Ngoangki Kalohki Rongamwahu

“Kumwail pwerisekiong amwail doadoahk, oh dehr pohnkahke. Kumwail poadidiong papah Siohwa sang nan kapehdamwail unsek.”​—ROM 12:11.

1, 2. Soangen ngehn dahieu me Kristian akan kin nantihong en kolokol nin duwen sounkalohk kan en Rongamwahu?

OHL pwulopwul men kasikasik eh doadoahk kapwo. Ni keieun rahn me e pahn tepida doadoahk, e kin awiawih kaweid kan me eh kaun pahn kihong ih. E kasikasik dahme e pahn keieu wia oh e pahn ngoangki doadoahko. E men wia uwen me e kak ong doadoahko.

² Duwehte Kristian akan, kitail kak kilangwong pein kitail nin duwen tohndoadoahk kapw akan. Pwehki atail kopworopwor en mour soutuk, kitail kak nda me kitail ahpwtehn tepida doadoahk ong Siohwa. Sounkapikpatail kin kupwurki kitail en wia doadoahk kan me pahn kahrehong kitail en soupisek ni ahnsou kohkohlahte. Ahpw, doadoahk keieu me kitail aleier iei doadoahk en kalohki Rongamwahu en Wehio. (1 Deselonika 2:4) Ia atail pepehm ong pwukoa wet me kohsang rehn Koht? Duwehte ohl pwulopwulo, kitail men kapwaiada atail pwukoa ni uwen me kitail kak, ni peren oh ngoang!

3. Dahme kitail anahne wia pwe atail doadoahk en kalohki rongamwahu en pweida?

³ Ni mehlel e sohte mengei en kolokolete madamadau en pweida. Likin atail doadoahk en kalohk, mie pwukoa tohto teikan me kitail anahne wia, oh ekei pwukoa kan kin kahrehong kitail en pwangada ni paliwar oh ni atail madamadau kan. Pali laud en ahnsou, kitail kin wia atail pwukoa teikan oh pil iang doadoahk en kalohk. Ahpw, e kak wia apwal ehu. (Mark 8:34) Sises kasansalehda me atail doadoahk nin duwen Kristian akan pahn kak pweida ma kitail pahn nantihong wia doadoahk wet.​—Luk 13:24.

4. Iaduwen pwunod akan en ehu ehu rahn kin doahke atail madamadau kan ni mehkan me pid pali ngehn?

⁴ Pwehki mie soangen doadoahk tohto me kitail anahne wia, e mengei en toutouki wiewia pwukat. “Pwunod kan en sampah wet” pahn kak kaluwetala atail ngoang oh kalahngan ong doadoahk kan en Koht. (Luk 21:34, 35; Mark 4:18, 19) Pwehki kitail aramas soh-unsek akan, ele mwein atail limpoak ‘sohte duwehte atail limpoak en mahso.’ (Kaudiahl 2:1-4) Atail kin papah Siohwa ekei pak pil pahn kak wiahla mehkot me kitail kin wiewia ahpw sohla wehwe mwahu ong kitail. Iaduwen Paipel kin kangoange kitail en kolokolete atail ngoangki doadoahk en kalohk?

Duwehte “Kisiniei me Lullul” Nan Kapehditail kan

5, 6. Iaduwen wahnpoaron Pohl kilangwong eh pwais en doadoahk en kalohk?

⁵ Doadoahk me Siohwa ketikihong kitail en wia iei me inenen kesempwal oh sohte konehng kitail en mwamwahliki. Wahnpoaron Pohl kin kilangwong doadoahk en kalohki rongamwahu nin duwen pwais kaselel ehu, oh e kin kilangwong pein ih nin duwen emen me sohte warong en ahneki pwukoah kesempwal wet. E mahsanih: “Ngehi me keieu tikitik rehn sapwellimen Koht Kristian kan, Koht ahpw ketikihong ie kalahngan wet, iei kalahngan en lohkihong mehn liki kan Rongamwahu duwen kapai lapalap kan en Krais me sohte kak nekila, kalahngan en kehsehki aramas koaros duwen kupwur rir en Koht me pahn pweida oh dehdehda ehu ahnsou. Koht me ketin wiahda mehkoaros, ketin nekinekidte kupwur rir ahnsou reirei.”​—Episos 3:8, 9.

⁶ Madamadau en Pohl me pid duwen eh doadoahk en kalohk kin wia mehn kahlemeng mwahu ong kitail. Nan sapwellime kisinlikou ong mehn Rom kan, e mahsanih met: “I pil inengieng lohki Rongamwahu.” E sohte nameneki Rongamwahu. (Rom 1:15, 16) E kin ahneki madamadau pwung ehu oh inengieng en kapwaiada eh doadoahk en kalohk.

7. Nan sapwellime kisinlikou ong mehn Rom akan, dahme Pohl kalekekin irail?

⁷ Wahnpoaron Pohl pohnese duwen ia uwen kesempwal emen anahne en nantihong kolokolete irairen ngoang ong doadoahk wet, eri e kaweidkin Kristian akan nan Rom: “Kumwail pwerisekiong amwail doadoahk, oh dehr pohnkahke. Kumwail poadidiong papah Kauno sang nan kapehdamwail unsek.” (Rom 12:11) Lepin lokaia “pohnkahke” ni lokaiahn Krihk kin wehwehki “soukautih.” Mwein kitail sohte kin kohkohseli mwahl nan atail doadoahk en kalohk, ahpw, kitail koaros anahne en tehk kanahieng ma kitail kin pehm me pein kitail kin soukautihla ni pali ngehn, oh kapwungala atail madamadau kan.​—Lepin Padahk 22:3.

8. (a) Dahme kin duwehte “kisiniei me lullul” nan kapehd en Seremaia, oh pwekida? (b) Dahme kitail kak sukuhlkisang dahme Seremaia lelohng?

⁸ Sapwellimen Koht ngehn sarawi pil kak sewese kitail ni ahnsou me kitail kin nsensuwedla. Karasepe ieu, ahnsou ehu soukohp Seremaia nsensuwedla, oh e tepida medemedewe en kesehla eh doadoahk en kokohp. E pil koasoia met duwen Siohwa: “I solahr pahn tamanda Kauno, oh I solahr pahn kokohp ni mware.” Met kin kadehde me Seremaia inenen luwet ni pali ngehn? Soh. Ahpw, pwehki Seremaia me kehlail ni pali ngehn, oh e limpoak ong Siohwa oh ngoang ong padahk mehlel pil kehlail, eri, met kin kamwekid ih en doula wia e doadoahk en kokohp. E kawehwehda: “Eri, iei ahnsou me sapwellimomwi mahsen kin rasehng kisiniei me lullul nan kapehdi, oh kin ngkengken nan tih kat en paliwereiet. I kin nantihong kolediong loalei ahpw I kin sohla kakohng kolokol loalei.” (Seremaia 20:9) Mehlel, sapwellimen Koht ladu lelepek kan kin nsensuwed ekei ahnsou. Ahpw, ni ahnsou me re kapakap ong Siohwa, e kin mwahngih dahme mih nan mongiongirail kan oh e kin ketikihong irail ngehn sarawi, ma duwehte Seremaia, re kin kolokolete sapwellime mahsen nan mohngiongirail kan.​—Luk 11:9-13; Wiewia 15:8.

“Kumwail Dehr Kakundi Kisiniei en Ngehn Sarawi”

9. Dahme pahn kak kerempwa doadoahk en ngehn sarawi rehtail?

⁹ Wahnpoaron Pohl kaweidkin mehn Deselonika kan: “Kumwail dehr kakundi kisiniei en Ngehn Sarawi rehmwail.” (1 Deselonika 5:19) Ei, wiewia kan oh madamadau kan me kin uhwong sapwellimen Koht koasoandi kan pahn kakete kerempwa doadoahk en ngehn sarawi rehtail. (Episos 4:30) Kristian akan nan rahnpwukat kin ahneki pwukoa en kalohki rongamwahu. Kitail kin kesempwaliki pwais wet. E sohte wia mehkot kapwuriamwei ong kitail me irail akan me kin sehse Koht kin mwamwahliki atail doadoahk en kalohk. Ahpw ni ahnsou me emen Kristian pahn nseneki soikala eh doadoahk en kalohk, met pahn kak imwikihla kakundi kisiniei en Ngehn Sarawi reh.

10. (a) Iaduwen atail kin kilangwong madamadau en aramas teikan pahn kak kamwekid atail pepehm akan? (b) Madamadau ileile dahieu me kin pid atail doadoahk en kalohk me sansalda nan pwuhken 2 Korint 2:17?

¹⁰ Ekei aramas likin mwomwohdisohn Kristian mwein pahn kilangwong atail doadoahk en kalohk nin duwen me kitail kin ihte kihseli pwuhk kan. Mehteikan mwein kin ahneki madamadau sapwung me kitail kin kohla ihmw lel ihmw pwehki kitail men ale sawas en mwohni kan. Ma kitail kin mweidong madamadau sapwung pwukat en kaluwetala kitail, met pahn kak kahrehong pein atail doadoahk en sohte pweida. Menlau dehr mweidong soangen madamadau pwukat en kaluwetala kitail, ahpw kitail en kilangwong atail doadoahk en kalohk nin duwen me Siohwa oh Sises kin kilangwong doadoahk wet. Wahnpoaron Pohl koasoia duwen madamadau ileile wet: “Pwe kiht, se sohte duwehte aramas tohto, me kin doadoahngki mahsen en Koht duwehte dipwisou pweitikitik me re kin netikihla; pwe at padahk kin pwilsang rehn Koht, me ketin poaroneikitodo. Se kin kapahrek ni mehlel mwohn silangi, duwen ladun Krais kei.”​—2 Korint 2:17.

11. Dahme sewese tepin Kristian akan en kolokolete arail ngoang mendahki kalokolok, oh iaduwen ahr mehn kahlemeng mwahu kan pahn kak sewese kitail?

¹¹ Mwurin matalahn Sises, sapwellime tohnpadahk kan nan Serusalem kin lelohng kalokolok kan erein ahnsou ehu. Aramas akan kamasepwehki irail oh padahkihong irail en uhdi sang ahr doadoahk en kalohk. Ahpw, Paipel mahsanih me re “ahpw direkihla ngehn sarawi. Re ahpw tapihada padapadahngkiseli mahsen en Koht ni eimah mehlel.” (Wiewia 4:17, 21, 31) Dahme Pohl mahsanihong Timoty sounpar kei mwuri kin kasansalehda duwen madamadau en pweida me Kristian akan anahne kolokol. Pohl mahsanih: “Pwe ngehn sarawi me Koht kin ketikihong kitail sohte kin kahrehiong kitail masak, ahpw sapwellime ngehno kin ketin audehkinkitailda manaman, limpoak, oh kin sewese kitail en kakaun atail ineng kan. Eri, ke dehr namenengki omw kadekadehde atail Kauno, de pil namenengkin ie nan ei mi nan imweteng pwehki Krais. Ahpw ale pwaisomw ni lokolongki Rongamwahu, pwe Koht me pahn ketikihong uhk omw kehlail ni lokolok wet.”​—2 Timoty 1:7, 8.

Dahme Kitail Anahne Wiaiong Mehn Mpatail kan?

12. Ia kahrepe keieu kesempwal kitail kin kalohki rongamwahu?

¹² Ma kitail men ahneki madamadau pwung ong atail doadoahk en kalohk, kitail anahne ahneki kahrepe pwung en iang wia doadoahk wet. Dahme kahrehda kitail kin iang doadoahk en kalohk? Mahsen kan sounmelkahkao kin kawehwehda duwen kahrepe keieu kesempwal: “Sapwellimomwi aramas akan pahn kasapahlkalahngan ong komwi [Siohwa]. Re pahn koasoia duwen lingan en sapwellimomi wehi, oh pil duwen sapwellimomwi manaman, pwe aramas koaros en dehdehkihla duwen wiepen nin limomwi manaman akan oh pil duwen roson lingan en sapwellimomwi wehi.” (Melkahka 145:10-12) Ei, kitail kin kalohk pwen kapinga Siohwa ong wehi pokon oh kawahuwih mware mwohn aramas koaros. Mendahki aramas malaulau kin perenki rong, atail kin lohkiseli rong en komour ni lelepek kin wahdong Siohwa kaping.

13. Dahme kin kamwekid kitail en padahkiong aramas teikan duwen koapworopwor en komourala?

¹³ Kitail pil kin kalohkong aramas teikan pwehki limpoak oh kitail sohte men pwukoahki mehlahn aramas. (Esekiel 33:8; Mark 6:34) Mahsen en wahnpoaron Pohl kin pid met ni ahnsou me e koasoiong aramas akan me mih likin mwomwohdiso en Kristian: “Pwehki mie ei pwukoa ong mehn Krihk kan oh pil Barbarian kan, ong me marainlahr oh pil ong me rotorot akan, ong me loalokong oh me lampwon kan.” (Rom 1:14) Pohl kin ahneki madamadau me e anahne en lohkiseli rongamwahu ong aramas akan, pwe kupwuren Koht iei me “aramas koaros en ale komourparail.” (1 Timoty 2:4) Rahnwet, kitail pil kin kasalehda limpoak wet oh ahneki pepehm me kitail kin pwukoahki mehn mpatail kan. Sapwellimen Siohwa limpoak ong aramas akan me kamwekid ih en kadarodohng sampah sapwellime Ohl en matkinirailla. (Sohn 3:16) Met iei tohnmetei laud ehu. Kitail kin kahlemengih sapwellimen Siohwa limpoak ni ahnsou me kitail kin isaneki ahnsou mwahu oh nantihong padahkiong mehteikan duwen rongamwahu en komour me kin poahsoanda pohn meirong en Sises.

14. Iaduwen Paipel kin kawehwehda duwen sampah me mih likin mwomwohdiso en Kristian?

¹⁴ Sounkadehdehn Siohwa kan kin kilangwong aramas akan me mwein ehu rahn re pahn kak iangala kisehn pirien en Kristian. Kitail anahne kalohk ni eimah, ahpw kaidehn akamai ong aramas akan. Ni mehlel, Paipel kin doadoahngki lepin lokaia kehlail kan ni ahnsou me e kin mahsanih ni oaralap duwen sampah. Ni ahnsou me Pohl kin koasoia duwen “loalokong en sampah wet” oh “ineng suwed en sampah,” lepin lokaia wet “sampah” kin kadoadoahkong ni ahl me sohte mwahu. (1 Korint 3:19; Taitus 2:12) Pohl pil kin katamankin Kristian akan nan Episos me mahs re kin weweidki “ahl suwed en sampah wet” oh ni ahnsowo re “mehla” ni pali ngehn. (Episos 2:1-3) Koasoi pwukat kin pahrekiong mahsen en wahnpoaron Sohn: “Sampah unsek mi pahn manaman en Me Suwedo.”​—1 Sohn 5:19.

15. Dahme kitail sohte pahn wiaiong irail akan me mih likin mwomwohdiso en Kristian, oh pwekida?

¹⁵ Tamanda, wehwehn sampah nan iren Paipel pwukat kin wehwehki aramas koaros me kin imwintihti ong Koht, kaidehn emenemen tohnsampah kan. Kristian akan en dehr kin pein lemehda en kadeik aramas akan duwen ma aramas akan pahn mwekidki doadoahk en kalohk de soh. Sohte arail pwung en nda me aramas pwukat iei pwihn en kuht akan. Kaidehn kitail me pahn nda dahme pahn wiawi ni ahnsou me Sises pahn ketido en katohrohrpeseng “sihpw kan” sang “kuht kan.” (Madiu 25:31-46) Sises iei sounkopwung idihddao; kaidehn kitail. Pwe, kitail kin kilang me mie ekei aramas me kin iang tiahk suwed ahpw ni ahnsou me re kin rong duwen mahsen en Paipel, re kawikihla ahr mour, oh wiahla Kristian me kin mour mwakelekel kan. Eri, mendahki kitail sohte pahn werekiong ekei aramas pwukat, kitail sohte pahn pweiek sang en koasoiaiong irail duwen koapworopwor en Wehio ni ahnsou me konehng. Pwuhk Sarawi kin kasalehda me ekei aramas me saikinte pwosonla ahpw, re kak wiahla aramas me “konehng en ale mour soutuk.” Mwuhr re kin wiahla aramas pwoson. (Wiewia 13:48) Kitail sehse ihs irail me konehng en ale mour soutuk lao lel ni ahnsou me kitail kalohk ong irail​—mwein pak tohto. Ni atail pahn medemedewe duwen met, atail wiewia ong irail kan me saikinte ale rong en komour en “kadek” oh “wahu,” koapworopworki me ekei rehrail pahn mwekidki rong en komour.​—2 Timoty 2:25; 1 Piter 3:15.

16. Ia ehu kahrepe kitail men “koahiekla en padapadahk”?

¹⁶ Nin duwen sounpadahk kan me kin nannanti en koahiekla, met pahn sewese kalaudehla atail ngoang en lohkiseli rongamwahu. Karasepe ieu: Mwadong kaperen ehu mwein pahn wia mehkot kapwang ong emen me sehse mwadong. Ahpw ong emen me koahiek nan mwadong wet, e kin inenen perenkihda. Duwehte irail Kristian akan me kin “koahiek en padahk,” ahr kin perenkihda doadoahk en kalohk pahn lalaudla. (2 Timoty 4:2, New World Translation; Taitus 1:9) Pohl kaweidih Timoty: “Wia uwen omw kak mwohn silangin Koht, pwe en ketin pwungkin uhk, nin duwen soundoadoahk men me sohte kin namenengki eh doadoahk, me kin padahkihong aramas akan mahsen en Koht ni mehlel.” (2 Timoty 2:15) Iaduwen kitail kak koahiekla ni atail kin padahk?

17. Iaduwen kitail kak “ngoangkihte” loalokong en Paipel, oh iaduwen kitail kak paiekihda loalokong wet nan atail doadoahk en kalohk?

¹⁷ Ehu ahl kitail kak wia met iei en kalaudehla atail kin esehla loalokong pwung. Wahnpoaron Piter kangoange kitail: “Kumwail duwehla seri pwelel kan, me kin ngoangkihte kang pilen dihdi mehlel en pali ngehn pwe kumwail en keirda oh mourkihla.” (1 Piter 2:2) Seri pwelel men me roson kin ngoangkihte kang pilen dihdi. Ahpw, Kristian men mwein anahne “ngoangkihte” kalaudehla eh loalokong duwen Paipel. Met kak wiawi ma e pahn koasonehdi mwahu eh ahnsoun onop oh wadawad. (Lepin Padahk 2:1-6) Ma kitail men wiahla sounpadahk koahiek kan en Mahsen en Koht, e kesempwal kitail en nannanti oh kaiahne pein kitail, ahpw e pahn imwikihla kapai tohto. Peren me kin kohsang kasawihada Mahsen en Koht pahn sewese kitail en ngoangkihte ehukihong mehteikan dahme kitail sukuhliki.

18. Iaduwen mihding en Kristian kak sewese kitail en ni koahiek oh pwung, doadoahngki mahsen en padahk mehlel?

¹⁸ Mihding en Kristian akan pil kin sewese kitail en koahiekla ni atail kin doadoahngki Mahsen en Koht. Ni ahnsou me wadawad en Paipel kin wiawi nan kahpahrek ong wehi pokon oh koasoi duwen iren Paipel kan kin wiawi, kitail pil anahne en idawehn met nan pein neitail Paipel kan. Elen loalokong iei me kitail en rong kanahieng duwen padahk kan me kin wiawi nan mihding kan, pil padahk kan me kin pid duwen atail doadoahk en kalohk. Kitail en dehr mwamwahliki kesempwalpen kamwomwada kan, mwein kitail kin mweidong mehkot en kerempwa atail madamadau kan. Kaiahne pein atail madamadau kan oh nantihong en rong kanahieng me anahn. (1 Timoty 4:16) Mihding en Kristian akan kin kakehlaka atail pwoson, sewese kitail en ngoangkihte Mahsen en Koht, oh kaiahne kitail en ngoangkihte lohkihseli rongamwahu.

Kitail Kak Likih Sapwellimen Siohwa Sawas

19. Dahme kahrehda kaukaule iang doadoahk en kalohk wia mehkot kesempwal ehu?

¹⁹ Kristian akan me “linglingalingki ngehno” oh kin ngoangkihte kalohki Rongamwahu kin nantihong en iang doadoahk en kalohk kaukaule. (Episos 5:15, 16) Ni mehlel, irairen aramas akan pahn wekpeseng, oh arail ahnsou en iang doadoahk en komourala sohte pahn duwepenehte. (Kalesia 6:4, 5) Ahpw, kesempwal sang ia uwen tohtohn awa kan me kitail kin wiahda nan doadoahk en kalohk, iei pak depe kitail kin koasoiong aramas teikan duwen atail koapworopwor. (2 Timoty 4:1, 2) Kitail pahn kalahnganki kesempwalpen doadoahk wet ma kitail kin kalapw iang. (Rom 10:14, 15) Atail limpoak ong mehteikan pahn kekeirada ni ahnsou me kitail kin kalap koasoiaiong aramas mehlel kan me kin weiweirek oh sohte ahr koapworopwor.​—Esekiel 9:4; Rom 8:22.

20, 21. (a) Mehnia doadoahk me mih mwotail? (b) Iaduwen Siohwa kin utungada atail wiewia kan?

²⁰ Siohwa ketikihong kitail likilik en wahseli Rongamwahu. Doadoahk wet kin wia kehkehlik me keieu kohwong kitail oh kitail kin doadoahk nin duwen sapwellime “tohndoadoahk kan.” (1 Korint 3:6-9) Kitail kin ngoangki kapwaiada pwukoa me kohsang rehn Koht ni mour unsek, ni uwen me kitail kakong. (Mark 12:30; Rom 12:1) Mie irail tohto me konehng ale mour soutuk nin sampah wet me kin rapahki padahk mehlel. Mie doadoahk tohto kitail anahne wia, ahpw kitail kak likih me Siohwa pahn ketin sewese kitail ni atail pahn kapwaiada atail pwukoa koaros nan atail doadoahk en kalohk.​—2 Timoty 4:5.

²¹ Siohwa kin ketikihong kitail sapwellime ngehn sarawi oh e ketikihong kitail “kedlahs en ngehn sarawi,” iei mahsen en Koht. Ki sapwellime sawas kitail kak ni “eimah oh kasalehda sapwellime kupwur rir en nan rongamwahu.” (Episos 6:17-20) Met en pil pweida rehtail duwen dahme wahnpoaron Pohl ntingwong Kristian akan nan Deselonika: “Pwe se kalohkiwohngkumwailehr Rongamwahuwo, kaidehn ni lokaiahte, ahpw ni manaman en ni ngehn sarawi, oh pil ni at kamehlele unsek en me mehlelo.” (1 Deselonika 1:5) Ei, kitail en kalohki Rongamwahu en Wehio ni ngoang!

Kousapahl Mwotomwot Ehu

• Pwehki pwunod kan en mour, dahme pahn kak wiawiong atail ngoang en wia doadoahk en kalohk?

• Ni ahl dahieu atail kin ngoangkihte kalohki Rongamwahu kin duwehte “kisiniei me lullul” nan kapehditail kan?

• Soangen madamadau dah kan kitail en liksang me kin pid duwen atail doadoahk en kalohk?

• Iaduwen kitail pahn kilangwong irail akan me sohte kin kamehlele atail padahk kan?

• Iaduwen Siohwa kin sewese kitail en kolokolete atail ngoang ong doadoahk en kalohk?

[Kilel nan Pali 19]

Kristian akan kin kahlemengih ngoang en Pohl oh Seremaia

[Kilel nan Pali 20]

Atail ngoangkihte doadoahk en kalohk kin mwekidki atail limpoak ong Koht oh mehn mpatail kan