Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w07 9/1 pp. 12-16
  • Kin Wah Mwahu ni Pali Ngehn ni Ar Mahlahr

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Kin Wah Mwahu ni Pali Ngehn ni Ar Mahlahr
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2007
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • “Sohte kin Pedoisang nan Tehnpas Sarawio”
  • En Kamwakamwakid Irair en Madamadau kan
  • Poadidi Mendahki Wekidekla en Irair kan
  • Rekord en Dadaur me Sohte Kak en Manoknokla
  • Kristian Mah kan​—Siohwa Kin Ketin Kesempwalki Amwail Loalopwoat
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2018
  • Papah Siohwa Mwohn Rahn Kansensuwed kan Pahn Kohdo
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2014
  • Irail Me Mah Kan Kin Katapan Nan Atail Pirien En Kristian Kan
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2004
  • Siohwa Kin Ketin Apwalih Ni Keneinei Sapwellime Sounpapah Mahlahr Akan
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2008
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2007
w07 9/1 pp. 12-16

Kin Wah Mwahu ni Pali Ngehn ni Ar Mahlahr

“Re rasehng tuhke kan me poadidi nan tehnpas en KAUN-O . . . kin wah mwahu ni ar mahlahr.”—MELKAHKA 92:13, 14.

1, 2. (a) Iaduwen mahla kin kalap kawehwehdi? (b) Dahme iren Pwuhk Sarawi kan inoukihda me pid duwen lipwen dihp en Adam?

MAHLAHR—soangen madamadau dah me ke ahneki ni ahmw rong lepin lokaia wet? Mwerekirekla en pohn kili? Sohte kin rong mwahu? Luwetalahn neh oh peh kan? De pil me duwehte mwomwen “sounpar kansensuwed kan” me Eklesiasdes 12:1-7 kawehwehda ni oaritik sansal? Ma ehi, eri e kesempwal en tamataman me kawehwe wet me dierek nan Eklesiasdes irelaud 12 kin dokedoke duwen mahla, kaidehn nin duwen me Sounkapikada, Siohwa Koht, kin kupwurki nin tepio, ahpw dahme kin wiawihong paliwar en aramas pwehki dihp en Adam.—Rom 5:12.

2 En mahla sohte wia mehn keria ehu, pwehki atail en wie momour anahne atail sounpar kan en pil wie lalaudla. Ni mehlel, en keirada oh mahla kin wia irair kaselel kei ong soangen mour koaros. Suwed kan me dihp oh soh unsek kin kahrehda erein sounpar wenekid me kitail kilikilang ahnsouwet pahn wiahla mehkan en mahs, oh aramas peik koaros pahn perenki uhdahn mour me duwehte nin tepio, me medek, mahla oh mehla sohte kin wiawi. (Senesis 1:28; Kaudiahl 21:4, 5) Ni ahnsowo, “sohte emen me kin kousoan nan sahpwo pahn kaulimkihla eh soumwahu.” (Aiseia 33:24) Me mah kan pahn pwuralahng rahn akan en arail “kehlailda,” oh kilirail kan pahn “pwulopwulla.” (Sohp 33:25) Ahpw ahnsou wet, koaros ahneki kahpwal pwehki dihp me kitail sohsohki sang Adam. Ahpw, ladu en Siohwa kan kin ale kapai tohrohr kan ni arail kin lelohng arail sounpar laud.

3. Ni ahl dah kan me Kristian kan kak “pweida mwahu ni ar mahla”?

3 Mahsen en Koht kin kamehlelehong kitail me “irail kan me kin poadidi nan tehnpas en Siohwa . . . pahn kin pweida mwahu ni ar mahlahr.” (Melkahka 92:13, 14, NW) Ni kawehwehn karasaras, sounmelkahka menet kasalehda ire mehlel ehu me irail ladu lelepek kan en Koht kak kekeirda, mwamwahula, oh pweida mwahu ni pali ngehn, mehnda ma re luwetalahr ni paliwar. Kahlemeng tohto kan en Paipel oh pil nan atail ahnsou kin kadehdehda me met mehlel.

“Sohte kin Pedoisang nan Tehnpas Sarawio”

4. Iaduwen lih soukohp Ana kasalehda eh poadidi ong Koht, oh iaduwen e alehdi kating laud sang met?

4 Medewehla lih soukohp Ana. Ni eh mahki sounpar 84, e “sohte kin pedoisang nan Tehnpas Sarawio; pwe nipwong nin rahn e kin kaudokiong Koht, wie kapakap, oh kaisihsol.” Nin duwen lih men me eh pahpa kaidehn mehn Lipai oh pil sang “kisehn kadaudok en Aser,” Ana uhdahn sohte kak kousoan nan tehnpaso. Medewehla dahme e anahne wia pwehn kak mih nan tehnpaso rahn koaros sang meirong en ni menseng lao lel meirong en ni soutik! Pwehki eh poadidi, e alehdi kating inenen laud. E ahneki paiamwahu en mih wasao ahnsou me Sosep oh Mary wahdo seri pwelelo Sises nan tehnpas sarawio pwehn kasarawih ong Siohwa nin duwen Kosonnedo. Ni ahnsowohte e kilangada Sises, Ana tepida “kapinga kalahngan en Koht oh koasoia duwen kisin serio ong irail koaros me awiawihodo komourpen Serusalem.”—Luk 2:22-24, 36-38; Nempe 18:6, 7.

5, 6. Ni ahl dah kan me irail me mahlahr akan rahnwet kin kasalehda ngehn ohte me Ana ahneki?

5 Me tohto me mahlahr nanpwungatail rahn pwukat kin duwehte Ana ni arail kin iang towehda mihding kan kaukaule, sang arail kin uhpah laud kekeiradahn kaudok mehlel, oh arail ineng laud en kin kalohki rongamwahuo. Emen brother me mahki sounpar 80 samwa kin iang eh pwoud iang towehda mihding kaukaule koasoia: “Se kakairada aht tiahk en kohla iang mihding kan. Se sohte men mih ekis wasa tohrohr. Wasa me sapwellimen Koht aramas kan kin mie, ih wasa me se pil men mihmi ie. Ih wasao me se kin nsenamwahu oh sohte pwunod.” Ia uwen met kin wia kahlemeng mwahu ong kitail koaros!—Ipru 10:24, 25.

6 “Ma mehkot me pid kaudok mehlel oh ei irair kakohng, I uhdahn pahn iang pidada.” Met iei koasoandi en liohdi Kristian Jean me sounparehr 80 samwa. E doula koasoia: “Mehlel, kin mie ahnsou me I kin nsensuwedla, ahpw ia kahrepen koaros en pil iang ie nsensuwed?” Mese kan kin perenda ni eh kin kasalehda kaperen en iang ienge Kristian kan seiloakla nan sahpw teikan oh kalaude arail kin miniminpene ni pali ngehn. Ni eh seiloak me ahpwtehn nek, e ndaiong ienge ko me kin iang ih seiloak: “I sohlahr men kilikilang wasa me tourist kan kin men kilang; I men kohla iang doadoahk en kalohk!” Mendahki e sehse lokaiahn sahpwo, Jean kin kak kahrehiong aramas kan en perenkihda rong mahsen en Paipel. Kapataiong met, ki erein sounpar tohto, e kin doadoahk nan mwomwohdiso ehu me anahne sawas, mendahki ma met wehwehki e anahne en sukuhliki ehu lokaia tohrohr oh pil tangahki awa ehu kohla mihding oh pil awa ehu pwuredo imweo.

En Kamwakamwakid Irair en Madamadau kan

7. Erein e mahla, iaduwen Moses kin kasalehda eh inengieng en kalaudehla eh nanpwung mwahu rehn Koht?

7 En koahiekla nan mour kin sang wereila en ahnsou kan. (Sohp 12:12) Koahiekla ni pali ngehn, ni pali teio, sohte kin sang ahn emen kin mahla. Kahrehda, ladu lelepek kan en Koht kin nantihong en “kalaudehla eh loalokong” sounpar koaros oh kaidehn en kin koapworopworkihte loalokong me irail alehdi oh kolokol mahs. (Lepin Padahk 9:9) Ni ahnsou me Siohwa tepida doadoahngki Moses, e mahki sounpar 80. (Eksodus 7:7) Nin duwen madamadau en aramas ahnsowo, en mour lel soangen sounparo kin wia mehkot kapwuriamwei, pwehki Moses ntingihdi: “Sounpar 70, ihte werein at mour-a ma se kehlail, e pahn lel 80.” (Melkahka 90:10) Mendahki met, Moses sohte kin pehm me e nohn mahla en sukuhliki soahng kan. Mwurin e papahki Siohwa erein sounpar tohto, ahneki pwais kaselel tohrohr kan, oh pil ahneki pwukoah toutou kan, Moses kin peki rehn Siohwa: “I patohwan peki rehmwi, komwi en ketin kasalehiong ie kupwuromwien, pwe I en dadaurete ei kin papah komwi oh kin kaparanda kupwuromwi.” (Eksodus 33:13) Moses kin ahnsou koaros inengieng en kalaudehla eh nanpwung mwahu rehn Siohwa.

8. Iaduwen Daniel kin kamwakamwakid irair en eh madamadau, oh ia imwilahn met?

8 Mwein ni eh mahki sounpar 90, kitail kak ese me soukohp Daniel pil kin tetehk ni keneinei oh doudouloale pwuhk sarawi kan. Dahme e wehwehkihda sang ni e onopki “pwuhk sarawi kan”—kakete pwuhken Lipai, Aiseia, Seremaia, Oseia, oh Eimwos—kin kamwakid ih en rapahki Siohwa ni kapakap ngidingid. (Daniel 9:1, 2) Eh kapakapo kin pasapengla ki mahsen me pwilisang Koht me pid ketidohn Mesaia oh pil duwen kaudok mwakelekel en ahnsou kohkohdo.—Daniel 9:20-27.

9, 10. Dahme ekei wiahier pwehn kin kamwakamwakid irair en arail madamadau?

9 Duwehte Moses oh Daniel, kitail kak nantihong en kamwakamwakid irair en atail madamadau kan sang ni atail pahn kauhlahng atail lamalam ong mehkan me ngenen erein atail kak. Me tohto kin wiewia met. Worth, emen Kristian elder me mahkier sounpar 80 samwa kin nantihong peipeian mwengehn ngehn kan me irail “ladu lelepek oh loalokong” kin kihda. (Madiu 24:45) E koasoia: “I uhdahn kesempwaliki padahk mehlelo, oh I inenen perenki en kilang duwen marain wet e kin wie maramarainla.” (Lepin Padahk 4:18) Pil duwehte Fred, me iangehr doadoahk nan Bethel ki sounpar tohto sang 60, kin diarada me en tepikihda koasoia nan Paipel rehn ienge me pwoson kan kin inenen wia mehn kakehle ih ni pali ngehn. E koasoia: “I anahne en kin kamwakamwakid mahsen kan en Paipel nan ei madamadau. Ma rahn koaros ke kak diarada ahl akan pwehn kadoadoahki iren kaweid kan en Paipel nan ahmw mour, oh ma ke kak en kaitarala dahme ke sukuhliki ong ‘mahsen mehlel kan,’ eri ke sohte pahn ahneki ire kei me sohte dokpene. Ke kak kilang iaduwen ehu ehu ire mehlel kan kin lingaling nan dewerail kan duwehte takai kesempwal kei.”—2 Timoty 1:13.

10 Ni emen kin mahla, met sohte pahn katokehdi ih en sukuhlikihdi lamalam kapw de apwal ehu. Irail kan me mahkier sounpar 60, 70, oh 80 kalowehdier kahpwal en wadawad de pil sukuhliki oh esehla lokaia teikan me kaidehn arail. Ekei Sounkadehdehn Siohwa kan kin wia met pwehki arail men ehukihong aramas akan sang sahpw sohte lipilipil duwen rongamwahuo. (Mark 13:10) Harry oh eh pwoud mahki sounpar 60 samwa ni ara pilada en sewese wasahn kalohk ehu me kin doadoahngki lokaiahn Portuguese. Harry koasoia: “Mehlel, soangen doadoahk koaros nan mour kin apwalla ni ahmw kin mahla.” Ahpw, pwehki ara nanti oh ngihtehte, ira koaros kin wia onop en Paipel ni lokaiahn Portuguese. Ki erein sounpar tohto, Harry pil kin wia kapahrek kan nan kapokon en district kan doadoahngki lokaiahn Portuguese.

11. Ia kahrepen en tehkpene duwen pweida mwahu kan en me mah lelepek kan?

11 Mehlel, kaidehn koaros ahneki roson en paliwar de irair kan me pahn mweidohng irail en ale soangen pwukoah apwal pwukat. Eri, ia kahrepen kitail en tehkpene dahme ekei me mah kan wiadahr? Met sohte wia pwehn kihda madamadau me koaros anahne en nantihong oh pil alehdi soahngohte. Ahpw, met kin pidadahte ngehn en dahme wahnpoaron Pohl ntingkihlahng Kristian en Ipru kan me pid elder lelepek kan en mwomwohdiso. “Medemedewe duwen ar mour, duwen ar mehla, oh kahlemengih ar pwoson.” (Ipru 13:7) Ni atail kin doudouloale kahlemeng en eimah pwukat, met kak kakehle kitail en alasang pwoson kehlail me kamwakid irail me mah kan nan arail kin papah Koht. Ni eh kawehwehda dahme kin kamwakid ih, Harry, me met sounpar 87, koasoia: “I men doadoahngki ni erpit sounpar kan me luwehdi ong ie en wia uwen ei kak en kin kedirepwki sapwellimen Siohwa doadoahk.” Fred, me kitail pil koasoiahier mwoweo, diarada nsenamwahu laud sang eh kin apwahpwalih e pwukoa kan nan Bethel. E koasoia: “Ke anahne en rapahkihda ia ahl keieu mwahu en kak papah Siohwa oh doudoulahte nan soangen ahl wet.”

Poadidi Mendahki Wekidekla en Irair kan

12, 13. Iaduwen Parsilai kasalehda eh poadidi ohng Koht mendahki ah irair akan kin wekila?

12 En pohnese wekidekla kan en paliwar kak wia mehkot apwal. Ahpw, emen kak en kasalehda eh poadidi ong Koht mendahki soangen wekidekla pwukat. Parsilai, mehn Kilead men, kin kihda mehn kahlemeng mwahu me pid duwen met. Ni eh mahki sounpar 80, e kasalehda kadek laud ni eh kasamwo Depit oh sapwellime sounpei kan, wahdo kenerail mwenge oh arail dipwisou en meir kan erein ahnsou me Apsalom uhwongada Depit. Ni ahnsou me Depit pwuralahng Serusalem, Parsilai pil iang kahluwa karis wet ohng Pillap Sordan. Depit eri men kisekisehki Parsilai wasa kis nan sapwellime tehnpaso. Dahme Parsilai sapengki met? “I sounpar 80, oh I solahr kin nsenamwahuki mwenge me I kin kang de nim, I pil solahr kak rong ngilen sounkoul kan. . . . Iet nei pwutak Simam, komw ketikihda oh ketin wiahiong dahme komw ketin kupwukupwure me pahn mwahuwong.”—2 Samuel 17:27-29; 19:31-40.

13 Mendahki wekidekla en eh irair kan, Parsilai kin wiahda dahme e kak pwehn utung sapwellimen Siohwa nanmwarki idihddahro. Mendahki e kin pohnese me eh pepehm en neme oh rong wasa solahr duwehte mahs, e sohte kin ahneki loal suwed ong met. Ahpw, sang ni e soh roporop oh men Simam en uhd alehdi kisakis mwahu kan me Depit men kihong ih, e kin uhdahn kasalehda soangen ohl dah men ih nan eh mohngiong. Duwehte Parsilai, tohto me mah kan rahnwet kin kasalehda ngenen soh roporop oh kadek sapan. Irail kin wia dahme irail kak wia pwehn utung kaudok mehlel, oh kin wehwehki me “ih soangen meirong pwukat me Koht kin ketin kupwurperenki.” E inenen wia kapai ehu en kin mih nanpwungen me mah kan!—Ipru 13:16.

14. Iaduwen en Depit eh mahla kin kihong wehwe laud ohng mahsen kan me kileledi nan Melkahka 37: 23-25?

14 Mendahki ahn Depit irair akan kin wekiwekila erein sounpar kan dower powe, e kin kolokolete eh kamehlele me Siohwa sohte kin wekila ni Eh kin apwalih mwahu sapwellime ladu lelepek kan. Kerenlahng kaimwisekpen eh mour, Depit ntingihada koul ehu me kitail kin ese rahnwet me iei Melkahka 37. Song medewehla Depit ni e kin kesekesengki nah arp oh kokoulki mahsan pwukat ki pepehm loal: “KAUN-O kin ketin kahluwa aramas akan nan ahl me re en weweid ie oh kin ketin sinsile irail kan me kin kaparanda kupwure. Ma re pahn pwupwudi, re sohte pahn wonohnte nanpwel, pwe KAUN-O pahn ketin sewese kapwourirailda. Ni ei pwulopwul, oh met ni ei mahlahr, I saikinte kilang aramas mwahu men me KAUN-O ketin likidmeliehla, de nah seri kan pekipeki ar tungoal kisin mwenge.” (Melkahka 37:23-25) Siohwa mwahngih me e konehng en kilelehdi ire wet me pid ahn Depit eh mahla nan sapwellime mahsen. Ia uwen loal en pepehm wet ah kin kihong wehwehpen mahsen pwukat!

15. Iaduwen wahnpoaron Sohn kin kihda mehn kahlemeng mwahu duwen en lelepek mendahki wekidekla en irair akan oh mahla?

15 Wahnpoaron Sohn pil emen me wia mehn kahlemeng mwahu ong duwen en kin lelepek mendahki wekidekla kan en irair akan en mour oh mahla. Mwurin e papah Siohwa ki erein sounpar kereniong 70, Sohn kalipilipala pohn dekehn Padmos “pwehki ei kapahrengki mahsen en Koht oh wiewiahier doadoahk en sounkadehdehn Sises.” (Kaudiahl 1:9) Ahpw, eh doadoahk saikinte nek. Ni mehlel, kisinlikou kan de nting kan nan Paipel me Sohn ntingihada kin wiawi ni kaimwisekpen eh mour. Ni e ketiket pohn Padmos, kasansal kamasepwehk oh kapwuriamwei kan en nan pwuhken Kaudiahl kin kohwong ih, ih eri kilelehdi ni keneinei. (Kaudiahl 1:1, 2) Me tohto kin kamehlele me e saledekla sang eh kalipilipala wet ni ahnsou me Emperor en Rom Nerva kin kakaun. Mwurin mwo, ele karanih 98 C.E., ni ahnsou me e mwein mahkier sounpar 90 de 100, Sohn ntingihda pwuhk en Rongamwahu oh pil kisinlikou siluh me kin kilel ni ede.

Rekord en Dadaur me Sohte Kak en Manoknokla

16. Iaduwen irail kan me kin mie arail kahpwal en lokaia kin kasalehda arail poadidi ohng Siohwa?

16 Pepehm en sohte itar kan kak sansalda ni soangen mwohmw oh pil ni irair tohto. Ekei, ni karasaras, kin ahneki kahpwal en lokaia ni sansal ong meteikan. Ahpw, irail kin kesempwalki arail kin tamanda duwen sapwellimen Koht limpoak oh kadek sapan. Mehnda ma irail solahr kak nda mehkot ni sansal mwahu, nan mohngiongirail kan kin patohwanohng Siohwa: “Ia uwen ei poakohng sapwellimomwi kosonnedo! I kin medemedewe sang nimenseng lel nipwong.” (Melkahka 119:97) Siohwa kin mwahngih irail kan me kin “doudouloale duwen mware” oh kin kalahnganki ia uwen irail kin weksang irail kan me sohte kin kasalehda nsenohki sapwellime ahl akan. (Malakai 3:16, NW; Melkahka 10:4) Ia uwen kansenamwahu en ese me Siohwa kin perenki ese audepen atail mohngiong de lamalam!—1 Kronikel 28:9; Melkahka 19:14.

17. Dahme irail ladu en Siohwa me wereila kan kin alehdi me inenen siksang soahng teikan?

17 Ehu me kitail en dehr manokehla iei duwen mehlelpen irail kan me kin papah Siohwa ni lelepek ki erein sounpar tohto kin alehda mehkot me inenen siksang soahng teikan oh pil sohte kak pil alahldi ni ehu soangen ahl—iei rekord en dadaur me sohte kak en manoknokla. Sises mahsanih: “Kumwail nantihong oh kanengamahiong, pwe ih duwen amwail pahn komourala ngenomwail kan.” (Luk 21:19) En kanengamah de dadaur kin kesempwal ong en alehdi mour soutuk. Kumwail kan me kin “kapwaiada kupwur en Koht” oh kadehdedahr amwail lelepek sang ni ahl me kumwail kin mourki kak kilangwohng en alehdi “mehkan me e ketin inoukihong kumwail.”—Ipru 10:36.

18. (a) Dahme Siohwa kin perenki kilang me pid irail me mahla kan? (b) Dahme kitail pahn tehkpene nan artikel en mwuhr?

18 Siohwa kin kesempwalki ahmw kin papah ni mour unsek mendahki ia uwen laud de tikitik me ke kak wia. Mendahki dahme kin wiawi ong “paliwarat” ni emen kin mahla, “pali ngenit” kin kekehlailla rahn koaros. (2 Korint 4:16) Uhdahn sohte peikasalpe me Siohwa kin kalahnganki dahme ke wiadahr mahs, ahpw e inenen sansal me e pil kalahnganki dahme ke kin wiewia met ong ni mware. (Ipru 6:10) Nan artikel en mwuhr, kitail pahn tehkpene ia duwen soangen pwoson wet wia kamwahupen ahnsou reirei.

Iaduwen Ke Pahn Sapeng:

• Mehnia karasaras mwahu me Ana kihda ong irail Kristian mah kan rahnwet?

• Dahme kahrehda sounpar en emen kaidehn mehkot me pahn kauhdi dahme emen kak en wia?

• Iaduwen emen me mah kak doulahte kasalehda eh poadidi ong Koht?

• Iaduwen Siohwa kin kilangwohng ahn me mahlahr kan arail kin kaudokiong ih?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 13]

Daniel ni eh mahla wehwehkihda sang ‘pwuhk sarawi kan” ia uwen werei en mehn Suhs kan kalipilipala

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 15]

Tohto me mahlahr kan kin wia mehn kahlemeng mwahu ni arail kin kaukaule iang towehda mihding kan, kalohk ni eimah, oh pil ngoangki ale kasukuhl

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share