Sapwellimen Siohwa Lingan Kin Kamarainihada Sapwellime Aramas Akan
“Siohwa pahn kin wia kamarainpomw poatopoat.”—AISEIA 60:20, NW.
1. Iaduwen Siohwa kin kapaiada sapwellime aramas lelepek kan?
“SIOHWA kin kupwurperenki sapwellime aramas akan; E kin ketin kawauwihkihla me aktikitik kan manaman en powehdi.” (Melkahka 149:4, NW) Ihme sounmelkahka en kawao mahsanih, oh pil poadoapoad kin kadehde me sapwellime mahsen me mehlel. Ni ahnsou me sapwellimen Siohwa aramas akan kin lelepek, E kin ketin kupwurkin irail, kapaiada irail, oh pere irail. Mahs, E pil kin sewese irail en kalowehdi arail imwintihti kan. Ahpw rahnwet, e kin sewese irail en kehlailih irail ni pali ngehn oh kamehlelehong irail me E pahn ketin komourirailla ki meirong en Sises. (Rom 5:9) E kin ketin wia met pwehki re kin lingan mwohn silangi.
2. Mendahki sapwellimen Koht aramas akan kin lelohng kalokolok kan, dahme irail kin kamehlele pahn wiawi?
2 Ni mehlel, nan sampah rotorot wet, aramas akan me kin “lelepek ong Koht” uhdahn pahn lelohng kalokolok kan. (2 Timoty 3:12) Ahpw, Siohwa kin mwahngih duwen aramas me kin uhwong sapwellime kan, oh E padahkiong irail met: “Ahpw wehi kan me sohte pahn kin uhpahiuk pahn kamwomwmwomwla douluhl.” (Aiseia 60:12) Rahnwet, kalokolok kin wiawi ni ahl tohto. Nan ekei sahpw, aramas akan me kin uhwong sapwellimen Koht aramas kin song en kauhdi Kristian mehlel akan en kaudokiong Siohwa. Nan sahpw teikan, aramas akan kin keme tohnkaudok en Siohwa akan oh isikala sapwarail kan. Ahpw tamataman me Siohwa koasoanehdier dahme pahn wiawiong aramas akan me kin uhwong sapwellime kupwur kan. Aramas me kin uhwong sohte pahn pweida. Irail akan me kin pelianda sapwellimen Saion seri kan nin sampah me kin wiliandi Saion, sohte kak pweida. Met soh kin wia kangoang laud me kin kohsang rehn atail Koht lapalap, Siohwa?
Re Alehier Kapai kan Laudsang Dahme Re Kin Kasik
3. Karasaras dahieu kin kohwong sapwellimen Siohwa tohnkaudok akan duwen ahr lingan oh ahr kin wah mwahu?
3 Ni mehlel, ni imwin rahn akan en koasoandi wet, Siohwa kin kapaiada sapwellime aramas akan laudsang dahme re kin kasik. Keieu, e kin ni ekis ekis kalinganahla sapwellime wasahn kaudok oh aramas akan me kin doadoahngki mware. Nan kokohp en Aiseia, e ketin mahsanih ong Saion: “Soangen tuhke me adaneki suniper, ash, oh saipres, tuhke keieu kaselel en nanwelen Lepanon, pahn wisikdohng uhk, Serusalem, pwehn oneiukada sapahl, pwe en kalinganahla Tehnpesei Sarawio, oh pil kalinganahla [aluweluwe kan].” (Aiseia 60:13) Nahna kan me kin direkihla tuhke kaselel kan iei mehkot lingan en kilang. Eri, tuhke kaselel kan kin wiahla karasaras konehng kan ong lingan oh wah mwahu en sapwellimen Siohwa tohnkaudok akan.—Aiseia 41:19; 55:13.
4. Dahkot “tehnpas sarawio” oh “sapwellimen [Siohwa] aluweluwe kan,” oh iaduwen mehpwukat linganla?
4 Nan pwuhken Aiseia 60:13, dahkot “Tehnpas Sarawio” oh “sapwellimen [Siohwa] aluweluwe kan”? Mahsen pwukat kin pid kelen masloale oh maslikin kelen tehnpas sarawi en sapwellimen Siohwa Tehnpas Sarawi Lapalap ni pali ngehn, oh met kin karasaiong koasoandi ieu en kaudokiong Siohwa ki Sises Krais. (Ipru 8:1-5; 9:2-10, 23) Siohwa mahsanih duwen sapwellime kupwur kan pwen kalinganahla Tehnpaso ni pali ngehn ni e pahn kapokonepene aramas akan me kin kohsang wehi kan koaros pwen kaudokiong ih wasao. (Akkai 2:7) Aiseia pein kilangada pokon en aramas akan me kin kohsang rehn wehi kan koaros oh kohdalahng pohn dohlen Siohwa pwen kaudokiong ih. (Aiseia 2:1-4) Sounpar epwiki kei mwurin met, wahnpoaron Sohn kilang nan kapoudiahl ieu “pokon ehu me inenen kalaimwuhnie—me sohte aramas kak wadekedi uwen tohto! Re kohsang nan wehi koaros, ni kadaudok koaros, nan sahpw koaros, oh lokaia koaros.” Irail kesihnenda “mwohn mwoahlo . . . , oh kin papah ni rahn nipwong nan tehnpese.” (Kaudiahl 7:9, 15) Ni ahnsou me kokohp pwukat pweida nan atail ahnsou, kitail kin pein kilangada sapwellimen Siohwa Tehnpas Sarawi linganla.
5. Wekidekla laud dahieu me sapwellimen Saion seri kan kilangehr?
5 Wekidekla laud mwahu wiawiher ong Saion! Siohwa mahsanih: “Ke solahr pahn lekdekla, solahr me pahn kailongkin uhk duwehte kahnimw me tehnlahr, solahr towe. Pwe I pahn kasapwiluhkada oh kalinganaiukada, oh wiahkinuhkala wasahn peren kohkohlahte.” (Aiseia 60:15) Ni mpen kaimweseklahn mahwen keieu en sampah, “Israel en Koht” me lelong ahnsoun apwal ehu. (Kalesia 6:16) E ahneki pepehm ieu me e “lekdekla,” pwe nah seri kan me kin mih nin sampah wet sohte dehdehki ni sansal duwen kupwuren Koht. Ahpw, nan pahr 1919, Siohwa ketin kakehlahda sapwellime ladu keidi kan, oh sang ni ahnsowo lel met, e kin kapaiakihda irail pai kan ni pali ngehn. Oh pil, inou wet me wiawiehr nan iretikitik wet soh kin kaperenda kitail? Siohwa pahn kilangwong Saion nin duwen “wasahn peren kohkohlahte.” Ei, Siohwa oh sapwellimen Saion seri kan pahn perenkihda Saion. E pahn wiahla “wasahn peren ehu,” oh pahn kahrehong peren en mihmi kohkohlahte. Oh met sohte pahn wiawi ni ahnsou mwotomwot ehu. Irair kaselel ieu me Saion kin ahneki oh me kin wiliandi ih iei sapwellime seri kan nin sampah, oh irail pahn kenikenla rehn Koht “kohkohlahte.” E sohte pahn uhdi.
6. Iaduwen Kristian mehlel akan kin doadoahngki paien wehi kan?
6 Rong duwen pil ehu sapwellimen Koht inou. Siohwa mahsanih ong Saion: “Wehi kan oh nanmwarki kan pahn kin kupwurohkin uhk, rasehng nohno men me kin nsenohki kadihdi nah seri. Ke ahpw pahn esehla me ngehi, Kauno, me komouruhkalahr, Koht manaman en Israel, me kapituhkalahr.” (Aiseia 60:16) Ni karasaras, iaduwen Saion kin nim “milik en wehi kan” oh “dihdi milik sang rehn nanmwarki kan”? Met kin pweida ni ahnsou me irail Kristian me keidi kan oh iengerail “sihpw teikan” kin doadoahngki dipwisou kesempwal kan me kin kohsang wehi kan pwen utungada kaudok min. (Sohn 10:16) Sawas en mwohni me kin kohsang pein nsenen aramas akan kin pil sewese doadoahk en kalohk oh padahk nin sampah pwon en wiawi. Doadoahngki ni loalokong wiepen kapw kan en wiahda pwuhk kan kin sewese aramas akan en wiahda Paipel kan oh sawaspen Paipel kan ni lokaia epwiki epwiki kei. Rahnwet, aramas akan pahn kak rong duwen padahk mehlel en Paipel laud sang mahs. Towe kan me kin kohsang wehi tohto kin sukuhliki me Siohwa kin pwaindasapahl sapwellime ladu me keidi kan pwen pitsang ahr kin selidi ni pali ngehn, oh iei Ih me Sounkomourpatail.
Kekeiradahn Koasoandi kan en Pwihno
7. Kekeirada kaselel dah kei me sapwellimen Saion seri kan kilangehr?
7 Siohwa kin kalinganahla sapwellime aramas akan ni pil ehu ahl tohrohr. E ketin kapaiakihda irail kekeiradahn koasondi kan en pwihno. Kitail wadek nan pwuhken Aiseia 60:17: “I pahn ketikihong uhk kohl a kaidehn [kopper], silper oh [kopper] a kaidehn mete oh tuhke, oh mete, kaidehn takai. Omw kaun akan solahr pahn kahpwalihiuk; pwe I pahn koasoanehdi pwe re en kakaun ni pwuhng oh popohl.” Doadoahngki kohl a kaidehn kopper kin wia mehkot me kin kekeirada laud, oh met kin pil duwehte dipwisou teikan me ntingdiehr nan iretikitik wet. Israel en Koht kin kilang kamwahuialahn koasondi kan nan pwihno me kin wiawi ni imwin rahn akan. Kitail pahn koasoiapene duwen ekei wekideklahn koasoandi kan.
8-10. Kawehwehda duwen ekei wekideklahn koasoandi kan en pwihno me wiawiehr sangete nan pahr 1919.
8 Mwohn pahr 1919, tohnmwomwohdiso kan kin usuhski elder kan oh deacon kan me kin apwaliahda mwomwohdiso kan en sapwellimen Koht aramas akan. Tepida nan pahro, “ladu lelepek oh loalokong” kin idihada sounapwalih en kalohk emen nan ehu ehu mwomwohdiso pwen apwalihada doadoahk en kalohk. (Madiu 24:45-47) Ahpw, nan mwomwohdiso tohto koasoandi wet sohte kin pweida mwahu, pwehki ekei elder kan me irail kin usuhski sohte kin utungada doadoahk en kalohk. Ihme kahrehda, nan pahr 1932, mwomwohdiso kan kin ale kaweid en sohlahr usuhski elder kan oh deacon kan. Ahpw re pahn usuhski ohl akan en papah nin duwen pwihn me adaneki “Service Committee” oh emen pahn wiahla arail sounapwalih (service director). Met kin rasehng “kopper” me kin wiliandi “tuhke”—kekeirada laud ehu!
9 Nan pahr 1938, mwomwohdiso kan nin sampah pwon kin pilada koasondi kapw ieu, oh koasondi wet kin duwehte koasondi ieu me wiawier nan Paipel. Pwihn en sounapwalih kan en mwomwohdiso kin ahneki emen me pahn apwalih irail iangahki sounpapah teikan, oh pwihn en ladu lelepek oh loalokong kin idihada irail koaros. Usuhs sohlahr kin wiawi! Eri, idihada brother kan kin wiawi ni elen kaunda en Koht. Koasondi kapw wet kin rasehng “mete” kaidehn “takai kan” de “kohl” kaidehn “kopper.”
10 Sang ni ahnsowo kohkohdo, koasoandi kan kin wia mwamwahula. Karasepe ieu, nan pahr 1972 koasondi en mwomwohdiso kan kin ahneki pwihn en elder idihdda kan oh sohte emen rehrail pahn mwomwen ahneki manaman pohn mehteikan, oh koasoandi wet kin duwehte koasoandi en irail mwomwohdiso en Kristian akan nan keieun senturi. Oh pil, mpen sounpar riau samwalahr, kekeirada ieu pil wiawiehr. Wekideklahn koasondi en apwalihada legal corporations, oh met kin mweidong pwihn en Governing Body en apwalihada anahn akan en pali ngehn en sapwellimen Koht aramas akan, oh irail sohte pahn anahne kedirepwki wia mehkan ni ehu ehu rahn me kin pid kosonned en koperment kan.
11. Ihs me kin kawukihla koasoandi kan en sapwellimen Siohwa aramas akan, oh wekidekla kan kin imwikihla dah?
11 Ihs me kin wiahda wekideklahn koasoandi pwukat? Siohwa Koht. Ih me mahsanih: “I pahn ketikihong uhk kohl.” Oh ih me kin pil mahsanih: “I pahn koasoanehdi pwe re en kakaun ni pwuhng oh popohl.” Ei, Siohwa kin pwukoahki en apwaliahda sapwellime aramas akan. Kokohp duwen kekeiradahn koasoandi en pwihno kin wia pil ehu ahl me e kin kalinganahla sapwellime aramas akan. Pwehki met, Sounkadehdehn Siohwa kan kin alehdi kapai tohto. Nan pwuhken Aiseia 60:18, kitail wadek: “Solahr me pahn rong ngilen moromor de koasoiepen mahwen; kamwomwmwomwlahn sapwamwail solahr pahn pwurehng pweida nan amwail wehi; pwe I pahn seweseiuk oh doandoareiuk, duwehte kehl ehu; a ke ahpw pahn kin kapikapinga ie pwehki ei komouruhkalahr.” Mahsen pwukat me inenen kaselel! Ahpw ia duwen mahsen pwukat pweidaher?
12. Iaduwen popohl kin wiahki mehkot kesempwal ong Kristian mehlel akan?
12 Kristian mehlel akan kin kilangwong Siohwa ong ale kaweid, oh met kin imwikihla nin duwen me Aiseia kohpadahr: “Pein ngehi pahn padahkihong noumw aramas akan, oh ketikihong irail paiamwahu oh popohl.” (Aiseia 54:13) Oh pil, sapwellimen Siohwa ngehn sarawi kin kamwekidada sapwellime aramas akan, oh kisehn wahn ngehno iei popohl. (Kalesia 5:22, 23) Popohl wet en sapwellimen Siohwa aramas akan kin kahrehong irail en wiahla duwehte wasahn ruk ieu nan sampah suwed wet. Irair en popohl me irail kin ahneki kin poahsoanda pohn limpoak me Kristian mehlel akan kin ahneki ong pein emenemen irail, oh met kin padahkiong kitail dahme pahn wiawi nan sampah kapwo. (Sohn 15:17; Kolose 3:14) Pein emenemen kitail kin perenki ahneki oh pil utungada popohl wet, oh met kin wahdohng atail Koht kaping oh wahu, oh kin wiahda irair kesempwal ieu ong atail paradais ni pali ngehn!—Aiseia 11:9.
Sapwellimen Siohwa Marain Pahn Dakedaker Kohkohlahte
13. Dahme kahrehda kitail kak likih me Sapwellimen Siohwa marain me kin dakedaker sapwellime aramas akan sohte pahn uhdi?
13 Sapwellimen Siohwa marain pahn kaukaule dakedaker sapwellime aramas akan? Ei! Nan Aiseia 60:19, 20, kitail wadek: “Ke solahr pahn anahne ketipin en kamarainihiuk nin rahn de maram nipwong; pwe ngehi, Kauno, pahn kin wia kamarainpomw poatopoat. Marain en ei lingaling pahn kin dakedaker uhk oh kamakamarainihiuk. Rahnen omw pahtou kan pahn imwisekla. A ngehi, Kauno, pahn kin wia kamarainpomw poatopoat, poatopoat sang ketipin oh maram.” Ni ahnsou irail aramas kalipilipala kan ni pali ngehn ahr “pahtou kan” kin imwisekila nan pahr 1919, sapwellimen Siohwa marain tepida dakedaker irail. Sounpar 80 samwa mwurin pahro, irair akan kin duhduwehte pwe irail kin paiekihda sapwellimen Siohwa kupwur kan nin duwen sapwellime marain kin dakedaker irail. Oh e sohte pahn uhdi. Me pid sapwellime tohnkaudok akan, ni karasaras atail Koht sohte pahn “kihrla” duwehte ketipin de “luwetala” duwehte maram. Ahpw, e pahn kin wia kamarainparail ni ahnsou kohkohlahte. Ong kitail aramas akan me kin momour ni imwin rahn akan en sampah rotorot wet, mahsen pwukat kin wia rohng ehu me kin kamehlele ong kitail duwen sapwellime sawas!
14, 15. (a) Ni ahl dahieu me sapwellimen Koht aramas akan kin “pwunglahr”? (b) Me pid Aiseia 60:21, pwihn en sihpw teikan kin kasikasik kokohp kesempwal dahieu en pweida?
14 Rong duwen pil ehu inou me Siohwa ketin wiahda ni ahnsou e mahsanih duwen Israel en Koht, me kin wiliandi Saion nin sampah. Aiseia 60:21 mahsanih: “Noumw aramas akan koaros pahn kin wia dahme pwung, oh re pahn sapwenikihla sahpwo kohkohlahte. Ngehi me padokiraildi, rasehng kisin tuhke kei, ngehi me wiairailda, pwe re en kasalehda roson en mwarei mwohn aramas koaros.” Nan pahr 1919 ni ahnsou Kristian me keidi kan kin pwurehng mourada ni pali ngehn, irail kin wiahla pwihn en aramas tohrohr ehu. Nan sampah suwed wet, irail kin “pwungla” pwehki arail pwoson kehlailki tomw meirong en Krais Sises. (Rom 3:24; 5:1) Oh duwehte mehn Israel akan me saledekla sang mehn Papilon kan, irail kin sapwenekihla “sahpw” ehu, sahpw ni pali ngehn, nan wasa ieu me re pahn paiekihda paradais en ngehn. (Aiseia 66:8) Paradais lingan en sahpwo sohte pahn sohrala, weksang Israel en kawao, irail Israel en Koht nin duwen pwihn ehu sohte pahn salelepek. Arail pwoson oh arail kin dadaurete oh ngoang, pahn kawahuwih mwaren Koht kohkohlahte.
15 Towe kan koaros en wehio ni pali ngehn kin uhd mih pahn kosonned kapwo. Sapwellimen Siohwa kosonned kin ni karasaras ntingdi nan mongiongarail kan koaros, oh Siohwa ki tomw meirong en Sises kin mahkohng diparail kan koaros. (Seremaia 31:31-34) E ketin wiahkinirailla aramas pwung kan nin duwen “sapwellimen Koht” oh kilangwong irail nin duwen aramas unsek kei. (Rom 8:15, 16, 29, 30) Iengarail sihpw teikan pil kin ale mahkpen diparail kan ki meirong en Sises, oh duwehte Eipraam irail kin pwunglahr nin duwen kompoakepahn Koht akan pwehki arail pwoson. “Re kamwakeledahr ar likou kan, oh ntahn Sihmpwulo me re mwakelekelkilahr.” Oh pwihn en sihpw teikan wet kin kasikasik pil ehu kapai kaselel. Mwurin irail pahn pitsang “kahn kamakam kohwalap” de mwurin irail pahn iasada, irail pahn kilang pweidahn kokohp en Aiseia 60:21 ni ahnsou sampah pwon pahn wiahla paradais. (Kaudiahl 7:14; Rom 4:1-3) Iei ni ahnsowo me, “aktikitik kan pahn sapwenikihla sahpwo oh re pahn paiamwahu oh popohl.”—Melkahka 37:11, 29.
Kekeirada kin Pousehla Wiawi
16. Inou kaselel dahieu me Siohwa ketin wiahda, oh iaduwen e pweidaher?
16 Nan kaimweseklahn iretikitik en pwuhken Aiseia 60, kitail kin wadek kaimweseklahn sapwellimen Siohwa inou nan irelaud wet. E mahsanihong Saion: “Pil peneinei ehu me keieu tikitik oh sohte wede rehmwail pahn lapalapala rasehng wehi lapalap ehu. I pahn koasoanehdi pwe irair wet en kak pweida mwadang, ni ahnsawi eh pahn leledo. Ngehi me Kauno.” (Aiseia 60:22) Nan atail ahnsou, Siohwa kin pil kolokolte sapwellime inou. Ni ahnsou Kristian mekeidi kan kin pwurehng kehlailda nan pahr 1919, irail malaulau—ni mehlel, re kin wiahla “pwihn tikitik ieu.” Ahpw irail kin wia tohtohla ni ahnsou mehn Israel akan ni pali ngehn kin iangala irail. Oh mwurin met, pwihn en sihpw teikan tepida iangala irail oh irail me inenen tohtohla. Irairen popohl me sapwellimen Koht aramas akan kin ahneki, oh paradais en pali ngehn me kin wiawi nan “sapwarail” kin kahrehong aramas mehlel kan tohto en iangala, oh met kin kahrehong “pwihn tikitik ieu” en wiahla “wehi kehlail ehu.” Ni ahnsouwet “wehi” wet—Israel en Koht oh tohto sang aramas million rar “mehn liki kan” inouda kan—re tohto sang wehi kan tohto nin sampah wet. (Aiseia 60:10) Towe kan koaros kin iang kamarainih sapwellimen Siohwa marain ong aramas teikan, oh met kin kahrehong irail koaros en kenikenla reh.
17. Iaduwen koasoiapen pwuhken Aiseia irelaud 60 kin sewese iuk?
17 Ei, e kin kakehlailda atail pwoson ni ahnsou kitail kin sukuhliki mouren padahk kan en Aiseia irelaud 60. E kin kakehlailda kitail en ese me Siohwa ketin mwahngih mahsmahsie me sapwellime aramas akan pahn lelong kahpwal kan ni pali ngehn ahpw mwuhr pahn pwurehng kehlailda. Met pil ki wia mehkot kapwuriamwei ong kitail en ese me Siohwa sangete mahsmahsie, e wehwehki me tohnkaudok mehlel akan pahn wia tohtohla nan atail ahnsou. Oh pil, ia uwen kansenamwahu ong kitail en ese me Siohwa sohte pahn likidmeliehla kitail! Ia uwen laud limpoak wet me Koht kin kamehlelehong kitail me wenihmw akan en “kanihmwo” pahn ahnsou koaros lahngada pwen kasamwo irail akan me konehng ale mour soutuk”! (Wiewia 13:48, NW) Siohwa pahn kaukaule kamarainih sapwellime aramas akan. Saion pahn wiahla wasahn peren kohkohlahte nin duwen nah seri kan kin mweidong arail marain en sansal mwohn aramas akan. (Madiu 5:16) Kitail kin koasonehdi nan loalitail en nantiong karanih Israel en Koht oh kesempwaliki atail pwais en weuwaseli sapwellimen Siohwa marain!
Ke Kak Kawehwe?
• Me kin pid kalokolok kan, dahme kitail kin likih?
• Iaduwen sapwellimen Saion seri kan kin nim ‘milik en wehi kan’?
• Ni ahl dah kei me Siohwa ketin ‘ketikihong kitail kopper a kaidehn tuhke’?
• Irair riau dah kei kin pwarada nan pwuhken Aiseia 60:17, 21?
• Iaduwen “pwihn tikitik ieu” kin wiahla “wehi kehlail ieu”?
[Box/Pictures nan Pali 28]
KOKOHP EN AISEIA-Marain ong Aramas Koaros
Audepen artikel pwukat me kohda ni padahk kan nan Kapokon en Distrist 2001/02 “Sounpadahk kan en Mahsen en Koht”. Ni kaimwiseklahn padahko, nan pali laud en wasa kan, sounkapahreko koasoia duwen pwuhk kapw ehu me oralap koasoia Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind, Volume Two. Sounpar ehu mwowe, Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind, Volume One me kohda. Pwehki pwuhk kapw pwukat wiawihda, ni ahnsouwet mie kawehwe kapw kan duwen kereniong iretikitik kan koaros nan pwuhk en Aiseia. Pwuhk riau pwukat kin wia sawas laud ehu en kaloalehla atail wehwehki oh kalahnganki pwuhk en Aiseia.
[Kilels nan Pali 25]
Ni ahnsoun kalokolok kan, ‘Siohwa kin kalinganahla sapwellime aramas akan ni e kin komourala irail’
[Kilels nan Pali 26]
Sapwellimen Koht aramas akan kin doadoahngki dipwisou kesempwal kan me kin kohsang rehn wehi kan pwen utungada kaudok min
[Kilel nan Pali 27]
Siohwa kin ketin kapaiada sapwellime aramas akan ki kekeiradahn koasondi en sapwellime pwihn oh popohl