koht en padahk mehlelo, ni ahnsou kohkohlahte. Mie mehkot me kesempwal sang atail kin kapinga Siohwa?​—Sohn 17:⁠3.

Dahme Kitail Sukuhlikier?

• Dahme kahrehda aramas tohto sohte men kamehlele padahk mehlel?

• Iaduwen Kristian akan anahne kilangwong mehkan me kin pid ahn Sehdan sampah?

• Madamadau dahieu kitail anahne en ahneki ong mihding kan, oh dahme kahrehda?

• Pwukoa dahieu kitail kin ahneki ong apwapwahli pein kitail ni pali ngehn?

[Map/Picture nan Pali 30]

(For fully formatted text, see publication)

SEHD MEDIDERENIEN

SAPWEN SARON

Sesaria

Sopa

Lida

Serusalem

[Kilel]

Piter kin idawehn kaweid sarawi sang rehn Koht oh e dolungehr kapai kan me e sohte kasik

[Credit Line]

Map: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Kilel nan Pali 25]

Sises kin kadehde duwen padahk mehlelo

[Kilel nan Pali 27]

Duwehte uhdahn mwenge, mwengehn ngehn kin wia mehkot kesempwal pwen kakehlahda kitail

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share