Saledek Lingan Kerendohngehr Sapwellimen Koht Seri Kan
“Pwe wiepen lahng oh sampah pwupwsangehr koasoandipe, . . . ahpw mie koapworopwor wet: ehu rahn audepen lahng oh sampah uhdahn pahn maiaudahsang mouren liduwih mehla, oh pahn iang sapwellimen Koht seri kan nan arail saledek lingan.”—ROM 8:20, 21.
1. Dahme meirong en Sises kin mwete ni Rahn en Tomwo?
SIOHWA ketikihda sapwellime Iehros nin duwen meirong tomw ehu me ritingada elen mour nanleng ong aramas 144,000 oh mour soutuk pohn sampah ong luhwen tohnsampah. (1 Sohn 2:1, 2) Duwen me sansalda nan artikel en mwowe, en Sises meirongki Kristian keidi kan kin mwete ahnsou me samworo lapalap en Israel kin meirongkihla kouwol men nin duwen meirong en dihp pwehn pwaindi pein dipe, oh dipen tohnimwe, oh dipen keinek en Lipai ni Rahn en Tomw me kin wiawi pak ehu nan ehu ehu sounpahr. Ni rahnohte, e kin meirongkihla kuht men nin duwen meirong en dihp pwehn pwainda dipen mehn Israel teikan, duwehte meirong en Krais me pahn kapaiada tohnsampah koaros. Kuht momour men pahn ni karasaras tangakihwei dipen aramas kan koaros me re wiahda nan pahr samwalahro, ni en kuhto pahn tangwei salongala nan sahpwtehn.a—Lipai 16:7-15, 20-22, 26.
2, 3. Ia wehwehn mahsan en Pohl me kileledi nan Rom 8:20, 21?
2 Mwurin ah kasalehda koapworopwor en aramas kan me pahn wiahla “seri en Koht” nanleng, wahnpoaron Pohl mahsanih: “Audepen lahng oh sampah koaros kin kasikasik ahnsou me Koht pahn ketin kasalehda irail kan me sapwellime. Pwe wiepen lahng oh sampah pwupwsangehr koasoandipe, kaidehk sang ni pein nsenarail, ahpw pwehki kupwuren Koht. Ahpw mie koapworopwor wet: ehu rahn audepen lahng oh sampah uhdahn pahn maiaudahsang mouren liduwih mehla, oh pahn iang sapwellimen Koht seri kan nan arail saledek lingan.” (Rom 8:14, 17, 19-21) Ia wehwehn ire wet?
3 Ni ahnsou me atail pahpa kahlap Adam kapikipikda nin duwen aramas unsek men, e wia “seri en Koht” men. (Luk 3:38) Pwehki ah dipada, e wiahla “lidu en mehla” oh kadaur ong keinek kan koaros en tohnsampah irair wet. (Rom 5:12) Koht mweidong aramas en ipwikihdi irair soh katepe me lelohng irail pwehki arail sohsohkihda soh unsek, ahpw e ketikihda koapworopwor sang ni “kadaudeko,” Sises Krais. (Senesis 3:15; 22:18; Kalesia 3:16) Kaudiahl 21:1-4 kasalehda duwen ahnsouwo me ‘mehla, mwahiei, nsensuwed, oh medek pahn sohralahr.’ Pwehki met iei inou ehu me wiawihong “tohnsampah,” e kihong kitail koapworopwor me koasoandi en sampah kapw ehu en aramas me koukousoan pahn Kaundahn Wehio pahn kawiliakapwala arail lamalam oh war en unsekla oh mour soutuk nin duwen “seri en Koht” sampah. Erein Kaundahn Krais en Pahr Kido, aramas peik kan pahn “maiaudahsang mouren liduwih mehla.” Mwurin arail kasalehda arail loalopwoat ong Siohwa erein kaimwseklahn kasongosong me pahn wiawi, re pahn saledek poatopoat sang sohsohn dihp oh mehla. (Kaudial 20:7-10) Irail ko pohn sampah eri pahn “iang sapwellimen Koht seri kan nan arail saledek lingan.”
Re Kin Ndinda “Kohdo!”
4. Ia wehwehn “ale pihl sapan en mour”?
4 Ia uwen met kin wia koapworopwor kaselel ehu ong tohnsampah! Sohte kapwuriamwei me Kristian kan me pwekipwekihda ngehn me momourte pohn sampah kin ni ngoang tiengla mwowe ni arail kin padahkiong meteikan duwen met! Nin duwen irail ko me pahn wiahla kisehn “lih kamwohd en Sihpwul lingano, Sises Krais, luhwen me keidi kan kin iang pidada pweidahn mahsan en kokohp pwukat: “Ngehn sarawi oh Lih Kamwohdo mahsanih, ‘Kohdo!’ Koaros me pahn rong met en pil patohwan, ‘Kohdo!’ Mehmen me men nimpildahr en kohdo; en ale pilen komour nin duwen kisakis ehu, mehmen me men ale, en ale.” (Kaudiahl 21:2, 9; 22:1, 2, 17) Soh, katingpen meirong tomw en Sises sohte kin wiawi ongete 144,000 me keidi kan. Ngehnin Koht kin wie doadoahkete rehn luhwen pwihn en lih kamwohdo pohn sampah ni ar kin mahsanih “Kohdo.” Mehmen me rong me men nim me mehlel kin ale luk en nda “kohdo,” oh en alehong pein ih sapwellimen Siohwa koasoandi kadek en komour.
5. Ihs me Sounkadehde kan en Siohwa kin perenki en mih nanpwungarail?
5 Sounkadehde kan en Siohwa kin pwoson sapwellimen Koht koasoandi ong mour me e ketikihda ki Sises Krais. (Wiewia 4:12) Re perenki mih nanpwungen aramas mohngiong mehlel kan me inengieng sukuhlki duwen kupwuren Koht kan oh wia kupwure kan. Arail Kingdom Hall kan kin ritdahng koaros me inengieng ‘kohdo oh nim sang pilen mour sapan’ nan “ahnsoun imwi wet.”—Daniel 12:4.
Wekidekla Kan Kohkohdo
6. Iaduwen ngehnin Koht kin doadoahk pohn sapwellimen Siohwa ladu kan nan soangsoangen ahnsou kan?
6 Mie sapwellimen Koht ahnsou en kapwaiada kupwure kan, oh met kin kamwekid ah wiewia rehn aramas kan. (Eklesiasdes 3:1; Wiewia 1:7) Mendahki ngehnin Koht kin doadoahk pohn sapwellime ladu kan nan ahnsou kan mwohn ni mwein Kristian kan, re sohte pwekipwekihda ngehn nin duwen sapwellime seri kan ni pali ngehn. Ahpw, tepida sang rehn Sises, sapwellimen Siohwa ahnsou lelehr en doadoahngki ngehn sarawi pwehn pwekida ohl oh lih lelepek kan en ‘sohsohkihla nanleng. Oh iaduwen atail ahnsou? Ngehnohte kin doadoahk pohn sapwellimen Sises “sihpw teikan,” ahpw e sohte kin kainengihada irail en ahneki koapworopwor oh ineng en mour nanleng. (Sohn 10:16) Ki mour soutuk pohn sampah nan paradais me iei arail koapworopwor me Koht ketikihng irail, re kin ni peren utungada luhwen me keidi kan ni ahr kin wia kadehde erein ahnsouwet en wekideklahn sampah mering ong sampah kapw pwung en Koht.—2 Piter 3:5;13.
7. Doadoahk en dondol dahieu me Tohnsukuhl kan en Paipel kin insenohki, ahpw dahme re kin esehki duwen paradais?
7 Koht tepiada ‘kahredohng sapwellime seri tohto nan lingan’ ni wudekihdi en ngehn sarawi ni Pendekos 33 C.E., oh sansal me e ketin koasoanehdi ahnsou ehu en kanekehla wadawad en “Israel en Koht” ni pali ngehn me pahn lel meh 144,000. (Ipru 2:10; Kalesia 6:16; Kaudial 7:1-8) Tepiada nan 1879, doadoahk en dondol ehu me pidada Kristian keidi kan kin kalap pwarada nan makasihn wet. Ahpw Tohnsukuhl en Paipel kan (me ahnsouwet adaneki Sounkadehde kan en Siohwa) kin pil ese me Pwuhk Sarawi kin kihda koapworopwor en mour soutuk pohn sampah nan paradais. Karasepe ehu, Watch Tower en July 1883 koasoia: “Ni ahnsou me Sises kauwada sapwellime wehi oh kauwehla me suwed kan, sampah wet pahn wiahla paradais ehu, . . .oh koaroa me mih nan arail sousou kan pahn pidoisang nan ahr sousou kan oh pedolong nan paradais. Oh ni ahr peikiong ah kosonned kan re pahn kak mour kohkohlahte loale.” Ni ahnsou kan me dower powe, kihkihpenen me keidi kan pahn wie malaulaula oh kedekedeo aramas kan me sohte ahneki koapworopwor en nanleng pahn rikirikpene ong nan sapwellimen Siohwa pwihn. Nin doken met, Koht ketikihong sapwellime ladu keidi kan, Kristian ipwsapahl kan, loalokong.—Daniel 12:3; Pilipai 2:15; Kaudial 14:15, 16.
8. Iaduwen kawehwehpen padahk me pid koapworopwor en mour nan sampah kin wie maramarainla nan tepin pahr kan en 1930?
8 Keieu sangete nan 1931 irail ko me ahneki koapworopwor en mour sampah kin werekiong mwomwohdisohn Kristian. Nan pahro, Siohwa kamarainihki Kristian luhwen me keidi kan me pwekipwekihda ngehn en wehwehkihla me Esekiel irelaud 9 kin koasoakoasoia pwihn wet en sampah, me kilelediongehr en pitla oh pedolong nan sapwellimen Koht sampah kapwo. Nan 1932 e dehdehdahr me irail pwukat me rasehng sihpw nan rahnpwukat kin mwete iengen Sehu, Sonadap. (2 Nanmwarki 10:15-17) Nan 1934 e sansalda me pwihn en “Sonadap” anahne wiahda arail “lipilip sarawi,” de inoukida pein arail mour ong Koht. Nan 1935 “pokon laud,” de “pokon kalaimwun”—me mahso re kin leme me iei pwihn en ngehn keriau me pahn wia “iengen” lih kamwohd en Krais nanleng—kin sansalda me irail iei sihpw teikan me ahneki koapworopwor en mour sampah. (Kaudiahl 7:4-15; 21:2, 9; Melkahka 45:14, 15) Oh keiou sangete nan 1935 me keidi kan kin tiengla mwowe raparapahki aramas pwung kan me inengieng mour kohkohlahte pohn sampah nan paradais.
9. Mwurin 1935, dahme karehda ekei Kristian kan sohla kin iang tungoale pilawa oh nim wain ni Sak en Soutuk en Kauno?
9 Mwurin 1935 ekei Kristian kan me kin tungoale pilawao oh nim waino ni Sak en Soutuk en Kauno sohla kin wia met. Dahme karehda? Pwehki re wehwehkihda me arail koapworopwor iei en mour sampah, kaidehn nanleng. Emen lih me papidaisla nan 1930 koasoia: Mendahki tungoale pilawao oh nim waino kin wia mehkot pwung en wia, keieu ong sounkalohk ngoang kaukaule kan, I sohte kamehlele me I ahneki koapworopwor en mour nanleng. Eri, nan 1935, e kasansal ong kiht me mie pokon kalaimwun ehu me wie rikirikpene me ahneki koapworopwor en mour kohkohlahte pohn sampah. Pali moron en kiht perenki wehwehkihla me se iang kisehn pokon kalaimwuno, oh se sohla iang tungoale pilawao oh nim waino.” Pil audepen pwuhk en Kristian kan pil wekila. Nin doken pwuhk en mahs ko kin wiawihda keieu ong werek en Sises me pwekipwekihda ngehn kan, sang nan 1935 kohla The Watchtower oh pwuhk teikan me ‘ladu lelepek’ wiahda kin kihda mwengehn ngehn kan me konehng anahn en pwihn ko koaros, me keidi kan oh iengerail kan me ahneki koapworopwor en mour soutuk sampah.—Madiu 24:45-47.
10. Iaduwen me keidi men me salelepekla kak welialihda?
10 Ahpw iaduwen ma emen me keidi kan salelepekla. Mie emen me pahn wiliandi? Pohl kasalehda duwen met nan ah koasoi duwen tuhke olip ni karasaras. (Rom 11:11-32) Ma emen me pwekipwekihda ngehn sarawi anahne wilialihda, Koht uhdahn pahn ketikihda eker en nanleng wet ong emen me ah pwoson kin wia mehn kalimeng mwahu ni ah kin papahkiong Siohwa papah sarawi erein sounpar tohto.—Pil tehk Luk 22:28, 29; 1 Piter 1:6, 7.
Karepe Tohto Kan En Kasalehda Kalahngan
11. Mendahki iawasa me kitail koapworopworki en mour ie, mehn kamehlel dahieu Seims 1:17 kihong kitail?
11 Sohte lipilipil iawasa me kitail papah ie Siohwa ni lelepek, e pahn kaitarala atail anahn akan oh ineng pwung kan. (Melkahka 145:16; Luk 1:67-74) Mendahki ma kitail ahneki koapworopwor mehlel en mour nanleng de atail koapworopwor iei sampah, kitail ahneki karepe mwahu tohto en kilangwohng Koht. E kin ahnsou koaros wia soahng kan me kin keiou mwahu ong irail ko me poakohng ih. Tohnpadahk Seims koasoia me “soahngen wiewia sapan koaros oh kisakis mwahu koaros kin kohdihdo sang rehn Koht, Sounwiepen marain koaros en nanleng kan,” Siohwa Koht. (Seims 1:17) Kitail en tehk ekei kisakis pwukat oh kapai pwukat.
12. Dahme karehda kitail kak ndahki me Siohwa ketikihongehr emen emen sapwellime ladu lelepek kan koapworopwor kaselel ehu?
12 Siohwa ketikiohngehr emen emen sapwellime ladu lelepek kan koapworopwor kaselel ehu. E malipedo ekei en mour nanleng. Ong sapwellime sounkadehde kan mwohn ni mwein Kristian kan, Siohwa ketikihda koapworopwor en mour soutuk pohn sampah. Karasepe ehu, Eipraam pwoson kaiasadao oh awiawih “kahnimw me poahson poatopoat”—Wehin nanleng me pahnangih e pahn kaiasadahng mour sampah. (Ipru 11:10, 17-19) Ni ahnsoun imwi wet, Koht kin ketikihong aramas rar kan koapworopwor en mour soutuk pohn sampah nan paradais. (Luk 23:43; Sohn 17:3) Ni mehlel, irail ko koaros me Siohwa ketikihong soahngen koapworopwor kaselel wet anahne uhdahn kasalehda kalahnganki met.
13. Iaduwen ngehn sarawi en Koht kin doadoahk pohn sapwellime aramas?
13 Siohwa ketikihong sapwellime aramas kan sapwellime ngehn sarawi nin duwen kisakis ehu. Kristian kan me ahneki koapworopwor en mour nanleng kin keikihdi ngehn sarawi. (1 Sohn 2:20; 5:1-4, 18) Oh, laduhn Koht kan me ahneki koapworopwor en mour sampah kin ale sawas oh kaweid sang rehn ngehno. Nanpwungarail iei Moses, me ngehnin Siohwa kin ieiang, duwehte ohl 70 ko me idihdda pwehn sewese ih. (Nempe 11:24, 25) Pahn mwekid en ngehn sarawi, Pesalel kin papah nin duwen emen tohndoadoahk saman me pid impwal sarawi en Israel. (Eksodus 31:1-11) Ngehnin Koht kin doadoahk pohn Kidion, Sepda, Samson, Depit, Elaisa, Elisa, oh mehteikan. Mendahki aramas en mahs pwukat sohte pahn wisikdohng nan lingan en nanleng, ngehn sarawi kin kaweid oh sewese irail, duwehte me kin wiawihong nein Sises sihpw teikan rahnwet. Eri, ihme, en ngehn sarawi kin kamwekid kitail sohte kin wehwehki me kitail ahneki koapworopwor en mour nanleng. Ahpw mendahki met, ngehnin Siohwa kin ketikihda kaweid, oh sewese kitail en kalohk oh kapwaiada pwukao teikan me Koht ketikihong kitail, oh e kin pil ketikihong kitail kehl me siklasang kehl koaros, oh kapwarehda loaletail ah wah kan en limpoak, peren, popohl, kanengamah, kadek, kamwahu, pwoson, opampap, oh liksang me suwed. (Sohn 16:13; Wiewia 1:8; 2 Korint 4:7-10; Kalesia 5:22, 23) Kitail soh pahn kalahnganki kisakis sapan wet sang rehn Koht?
14. Iaduwen atail paikihda sapwellimen Koht kisakis en loalokong oh erpit?
14 Loalokong oh erpit iei kisakis kei sang rehn Koht me kitail en kalahnganki, mendahki ma atail koapworopwor iei nanleng de nan sampah. Loalokong pwung en Siohwa kin sewese kitail en “kak pilada dahme keieu mwahu” oh “mour nin duwen me Kauno [Siohwa] kin ketin kupwurki.” (Pilipai 1:9-11; Kolose 1:9, 10) Loalokong en Koht kin wia perepe ehu oh kaweidpen mour. (Lepin Padahkl 4:5-7; Eklesiasdes 7:12) Loalokng pwung oh erpit kin poahsoanda pohn Mahsan en Koht, oh me keidi malaulau kan me wie momourte kin keieu perenki dahme e kin koasoiahki arail koapworopwor en nanleng. Ahpw, limpoak ong Mahsan en Koht oh wehwehkihla mwahu audepe kan sohte kin wia mehn kadehde me met iei elen sapwellimen Koht mehn kadehde me kitail ahneki koapworopwor en mour nanleng. Ohl akan me duwehte Moses oh Daniel kin pil ntingihda ekei pwuhk en Paipel kan, ahpw re pahn kaiasadahng mour pohn sampah. Mendahki ma atail koapworopwor iei en mour nanleng de mour nan sampah, kitail koaros kin ale mwengehn ngehn sang rehn sapwellimen Siohwa “ladu lelepek oh loalokong” me e kin ketin kupwurki. (Madiu 24:45-47) Ia uwen kitail koaros kin kalahnganki loalokong me kitail alehda!
15. Ia ehu sapwellimen Koht kisakis me keieu laud, oh iaduwen komw kin kilangwohng met?
15 Ehu kisakis en Koht me keiou lapalahpie iei koasoandi limpoak en meirong tomw en Sises, me kapaikitailda mendahki ma atail koapworopwor iei en mour nanleng de nan sampah. Koht poakohng tohnsampah “me e ketikihdohki sapwellime Iehros, pwe mehmen me kin pwosonla ih en dehr salongala, a en ahneki mour soutuk.” (Sohn 3:16) Oh limpoak en Sises kamwekidada ih “en tounmeteikihla moure, pwe me ngeder en maiauda.” (Madiu 20:28) Nin duwen me wahnpoaron Sohn kawehwehda, Sises Krais “tomwkiher dipatail kan [dipen me keidi kan], ahpw kaidehn dipatailte, pwe pil dipen aramas koaros.” (1 Sohn 2:1, 2) Ihme karehda, kitail koaros en uhdahn kalahnganki koasoandi limpoak wet me kohda ong komour pwehn kak mour soutuk.b
Komw Pahn Iang Mih Wasao?
16. Kasarawi en wiewia kesempwal dahieu me pahn wiawi mwurin kihrlahn ketipino ni April 11, 1998, oh ihs me pahn iang towehda?
16 Kalahnganki tomwo me Koht ketikihda ki sapwellime Ohlo pahn kawekid kitail en iang mih nan Kingdom Hall oh wasa teikan me Sounkadehde kan en Siohwa pahn pokonpene ie mwurin kihrlahn ketipino ni April 11, 1998, pwehn katamanda matalahn Krais. Ni ahnsou me e tepin wia kasarawi wet rehn sapwellime wahnpoaron lelepek kan ni kaimwseklahn ah mour pohn sampah, Sises mahsanih: “Kumwail wia met ong ni katamanpei.” (Luk 22:19, 20; Madiu 26:26-30) Luhwen me keidi malaulau kan me momourte pahn tungoale pilawa soh mweto me kin wehwehki paliwar unsek en Sises oh nim wain weitahtao me kin wehwehki ntahn Sises me kapwilpwildi ni meirongo. Kristian kante me pwekipwekihda ngehn me pahn tungoale pilawao oh nim waino pwehki irail kelepw me mih nan inou kapwo oh nan inoun Wehio oh irail pil ahneki mehn kadehde mehlel sang rehn ngehn sarawi en Koht me arail koapworopwor iei en mour nanleng. Me rar teikan pahn iang mih wasao pwehn iang kawahuwih, irail kan me kalahnganki limpoak me Siohwa oh Krais kasalehda me pid meirong en Sises me karehda mour soutuk en kak mie.—Rom 6:23.
17. Dahme kitail anahne tamataman me pid keieki ngehn?
17 Padahk kan en mahs, oh pepehm kehlail me kin kohsang mehlahn kompoakepahn emen, oh kahpwal akan me kin lelohng atail mour nan ahnsouwet, de pepehm me emen alehda kapai tohrohr kei sang rehn Siohwa ele kak karehong ekei en sapwungala oh lemeleme me irail pahn mour nanleng. Ahpw kitail koaros en tamataman me Pwuhk Sarawi sohte kin kehkehlikiong kitail en tungoale pilawa oh nim wain en Katamano pwehn kasalehda atail kalahnganki meirong tomw en Krais. Pil ehu, keikihdi ngehn “kin poahsoanda pohn kaidehn meno me men ale de pohn meno me aleiehr, ahpw e kin poahsoanda pohn Koht,” Meno me pwekida Sises nin duwen seri men ni pali ngehn oh kahredohng seri teikante 144,000 nan lingan.—Rom 9:16; Aiseia 64:8.
18. Ong pali moron en irail ko me kin papah Siohwa rahnwet, kapai dah kei mihmi mwowe?
18 Mour soutuk nan paradais nin sampah iei koapworopwor me Koht ketikihda ong pali moaron en aramas kan me kin papah Siohwa ni imwin rahn pwukat. (2 Timoty 3:1-5) Ni ahnsou keren, re pahn paikihda paradais kaselel wet. Soupeidi kan eri pahn apwalihala wiewia kan nan sampah pahn kaundahn nanleng. (Melkahka 45:16) Irair meleilei kan pahn miehla nin doken tohnsampah pahn peikiong kosonned kan en Koht oh sukuhl laud duwen elen Siohwa kan. (Aiseia 9:6, 7; Kaudial 20:12) Doadoahk tohto pahn mie ong kokou ihmw oh apwalih sampah. (Aiseia 65:17-25) Oh medewehla duwen kaperen en peneinei kan ahr pahn tuhpene ni ahnsou me arail peneinei kan me mehla pahn pwurehng kaiasadahng mour! (Sohn 5:28, 29) Mwurin kaimwseklahn kasongosong me pahn wiawi, me suwed kan koaros pahn kasorala. (Kaudial 20:7-10) Mwuri ong ahnsou kohkohlahte, sampah pahn dirkihla aramas unsek kan me pahn ‘maiaudahsang mouren liduwih mehla, oh pahn iang sapwellimen Koht seri kan nan arail saledek lingan.’
[Nting tikitik kan me mi pah]
a Kilang Insight on the Scriptures, Volume 1, pali 225-6.
b Kilang The Watchtower, March 15, 1991, pali 19-22.
Iaduwen Komw Pahn Sapeng?
◻ Ia wehwehn en “ale pihl sapan en mour”?
◻ Mendahki iawasa atail koapworopwor, ma en mour nanleng de nan sampah, karepe dah kei kitail en kalahnganki ong Koht?
◻ Kataman dahieu me kin wiawi pak ehu nan ehu ehu sounpar me kitail anahne iang towehda?
◻ Ong pali moron en sapwellimen Siohwa aramas kan, dahme ahnsou kohkohdo kin kolokol?
[Kilel nan pali 26]
Aramas rar kan kin ‘ale pihl sapan en mour.’ Komw iang kisehn irail pwukat?