IRELAUD WENEU
Ia Wasa Kitail Kin Kohla Ie Ni Ahnsou Me Kitail Kin Mehla?
1-3. Soangen peidek dah kan me aramas akan kin idek duwen mehla? Ia duwen pelien lamalam kan ar kin sapeng irail?
PAIPEL inoukihong kitail me ehu rahn “mehla solahr pahn wiawi.” (Kaudiahl 21:4) Nan Irelaud 5, kitail sukuhlki me pweinen pweipwei sapahlo kahrehiong kitail en kak ahneki mour soutuk. Ahpw aramas akan kin wie mehmehlahte. (Eklesiasdes 9:5) Eri ehu peidek kesempwal me kitail kin idek iei, Dahme kin wiawihong kitail ni ahnsou me kitail kin mehla?
2 Pasapengpen peidek wet kin keieu kesempwal ahnsou me emen me kitail kin poakohng mehla. Ele kitail pahn medewe: ‘Ia wasa e kohla ie? E kin kilikilang kitail? E kak sewese kitail? Kitail pahn kak pwurehng tuhwong?’
3 Pelien lamalam kan kin sapeng peidek pwukat ni soangsoangen ahl akan. Ekei kin padahngki me ma kowe aramas mwahu men, ke pahn kohla nanleng ah ma kowe aramas suwed men, ke pahn isihsla nan ehl. Oh ekei kin nda me mwurin omw mehla ke pahn wiahla ngehn emen oh momour rehn kisehmw me melahr akan. Oh ekei kin nda me mwurin omw mehla oh ale kadeik, ke pahn ipwsapahl, de pwurodohng mour nan ehu paliwar tohrohr, ele nin duwen aramas tohrohr de pil mahn emen.
4. Soangen madamadau dah me pelien lamalam akan kin padahngki duwen mehla?
4 Pelien lamalam kan kin padahngki soahng kan me uhdahn wekpeseng. Ahpw kereniong arail padahk kan koaros kin padahngki madamadau ehute. Re kin padahngki me ni ahnsou me aramas emen kin mehla, mie mehkot me mi loale me kin wie momourte. Ia duwe, met mehlel?
IA WASA KITAIL KIN KOHLA IE NI AHNSOU ME KITAIL KIN MEHLA?
5, 6. Dahme kin wiawihong kitail ni ahnsou me kitail kin mehla?
5 Siohwa ketin mwahngih dahme kin wiawihong kitail ni ahnsou me kitail kin mehla oh e pil ketin padahkihong kitail me ni ahnsou me aramas emen mehla, eh mour kin imwisekla. Mehla iei peliali en mour. Eri ni ahnsou me emen kin mehla, eh pepehm kan oh soahng kan me e kin tamataman sohte kin momour ehu wasa tohrohr.a Ni ahnsou me kitail kin mehla kitail sohte kak kilang, sohte kak rong, oh kitail sohla kak madamadau.
6 Nanmwarki Solomon ntingihedi me “me melahr akan sohte ese mehkot.” Me melahr akan sohte kak kasalehda limpoak de kailok, oh “sohte pahn mie wiewia, de lamalam, de loalokong, de erpit, nan wasahn me melahr akan.” (Wadek Eklesiasdes 9:5, 6, 10.) Oh nan Melkahka 146:4, Paipel padahkihong kitail me ni ahnsou me aramas emen mehla eh “koasoandi kan” iangete ih mehla.
DAHME SISES MAHSANIHKI DUWEN MEHLA
Siohwa ketin kapikada aramas akan en mour kohkohlahte pohn sampah
7. Dahme Sises mahsaniheki duwen mehla?
7 Ni ahnsou me kompoakepah mwahu Lasarus mehla, Sises mahsanihong sapwellime tohnpadahk ko: “Kompoakepatail Lasarus meirlahr.” Ahpw sapwellime mahsen wet sohte wehwehki me Lasarus wie komkommoal. Sises pousehla mahsanih: “Lasarus melahr.” (Sohn 11:11-14) Eri Sises kin ketin karasahiong mehla ong meir. E sohte mahsanih me Lasarus mihmi nanleng de mihmi rehn kiseh kan me melahr. Oh e sohte mahsanih me Lasarus wie lokolok nan ehl de ipwsapahl nin duwen emen aramas tohrohr de mahn emen. Soh, e duwehte me Lasarus wie memeirkelik. Mie pil ehu ahnsou me Sises ketin karasahiong mehla ong meir. Ni ahnsou me e ketin kaiasada nein Sairus serepeino, e mahsanih, e “sohte mehla, e memeir!”—Luk 8:52.
8. Ia duwen atail ese me Koht sohte ketin kapikada aramas akan pwehn mehla?
8 Ia duwe, Koht ketin kapikada Adam oh Ihp pwe en kedekedeo ira mehla? Soh! Siohwa ketin kapikirahda pwe ira en perenki mour kohkohlahte iangahki roson unsek. Ni ahnsou me Siohwa ketin wiahda aramas akan, e ketikihong irail ineng en men mour kohkohlahte. Pahpa oh nohno kan sohte men kilang neirail seri kan en mahla oh mehla, oh Siohwa pil ketin sapwellimanki soangen pepehmohte ong kitail. Ahpw ma Koht ketin kapikkitailda en mour kohkohlahte, ah dahme kahrehda kitail kin mehla?
DAHME KAHREHDA KITAIL KIN MEHLA?
9. Dahme kahrehda kehkehlik me Siohwa ketikihong Adam oh Ihp konehng oh sohte apwal?
9 Nan mwetuwel en Ihden, Siohwa ketin mahsanihong Adam: “Ke kak tungoale wahntuhke koaros me mi nan mwetuwelet, ahpw ihte wahntuhkehn kehsehki aramas dahme mwahu oh dahme suwed me ke sohte pahn tungoale, ma ke pahn tungoale, ke pahn mehkihla.” (Senesis 2:9, 16, 17) Kehkehlik sansal wet sohte apwal en peikiong, oh Siohwa me ketin sapwellimanki pwuhng en padahkihong Adam oh Ihp dahme mwahu oh dahme suwed. Sang ni ara pahn peikiong Siohwa, ira pahn kasalehda me ira wauneki sapwellime pwuhng en kaunda. Ira pil pahn kasalehda ia uwen ara kalahnganki soahng koaros me e ketikihong ira.
10, 11. (a) Ia duwen Sehdan eh kahrehiong Adam oh Ihp en sapeik? (b) Dahme kahrehda e sohte douluhl konehng dahme ira wiahdao?
10 E kansensuwed me Adam oh Ihp pilada en sapeikiong Siohwa. Sehdan ndaiong Ihp: “Mehlel apwoat me Koht ketin keinepwihsang kumwa en dehr tungoale wahntuhke kan en nan mwetuwelet?” Ihp sapeng: “Se kak tungoale wahntuhke koaros en mwetuwelet, ihte wahntuhke me mi nanwerengeo me se sohte kak tungoale. Koht ketin keinepwihsang kiht wahntuhke pwoatet se en dehr tungoale de sair, pwe se de mehkihla.”—Senesis 3:1-3.
11 Sehdan eri nda: “Kumwa sohte pahn mehla. Koht mahsanih men pwehki eh mwahngih me ni ahnsowohte me kumwa pahn tungoale wahntuhkehn, kumwa pahn marainla oh duwehla Koht, pwe kumwa pahn esehla dahme mwahu oh dahme suwed.” (Senesis 3:4-6) Sehdan men Ihp en medewe me e kak pein pilada ong ih dahme mwahu oh dahme suwed. Pil ni ahnsowohte, e likamwkihda duwen dahme pahn wiawi ma e sapeik. Sehdan nda me Ihp sohte pahn mehla, eri Ihp kang wahntuhkeo oh ih eri kihong ekis rehn eh pwoudo. Adam oh Ihp eseier me Siohwa mahsanihong ira en dehr tungoale wahntuhkeo. Ni ahnsou me ira tungoale, ira piladahier en sapeikiong kehkehlik ehu me sansal oh sohte apwal. Sang ni ara tungoalehla, ira kasalehda me ira sohte wauneki Samarao nanleng me limpoak. Dahme ira wiahdao sohte konehng douluhl!
12. Dahme kahrehda e uhdahn kansensuwed me Adam oh Ihp sapeikiong Siohwa?
12 Ia uwen kansensuwed me atail tepin pahpa nohno ara kasalehda ara sohte douluhl wauneki Sounkapikadao! Ia pahn omw pepehm ma ke doadoahk laud en kakairada noumw pwutak men oh serepein men oh mwuhr ira uhwongukada oh wia ehu song tohrohr likin dahme ke padahkihong ira en wia? Ia duwe, met sou pahn kansensuwedihiukala?
Adam wiawihdahsang pwehl, oh e pwurehng wiepwella
13. Ia wehwehn Siohwa eh mahsanih “ke pahn pwurehng wiepwella”?
13 Ni ahnsou me ira sapeik, Adam oh Ihp sohla ahneki koapworopwor en mour kohkohlahte. Siohwa mahsanihong Adam: “Pwe ke wiawihda sang pwehl oh ke pahn pwurehng wiepwella.” (Wadek Senesis 3:19.) Met wehwehki me Adam pahn pwurehng wiahla pwehl, mwomwen me e sohte douluhl kepikipikda. (Senesis 2:7) Mwurin Adam eh dipada, e mehla oh sohla mie.
14. Dahme kahrehda kitail kin mehla?
14 Ma Adam oh Ihp peikiong Koht, ira pahn momourte leledo rahnwet. Ahpw ahnsou me ira sapeikiong, ira dipada, oh kedekedeo ira mehla. Dihp duwehte soumwahu laud ehu me kitail sohsohkihsang atail tepin pahpa oh nohno. Kitail koaros ipwidi nin duwen aramas dipan ekei, oh ihme kahrehda kitail kin mehla. (Rom 5:12) Ahpw met kaidehn kupwuren Koht ong aramas akan. Koht sohte ketin kupwurki aramas akan en mehla, oh Paipel kin kahdaneki mehla “imwintihti” men.—1 Korint 15:26.
PADAHK MEHLEL KIN KASALEDENGKITAILLA
15. Ia duwen padahk mehlel duwen mehla eh kin kasaledengkitailla?
15 Padahk mehlel me pid duwen mehla kin kasaledengkitaillahsang madamadau sapwung tohto. Paipel padahkihong kitail me me melahr akan sohte kin kehn medek de nsensuwed. Kitail sohte kak koasoiong irail, oh irail sohte kak koasoiong kitail. Kitail sohte kak sewese me melahr akan, oh me melahr akan sohte kak sewese kitail. Irail sohte kak kamedekeikitailla, ihme kahrehda kitail sohte anahne masak irail. Ahpw, pelien lamalam tohto kin padahngki me me melahr akan kin wie momour ehu wasa tohrohr oh me kitail kak sewese irail ma kitail kihong mwohni rehn padre kan de irail ohl sarawi kan. Ahpw ni atail eseier duwen padahk mehlel me pid mehla, soangen likamw pwukat sohla kak pitihkitaildi.
16. Soangen likamw dah me pelien lamalam tohto kin padahngki duwen me melahr akan?
16 Sehdan kin doadoahngki pelien lamalam likamw en pitih kitail oh kahrehiong kitail en leme me me melahr akan wie momourte. Karasepe, ekei pelien lamalam kan kin padahngki me ni ahnsou me kitail mehla, mehkot loaletail kin wie momourte ehu wasa tohrohr. Ia duwe, omw pelien lamalamo kin padahkihong uhk met, de e kin padahkihong uhk dahme Paipel kin mahsanih duwen me melahr akan? Sehdan kin doadoahngki likamw akan pwehn kasohpeisang aramas akan sang Siohwa.
17. Dahme kahrehda madamadau en isikala aramas nan ehl kin lahlahwe Siohwa?
17 Dahme pelien lamalam tohto kin padahngki kin kapwuriamwei. Karasepe, ekei kin padahngki me aramas suwed kan pahn isihsla soutuk nan ehl. Soangen padahk likamw wet kin lahlahwe Siohwa. E sohte pahn ketin mweidohng aramas akan en lokolok ni ahl wet! (Wadek 1 Sohn 4:8.) Ia omw pepehm ong soangen aramas me kin kaloke seri men ni eh kihong pehn serio nan kisiniei ehu? Ke pahn medewe me aramas menet uhdahn lemei. Ke sohte pahn men esehla ih. Oh ih pepehm wet me Sehdan men kitail en ahneki ong Siohwa!
18. Dahme kahrehda kitail en dehr masak me melahr akan?
18 Ekei pelien lamalam kan kin padahngki me ni aramas ar kin mehla, re kin wiahla ngehn kei. Soangen pelien lamalam pwukat kin padahngki me kitail anahne wauneki oh pil masak ngehn pwukat pwehki re kak wiahla kompoakepatail kehlail de imwintihti suwed kei. Aramas tohto kin kamehlele likamw wet. Re kin masak me melahr akan, kahrehda re kin kaudokiong irail ah kaidehn Siohwa. Tamataman me irail me melahr akan sohte kak pehm de ese mehkot, kahrehda kitail sohte anahne masak irail. Siohwa iei Sounkapikpatail. Ih me Koht mehlelo, oh ih kelehpw me kitail en kaudokiong.—Kaudiahl 4:11.
19. Ia duwen atail esehla padahk mehlel duwen mehla eh sewese kitail?
19 Ni ahnsou me kitail esehda padahk mehlel me pid duwen mehla, kitail saledeksang padahk likamw en pelien lamalam akan. Oh padahk mehlel wet sewese kitail en wehwehki inou kaselel kan me Siohwa ketin wiadahr me pid atail mour ahnsou wet oh ahnsou kohkohdo.
20. Dahme kitail pahn sukuhlki nan irelaud en mwurin met?
20 Mahsie, ladu en Koht men me adaneki Sohp idek: “Ma aramas emen pahn mehla, e kak pwurehng mourda?” (Sohp 14:14) Ia duwe, aramas emen me mehla kak pwurehng mourda? Pasapeng me Koht ketikihong kitail nan Paipel inenen kaperen. Kitail pahn kilang pasapeng wet nan irelaud en mwurin met.
a Ekei aramas kin kamehlele me mie ngehn me kin wie momourte mwurin emen eh mehla. Pwehn kalaudehla omw wehwehki duwen met, menlau kilang Ire kan 17 oh 18.