Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w02 3/1 pp. 22-26
  • Kitail En Ahneki Pwoson Duwehte Eipraam!

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Kitail En Ahneki Pwoson Duwehte Eipraam!
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2002
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Komour Sang Rehn Siohwa
  • Eipram Tohnmeteikihla Ah Pwung Pwehn Kolokol Meleilei
  • Arail Imwintihtio Tepida Pei Ong Irail
  • Eipraam Kin Wia Mehn Kahlemeng Mwahu En Pwoson
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2002
  • Siohwa Ketin Wekidala Eden Eipram oh Sarai​—Pwekida?
    Atail Mour en Kristian oh Kalohk—Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting—2020
  • Ke Kak Kalohk Wasa kan me Re kin Anahne Sawas?
    Atail Doadoahk ong Wehio—2001
  • Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Senesis—II
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2004
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2002
w02 3/1 pp. 22-26

Kitail En Ahneki Pwoson Duwehte Eipraam!

“Irail akan me ahneki pwoson, iei irail me uhdahn kadaudok en Eipraam.”​—Kalesia 3:⁠7.

1. Dahme Eipram wia ni ahnsou e lelohng kasongosong kapw ehu nan sahpwen Kenan?

EIPRAAM kesehla eh mour nsenamwahu nan Ur pwe e men peikiong sapwellimen Siohwa kehkehlik. Kahpwal akan me e lelohng mwurinte eh mweselsang Ur kin wia tepidahn kasongpen eh pwoson me e pahn lelohng nan sapwen Isip. Paipel mahsanih duwen dahme wiawiehr: “Sohte kisin mwenge nan sahpwo, oh lehk laud eh lalaudlahte.” E mengei ong Eipram en nsensuwedki irairo me e mihmi pah! Ahpw, e tepida wia dahme e anahne wia pwehn apwalih eh peneinei. “Lehk laud eh lalaudlahte, eri Eipram douluhldilahte lel Isip, wasa e kousoanla ie ahnsou kis.” Pwehki ahn Eipram peneinei me laud, e pahn mengei aramas akan nan sapwen Isip en kilang ihs irail. Iaduwen​—⁠Siohwa pahn kolokolete sapwellime inou kan oh perehla Eipram sang suwed?​—Senesis 12:10; Eksodus 16:2, 3.

2, 3. (a) Dahme kahrehda Eipram song en ekihla duwen ihs eh pwoud? (b) Pwehki irair wet me Eipram lelohng, ia mwomwen eh wiewia kan oh eh lokaia kan ong eh pwoud?

2 Nan Senesis 12:11-​13, e mahsanih: “Ni eh pahn kereniong pedolong nan Isip, e ahpw ndaiong eh pwoud Sarai, “Kilang, I ese me lih masamwahu men kowe. Eri, ni mehn Isip kan ar pahn kilanguhkada, re pahn nda, ‘En Eipram eh pwoud met’​—⁠re ahpw pahn kemeiehla, oh re pahn mweidohng uhk ke en momour. Eri, menlau ke ahpw ndaiong irail me riei serepein kowe; pwe re en kasamwo ie mwahu pwehki kowe oh mweidohng ie I en momourte.’ ” Edetehn Sarai me daulih sounpar 65, e inenen masamwahu. Kahrehda, mouren Eipram mihla nan irair keper.a (Senesis 12:4, 5; 17:17) Ahpw, kesempwal sang eh mour, pweidahn sapwellimen Siohwa kupwur kan me keieu kesempwal ong Eipram, pwe Koht ketin mahsanih me sang kadaudok en Eipram wehi kan koaros nin sampah pahn ale kapai laud. (Senesis 12:2, 3, 7) Pwehki Eipram saikinte nah seri, e kesempwal ih en momourete.

3 Eipram koasoiong eh pwoud duwen pilahn ehu me ira koaros pwungkipenehr mwowe, me Eipram pahn ndaiong aramas akan me Sarai rie serepein. Tehk wasaht, edetehn ih me kaun en eh peneinei, e sohte kin doadoahngki e pwukoa ni ahl sapwung, ahpw ni ahl me mwahu e mweidong pein eh pwoud en sewese oh utungada eh pilahn. (Senesis 12:11-​13; 20:13) Ni ahl wet, Eipram wia mehn kahlemeng mwahu ong ohl pwopwoud kan en kaunda ahr pwoud ni limpoak, oh Sarai pil kin wia mehn kahlemeng mwahu ong lih pwopwoud kan en nan rahn pwukat ni e kin uhpaiong eh pwoud.​—Episos 5:23-​28; Kolose 4:6.

4. Iaduwen sapwellimen Koht sounpapah lelepek kan kin wia ni ahnsou mouren riarail brother kan kin mihla nan keper ehu?

4 Sarai kak nda me ih me rien Eipram, pwe ara pahpa emen ahpw ara nohno riemen. (Senesis 20:12) Oh pil, e sohte anahne padahkiong aramas akan ire kesempwal kan ong rehn aramas akan me sohte warohng. (Madiu 7:⁠6) Sapwellimen Koht sounpapah lelepek kan nan atail ahnsou kin kapwaiada kaweid en Paipel ong wiahla aramas mehlel akan. (Ipru 13:18) Karasepe ieu, irail sohte pahn kak likamw ni ahr kaula nan mwoalen kopwung. Ahpw, ni ahnsou mouren ni pali war oh ni pali ngehn en riarail brother kan kin lelohng keper ehu, duwehte ni ahnsoun kalokolok de mahwen nanpwungen aramas akan nan ehu wehi, irail ahpw kin kapwaiada sapwellimen Sises kaweid en “kanahieng duwehte sineik kan, oh pil mpahi duwehte mwuroi kan.”​—Madiu 10:16; pil kilang The Watchtower, November 1, 1996, pali 18, parakrap 19.

5. Dahme kahrehda Sarai men peikiong pekipek me Eipram wia?

5 Iaduwen Sarai mwekidkihda ahn Eipram pekipek wet? Wahnpoaron Piter kin kawehwehda duwen irairen lih akan me kin duwehte Sarai me kin “koapworopworki Koht.” Sarai kak wehwehki irair akan ni pali ngehn me kin pid kahpwal wet me pwarada. Oh e pil kin poakong oh wauneki eh pwoud. Sarai eri pilada en ‘peikiong eh pwoud’ oh ekihla me ira pwopwoudla. (1 Piter 3:⁠5) Ahpw, ni mehlel ni e wia met, e pahn kakete lelohng keper tohto. “Eri, ni eh pedolong nan Isip, mehn Isip ko ahpw kilangada uwen lingan en eh pwoudo. Lapalap akan ahpw kilangada liho oh kairehki Parao uwen eh lingan oh masamwahu; liho eri pakahrlahng nan tehnpas en Parao.”​—Senesis 12:14, 15.

Komour Sang Rehn Siohwa

6, 7. Eipram oh Sarai me mihla nan irair kapwunod dahieu, oh iaduwen Siohwa doarehla Sarai?

6 Ia uwen laud kapwunod wet ong Eipram oh Sarai! Likamwete ohl akan men wendi rehn Sarai. Parao sehse me Sarai pwopwoudla, ihme e kin kihong Eipram kisakis tohto, “pelin sihpw oh kuht, kou ahs, lidu, oh kamel tohto.”b (Senesis 12:16) Eipram me inenen tateki kisakis pwukat! Edetehn irairo me e mihla pahn kin mwomwen suwed, Siohwa sohte likidmiehla Eipram.

7 “Ahpw pwehki Parao eh ketikihsang Eipram Sarai. Kauno ahpw ketin kalokehki ih oh tohn tehnpeseo kalokolok laud en soumwahu suwed kei.” (Senesis 12:17) Kahrepen “kalokolok” pwukat kin wiawi me kin kasansalong Parao. E mwadang sapengki: “Dahme komw wiahiong ie? Dahme komw sohte padahkihongiehki me Sarai omwi pwoud? Dahme kahrehda komw mahsaniheki me riomwi, ngehi eri alehda pwe I en pwoudiki? Eri, ien ih! Ale oh patopatohweisang met.” Parao eri ketikihong Eipram rehn sapwellime aramas akan pwe re en kahreieisang nan irepen Isip, iangahki eh pwoud oh mehkoaros me e ahneki.”​—Senesis 12:18-​20; Melkahka 105:14, 15.

8. Soangen perepe dahieu me Siohwa kin ketin inoukihong Kristian akan nan rahnpwukat?

8 Rahnwet, Siohwa sohte kin inoukihong kitail me e pahn ketin perehla kitail sang mehla, mwersuwed, duhpek, de melimel oh rerrer en sahpw. Ahpw Siohwa kin inoukihong kitail me e pahn perehla kitail sang mehkan me pahn kak kauwehla atail nanpwung mwahu rehn Siohwa. (Melkahka 91:1-4) E kin wia met ni e kin ketikihong kitail kaweid kan ni ahnsou me konehng sang sapwellime Mahsen oh pwihn en “ladu lelepek oh loalokong.” (Madiu 24:45) Iaduwen aramas akan me kin lelohng kalokolok oh mehla? Ni mehlel, Koht kin mweidong ekei aramas en mehla, ahpw e sohte pahn mweidong sapwellime aramas koaros en mehla. (Melkahka 116:15) Ma ekei irail me lelepek kan pahn mehla, kitail kak liki me irail pahn iang iasada.​—Sohn 5:28, 29.

Eipram Tohnmeteikihla Ah Pwung Pwehn Kolokol Meleilei

9. Dahme kin kasalehda me Eipram kin mwekimwekid kosousang ehu wasa oh kosoulahng ehu wasa nan sapwen Kenan?

9 Ni ahnsou me duhpek solahr wiawi nan sapwen Kenan, “Eipram eri mweselsang Isip, kolahng paliepeng, iangahki eh pwoud oh mehkoaros me e ahneki, kolahng palieir en Kenan; Lohd pil iang ih. Eipram inenen kepwehpwe, pwe e naineki sihpw, kuht, oh kou tohto, iangahki kohl oh silper.” (Senesis 13:1, 2) Tohn sahpw ako kin kilangwong ih nin duwen ohl lapalap oh manaman emen, soupeidi lapalap emen. (Senesis 23:⁠6) Eipram sohte kin inengih en koasoanla nan ehu wasa oh iangala politik kan en mehn Kenan kan. Ahpw, “e douluhlsang mwo, mwekimwekid kolahng Pedel oh Ai, wasa e kauwada ie imwe impwal kan mahs.” Nin duwen Eipram kin wia ni ahnsou koaros, wasa koaros me e kin kohla ia, e kin mwohneki eh kaudokiong Siohwa.​—Senesis 13:3, 4.

10. Kahpwal dahieu wiawi nanpwungen nein Eipram oh nein Lohd neira silepen mahn akan, oh dahme kahrehda e kesempwal ira en mwadang kapwungala kahpwal wet?

10 “Lohd pil naineki sihpw, kuht, oh kou tohto, iangahki eh peneinei oh nah tohndoadoahk kan. Eri, audepen sahpwo sohte itarohng pwe ira en kousoanpene ie; pwe ira koaros naineki pelinmen tohtohie. Iei me pei oh akamai wiawihkihda nanpwungen nein Eipram oh nein Lohd neira silepen mahn akan. Ni ahnsowo mehn Kenan oh mehn Peris kin kousoante nan sahpwo.” (Senesis 13:5-7) Sahpwo sohte kak kihda pihl oh reh me itar ong kamwenge nein Eipram oh Lohd mahn akan koaros. Akamai oh nanpwungsuwed wiawi nanpwungen silepen mahn akan. Arail kin akamaipene sohte kin wia tiahk mwahu me tohnkaudok en Koht mehlel kin wia. Ma akamai pahn pousehla wiwiawi, e pahn kak imwikihla pwihn riau wet en nanpwungsuwed kohkohlahte. Eri, iaduwen Eipram kapwungala irair wet? Eipram pwekada Lohd mwurin ahn Lohd pahpa mehlahr, ele mwein e apwalihada ih nin duwen pein eh peneinei. Pwehki Eipram me mahsang Lohd, e sohte konehng Eipram en ale sahpw me keieu mwahu?

11, 12. Pilipil kadek sapan dahieu me Eipram mweidong Lohd en wiahda, oh dahme kahrehda pilipil me Lohd wiahda kaidehn pilipil loalokong ehu?

11 Ahpw, “Eipram eri ndaiong Lohd: ‘Kilang, kita peneinei, ihme noumw silepe kan oh nei silepe kan re en dehr akamaipene. Kita tohrohrpeseng. Menlau pilada mehnia sahpw me ke mwahuki kousoan ie, pwe ke en tohrohrala oh kousoanla ie. Ma ke pahn kohwei wasa kis, a I pahn kohla ekis wasa tohrohr.’ ” Sahpw ehu me karanih Pedel kin adanekihla “wasa kaselel ehu nan sapwen Palesdain.” Mwein sang wasao “Lohd ahpw irihrongseli oh kilangada duwen sahpw me Pillap Sordan tang loale eh patapat laud lellahng Soar oh ehdiren pihl, likamwete sapwellimen Kauno mwetuwel de wehin Isip. Eri, met mwohn Kauno eh ketin kamwomwala kahnimw kan kan en Sodom oh Komora.”​—Senesis 13:8-​10.

12 Edetehn Pwuhk Sarawi kin kawehwehda Lohd nin duwen aramas “pwung” men, mwein mie kahrepe e sohte dukiong Eipram me pid irair wet, oh e mwomwen pil sohte kin men ale kaweid sang ohl mah menet. (2 Piter 2:⁠7) “Lohd eri pilada sahpw patapat en Sordan oh tohrohralahng ni palimese. Ih duwen met en ohl riemenet ara tohrohrpeseng. Eipram mihmihte nan Kenan, a Lohd kousoanla nanpwungen kahnimw kan me mi limwahn Sordan oh kauwada imwe impwal kan limwahn Sodom.” (Senesis 13:11, 12) Sodom kin wia kahnimw kepwehpwe ehu oh tohnkahnimwo kin ahneki paien sampah tohto. (Esekiel 16:49, 50) Sang madamadau en emen me kin mwohneki paien sampah wet, Lohd me wiahda pilipil loalokong ehu, ahpw sang rehn emen me kin kesempwaliki pai kan ni pali ngehn, Lohd wiahda pilipil sapwung. Dahme kahrehda? Pwehki Pwuhken Senesis 13:13 mahsanih: “Tohn kahnimw en Sodom aramas suwed kei, oh aramas dipan ekei mwohn silangin Kauno.” Pilipil me Lohd wiahda en keseulahng wasao pahn imwikihla kahpwal laud ong eh peneinei.

13. Iaduwen mehn kahlemeng mwahu en Eipram pahn kak sewese irail Kristian akan me kin akamaiki mwohni kan?

13 Ahpw, Eipram kin pwoson sapwellimen Siohwa inou me kadaudoke pahn ehu rahn sapwenekihla sahpwo pwon; eri e sohte kin akamaiki sahpw tikitik en sahpwo. Ni kadek sapan, e kapwaiada mouren kaweid me ntingihdi mwuhr nan pwuhken 1 Korint 10:24: “Eri, kumwail dehr kin ngoangki raparapahkihte pein kamwahupamwail kan, ahpw emenemen en ngoangki rapahki kamwahupen meteikan.” Met kin wia mehn kataman mwahu ehu ong irail akan me kin akamaiki mwohni kan rehn iengarail pwoson akan. Ekei sohte kin kapwaiada kaweid en Madiu 18:15-​17, ahpw re kin wahlahng mwoalen kopwung riarail kan ni pali ngehn. (1 Korint 6:1, 7) Mehn kahlemeng en Eipram kin kasalehong kitail koaros me e pahn mwahu en mweidalahte atail pahn luhs mwohni kan sang kauwehla mwaren Siohwa de kauwehla popohl en mwomwohdisohn Kristian.​—Seims 3:18.

14. Pwehki Eipram kin kadek, kapai dahieu me e pahn ale?

14 Eipram pahn ale kapai kan pwehki e kin kadek. Koht mahsanih: “I pahn kangederehla kadaudokomw kan, re pahn uhdahn tohtohlahsang pwelpar en sampah. Ma mie me kak wadekedi pwelpar en sampah koaros, eri, e pahn kak wadekedi kadaudokomw kan.” Eipram me saikinte naineki seri kan ahnsowo, ahpw ia uwen laud kangoang mahsen pwukat kin kangoange ih! Mwuri, Koht padahkiong ih: “Eri, met onopada oh kohwei wasa koaros nan sahpwet pwon, pwe I pahn ketikihong uhk koaros.” (Senesis 13:16, 17) Eipram sohte pahn ale mweimwei en kousoanla nan kahnimw ehu oh nsenamwahukihla pai en kahnimwo. E anahne tohrohrsang mehn Kenan kan. Rahnwet, Kristian akan pil anahne tohrohrsang sampah wet. Kristian kan sohte kin ahneki madamadau ehu me re mwahu sang meteikan, ahpw re sohte kin karanih emen me pahn kak kaluwetala irail en wiahda tiahk sapwung.​—1 Piter 4:3, 4.

15. (a) Dahme kahrehda Eipram kin kosousang ehu wasa kosoulahng ehu wasa nan sahpwo? (b) Mehn kahlemeng dahieu me Eipram wia ong peneinei en Kristian akan nan rahnwet?

15 Ni mwehin Paipel, mwohn aramas emen pahn sapwenikihla sahpw ehu, e kin ale mweimwei en dawih sahpwo. Ahnsou me Eipram oh eh peneinei keikeiruseli nan sahpwo​—⁠re wiahda mehn kataman me ehu rahn sahpwo pahn kohwong kadaudok en Eipram. Ni peik, “Eipram eri kasauwada imwe impwal ko oh kohla kousoanla limwahn tuhke sarawi kan en Mamre karanih Epron. Ih eri kauwadahng Kauno pei sarawi ehu wasao.” (Senesis 13:18) Sang eh wiewia wet, Eipram pwurehng kasansalehda me e kin inenen kesempwaliki eh kaudok ong Koht. Eri, atail peneinei kin keieu kesempwaliki wia onop en peneinei, kapakap nin duwen peneinei ehu, oh towehda mihding kan?

Arail Imwintihtio Tepida Pei Ong Irail

16. (a) Dahme kahrehda tepin mahsen kan en nan pwuhken Senesis 14:1 kin mwomwen kamasepwehk ehu? (b) Ia kahrepe nanmwarki pahmeno me kohsang palimese me tepida mahwen?

16 “Ahnsou lelehr ni rahn akan en Amrapel, nanmwarkien Shinar, Ariok, nanmwarkien Elasar, Sedorlaomer, nanmwarkien Elam,c oh Daidal, nanmwarkien Koiim, re mahweniong nanmwarki limmen.” Ni lokaiahn Ipru en mahs, tepin mahsen pwukat (“Ahnsou lelehr ni rahn akan en . . . ”) kin wehwehki me mehkot kamasepwek de suwed pahn wiawi, “ahnsou kopwungpwung ehu pahn wiawi oh imwikihla kapai ehu.” (Senesis 14:1, 2, footnote) Kopwung tepida wiawi ni ahnsoun nanmwarki pahmen me kohsang pali mese iangahki neirail karis en sounpei kan tepida peiong mehn Kenan kan. Ia kahrepe irail wia met? Pwehn kauhdi uhwong me kin kohsang kahnimw limau pwukat, Sodom, Komora, Adma, Sepoim oh Pelao. Ni ahr kalowehdi irail, re “miniminpenehr nan Wahun Siddim, iei me ahnsou wet Sehden Mehla.” Lohd oh eh peneinei kin kousoanla karanih wasao.​—Senesis 14:3-7.

17. Dahme kahrehda Lohd eh iangehr lohdi oh selidi kin kasonge pwoson en Eipram?

17 Nanmwarki en Kenan kan kin kommwad peiong irail akan me kodohng mahweniong irail, ahpw re namenekla ni arail pehridi. “Nanmwarki pahmeno eri ketikihsang mehkoaros nan Sodom oh Komora, oh pil kisin mwenge; re ahpw ketiketlahsang. Re pil wahsang Lohd oh mehkoaros me e ahneki, pwe e kin koukousoan nan kahnimw Sodom.” Rong duwen wiewia kansensuwed kan lellahng Eipram: “Ohl emen sang rehn me pitla ko ahpw kohdo oh kairehki Eipram mehn Ipruo mehkoaros. Eipram kin koukousoan limwahn tuhke sarawi ko en Mamre, mehn Amor, me iei rien Eskol oh Aner; irail kin miniminiong Eipram. Eipram lao rongada duwen nein rieo eh iangehr lohdi oh selidi.” (Senesis 14:8-​14) Kasongosong ieu en pwoson! Eri, Eipram pahn tepida kou imwintihti ong nein rieo pwehki e pilada sahpw me keieu mwahu? Oh pil tamanda duwen irewet, irail imwintihti pwukat kin kohsang sahpwe, Shinar. Ma e pahn mahweniong irail, e sohlahr pahn kak pwurala nan sahpwe. Ahpw, dahme Eipram pahn kak wia ong pwihn en sounpei pwukat me kalowehdi wehi minimin kan en Kenan?

18, 19. (a) Iaduwen Eipram kak kapitala Lohd? (b) Kaping ong kana wet kin kohieng ihs?

18 Eipram kin likih Siohwa. “E ahpw kapokonepene ohl loalopwoat kan en eh kahnimpwalo, irail koaros me 318; e ahpw kahreiraillahng Dan, raparapahki nanmwarki pahmen ko. E ahpw katohrepeseng nah aramas ako ni pwihn kei wasao, e ahpw mahweniong irail nipwong oh kaloweiraildi. E ahpw pwakihirailla lao lel Opa, paliepeng en Damaskus. Ih eri kapwurehsang irail kepwe koaros. E pil kapwurehsang irail Lohd, nein rieo, iangahki lih akan oh aramas teikan.” (Senesis 14:14-​16) Kasansalepen eh pwoson Siohwa, Eipram me kahre nah aramas ako me inenen malaulau sang arail imwintihti kan oh kaloweiraildi, oh e pil kapwurehsang irail Lohd oh eh peneinei. Mwurin met, Eipram tuhwong Melkisedek, me iei nanmwarki oh samworo en Salem “Melkisedek, me iei nanmwarkien Salem oh pil samworo en Koht, Wasa Lapalahpie, e ahpw ketikihong Eipram pilawa oh wain. E ahpw kapaiahkihda mahsen pwukat: “Koht, Wasa Lapalahpie, me ketin kapikada nanleng oh sampah, en ketin kupwuramwahwih Eipram. Kaping en kohieng Koht, Wasa Lapalahpie, me ketikihong komwi manaman en powehdi omwi imwintihti kan.” Eri, Eipram ahpw ketikihong Melkisedek eisek kis ehun kepwe kan koaros me e kalowedier.”​—Senesis 14:18-​20.

19 Ei, kaping en kana wet en kohieng Siohwa. Pwehki eh pwoson, Eipram pil pwurehng kilang Siohwa ketin doarehla irail. Sapwellimen Koht aramas akan nan rahnwet sohte kin iang mahwen, ahpw irail kin lelohng kasongosong oh kahpwal tohto. Artikel en mwuhr pahn kasalehong kitail iaduwen mehn kahlemeng mwahu en Eipram pahn kak sewese kitail en powehdi kasongosong akan.

[Nting tikitik me mi pahs]

a Nin duwen pwuhken Insight on the Scriptures (wiawihda sang rehn Sounkadehdehn Siohwa kan), “nting kan me mihmi pohn papyrus ehu en mahs mahsie, kin kasalehda duwen emen Parao me padahkiong nah sounpei kan en koledi emen lih me masamwahu oh kemehla eh pwoud.” Eri, dahme Eipram lemeleme pahn kak wiawi ong ih me uhdahn kak wiawi.

b Akar, me ni ahnsou mwuhr wiahla pekehi en Eipram, mwein ih emen nanpwungen ladu kan me Parao kihong Eipram ni ahnsouwet.​—Senesis 16:⁠1.

c Ekei aramas kin koasoia me dene Elam sohte ahneki soangen kehlail wet nan Sinar oh me dene ahn Sedorlaomer ah mahwen koasoi likamw. Pwehki mehn kadehde en palien archaeology kin utungada mehlel dahme mih nan Paipel, tehk The Watchtower en July 1, 1989, pali 4-7.

Ke Tehkehr Duwen Ire Kesempwal Pwukat?

• Iaduwen duhpek me wiawi nan sapwen Kenan kin kasonge ahn Eipram pwoson?

• Iaduwen Eipram oh Sarai wia mehn kahlemeng mwahu ong ohl pwopwoud kan oh lih pwopwoud kan rahnwet?

• Mehn kasukuhl dah kei kitail kak padahngki sang ni mwomwen Eipram kapwungala akamai me wiawi nanpwungen nah ladu kan oh ladu kan en Lohd?

[Kilel nan Pali 24]

Eipram sohte kin ngihnwerki eh pwung, ahpw kin mwohneki nsenamwahu en Lohd laudsang pein ah

[Kilel nan Pali 26]

Eipram kin kasalehda me e kin likih Siohwa ni ahnsou e kapitala nein rieo Lohd

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share