Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w08 6/1 pp. 18-22
  • En Pwungki Sapwellimen Siohwa Kaunda

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • En Pwungki Sapwellimen Siohwa Kaunda
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2008
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Atail Madamadau me Pid Kaunda
  • En Kaiahnehda Atail Kehl en Madamadau
  • Sehdan Kin Rapahki en Katikihala Sapwellimen Koht Kaunda
  • En Kaleke Iuk Sang Irair en Uhtohr
  • Kesempwalpen en Kin Karakarahk
  • Dahme Kahrehda Kitail Anahne Wauneki Irail me Ahneki Manaman?
    “Dadaurete ni Limpoak en Koht”
  • Wauneki Irail me Kaun akan Dahme E Kesempwalki?
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2001
  • Ahn Ihs Kaunda Me Kitail En Kesempwaliki?
    Loalokong Me Pahn Kahluwalahng Mour Soutuk (kl)
  • Wauneki Irail Akan Me Pwukoahki En Apwalih Kumwail
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2000
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2008
w08 6/1 pp. 18-22

En Pwungki Sapwellimen Siohwa Kaunda

“Iet duwen wehwehn poakohng Koht: kitail en peikiong sapwellime kosonned akan. Oh sapwellime kosonned akan me sohte apwal.”—1 SOHN 5:3.

1, 2. (a) Dahme kahrehda pali laud en aramas rahnpwukat sohte perenki uhpah kaunda en meteikan? (b) Iaduwen, mehlel me irail akan me kin kahng mih pahn kaunda en meteikan kin uhdahn wia aramas saledek kei? Kawehwe.

TOHTO aramas nan rahn pwukat sohte kin perenki uhpah meteikan. Pali tohto kin leme me en uhpah nsenen emen sohte wia mehkot kaperen. “Sohte me pahn ndaiong ie dahme I pahn wia” iei soangen madamadau me aramas akan me sohte kin men mih pahn kaunda en ekei kin ahneki. Ahpw iaduwen, mehlel irail pwukat kin uhdahn ahneki saledek mehlel? Uhdahn soh! Pali laud en irail pwukat pil kin dadaurete pahn koasoandi en me tohto me kin “kahlemengih wiewia kan en sampah wet.” (Rom 12:2) Nin duwen me Kristian wahnpoaron Piter mahsanih, irail “kin wiewia lidun kaupahr” oh sohte douluhl ahneki irair en saledek. (2 Pit. 2:19) Irail kin weweidki ‘ahl suwed en sampah wet; [irail] kin peikiong kaun manaman en nan wehwe,’ me iei Sehdan me Tepil.—Ep. 2:2.

2 Emen tohn nting en pwuhk kin suweiki: “I sohte kihong manaman rehn ei pahpa oh nohno de emen kaunen pelien lamalam . . . de pil Paipel en pilada dahme I anahne kamehlele.” Mehlel, ekei aramas mwein kin wiakau arail manaman en kaunda oh mwein sohte warohng kitail en peikiong irail. Ahpw iaduwen, en uhdahn kaleke kitail sang ale kaweid kan iei pasapengpen met? En kilang dahme kin pwarada nan nuhs akan kin ihte kihda pasapeng kansensuwed me pid met. E kin inenen kansensuwed me pali tohto en aramas sohte kin men ale kaweid ni ahnsou ehu me irail uhdahn anahne kaweid.

Atail Madamadau me Pid Kaunda

3. Iaduwen Kristian kan ni mwehin Sises kin kasalehda me irail sohte kin ni soh madamadau dukula pahn kaunda en aramas?

3 Nin duwen Kristian kei, kitail kin ahneki irair en mour me kin weksang mour en sampah. Kitail sohte kin wia soahng koaros me meteikan kin ndaiong kitail ni atail sohte kin medewe mahs ma e konehng de soh. Weksang met, ekei pak kitail sohte anahne en uhpah kaunda en meteikan mehnda ma kitail kin mih pahn arail manaman. Met pil mehlel wiawihong Kristian akan ni mwehin Sises. Karasepe ehu, ni ahnsou me wahnpoaron kan ale kosonned kehlail en tokedihsang kalohk, irail sohte kin masepwehkada oh dukula pahn irail samworo lapalap ako oh pil ekei kaun teikan me iang Tohn Mwoalen Kopwung kan. Irail sohte kin kesehla arail tiahk pwung kan pwehn wia dahme kaun en aramas akan mwahuki ren wia.—Wadek Wiewia 5:27-29.

4. Mehn karasepe dah kan sang Palien Pwuhk Sarawi ni Lokaiahn Ipru kasalehda me pali laud en irail sapwellimen Koht aramas akan kin kekeid nan ahl me pali tohto sohte kin men keid ie?

4 Sapwellimen Koht ladu tohto me momour mwohn mwehin Sises pil kin mwekid ni soangen eimah me duwe met. Karasepe, Moses “sohte men inanki sapwellimen Parao serepeino. E pilada en iang sapwellimen Koht aramas akan lokolok,” mehnda ma met kahrehda “engieng en nanmwarkio.” (Ipru 11:24, 25, 27) Sosep kin pelianda oh sohte men dukula pahn en Podipar pwoudo ni en liho men wendi reh, mehnda ma e ese me liho ahneki manaman en kihong ih nan kahpwal de dupuk ong ih me suwedsang. (Sen. 39:7-9) Daniel “lemedahr me e sohte pahn kasaminehkihla paliwere kisin tungoal oh wain me kin kohda nan tehnpaso,” mehnda ma met kin wia kahpwal ehu ong kaun lapalap en Papilon en pwungki. (Dan. 1:8-14) Soangen mehn kahlemeng pwukat kin kasalehda me, sangete mahs, sapwellimen Koht aramas akan kin kesihnenda teng ong dahme pwung, sohte lipilipil dahme met pahn imwikihla. Irail sohte kin dukula pahn aramas pwehn ihte natih irail. Kitail en pil dehr wia duwehte met.

5. Iaduwen atail madamadau me pid kaunda kin weksang madamadau en sampah?

5 Atail kin nan kapehd kehlail sohte kin wehwehki me kitail aramas kahngohdi kei, de pil wia soangen aramas me kin men uhwongada kosonned akan pwehn ihte kasalehda me kitail kin sapwungki koasoandi en politik. Ahpw, kitail kin ni eimah pwungki sapwellimen Siohwa kaunda sang kaunda teikan en aramas. Ni ahnsou me kosonned en aramas kin pelianda sapwellimen Koht kosonned akan, atail pilipil ong dahme kitail en wia sohte pahn wia mehkot apwal. Duwehte wahnpoaron kan nan mwehin Sises, kitail en peikiong Koht ahpw kaidehn aramas.

6. Dahme kahrehda e kin ahnsou koaros wia kamwahu ong kitail en peikiong sapwellimen Siohwa kehkehlik kan?

6 Dahme sewesehier kitail en pohnese sapwellimen Koht kaunda? Kitail pwungki dahme kileledi nan Lepin Padahk 3:5,6: “Likih KAUN-O ni mohngiongomw unsek. Dehr koapworopworki mehkan me ke pein lemeleme me ke ese. Tamanda KAUN-O ni omw wiewia kan koaros, oh e pahn ketin kasalehiong uhk ahl me pwung.” Kitail kin kamehlele me sohte lipilipil dahme Koht kin kupwurki kitail en wia pahn ahnsou koaros imwila mwahu ong kitail. (Wadek Deuderonomi 10:12, 13.) Ei mehlel, Siohwa ketin kasalehiong mehn Israel kan duwen eh kin “kupwurki padahkihiuk pwe en wia kamwahu ehu ong uhk oh kaweid uhk nan ahl me ke pahn keid ie.” Ih eri pil mahsanih: “Ma ke rongete ei kosonned akan! Eri, kupwuramwahu ahpw pahn pwilipwilwei rehmw rasehng piletik pwoat me sohte kin madada. Powehdi pahn lelohng uhk, rasehng iloak kan me kin pwungupwungdohng ni oaroahr.” (Ais. 48:17, 18) Kitail kin likih mahsen pwukat. Kitail kin uhdahn kamehlele me ahnsou koaros e kin wia kamwahu ong kitail en peikiong sapwellimen Koht kehkehlik kan.

7. Dahme kitail pahn wia ma kitail sohte nohn wehwehki kehkehlik ehu me kileldi nan sapwellimen Koht Mahsen?

7 Kitail kin pwungki sapwellimen Siohwa kaunda oh kin peikiong ih mehnda ma kitail sohte nohn wehwehki kahrepen ekei koasoandi kan me kin kileledi nan sapwellime Mahsen. Met kaidehn irair en pwoson ehu me sohte poasoanpe, ahpw met irair en likilik ehu. E kin kasalehda me nan mohngiongitail kitail kin likih ni mehlel me Siohwa ketin mwahngih dahme keieu mwahu ong kitail. Atail peik kin pil kasalehda atail limpoak, pwehki wahnpoaron Sohn ntingihdi: “Iet duwen wehwehn poakohng Koht: kitail en peikiong sapwellime kosonned akan.” (1 Sohn 5:3) Ahpw pil mie ehu irair en peik me kitail anahne en dehr manokehla.

En Kaiahnehda Atail Kehl en Madamadau

8. Iaduwen atail en “ahnlahr oh eselahr wekpeseng en me mwahu oh me suwed” kin dokedoke atail en pwungki sapwellimen Siohwa kaunda?

8 Paipel ketin mahsanihong kitail me kitail anahne en “ahnlahr oh eselahr wekpeseng en me mwahu oh me suwed.” (Ipru 5:14) Kahrehda, atail mehn akadei iei en kapwaiada sapwellimen Koht kosonned kan ni pwung ahpw kaidehn ni elen soh madamadau. Kitail kin men koahiekla pwehn “eselahr wekpeseng en me mwahu oh me suwed” me kin poahsoanda pohn sapwellimen Siohwa koasoandi kan. Kitail men kilang duwen erpit en sapwellimen Siohwa ahl akan, pwe kitail en kak nda duwehte me sounmelkahka koasoia: “I kin kolokol sapwellimomwi padahk kan nan mohngiongiet.”—Mel. 40:8.

9. Iaduwen kitail kak en kapahrekiong kadeikpen loalatail ong sapwellimen Siohwa koasoandi kan, oh dahme kahrehda met kin kesempwal kitail en wia?

9 En esehla kesempwalpen sapwellimen Koht kosonned akan duwehte sounmelkahkao, kitail anahne en kin doudouloale dahme kitail wadek nan Paipel. Karasepe, ahnsou me kitail kin sukuhlikihdi dahme Siohwa ketin kupwurki ong irair ehu, kitail ele kak idek rehtail: ‘Dahme kahrehda kehkehlik de mouren padahk wet wia mehkot erpit ehu? Dahme kahrehda met pahn wia kamwahu ong ie ma I pahn kapwaiada? Soangen imwila suwed dah kan me lelohngehr irail kan me pohnsehsehla sapwellimen Koht kaweid ong ire wet?’ Ni ahnsou me kadeikpen loalatail kin pahrekiong elen Siohwa kan, kitail eri kin wiahda pilipil kan me kin pahrekiong kupwure kan. Kitail kakehr ‘rapahki dahme Kaun-o ketin kupwukupwure kitailen kin wia’ oh ni peik wonlahte mwowe. (Ep. 5:17) Met sohte kin ahnsou koaros mengei.

Sehdan Kin Rapahki en Katikihala Sapwellimen Koht Kaunda

10. Ia ehu ahl me Sehdan kin doadoahngki pwehn katikihala en Koht eh kaunda?

10 Ni ahnsou reirei Sehdan kin songosong en katikihala sapwellimen Koht kaunda. Eh irair uhtohr kin sansalda ni ahl tohto. Pwehn karasahda, kilang duwen eh kin sohte kasalehda wahu ong sapwellimen Koht koasoandi en pwopwoud. Ekei kin pilada ren mihmihpene sohte inou sarawi, ahpw ekei kin raparapahki elen pitsang arail pwoud kan. Pali riau wet mwein kin pil pwungki dahme emen lih ndand me kin wia kasdo koasoia: ‘En pwopwoud de en pwoudiki emente kin wia mehkot apwal ong ohlo oh pil liho.’ Ih eri pil kapatahiong: ‘I sehse ma mie emen me kin uhdahn lelepek de pil men lelepek ong eh pwoud.’ Emen ohl ndand me pil kin wia kasdo pil koasoia duwehte met me pid duwen sohte pweida en nanpwungen eh pwoud kan: “I sohte nohn kamehlele me nan loalatail e koasoandier me kitail en kin pwoudiki emente erein atail mour.” E mwahu kitail en pein idek rehtail, ‘I kin pwungki sapwellimen Siohwa kaunda me pid koasoandi en pwopwoud, de I kin mweidohng madamadau en sampah me dene pwopwoud sohte anahne en mihmihpene werei en kin powehdi ei lamalam?’

11, 12. (a) Dahme kahrehda e kin apwal ong me pwulopwul kan en pwungki sapwellimen Siohwa kaunda? (b) Kawehwehda ehu ekspiriens me kasalehda uwen soaloalokong en pohnsehsehla sapwellimen Siohwa kosonned oh pil mouren kaweid kan.

11 Kowe emen me pwulopwul nan sapwellimen Siohwa pwihn? Ma ei, Sehdan kin ni mehlel mwahuki ken leme me sapwellimen Siohwa kaunda sohte pahn mwahu ong uhk. “Ineng en mwahnakapw akan” pil patehng kasongosong kan sang iengomw kan kak kahrehiong uhk en leme me sapwellimen Koht kosonned akan kin nohn apwal en kapwaiada. (2 Tim. 2:22) Dehr mweidohng met en wiawi. Nantihong en wehwehkihla duwen erpit en sapwellimen Koht koasoandi kan. Karasepe ehu, Paipel kin mahsanihong uhk en ‘kadohwaneweisang uhk tiahk en nenek.’ (1 Kor. 6:18) Eri wasaht, ken pil pwurehng idek rehmw soangen peidek pwukat: ‘Dahme kahrehda kehkehlik erpit ehu met? Iaduwen ei pahn peikiong met pahn wia kamwahu ehu ong ie?’ Mwein ele ke ese duwen emen me pohnsehsehla sapwellimen Koht kaweid eri uhd lelohng imwila suwed pwehki sapwung me e wiahdahr. Met irail kin peren? Arail mour kin mwahusang me irail ahneki ahnsou me re kin miniminiong sapwellimen Siohwa pwihn? Irail uhdahn diarada elen nsenamwahu ehu me koaros ladu en Koht akan sohte ese duwe?—Wadek Aiseia 65:14.

12 Tehk duwen dahme emen Kristian me ede Sharon koasoia ekis wereilahr: “Pwehki ei sohte kin peikihong sapwellimen Siohwa kosonned akan, I ahnekiher soumwahu keper AIDS. I kin kalapw tamanda sounpar kaperen kan me I ahneki ahnsou me I kin papah Siohwa.” E wehwehkihda me e uhdahn wia mehkot pweipwei en sapeikiong sapwellimen Siohwa kosonned akan oh duwen anahnepen en uhdahn wauneki kesempwalpen kosonned pwukat. Sapwellimen Siohwa kosonned akan iei perepatail. Mwurin wihk isuh sang eh ntingihada met, Sharon eri mehla. Nin duwen me sansalda sang ekspiriens wet, sohte mehkot mwahu me Sehdan kak kihong irail kan me men iangala koasoandi suwed wet. Nin duwen “semen soangen likamw koaros,” e sohte kin kapwaiada eh inou kan, duwehte me e wiaiong Ihp. (Sohn 8:44) E uhdahn mehlel, e kin wia kamwahu ehu en pwungki sapwellimen Siohwa kaunda.

En Kaleke Iuk Sang Irair en Uhtohr

13. Ni soangen irair dahieu me kitail anahne en kaleke kitail sang irair en uhtohrda?

13 Ni atail pahn kin pwungki sapwellimen Siohwa kaunda, kitail anahne en pere kitail sang irair en uhtohrda. En ahneki madamadau en pohnmwahso kak kahrehiong kitail en leme me kitail sohte anahne kaweid sang sohte lipilipil ihs. Karasepe ehu, mwein ele kitail kin pelian kaweid kan me kin kohsang irail me kin apwalih sapwellimen Koht aramas akan. Koht ketin koasoanedier koasoandi ehu me pwihn en ladu lelepek oh loalokong pahn ketikihda padahk mehlel en Paipel me rasehng ketihnain ni ahnsou me konehng. (Luk 12:42-44) Kitail anahne en ni karakarahk pohnese me iei ahl wet me Siohwa kin ketin doadoahngki pwehn apwalih sapwellime aramas akan nan rahnpwukat. Kitail en duwehte irail wahnpoaron lelepek kan. Ni ahnsou me ekei tohnpadahk kan solahr men idawehn Sises, Sises eri mahsanihong wahnpoaron ko: “Ia duwe, kumwail pil men keseiehla?” Piter ahpw patohwanohng: “Maing, ihs me se pahn patohla reh? Sapwellimomwi mahsen kan, iei mahsen en mour soutuk.”—Sohn 6:66-68.

14, 15. Dahme kahrehda kitail en ni karakarahk uhpah kaweid en Paipel?

14 En pwungki sapwellimen Siohwa kaunda kin pid en mwekidki kaweid kan me kin poahsoanda sang sapwellime Mahsen. Karasepe ehu, pwihn en ladu lelepek oh loalokong kin panawih kitail en “pepehd oh onohnop.” (1 Des. 5:6) Soangen kaweid wet kin inenen konehng erein rahn en imwi pwukat me aramas tohto kin “roporop ong pein irail, mehwo.” (2 Tim. 3:1, 2) Iaduwen, kitail kak ahnekihda soangen irair en madamadau wet me kin inenen rek rehn aramas? Ei. Mehn akadei kan me sohte kin pidada atail kin papah Koht kakete kahrehiong kitail en uhdi oh sohla tehk atail nanpwungmwahu rehn Koht, de kitail kakete ahnekihda madamadau en men kepwehpwehla. (Luk 12:16-21) Eri, ia uwen eh wia mehkot erpit en pwungki kaweid kan sang Paipel oh soikala mour en roporop me inenen rek nan en Sehdan sampah!—1 Sohn 2:16.

15 Pwihn en ladu lelepek oh loalokong kin ketikihda padahk mehlel en Paipel me rasehng ketihnain me elder idihdda kan kin kihpeseng nan ehuehu mwomwohdiso. Paipel kin panawihekin kitail: “Kumwail peikiong amwail sounkaweid akan oh kapwaiada ar kosonned kan. Pwe re sohte kin tokedihsang apwahpwalih ngenomwail kan; pwehki ar uhdahn pahn wehkadahng Koht ar kohwa doadoahk wet. Ma kumwail pahn peikiong irail, re pahn perenki kapwaiada ar doadoahk; ma soh, re pahn kin nsensuwedla; eri, met sohte kak sewesei kumwail.” (Ipru 13:17) Iaduwen, met wehwehki me elder kan nan mwomwohdiso wia aramas unsek kei me sohte kin wiahda sapwung? Uhdahn soh! Koht kin ketin mwahngih duwen arail irair en soh unsek kan laudsang dahme aramas kak en ese. Ahpw mendahki met, e ketin kasik me kitail en kin uhpah irail. En kin peikiong elder kan, mehnda ma irail sohte unsek, met kin kasalehda me kitail kin pwungki me Siohwa me pahn kaunda kitail.

Kesempwalpen en Kin Karakarahk

16. Iaduwen kitail kak kasalehda wahu ong Sises me iei Tapwin mwomwohdiso en Kristian?

16 Kitail en ahnsou koaros tamataman me Sises me ni mehlel wia Tapwin mwomwohdiso. (Kol. 1:18) Ih kahrepe wet me kitail en ni karakarahk uhpah kaweid kan en elder idihdda kan, oh “waunekin irail oh pil poakohng irail ni mehlel.” (1 Des. 5:12, 13) Elder kan en mwomwohdiso kak kasalehda me irail pil kin uhpah koasoandi kan ni arail kin kihda de padahngki sapwellimen Koht mahsen ong mwomwohdiso, ahpw kaidehn pein arail padahk kan. Irail en “dehr siksang me ntingdier” pwehn kihda pein arail madamadau.—1 Kor. 4:6.

17. Dahme kahrehda e keper en men sikla sang meteikan?

17 Tohn mwomwohdiso koaros anahne en kin kanaiehng oh tehk duwen keper en inengieng rapahki ren ndandla. (Lep. Pad. 25:27) E sansal me ih soangen lidip wet me emen tohnpadahk me wahnpoaron Sohn tuhwong kin mihla loale. E ntingihdi: “Diohtrepihs, me inengieng en wiahla arail sounkaweid, sohte men rong ei koasoi. Eri, ni ei pahn pwarowei, I pahn kapwarehda mehkoaros me e wia: soahng suwed kan me e koasoiakin kiht, oh pil likamw akan me e kin koasoia.” (3 Sohn 9, 10) Mie mehn kasukuhl ehu wasaht ong kitail rahnwet. Kitail ahneki kahrepe mwahu en kihsang madamadau en men sikla sang meteikan me kitail kin ahneki. Paipel mahsanihong kitail: “Lemei kin kahrehiong aramas paisuwed, oh aklapalap kin kahrehiong aramas en pwupwudi.” Irail kan me kin pwungki Koht en ketin kaunda anahne en pelian oh dehr pwupwudiong lidip en men tiengla mwowe oh kaunda wasa, pwehki en wia met pahn kahrehiong uhk en mwadang namenekla.—Lep. Pad. 11:2; 16:18.

18. Dahme pahn sewese kitail en pwungki sapwellimen Siohwa kaunda?

18 Ei, wiahkihla omw mehn akadei ehu ken pelianda irair en uhtohrda me kin rek nan sampah wet oh kin pwungki sapwellimen Siohwa kaunda. Kin kalapw doudouloale ni kalahngan duwen pwais kaselel me ke ahneki en papah Siohwa. Pwehki ke kin iang mih nanpwungen sapwellime aramas akan met wia mehn kadehde ehu me Koht kin ketin kainangihedo iuk ong ih ki sapwellime ngehn sarawi. (Sohn 6:44) Ke dehr isanekihla oh sohla kin kesempwalki omw nanpwungmwahu rehn Koht. Sohte lipilipil soangen irair en mour dah me ke kin lelohng, wia uwen omw kak pwehn kasalehda me ke kin soikala irair en uhtohrda oh kin pwungki sapwellimen Siohwa kaunda.

Ke Tamanda?

• Dahme kin pidada en pwungki sapwellimen Siohwa kaunda?

• Iaduwen atail pahn kaiahne atail kehl en madamadau kin pahrekiong atail kin pwungki sapwellimen Siohwa kaunda?

• Soangen ahl dah kan me Sehdan kin songosong en doadoahngki pwehn katikala sapwellimen Koht kaunda?

• Dahme kahrehda karakarahk kin kesempwal ma kitail men pwungki sapwellimen Siohwa kaunda?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 18]

“Se uhdahn pahn peikiong Koht, a kaidehn aramas”

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 20]

E kin wia elen erpit en idawehn sapwellimen Koht koasoandi kan ahnsou koaros

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share