Aramas “Sang Ni Lokaia Koaros” Rong Rongamwahuo
“Ni rahn pwuko mehn liki ehk sang ni lokaia koaros en wehi kan pahn kohdo rehn mehn Suhs men oh nda, ‘Se pahn ianguhkala nan omw pelien lamalam en, pwe se rong me Koht kin ketin ieiang uhk.’”—SEKARAIA 8:23.
1. Iaduwen Siohwa ketin koasoanehdi ahnsou oh wasa me keieu kaselel pwehn wia tepin kalohk ohng aramas akan me kohsang lokaia oh wehi tohto kan?
AHNSOU oh wasa me koasoandi wiawi inenen kaselel. Met iei rahn en Pendekos 33 C.E. Wihk kei mwowe, mehn Suhs oh irail akan me iangala pelien lamalam en mehn Suhs me kohsang sahpw doh kan en Rom wasa 15 de pil tohtohsang pokondohng Serusalem pwehn kasarawi Pahsohpa. Rahno, irail aramas kid kei rong—kaidehn ni elen pingiping, duwehte me wiawi nan Papil en mahs, ahpw ni wehwehki—irail aramas akan me audaudkihda ngehn sarawi oh lohkihda Rongamwahuo ni lokaia tohto kan me kin doadoahk nan ahr wasa. (Wiewia 2:1-12) Iei ahnsowo me mwomwohdiso en Kristian kokouda oh ih ahnsowo me doadoahk en kasukuhl me kin wiawi nan sampah pwon ni lokaia tohto kan tepida lao leledo nan rahn pwukat.
2. Iaduwen sapwellimen Sises tohnpadahk ko ‘kapwuriamweihada’ pokon en aramas me kohsang wasa tohto ni rahnen Pendekos 33 C.E.?
2 Sapwellimen Sises tohnpadahk ko ele ese lokaiahn Krihk, me pali laud en aramas en ni mwehio kin doadoahngki. Irail pil kin doadoahngki lokaiahn Ipru, me kin doadoahk ni Tehnpas Sarawio. Ahpw, ni rahn en Pendekos, irail kahrehiong pokon en aramas ako en “pwuriamweikihla” ni ahr lokaiahki lokaiahn wasa kan me pokono kohsang ie. Dahme met imwikihla? Mohngiong en irail me rongorong ko mwekidkihda padahk mehlel kesempwal kan me wiawi ni pein ahr lokaia. Ni kaimwiseklahn rahno, kisin pwihn en tohnpadahk ko wialahr pwihn laud ehu me tohtohsang aramas 3,000!—Wiewia 2:37-42.
3, 4. Iaduwen doadoahk en kalohk eh kohpeseng ni tohnpadahk ko ahr kosoula sang Serusalem, Sudia, oh Kalili?
3 Ahnsoukis mwurin mwekid kesempwal wet, kalokolok laud ahpw tepida wiawi nan Serusalem, oh “me pwoson ko me tangpesengier ahpw lel wasa koaros, oh lohlohkiseli mahseno.” (Wiewia 8:1-4) Karasepe ehu, kitail wadek nan Wiewia irelaud 8 duwen Pilip, me wia sounkalohk men me kin lokaiahn Krihk. Pilip kalohk ohng mehn Sameria kan. E pil kalohk ohng emen ohl en Idiopia me mwekidkihda padahk me pid Krais.—Wiewia 6:1-5; 8:5-13, 26-40; 21:8, 9.
4 Ni Kristian akan ahr keseula wasa teikan pwehn rapahki wasa kan likin kelen Serusalem, Sudia, oh Kalili pwehn tapihada ahr mour, irail lelohng kahpwal kan me pid wekpeseng en tiahk oh lokaia kan. Ekei irail ele kalohk ohng mehn Suhs akan te. Ahpw, tohnpadahk Luhk mahsanih: “Ohl ekei sang Saiprus oh Sairihni, kolahngehr Andiok oh pil padahkihong mehn liki kan mahseno, padapadahkihong irail rongamwahu duwen Kaun Sises.”—Wiewia 11:19-21.
Koht Emen me Sohte kin Poupali—Rohng Ehu ohng Koaros
5. Iaduwen en Siohwa eh sohte kin ketin poupali kin sansalda sang ni doadoahk en kalohki rongamwahuo?
5 Soangen wiewia pwukat kin kasalehda duwen sapwellimen Koht irair kan, me Koht sohte kin poupali. Mwurin Siohwa Koht sewese wahnpoaron Piter en kapwungala eh madamadau me pid duwen aramas akan en wehi teikan, e kalahnganki met oh mahsanih: “Met I wehwehkidahr me Koht sohte ketin lipilipilki aramas. E kin ketin kupwurperenki mehmen me kin lemmwiki, oh pil wiewia me pwung; sohte lipilipil ih soangen aramas dah.” (Wiewia 10:34, 35; Melkahka 145:9) Ahnsou me wahnpoaron Pohl, me mahs kin kaloke Kristian akan, kasalehda me Koht “kin ketin kupwurki aramas koaros en ale komourparail,” e kasalehda me Koht sohte kin ketin poupali. (1 Timoty 2:4) En Sounkapikadao eh sohte kin ketin poupali kasalehda me aramas koaros, mehnda ma ohl de lih, de mehnia keinek, wehi, oh lokaia me irail kohsang ie, irail koaros kak ahneki koapworopwor en sohsohki Wehin Koht.
6, 7. Kokohp dah kan en Paipel me kasalehda duwen Rongamwahu me pahn lella wasa koaros ni lokaia tohto?
6 Kokohpen kekeirada wet me lella wasa koaros wiawiher sounpar epwiki kei mwowe. Nin duwen kokohp en Daniel kasalehda: “Sises ale manaman en kaunda wasa, wahu, oh lingan en nanmwarki, pwe tohn wehi kan koaros, keinek koaros, oh me kin lokaiahki soangen lokaia teikan en kin papah ih.” (Daniel 7:14) Ni mehlel, ni makisihn wet eh wiawihda ni lokaia 153 me kohpeseng nan sampah pwon kahrehiong ahmw kak en wadek duwen Wehin Siohwa, kasalehda duwen pweidahn kokohp en Paipel wet.
7 Paipel kohpada duwen ahnsou ehu me aramas kan me kin lokaiahki soangsoangen lokaia kan pahn rong duwen mahsen en komour wet. Ni eh kawehwehda duwen kaudok mehlel eh pahn kahrehdo me tohto, Sekaraia kohpada: “Ni rahn pwuko mehn liki ehk sang ni lokaia koaros en wehi kan pahn kohdo rehn mehn Suhs men oh nda, ‘Se pahn ianguhkala nan omw pelien lamalam en, pwe se rong me Koht kin ketin ieiang uhk.’” (Sekaraia 8:23; Kalesia 6:16) Wahnpoaron Sohn kasalehda dahme e kilangada nan kasansal ehu ni e mahsanih: “I ahpw kilangada pokon ehu me inenen kalaimwuhnie—me sohte aramas kak wadekedi uwen tohto! Re kohsang nan wehi koaros, ni kadaudok koaros, nan sahpw koaros, oh lokaia koaros; re ahpw uh mwohn mwoahlo oh mwohn Sihmpwulo.” (Kaudiahl 7:9) Kitail kilangehr soangen kokohp pwukat ahr pweida!
Lella Rehn Soangen Aramas Koaros
8. Soahng dah kan me kin wiawi nan rahnpwukat me kahrehda kitail anahne wekidala ekei koasoandi kan me pid duwen atail doadoahk en kalohk?
8 Rahn pwukat, aramas tohto kin keseulahng wasa teikan. Kekeiradahn pai en wehi kan nan sampah kahrehda aramas en ahnsou wet en kin kalap keseula wasa teikan. Aramas tohto sang nan wasa kan me mahwen kin wiewiawi oh sang nan wehi paisuwed kan kin keseulahng wehi paiamwahu kan pwe irail en kak diar pai oh mour nsenamwahu. Nan wasa tohto, pwehki aramas tohto me kin keseula pwehn kousoanla wasa pwuko de pil tangasang mahwen me wiewiawi ahr wasa kan, met kahrehiong en miehla soangsoangen pwihn en aramas akan me kin lokaiahki soangsoangen lokaia kan. Karasepe ehu, nan Finland, daulih lokaia 120 kin doadoahk wasao, nan Australia daulih lokaia 200. Nan ehu kahnimw en America—San Diego—daulih lokaia 100 me kin doadoahk wasao!
9. Ia pahn mwomwen atail madamadau ohng atail wasahn kalohk kan me kin doadoahngki lokaia wekpeseng kan?
9 Iaduwen, nin duwen sounkalohk Kristian kei, e kin wia mehn kerempwa ehu ohng atail doadoahk en kalohk ni atail kin tuhwong irail pwukat me kin doadoahngki lokaia wekpeseng kan? Uhdahn soh! Kitail kin kilangwohng met nin duwen elen kalaudehla atail wasahn kalohk—duwehte ‘mwetuwel kan me wahrail kan mahier oh mwahuwongehr en dondol.’ (Sohn 4:35) Kitail kin nantihong sewese irail aramas akan me kin nsenohki ahr anahn en pali ngehn, sohte lipilipil mehnia wehi irail kohsang ie de lokaia dah me irail kin lokaiahki. (Madiu 5:3) Pwehki met, nan pahr koaros, aramas tohto me kohsang ‘lokaia koaros’ kin wiahla sapwellimen Krais tohnpadahk kan. (Kaudiahl 14:6) Karasepe ehu, tepida nan August 2004, doadoahk en kalohk nan Germany kin wiawi ni lokaia 40. Oh pil, Rongamwahu wet kin kalohk nan Australia kereniong ni lokaia 30, tohtohsang lokaia 18 me kin doadoahk sounpar 10 samwalahro. Nan Krihs, Sounkadehdehn Siohwa kan kin tuhwong aramas kan me kin lokaiahki soangsoangen lokaia kereniong meh 20. Nan sampah pwon, mpen persent 80 en Sounkadehdehn Siohwa kan kin doadoahngki lokaia tohrohr kan me kaidehn lokaiahn wai, lokaia ehu me kin doadoahk wasa koaros nan sampah.
10. Ia pwukoahn emen emen sounkalohk kan nan doadoahk en katohnpadahk aramas en “wehi kan koaros”?
10 Ni mehlel, sapwellimen Sises kehkehlik en “kohwei wasa koaros oh padahkiong tohn wehi kan koaros; pwe re en wiahla nei tohnpadahk” kin pweida! (Madiu 28:19) Sounkadehdehn Siohwa kan kin perenki kapwaiada met ni ahr kin pwerisek ong doadoahk en kalohk nan sahpw 235, kihpeseng pwuhk kan me kin wiawihda ni lokaia tohtohsang meh 400. Ni sapwellimen Siohwa pwihn kin kihda soahng kan me anahn pwehn kalohk ong aramas akan, emen emen sounkalohk en Wehio anahne en pein nsenkihda en ehukihong “aramas koaros” mahsen en Paipel ni pein ahr lokaia. (Sohn 1:7) Soangen ngenin miniminpene wet kin kahrehiong aramas rar kei me ahr lokaia kan wekpeseng, en kak paiekihda Rongamwahu wet. (Rom 10:14, 15) Ehi, emen emen kitail kin iang kisehn pwukoa kesempwal ehu!
Kapwaiada Dahme Kitail Anahne en Wiawi
11, 12. (a) Dahme kitail kak wia pwehn kak sewese aramas akan me kin lokaiahki lokaia tohrohr kan, oh iaduwen ngehn sarawi kin kak sewese kitail? (b) Dahme kahrehda e kin sawas laud ma kitail kin kalohk ohng aramas akan ni pein ahr lokaia?
11 Rahnpwukat, tohto irail sounkalohk en Wehio me kin men sukuhliki lokaia tohrohr kan, ahpw irail sohte kak koapworopworki de kasik me mie manaman me pahn kohsang sapwellimen Koht ngehn sarawi. (1 Korint 13:8) En sukuhliki ehu lokaia kapw wia mehkot laud ehu. Pil irail kan me esehier ehu lokaia tohrohr pil kin anahne wekidala elen ahr madamadau oh koasoi kan pwe irail aramas akan me kin lokaiahki lokaiao me ahneki soangen irair en mour oh tiahk tohrohr kan en kak perenki rong mahsen kan en Paipel. Pil ehu, irail me kin keseula wasa kapw akan kin namenek; kahrehda e kin pil apwal en wehwehki ahr madamadau kan.
12 Ngehn sarawi kin pil sewesewesehte sapwellimen Siohwa ladu kan me kin nannanti en sewese irail aramas akan me kin lokaiahki lokaia tohrohr kan. (Luk 11:13) Ngehn sarawi sohte pahn wiahda ehu manaman me kitail en kak esehla ehu lokaia tohrohr, ahpw e kak kalaudehla atail ineng en men koasoiong irail aramas akan me sohte ese atail lokaia. (Melkahka 143:10) En kalohki de padahki mahsen en Paipel ohng aramas akan ni lokaia me irail sohte nohn wehwehki ele pahn kak lel nan ahr madamadau. Ahpw, pwehn lel nan mohngiong en irail kan me rongorong, e pahn mwahu ma kitail doadoahngki pein ahr lokaia—lokaia me kak kasalehda ahr ineng loal kan, dahme kin kamwekid irail oh ahr koapworopwor kan.—Luk 24:32.
13, 14. (a) Dahme kin kamwekid ekei en alehda pwukoa en kalohk nan wasa kan me aramas akan kin doadoahngki lokaia tohrohr kan?(b) Iaduwen ngenin tohnmetei e kin sansalda?
13 Tohto sounkalohk en Wehio kin alehda pwukoahn kalohk nan wasa kan me aramas kan kin doadoahngki lokaia tohrohr kan ni ahr kin kilang me aramas kan en wasa pwuko kin mwekidki padahk mehlel kan en Paipel. Ni ahnsou kan me doadoahk en kalohk kin apwalla oh kaperenla, ekei sounkalohk kan kin mwekidkihda en nantihong. “Tohto me kohsang pali mese en Iurop kin inenen perenki rong padahk mehlel,” ehu Branch Ohpis en palieir en Iurop koasoia. Ia uwen kaperen en sewese irail pwukat me kin perenki rong!—Aiseia 55:1, 2.
14 Pwehn katep laud atail doadoahk, kitail anahne en ahneki lamalam teng oh tohnmetei. (Melkahka 110:3) Karasepe ehu, tohto peneinei sounkadehde kan nan Japan kin pwilikihdi ahr mour nsenamwahu nan kahnimw laud kan oh keseula nan wehi kan pwehn kak sewese mehn China me keseudo wasa pwuko pwehn sewese irail wehwehkihla Paipel. Nan sapwen pali kapi kan en America, sounkalohk tohto me kin tangkihla awa ehu de riau pwehn onop Paipel rehn mehn Philippine kan. Nan Norway, mie ehu pwopwoud me kin onop rehn peneinei en Afghanistan ehu. Pwopwoudo kin doadoahngki brochure me oaralap koasoia Dahme Koht Kupwurki Kitail en Wia?a ni lokaiahn wai oh lokaiahn Norway. Peneineio kin wadek parakrap kan ni lokaiahn Persia, lokaia ehu me karanih ahr lokaia me iei Dari. Irail kin lokaiapene ni lokaiahn wai oh lokaiahn Norway. Soangen ngenin tohnmetei oh lamalam materek kin inenen pweida ni ahnsou kan me mehn sapwen liki kan kin mwekidki Rongamwahuo.
15. Iaduwen kitail koaros kak iang wia pwukoahn kalohk me kin wiawi ni lokaia tohto?
15 Iaduwen, ke kak iang kisehn doadoahk wet me kin wiawi ni soangsoangen lokaia tohto? Dahme ke sou kilangseli mahs nan ahmw wasa ma soangen lokaiahn sapwen liki tohrohr dah kan me kin kalap doadoahk nan ahmw wasa? Mwurin met, mwein ele ke kak weuwahseli tract de brochure kan ni lokaia pwuko. Kisin pwuhk me oaralap koasoia Good News for People of All Nations (Rongamwahu ong Aramas akan Sang Nan Wehi kan Koaros), me kohpeseng nan pahr 2004, kin wia mehn sawas kesempwal en kalohkiseli duwen koapworopwor en Wehio pwehki mahsen mengei, oh soandi kan me wiawi ni lokaia tohto.—Kilang artikel me oaralap koasoia “Good News for People of All Nations,” nan pali 32 en makisihn wet.
“Poakohng Mehn Liki kan me Kousoan Nan Ahmw Wasa”
16. Iaduwen brother koahiek kan kin kasalehda ahr soh roporop ni arail kin sewese irail aramas en sahpw liki kan?
16 Mehnda ma kitail sukuhlikihdi lokaia en ehu sahpw de soh, kitail kak iang sawas nan kasukuhl en pali ngehn me kin wiawi ohng mehn sahpw en liki kan me kin mih nan atail wasa. Siohwa kaweidki sapwellime aramas akan en“poakohng mehn liki kan.” (Deuderonomi 10:18, 19) Karasepe ehu, nan kahnimw laud ehu en America, mwomwohdiso limau kin doadoahngkipene Kingdom Hall ehute. Duwehte me kin wiawi nan Kingdom Hall tohto, irail kin pil wekid ahr koasoandi en kuloak en tuhpene kan pahr koaros, me kahrehda irail en pil kasau kuloak en tuhpenehn Rahn Sarawi kan en mwomwohdiso en lokaiahn China pwe irail pwand en tepida. Ahpw, met kin kahrehiong irail mehn China tohto me kin doadoahk nan wasahn mwenge kan en sohte kak iang towehda. Elder kan nan mwomwohdiso teikan pil kasalehda kadek ni ahr kin wekid koasoandi kan pwe mwomwohdiso en lokaiahn China en kak tepida mwadang.
17. Ia pahn atail pepehm ni ahnsou me ekei sounkalohk kan kin pilada en keseula pwehn sewese aramas en sahpw oh lokaia tohrohr kan?
17 Sounapwalih en mwomwohdiso limpoak kan (elder kan) kin kangoange irail brother oh sister koahiek kan me men keseula pwehn sewese aramas me kin lokaiahki lokaia tohrohr kan en wia met. Mehlel, elder kan ele pahn loaleidkin irail pwehki irail wia sounpadahk en Paipel koahiek kan, ahpw elder kan kin ahneki soangen pepehmohte me elder en Listra oh Aikoniomw kan ahneki. Elder pwuko sohte kauhdi sang Timoty en iang Pohl seiseiloakseli, mendahkihte Timoty eh inenen katep laud nan ahr mwomwohdiso kan. (Wiewia 16:1-4) Patehng met, irail kan me kin tiengla nan doadoahk en kalohk sohte kin mweidohng wekpeseng en madamadau, tiahk, oh mwekid en wiepen mehn liki kan en katokeiraildi. Ni pali teio, irail kin materek ong soangen irair en wekpeseng pwukat oh kin rapahki ahl akan me kak elehda nanpwungmwahu pwehn mwahu ohng ahr doadoahk en kalohki Rongamwahu.—1 Korint 9: 22, 23.
18. Soangen ahnsou kaselel ong doadoahk laud oh katapan mehlel me sounkalohk kan kak isaneki?
18 Nin duwen me kohpdahr, Rongamwahuo pahn lohkseli “ni lokaia koaros en wehi kan.” Miehte kekeirada kaselel kan me kak wiawi nan wasa kan me kin lokaiahki lokaia tohrohr kan. Sounkalohk koahiek kid kei men isaneki “ahnsou kaselel wet ong doadoahk laud oh katapan mehlel.” (1 Korint 16:9) Ahpw, mie soahng tohto kan me anahn pwehn kak kadoahkihada soangen wasahn kalohk pwukat, nin duwen me artikel en mwurin met pahn kasalehda.
[Nting tikitik me mi pah]
a Sounkadehdehn Siohwa kan me wiahda brochure wet.
Ke Kak Kawehwehda?
• Iaduwen kitail kak kahlemengih Siohwa ni atail sohte lipilipilki aramas?
• Ia pahn mwomwen atail madamadau ohng aramas kan nan atail wasahn kalohk me kin lokaiahki lokaia en ehu wasa?
• Dahme kahrehda e inenen katapan en kalohk ohng aramas akan ni pein ahr lokaia?
• Iaduwen atail pahn kak kasalehda atail nsenohki mehn liki kan me mih nanpwungatail?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 4]
(For fully formatted text, see publication)
Rom
KRIHD
EISIA
PRIKIA
PAMPILIA
PONDUS
KAPEDOSIA
MESOPODAMIA
MEDIA
PARDIA
ELAM
AREPIA
LIPIA
ISIP
SUDIA
Serusalem
[Bodies of water]
Sehd Mediderenien
Sehd Toantoal
Sehd Weitahta
Sehden Persia
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 4]
Nan Pendekos 33 C.E., aramas akan sang nan wasa 15 pahnangin kaundahn Wehin Rom rong Rongamwahuo ni pein ahr lokaia
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 6]
Mehn liki tohto kin mwekidki padahk mehlel en Paipel
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 5]
Sign en Kingdom Hall ehu ni lokaia limau