Kapai kan en Wehio Kak Wia Ahmw
KRISTIAN Wahnpoaron Pohl kin samanih ekei lokaiahn sahpw laud nan eh mwehio. Ah kasukuhl pahrekiong sukuhl laud (university) en rahnwet. E kin paiekihda kamwahu kan koaros oh pwung kan koaros en towe mehlel en mehn Rom men. (Wiewia 21:37-40; 22:3, 28) Mehpwukat kak kahrehong ih en kepwehpwehla oh ndandla. Ahpw, e mahsanih: “Soahng pwukat koaros me I kin kak kesempwalki, met I mwamwahlkilahr, pwehki Krais. . . . I keselahr soahng koaros pwehki ih, I wiahki soahng koaros mehn lekdekla kei, pwe I en kak ale Krais.” (Pilipai 3:7, 8) Dahme kahrehda Pohl wiahki soangen lokaia wet?
Mahso e adaneki Sohl en Tarsus oh nin duwen emen me kin kaloke irail ko me “kin iang Ahlo,” Pohl pwosonla mwurin e kilangada kasansal en Sises me kaiasadahr oh linganlahr. (Wiewia 9:1-19) Ong Pohl, dahme wiawi ong ih pohn ahlo me kohkohlahng Damaskus kin kadehdehda ni soh peikidpe me Sises iei Mesaiao, de Krais, me inoupe wiawier, kaun en Wehi inoudahro ong ahnsou kohkohdo. E pil wekidala laud mour en Pohl, nin duwen me mahsen kehlail en Pohl kasalehda mwowe. Met wehwehki me, sang ni ah mohngiong mehlel, Pohl koluhla.—Kalesia 1:13-16.
Nan Paipel, lepin lokaia “koluhla” kin kalap kawehwe sang lepin lokaiahn Krihk me wehwehki “dehdehki mehkot mwurin mehkot wiawi” me weksang “dehdehki mehkot mwohn mehkot pahn wiawi.” Ihme kahrehda, koluhla kin pidada wekidala en emen lamalam, irair de kahrepe e pahn wia mehkot, oh met pil wehwehki e men soikala eh mour en mahs me e wehwehki me sohte mwahu. (Wiewia 3:19; Kaudiahl 2:5) Ong Pohl, e sohte mweidohng dahme wiawi nan ahl me kohlahng Damaskus en wiahte mehkot me kin kamwekidada ah pepehm kan. Ong ih, wiewia wet mwomwen kapirada ih ong ire mehlelo me ah mour en mahso, me kin pohnsehsehla Krais, sohte katepe. E pil wehwehkihla me, pwehn kak paiekihda loalokong kapw duwen Krais me e ahpwtehn diarada, e anahne wia mehkot pwehn kapwungala eh mour.—Rom 2:4; Episos 4:24.
Wekidekla Ehu me Wahdo Kapai kan
Mwowe, en Pohl wehwehki duwen Koht kin keieu kohsang pelien kaudok en Parisi kan, me e wia emen towe. Arail padahk kan kin oarepene padahk oh tiahk en aramas. Pwehki lipilipil en pelien kaudok, en Pohl ngoang oh nannanti kan kin kaweid sapwungala. Mendahki e kin medemedewe me e kin papah Koht, ni mehlel, e kin peipei ong Koht.—Pilipai 3:5, 6.
Mwurin e alehdi loalokong pwung duwen Krais oh ah pwukoa nan kupwuren Koht, Pohl kak kilang me e anahne wiahda pilipil ehu: Ma e pahn wiahte emen Parisi oh pousehla paiekihda pwukoa ile kan oh ndand, de en wekidala ah elen mour oh tepiada wia dahme konehng en alehdi kupwuren Koht? E kaperen pwe Pohl wiahda pilipil pwung, pwe e mahsanih: “I sohte kin namenengki kalohki duwen Rongamwahuwo; pwe ih manaman en Koht me kin komourala koaros me kin pwoson, mehn Suhs mahs, oh pil mehn liki kan.” (Rom 1:16, New World Translation) Pohl wiahla emen sounkalohk ngoang en Rongamwahu en Krais oh Wehio.
Sounpahr tohto mwuri, Pohl padahkiong ienge Kristian kan: “Mehlel, riei ko, I sohte mwahn lemehiong me I alehdier kisakiso; ahpw soahngteieu me I kin wia: I kin manokehla dahme mi mwuri, oh wia uwen ei kak pwe I en lel dahme mi mwohi. Eri, I kin wenowohngete ni imwi pwe I en kak alehdi kisakiso, iei paeker en Koht sang rehn Krais Sises ong ni mouren powe.” (Pilipai 3:13, 14) Pohl paiekihda Rongamwahuwo pwehki e men kesehla soahng kan me kin kadohwanewei sang ih rehn Koht oh ki mohngiong unsek, e kin rapahki mehn akadei kan me kin pahrekiong kupwuren Koht.
Dahme Ke Pahn Wia?
Ele ke ahpwtehn rongada duwen Rongamwahu en Wehio. Koapworopwor wet en mour kohkohlahte nan paradais unsek kin kaperen ong uhk? E uhdahn pahn, pwehki kitail koaros ipwikihdi ineng en men mour oh paiekihda mour ni popohl oh meleilei. Paipel mahsanih me Koht ketin pwilikihdier “ineng en men mour soh imwi” nan mohngiongatail. (Eklesiasdes 3:11, NW) Eri, e konehng kitail en koapworopworki ahnsowo me aramas kak mour kohkohlahte ni popohl oh nsenamwahu. Oh met iei dahme Rongamwahu en Wehin Koht pahn wahdo.
Ahpw, pwe koapworopwor wet en mehlella, ke anahne kasawih oh rapahkihda dahme Rongamwahuwo kin pidada. Wahnpoaron Pohl kaweidki: “Kumwail kasalehong pein [kumwail] uwen mwahu oh unsek kupwuren Koht.” (Rom 12:2, NW) Ihme kahrehda, duwehte Pohl, mwurin ahmw alehda loalokong oh wehwe, ke anahne wiahda pilipil ehu.
Ni pali teio, ele miher ahmw kamehlel kan me pid omw mour en ahnsou kohkohdo. Tamataman me mwohn Sohl wiahla wahnpoaron Pohl, mie pein ah madamadau duwen kupwuren Koht. Ahpw, dahme ke soh kilangwohng irair wet ni lamalam en soh lipilipil oh dehr kasikasik ehu manaman sang rehn Koht? Idek pein rehmw peidek wet: ‘I uhdahn ese ia kupwuren Koht ong tohnsampah oh pil waren sampah? Ia mehn kadehde me I kak kihda pwehn utung ahi kamehlel kan? Ahi mehn kadehde kan kin pwung ong keseu sang Mahsen en Koht, Paipel?’ Sohte mehkot me ke kak katiasang ni omw pahn kasawih omw kaudok ni ahl wet. Ni mehlel, ke pahn men wia met pwehki Paipel kin kangoange kitail: “Kumwail kasawih mehkoaros: kumwail eri kolokol me mwahu kan.” (1 Deselonika 5:21) Pwehki kaidehn dahme Koht kupwurki iei me uhdahn kesempwal?—Sohn 17:3; 1 Timoty 2:3, 4.
Kaun en lamalam kan elel kin inoukihong kitail mour soutuk nan ahnsou kohkohdo. Ahpw, ma inou wet sohte kin poahsoanda pohn padahk kan en Paipel, e sohte pahn sewese kitail en alehdi kapai kan en Wehin Koht. Nan sapwellime Kapahrek en Pohn Dohl, Sises kaweidki: “Kaidehn aramas koaros me kin likwerih ie, ndinda, ‘Maing ei Kaun, Maing ei Kaun,’ me pahn pedolong nan Wehin Koht, pwe irail kan me kin kapwaiada kupwuren Semei me ketiket nanleng.”—Madiu 7:21.
Tehk duwen en Sises kasalehda duwen kesempwalpen wia kupwuren Seme me kin anahn ma emen men alehdi kapai kan en Wehin Koht. Pwe, ekei pak, dahme aramas me kin wia me aramas pahn lemeleme kin kaperenda Koht sohte kin wehwehki me Koht kin kupwurki soahng pwukat koaros. Ni mehlel, Sises pousehla oh mahsanih: “Ni Rahnen Kadeiko eh pahn leledo, me tohto pahn ndahng ie, ‘Maing at Kaun, Maing at Kaun! Se kohpadahr ni mwaromwi; ni mwaromwi se kausekihsang tepil kan, oh se wiadahr manaman tohto!’ A ngehi I ahpw pahn ndahng irail, ‘I sohte mwahn esei kumwail. Kumwail kohkohweisang ie, pwe I sehsei kumwail, kumwail me mouren tiahk suwed kan.’” (Madiu 7:22, 23) E sansal me: dahme keieu kesempwal iei me kitail en uhdahn tehkada ni mehlel me kitail wehwehki ni pwung dahkot uhdahn Wehin Koht oh wiahda dahme pwung pwehn kasalehda me kitail men mihmi pahnangin kaunda en Wehio.—Matthew 7:24, 25.
Mie Sawas kan me Kak Kohwong Kitail
Daulih sounpahr 100 samwa, Sounkadehdehn Siohwa kan kin kalohkiseli Rongamwahu en Wehin Koht. Sang ni pwuhk en sawaspen Paipel kan oh sang ni ewerail, re kin sewese aramas akan nan sampah pwon en loalokongkihla ni pwung dahkot Wehin Koht oh kapai dah kan me e pahn wahdo, oh dahme emen anahne wia pwehn alehdi kapai pwukat.
Se kangoangehkin uhk en rong kanahieng oh mwekidki rohngo me Sounkadehdehn Siohwa kan kin kalohkiseli. Ni omw pwungki oh peikiong Rongamwahuwo, ke kak alehdi kapai tohto kaidehn ongete ahnsou wet ahpw pil nan ahnsou kohkohdo ni ahnsou me Wehin Koht pahn kaunda sampah pwon.—1 Timoty 4:8.
Ken mwekidki oh peikiong Rongamwahuwo met, pwehki kapai kan en Wehio kerendohr!
[Kilel nan pali 7]
Sang ni sawaspen Paipel kan oh sang ni ewerail, Sounkadehdehn Siohwa kan kin kalohkiseli Wehin Koht