Dahme Kahrehda Kitail Anahne Onop Pwuhk Sarawi?
BILL, emen mwahnakapw me kin kadek mwadong, sukuhl laud oh itar nah mwohni. Ahpw, e sohte ahneki peren. Sohte kahrepen eh mour—nin duwen ah medemedewe—oh met kin kahrehong ih pwunod laud. Pwehki e men ese ia kahrepen aramas a memour sampah, e tepida kasakasawihseli soangen pelien lamalam tohto, ahpw e sohte diar dahme e raparapahki. Nan pahr 1991, e tuhwongada emen Sounkadehdehn Siohwa me kihong ih pwuhk ehu me kin koasoia dahme Paipel kaweidki duwen wehwehn atail mour. Kasukuhl en Paipel eri koasoandi ong Bill pwehn kak sukuhliki oaralapo oh pil oaralap teikan.
Bill katamando: “Se wiahier keieun onop, oh pwehki se kin kalap tehkpene iren Paipel kan, I esehier me iei met me I kin raparapahkio. Pasapeng kan me kohdahsang Paipel inenen kamwekid ie laud. Mwurin onopo, I dakehda werei sidohsa oh tangadahla nan nahna, ngehi pedoi sang loale, oh wer ngihl laud pwehi ahi peren. I peren pwehki I diarehr oh sukusukuhlikihier pasapengpen ahi peidek kan.”
Mehlel, kaidehn aramas koaros me diarada padahk mehlel en Paipel kin uhdahn werkihda arail peren. Ahpw, sukuhliki pasapeng kesempwal akan en mour kin wia pepehm kaperen ieu ong aramas tohto. Arail pepehm kin duwehte ahn ohl me mih nan sapwellimen Sises karasaras me diarada kohpwahn mwohni me seridiong nan mohso. Sises mahsanih: “Ih eri pereperen kohla netikihla mehkoaros me e ahneki oh pwurala pwainda sahpwo.”—Madiu 13:44.
Kih ong Mour me Mie Wehwe
Bill kin madamadau laudiki peidek kesempwal wet, Ia kahrepen atail mour? Aramas loalokong kan, semen en pelien lamalam kan, oh saintis akan nannanti en diarada wehwehn peidek wet erein pahr rar rar kei ahpw sohte diar. Pwuhk ngeder ntingda pwehn sapeng oh kawehwe ire wet. Arail doadoahk kan doadoahk mwahl oh me tohto rehrail nda me peidek wet sohte me kak sapeng. Ahpw, mie pasapeng pe. Edetehn pasapeng wet me laud, e sohte wia mehkot kapwonopwon. Pwuhk Sarawi kawehwehda met. Kih kesempwal ong mour ehu me peren oh mie wehwe iei met: Kitail uhdahn pahn ahneki ehupene pwung ong Siohwa, Sounkapikpatail oh Samatail Nanleng. Iaduwen atail kak lelohng irair wet?
Mie ahl riau ong karanih Koht me likamwete ira uhpene. Irail oko me kin wia met kin lemmwiki Ih oh limpoak ong Ih. Kitail en tehkpene iren Pwuhk Sarawi riau me kin utung mahsen wet. Mahsie, ohl loalokong Nanmwarki Solomon kasawih kanahieng aramas oh eri ntingihdi dahme e diarada nan Paipel pwuhken Eklesiasdes. Ni oaralap, e ntingihdi: “Mwurin mepwukat koaros, meteieu me I pahn nda: Lemmwiki Koht, oh kapwaiada sapwellime mahsen, pwehki ih kahrepe wet me aramas kepikipikihda.” (Eklesiasdes 12:13) Sounpahr 100 kei mwuri, ni peidek ah kohieng Sises mehnia kosonned me keieu laud nan Kosonned en Moses, Sises sapengki: “Ke uhdahn pahn poakohng Siohwa ahmw Koht ki mohngiong unsek oh ahmw mour unsek oh ahmw madamadau unsek.” (Madiu 22:37, New World Translation) Eri, e wia mehkot kasapwurupwur ong uhk me kitail en ahnekihpene koaros en lemmwiki Koht oh pil poakohng Ih? Kitail kasawih mahs kesempwalpen masak oh limpoak oh iaduwen ara kin doadoahkpene en wiahda irair en ehuiong Koht me kin kansenamwahu.
Ia Wehwehn Lemmwiki Koht
Lemmwiki Koht ni wahu kin kesempwal ma atail kaudok pahn pwung mwohn Koht. Paipel mahsanih: “Lemmwiki Siohwa iei tepin erpit.” (Melkahka 111:10, NW) Wahnpoaron Pohl ntingihdi: “Kitail en wonoweite oh ale kadek mwuledek, pwe iei me doadoahk sarawi ong Koht pahn pwungkihla iangahki pwongih ni wahu oh lemmwin, nin duwen me e pahn ketin kupwurperenki.” (Ipru 12:28) Ni ahlohte, tohnleng me pihr nan werengen lahng, me Sohn auramanihda tepkihda ah kalohki Rongamwahu mahsen pwukat: “Lemmwiki Koht oh kihong Ih wahu.”—Kaudiahl 14:6, 7.
Lemmwiki Koht inenen kesempwal ong wehwe mwahu en atail mour, oh e pahn weksang mehn wia kamasepwehk ieu. Kitail ele kin masepwehk ma aramas loallap kin kamasak kitail. Ahpw, lemmwiki Koht kin wehwehki wauneki Sounkapikpatail. E pil kin pidada soangen lahn me mwahu pwe kitail perki kansensuwedihala Koht pwehki Ih me Sounkopwung Keieu Lapalap oh Ileile nanleng oh sampah, oh E kin sapwellimaniki kehl oh manaman en kaloke irail akan me kin sapeikiong Ih.
Kitail Anahne Lemmwiki Koht oh Poakohng Ih
Ahpw, Siohwa sohte kupwurki aramas en papah Ih pwehki arail masak Ih. Siohwa Koht emen me keieu limpoak. Wahnpoaron Sohn mwekidki met oh eri ntingihdi: “Koht iei limpoak.” (1 Sohn 4:8) Siohwa Koht kin ehu ong aramas ki sapwellime limpoak oh e pil kupwurki aramas en pil kasapahl ni elen limpoak. Ahpw, iaduwen soangen limpoak wet a pahrekiong irair en lemmwiki Koht? Ni mehlel, soahng riau pwukat ira pahrekpene. Sounmelkahka ntingihdi: “Karanih Koht kin mih rehn irail oko me kin lemmwiki Ih.”—Melkahka 25:14.
Nna, song medewehla pepehm en wauneki me seri men ahneki ong pahpa men me kehlail oh ahneki erpit. Ni ahnsowohte ahn serio lamalam pahn mwekidki limpoak en eh pahpa. Serio pahn likih eh pahpa oh pahn kin ale kaweid reh, oh e koapworopworki me kaweido pahn imwikihla mehkot mwahu. Ni ahlohte, ma kitail poakohng oh lemmwiki Siohwa, kitail pahn peikiong sapwellime kaweid, oh met pahn wia kamwahu ong kitail. Tehk dahme Siohwa mahsanihki duwen mehn Israel: “Iamen re en kin waunekin ie oh kapwaiada ei kosonned akan ahnsou koaros, pwe irail oh kadaudokarail kan en kin nsenamwahu kohkohlahte!”—Deuderonomi 5:29.
Ei, lemmwiki Koht kin wahdo kaidehn selidi ahpw maiauda, kaidehn pahtou ahpw popohl. Soukohp Aiseia kokohp duwen Sises: “E kin perenki lemmwiki Siohwa.” (Aiseia 11:3, NW) Oh sounmelkahka ntingihdi: “Meid pai aramas me kin wauneki Kauno [“lemmwiki Siohwa,” NW] oh me kin alehki eh peren sang ni eh kin kapwaiada sapwellime kosonned akan.”—Melkahka 112:1.
E sansal mwahu me kitail sohte kak lemmwiki Koht de pil limpoak ong Ih ma kitail sohte ese Ih. Ihme kahrehda, sukuhliki Paipel inenen kesempwal. Soangen sukuhl wet pahn sewese kitail en wehwehkihla sapwellimen Koht irair akan oh kak perenki loalokong en idawehn sapwellime ahl. Ni atail kin kerendohng Koht, kitail pahn kin inengiengala wia kupwure oh kitail ahnekihla ngoangki kapwaiada sapwellime kosonned akan, pwehki atail ese me mehpwukat pahn wia kapai kei ong kitail.—1 Sohn 5:3.
E wia mehkot kaperen en ese me kitail kekeidwei pwung nan atail mour. Met iei me wiawihong Bill—me se koasoia nin tepin artikel wet. E koasoia: “Sangehr sounpahr 9, ni ahnsou me I wia tepin ahi onop Paipel, ahi ehuiong Siohwa wia kehlailla. Peren me I ahneki laudlahr oh wiahlahr elen mour kaperen ieu. Met ahnsou koaros I kin kilang me mour mehkot mwahu. Ahi rahn akan kin audaudki wiewia kan me mie katepe, kaidehn songesong en rapahki peren akan me sohte pahn imwila mwahu. Siohwa wiahlahr uhdahn Koht emen me mehlel ong ie, oh I ese me E kin ketin kupwurki ien nsenamwahu.”
Nan artikel en mwurin met, kitail pahn tehkpene iaduwen loalokong en Siohwa a kin wahdo peren oh kamwahu ong irail akan me kin doadoahngki loalokong wet nan arail mour.
[Blurb nan pali 5]
Karanih Koht Kin Wehwehki Me Kitail Pahn Poakohng Ih Oh Pil Lemmwiki Ih
[Kilel nan pali 6]
Sises kin perenki lemmwiki Siohwa