Mahsen en Siohwa Kin Ieias
Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhk Kelimau en Melkahka kan
ARAMAS kepwehpwe kak nda: “Aht tungoal pwutak kan ni ar pwulopwul, re kin rasehng kisin tuhke kan me kin keirada kehlail. Aht tungoal serepein kan en rasehng uhr inen kan me kin kalingana kehimw en tehnpas akan. Aht tungoal pelien sihpw kan en naitikihada kiden sihmpwul.” Oh pil me paiamwahu kan kak pil weriwerki: “Meid pai wehi kan me ahneki soahng pwukat.” Me weksang met, soun melkahkao mahsanih: “Meid pai aramas akan me arail koht iei Siohwa.” (Melkahka kan 144:12-15) Ia uwen arail nohn pai? Siohwa Koht en peren, oh peren oh de pai iei pwais me irail me kaudokiong ih kin ahneki. (1 Timoty 1:11) Padahk mehlel wet kin sansal nan kaimwiseklahn koul sarawi kan, me nih nan Melkahka kan 107 lel 150.
Pwuhk Kelimau en Melkahka kan kin kasalehda duwen sapwellimen Siohwa irair kan, duwehte sapwellime limpoak-kadek, mehlel, oh kamwahu. Ni atail marainkihla sapwellimen Koht irair kan ah kin laudla, atail poakohng oh lahn Ih pil kin laudla. Met kin wahdohng kitail peren. Uhdahn mahsen kesempwal ieu me kitail diar nan Pwuhk Kelimau en Melkahka kan!—Ipru 4:12.
PEREN PWEHKI SAPWELLIMEN SIOHWA LIMPOAK-KADEK
(Melkahka 107:1–119:176)
Irail mehn Suhs akan me pwurodo sang arail sella nan Papilon koulki: “Kitail en kapinga Siohwa pwehki sapwellime limpoak-kadek oh manaman kapwuriamwei kan me e ketin wiahiong kitail.” (Melkahka 107:8, 15, 21, 31) Depit kapinga Koht ni e koulki: “Sapwellimomwi loalopwoat kin leldawohng pahnlahng.” (Melkahka 108:4) Nan melkahka mwurin mwo, e kapakapki: “Maing Siohwa ei Koht, komw ketin sewesei ie; pwehki sapwellimomwi limpoak-kadek, komw ketin doareiehla!” (Melkahka 109:18, 19, 26) Melkahka 110 kin wia mahsen en kokohp me pid sapwellimen Mesaia kaunda. Melkahka 111:10 mahsanih: “Elen erpit iei lahn Siohwa.” Melkahka en mwurio mahsanih: “Meid pai aramas me kin lemmwiki Siohwa.”—Melkahka 112:1.
Melkahka 113 lel 118 adaneki Hallel Psalms (Melkahkahn Kaping) pwehki irelaud pwukat kin pwurepwurehng doadoahngki lepin mahsen kan “Hallelujah,” me wehwehki “Kapinga Siohwa!” Kawehwehn nting ieu me ede Mishnah me ntingda nan senturi kesiluh koasoia me melkahka pwukat kin wiawi ni ahnsoun Pahsohpa oh ni kesiluh en kamadipw en mehn Suhs akan. Irelaud oh melkahka me keieu reirei nan Paipel, Melkahka 119, kin kasalehda duwen kesempwalpen sapwellimen Siohwa mahsen.
Pasapengpen Peidek kan me Pid Duwen Iren Paipel kan:
109:23—Ia wehwehn sapwellimen Depit mahsen: “I nektehn sohrala rasehng mwetehn nin soutik; I pipihrseli rasehng mensiek men”? Ni mahsen lingan, Depit kin mahsanih me mie sapwellime pepehm me e pahn sipalla ni ahnsou keren.—Melkahka 102:11.
110:1, 2—Dahme “[Sapwellimen Depit] Kaun,” Sises Krais, ketin wia nin doken ah ketiket ni pali maun en Koht? Mwurin Sises iasada, e ketidahla nanleng oh ketidiong ni pali maun en Koht wasa me e ketin awiawih lao lel nan pahr 1914 pwe en ketin tepiada sapwellime kaunda nin duwen Nanmwarki men. Erein ahnsou me e awiawih, Sises tepiada sapwellime kaun pohn irail sapwellime me keidi kan, kaweid irail nan arail doadoahk en kalohk oh katohnpadahk, oh pil kaunopada irail pwe ren iang ih ketin kakaun nan sapwellime Wehi.—Madiu 24:14; 28:18-20; Luk 22:28-30.
110:4—Dahme Siohwa ‘kaukihla oh sohte pahn ketin koluhkihla’? Kaula wet iei inou ehu me Siohwa ketin wia ohng Sises Krais me Sises pahn wia Nanmwarki oh Samworo Lapalap.—Luk 22:29.
113:3—Ni ahl dah me mwaren Siohwa pahn ale kaping “sang palimese lel palikapi”? Met kin pidada pwihn en aramas tohto sang ehu me kin kaudok ong Koht rahn koaros. Sang ni dakadahn ketipin ni palimese lel ahnsou me e kin kihrla ni palikapi, lingen ketipin kin kamarainih sampah. Ni ahlohte, kitail en kapinga Koht ahnsou koaros oh pil wasa koaros nan sampah. Met sohte kak wiawi ma sohte koasoandi mwahu wiawi. Nin duwen Sounkadehdehn Siohwa kan, kitail ahneki kapai kaperen en kapinga Koht oh ni pwerisek iang wia doadoahk en lohkiseli duwen Wehin Koht.
116:15—Ia uwen ‘kesempwal mwohn silangin Siohwa ni emen sapwellime me lelepek kan ahr kin mehla’? Sapwellimen Siohwa tohnkaudok kan me inenen kesempwal me kahrehda e kin ketin kupwukupwure ma sapwellime tohnkaudok kan koaros pahn mehla, e pahn inenen apwal ong Ih en ketin mweidohng. Ma Siohwa pahn ketin mweidohng met en wiawi, e pahn rasehng me sapwellime imwintihti kan kehlail sang Ih. Oh pil, ma sapwellime tohnkaudok kan koaros pahn mehla, sohte aramas emen me pahn luhwe pwehn poahsoanehda sampah kapwo.
119:71—Soangen kamwahu dah me kak kohsang atail lelohng kalokolok? Atail lelohng kahpwal kan kak padahkiong kitail en kalaudehla atail kehliki Siohwa, oh kitail en ngidingid kapakap ong Ih, oh kalaudehla atail loalenohng onop Paipel oh kapwaiada dahme e kin mahsanih. Kapatahiong met, atail kin lelohng kalokolok ni ahnsou en apwal kak kasalehda atail soh unsek kan me kak kapwungpwungla. Kalokolok sohte pahn wiahiong kitail en ahnekihda kailok ma kitail wiahki irairo en kamwahuwihkitailla.
119:96—Ia wehwehn ‘mehkoaros ar sohte unsek’? Wasaht, sounmelkahka menet kin koasoakoasoia duwen irair en soh unsek en aramas akan. Mwein ele e kin medemedewe duwen ahn aramas ah medemedewe duwen dahme unsek ah nohn pwek. Weksang met, sapwellimen Koht kosonned sohte irepe. Sapwellime kosonned akan oh kaweid akan kin konehng soangen irair en mour koaros. New International Version koasoia: “Ohng soahng unsek koaros I kilang irepe, ahpw sohte irepen sapwellimomwi kosonnedo.”
119:164—Ia kesempwalpen kapinga Koht “pak isuh nan rahn ehu”? Nempe isuh kin kalap wehwehki unsek. Kahrehda sounmelkahka mahsanih me Siohwa warohng soangen kaping koaros.
Mehn Kasukuhl kan ong Kitail:
107:27-31. Erpit en sampah pahn ‘dehde me e kapwonopwon’ ni ahnsou me Armakedon pahn leledo. (Kaudiahl 16:14, 16) E sohte kak doarehla aramas emen sang kasohrala. Irail kante me kin kilangwohng Siohwa pwehn ale komourparail me pahn momour oh “kalahngankihong [ih] sapwellime limpoak-kadek.”
109:30, 31; 110:5. Kedlahs me kin katengehdiong ni pali maun en pehn sounpei men kin kahrehiong eh sohte kak iang ale perepe ni mehn sansar, me pehn pali meing kin kolokol. Ni karasaras, Siohwa kin “ketiket ni pali maun” en sapwellime ladu kan, pwehn ketin peikin irail. Kahrehda, e ketikihong irail pereparail oh sawasparail—oh mehkan kin wia kahrepe mwahu kan me kitail en “kaping kalahngan oh ngihl laud ong [ih]”!
113:4-9. Siohwa ketin ileile kowahlap me kahrehiong ih en anahne “mahsendihdo oh ireirong nanleng oh sampah.” Ahpw, e ketin loalloale me tikitik kan, me semwehmwe kan, oh lih depwen akan. Siohwa me wia Kaunen Lahng oh Sampah me kupwur karakarahk oh e kin ketin kupwurki sapwellime tohnkaudok kan en pil duwehte Ih.—Seims 4:6.
114:3-7. Ni atail kin sukuhliki duwen wiewia kapwuriamwei kan me Siohwa ketin wiahdahr pwehn sewese sapwellime aramas akan nan Sehd Weitahta, pil ni Pillap Sordan, oh ni Nahna Sainai, soangen wiewia pwukat kin kamwekid kitail. Tohnsampah me kin pil adaneki “sampah,” anahne rerda—ni karasaras “ahneki medek laud”—pwehki arail medemedewe wiewia kapwuriamwei en Kauno.
119:97-101. Alehda erpit, marain oh wehwe sang ni Mahsen en Koht kin pere kitail sang kahpwal en pali ngehn.
119:105. Mahsen en Koht iei lamp ehu ong nehtail pwehki e kak sewese kitail nan atail kahpwal en rahn pwukat. Ni karasaras e kin kamarainihada atail ahl, pwehki e kin kohpada duwen sapwellimen Koht koasoandi en ahnsou kohkohdo.
PEREN MENDAHKI UHWONG KAN
(Melkahka 120:1–145:21)
Iaduwen atail kak sohpai irail apwal akan oh powehdi uhwong kan? Melkahka 120 lel 134 kin kihong kitail pasapeng sansal ong peidek wet. Kitail kin powehdi kahpwal akan oh kolokolete atail peren pwehki atail kin koapworopworki Siohwa en sewese kitail. Melkahka pwukat, adaneki Koul en Kohdahwei kan, mwein ele mehn Israel akan kin kouliki koul pwukat ni arail kin seiloak dahlahng Serusalem pwehn iang kasarawi arail kapokon en nan ehu ehu pahr akan.
Melkahka 135 oh 136 kin kasalehda Siohwa nin duwen Soun Wiepen dahme e ketin kupwurki, me inenen weksang mehlel dikedik en eni kan me sohte kak wiahda mehkot. Melkahka 136 kin wiawihda ni mwomwen koul pwepweki, me imwin ehuehu iretikitik kin sapeng me tepio. Melkahka mwurin met kin koasoia duwen mohngiong toutoulahn mehn Suhs akan me mih nan Papilon me men iang kaudokiong Siohwa nan Saion. Melkahka 138 lel 145 wia sapwellimen Depit. E kupwurki en ketin ‘kapinga Siohwa sang nan mohngiong unsek.’ Pwekida? E kouliki: “Pwehki ni ahl kapwuriamwei komwi ketin wieiehda.” (Melkahka 138:1; 139:14, NW) Nan Melkahka 140 lel 144, Depit kapakapki silasil sang aramas suwed akan, kadehdehpen pwung, duwen pitsang nan pehn sounkalokolok kan, oh kaweidpen wiewia. E kin kasalehda duwen peren mehlel me sapwellimen Siohwa aramas akan kin ahneki. (Melkahka 144:15) Mwurin en Depit kasalehda duwen sapwellimen Koht kowahlap oh kamwahu, e mahsanih: “I pahn kin patohwan kapinga Siohwa ahnsou koaros; wiepen nin lime kan koaros en kin kapinga mware sarawi ahnsou koaros kohkohlahte.”—Melkahka 145:21.
Pasapengpen Peidek kan me Pid Duwen Iren Paipel kan:
122:3—Iaduwen Serusalem wia kahnimw ehu “me patpene wiahla ehu”? Nin duwen me kin kalap wiawi nan kahnimw akan en kawao, nan Serusalem, ihmw akan kin kokouda paterekpenehte kohwei. Kahnimwo kin koait oh mengei en silasil. Pil patehng met, pwehki ihmw akan inenen kerenpene, kahrehda tohnkahnimwo kin utuhtpene ohng sawas oh pereper. Met pil kin kasalehda minimin en pali ngehn ong keinek en Israel 12 ko ni arail kin tuhpene ohng kaudok.
123:2—Ia wehwe kesempwal en karasaras me pid pwoaren mesen ladu kan? Ladu oh lidu kan kin kasikasik arail soumas ohl de lih ong soahng riau: en kasawihada dahme e kin inengieng kan oh en ale perepe oh mehkan me kesempwal nan mour. Ni soangen ahlohte, kitail kin sohpeiong Siohwa pwehn wehwehkihla kupwure oh kenikenla reh.
131:1-3—Iaduwen Depit ah kin ‘patohwan itarkihte ah onepek oh popohl, duwehte seri pwelel men eh kin mihmi pohn kapehden eh nohno’? Rasehng seri pwelel me kin nsenamwahuki mihmi pohn kapehden ah nohno, Depit kin esehla ahneki onepek oh meleilei. Iaduwe? Ni ah sohte kin aklapalap, oh sohte kin rapahki mehkan me nohn apwal ong ih. Depit sohte kin rapahki en ndand, ahpw e kin pohnese ah soh itar akan oh kin kasalehda karakarahk. E pahn mwahu ma kitail pahn kahlemengih sapwellime madamadau ni atail kin nantihong ale pwukoah tohrohr akan nan mwomwohdiso.
Mehn Kasukuhl kan ong Kitail:
120:1, 2, 6, 7. Lokaiahn mwersuwed oh lipahned kin kak kamworusihala meteikan. Tehk kanahieng dahme kitail kin nda iei ehu ahl en kasalehda me kitail “uhki meleilei.”
120:3, 4. Ma kitail kin nantihong kanengamahiong aramas emen me “au likamw,” kitail en ese me Siohwa pahn kapwungala soahng pwukat koaros ni pein sapwellime ahnsou. Aramas me kin lokaia mwersuwed pahn ale apwal laud sang rehn “ohl kehlail emen.” Irail pahn ale sapwellimen Siohwa engieng karakar en kadeik me kin rasehng “takai mwehl sang nan uhmw.”
127:1, 2. Ni mehkoaros, kitail en ale kaweid sang rehn Siohwa.
133:1-3. Ehupenehn sapwellimen Siohwa aramas akan kin kansenamwahu, mehlel oh kakehl. Kitail dehr kauwehla sang ni atail pahn rapahki dipen meteikan, akamai de kasohwe mehkan.
137:1, 5, 6. Sapwellimen Siohwa tohnkaudok kan me kalipilipala kan kin poakohng Saion—me wia sapwellimen Koht pwihn nan sampah ahnsowo. Ahpw, iaduwen kitail? Kitail kin mehlel ong pwihn me Siohwa ketin doadoahngki nan rahnwet?
138:2. Siohwa kin ‘ketin kasapwilada sapwellime mahsen pil pohnangin mware unsek’ pwehki pweidahn sapwellime inou kan koaros me e ketin wia ni mware pahn siksang dahme kitail kin kasik. Ei, pweida laud kan kohkohdo mwohtail.
139:1-6, 15, 16. Siohwa ketin mwahngih atail wiewia kan, atail madamadau kan, oh atail koasoi kan pil mwohn atail kin nda. E mwahngih kitail sangete ahnsou me kitail ahpwtehn ahpada nan kapehd, mwohn kisehn paliwaratail akan ahr sansalda. Koht ah kin mwahngih kitail inenen “mwahusang” dahme kitail kak wehwehki duwen pein kitail. Ia uwen kansenamwahu en ese me Siohwa sohte kin mwahngihete duwen kahpwal akan me kitail kin sohsohpai ahpw e pil kin mwahngih dahme kahpwalo pahn wiahiong kitail!
139:7-12. Wasa koaros me kitail kin kohla ie, Siohwa pahn kak ketin kakehle kitail.
139:17, 18. Wehwehkihla Siohwa kin kansenamwahu ong kitail? (Lepin Padahk 2:10) Ma iei, eri kitail diarehr utupen peren mwuledek. Kupwuren Siohwa kin “tohto sang piken oaroahr.” Ahnsou koaros pahn mie soahng kan me kitail pahn sukuhliki duwen ih.
139:23, 24. Kitail en pwungki Siohwa en ketin kasawih nan loaletail pwehn mwahngih ‘ahl kamedek kan’—me duwehte madamadau sapwung kan, ineng sapwung kan oh pil ahnepatail sapwung kan—pwe e kak ketin sewese kitail kihsang mepwukat rehtail.
143:4-7. Iaduwen atail kak dadaur mendahki kalokolok apwal akan kin lelohng kitail? Sounmelkahkao kin kasalehiong kitail dahme kesempwal: Medemedewe oh doudouloale duwen sapwellimen Siohwa doadoahk, oh katapanki oh nsenohki sapwellime wiewia kan, oh kapakap ohng ih oh peki sawas.
“Kumwail Aramas akan, Kapinga Siohwa!”
Ehu ehu tepin koul pahieu kan wasaht kin imwikihla mahsen en kapinga Siohwa. (Melkahka 41:13; 72:19, 20; 89:52; 106:48) Oh pil, imwilahn Melkahka nan pwuhk kelimau en Melkahka kin wia mahsen en kapinga Siohwa. Melkahka 150:6 mahsanih: “Kumwail me momour koaros, kumwail kapinga Siohwa. Kumwail aramas akan, kapinga Siohwa!” Met pahn pweida mehlel nan sapwellimen Koht sampah kapw.
Ni atail kasikasik ahnsou kapai wet, e wia kahrepe mwahu kitail en kalinganahda Koht mehlel oh kapinga mware. Ni atail pahn medemedewe kapai kan me kitail pahn ale pwehki atail ese Siohwa oh karanih ih, kapehdatail sou kin mwekidiki en kapinga ih sang nan mohngiong me direkihla peren oh kalahngan?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 29]
Sapwellimen Siohwa wiewia kan kin inenen kapwuriamwei
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 31]
Kupwuren Siohwa kin “tohto sang piken oaroahr”