Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w09 6/1 pp. 24-28
  • Lokaia Mehlel ong Mehn Mpomw

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Lokaia Mehlel ong Mehn Mpomw
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2009
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Ihs me Mehn Mpatail?
  • Lokaia Mehlel nan Peneinei
  • Lokaia Mehlel nan Mwomwohdiso
  • Lokaia Mehlel ni Ahnsoun Wia Pesines
  • Lokaia Mehlel ong Kaun en Wehi kan
  • Kapai kan Sang Lokaia Mehlel
  • Kahlemengih Koht En Me Mehlelo
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2004
  • Siohwa, Koht En Me Mehlelo
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2004
  • Lokaia ni Mehlel
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2018
  • ‘I Pahn Momourki Sapwellimomwi Mehlel’
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2018
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2009
w09 6/1 pp. 24-28

Lokaia Mehlel ong Mehn Mpomw

“Eri, kumwail kesehla amwail likamw akan, oh emenemen kumwail en kin lokaia mehlel ong [“mehn mpe,” NW].”—EP. 4:25.

1, 2. Ia duwen aramas tohto kin kilangwohng dahme mehlel?

AHNSOU reirei aramas kin kasalehda soangsoangen madamadau duwen mehlel. Emen sounnting en Krihk me adaneki Alcaeus momour mpen sounpar 500 mwohn Krais koasoia: “Mie mehlel nan wain.” Met wehwehki me ni ahnsou me emen sakaula eh kin kak kasalehda dahme mehlel oh ele eh kin laudla eh men koasokosoi. Nan mwehin Sises, Kaun en Rom Pontius Pailet pil kasalehda soangen madamadau sapwung wet, me aramas kin wiahte dahme pwung pwehn ale kamwahuparail, ni eh idek rehn Sises: “A dahkot mehlel?”—Sohn 18:38.

2 Madamadau tohto me kin uhpene duwen dahme mehlel kin rekla nan atail ahnsou. Aramas tohto kin nda me lepin lokaia “mehlel” kin mie wehwe tohto de aramas sohte kin kasalehda mehlel ahnsou koaros. Meteikan mehlelete ni ahnsou me soahng koaros mwahu ong irail de ma re kak mwadang kamwahwihala mehkot. Pwuhk me adaneki Kesempwalpen Lokaia Likamw (The Importance of Lying) koasoia: “Mehlel iei madamadau kaselel ehu, ahpw e sohte katapan ong momour en aramas de doareparail. Sohte en aramas ar pilipil ong ire wet, e anahne lokaia likamw pwehn mour.”

3. Dahme kahrehda Sises wia mehn kahlemeng keieu mwahu duwen lokaia mehlel?

3 Ia uwen met weksang sapwellimen Krais tohnpadahk kan! Sapwellimen Sises madamadau duwen mehlel sohte duwehte madamadau en aramas pwukat. E kin mahsen mehlel ahnsou koaros. Pil sapwellime imwintihti kan wehkada: “Maing Sounpadahk, se patohwan ese me komwi aramas mehlel men, me kin padahk ni mehlel duwen kupwur en Koht.” (Mad. 22:16) Duwehte rahnwet, Kristian mehlel kan kin kahlemengih Sises. Irail sohte kin pweiek en lokaia mehlel. Irail kin pwungki mehlel dahme wahnpoaron Pohl padahkihong ienge Kristian kan: “Eri, kumwail kesehla amwail likamw akan, oh emenemen kumwail en kin lokaia mehlel ong [“mehn mpe,” NW].” (Ep. 4:25) Kitail pahn tehk ire siluh duwen dahme Pohl koasoia. Keieu, ihs me mehn mpatail? Keriau, ia wehwehn lokaia mehlel? Oh kesiluh, ia duwen kitail kak doadoahngki met nan atail mour en ehuehu rahn?

Ihs me Mehn Mpatail?

4. Weksang kaun en mehn Suhs kan, ia duwen Sises ketin kasalehda madamadau en Siohwa duwen ihs me mehn mpatail?

4 Nan mwehin Sises, ekei kaun en mehn Suhs kan padahngki me ihte iengerail mehn Suhs teikan de kompoakparail keren kan me wia ‘mehn mparail.’ Ahpw Sises ketin kasalehda ni unsek irair oh madamadau en Seme. (Sohn 14:9) Sises ketin kasalehiong sapwellime tohnpadahk kan me Koht sohte kin ketin lipilipilki ehu keinek de ehu wehi. (Sohn 4:5-26) Patehng met, Siohwa ketin doadoahngki sapwellime manaman en kasalehiong wahnpoaron Piter me “Koht sohte ketin lipilipilki aramas. E kin ketin kupwurperenki mehmen me kin lemmwiki, oh pil wiewia me pwung.” (Wiewia 10:28, 34, 35) Ihme kahrehda, kitail anahne en kilangwohng aramas koaros nin duwen mehn mpatail, oh kasalehda limpoak ong atail imwintihti kan.—Mad. 5:43-45.

5. Ia wehwehn lokaia mehlel ong mehn mpatail?

5 Ahpw, ia wehwehn en Pohl koasoia me kitail en mehlel ong mehn mpatail? En lokaia mehlel kin wehwehki ehukihong meteikan ire kante me mehlel. Kristian mehlel kan sohte kin wekidala ire mehlel kan pwehn pitih meteikan. Irail kin “tatki me suwed kan, oh tengeteng ni me mwahu kan.” (Rom 12:9) Ni atail alasang “Koht me sohte kak ketin wiahda likamw,” kitail anahne nantihong inen oh mehlel nan atail wiewia oh koasoi koaros. (Mel. 15:1, 2; Ipru 6:18) Ma kitail pilada atail lokaia kan ni keneinei, mehnda ma irairo kanamenek, kitail kak kapwungala ireo oh sohte kansensuwedihala emen oh sohte doadoahngki likamw.—Wadek Kolose 3:9, 10.

6, 7. (a) En mehlel kin wehwehki me kitail anahne kasalehda oaritik kan duwen kitail ong irail koaros me kin idek rehtail? Menlau kawehwehda. (b) Ihs me kitail kak likih oh warohng ale atail pasapeng kan ni unsek?

6 En lokaia mehlel kin wehwehki me kitail anahne en kasalehda soahng koaros me kitail ese duwen ire ehu ma aramas idek rehtail? Sohte anahne. Sises ketin kasalehda me ekei aramas sohte warohng ale pasapeng de ekei ire kan. Ni ahnsou me kaunen pelian lamalam mwalaun kan idek reh manaman en ihs me e ketin wiahki kilel oh manaman kan, Sises mahsanih: “I pahn wiahiong kumwail peidek ehu. Eri, ma kumwail sapeng ie, I pahn uhd ndaiong kumwail ni manaman en ihs me I wiewiahki mepwukat.” Ni ahnsou me sounkawehwehn kosonned ko oh ohl soumas ko sohte men sapeng, Sises mahsanih: “Eri, I pil sohte pahn ndaiong kumwail ni manaman en ihs me I wiewiahki soahng pwukat.” (Mark 11:27-33) E sohte ketin pehm me e pwukoahki sapeng peidek kan pwehki arail mwalaun oh wiewia soaloalopwoat. (Mad. 12:10-13; 23:27, 28) Duwehte rahnwet, sapwellimen Siohwa aramas kan anahne pere irail sang irail kan me kin uhwong padahk mehlel oh aramas suwed kan me kin doadoahngki widing ong kamwahuparail.—Mad. 10:16; Ep. 4:14.

7 Pohl pil kasalehda me ekei aramas sohte warohng ale pasapeng kan ni unsek. E koasoia me “arail kin lipahned oh liderewes, oh koasoakoasoia soahng kan me sohte kin konehng irail en koasoia.” (1 Tim. 5:13) Ei, meteikan pil sohte men ehukihong irail kan me kin mwahuki lidere en aramas teikan ar doadoahk de irail kan me sohte kak kolokol soahng kan me aramas ndaiong irail. Ia uwen mwahu en kapwaiada kaweid en Pohl: “Kumwail nantihong momourki mour meleilei, oh wiewia pein amwail doadoahk.” (1 Des. 4:11) Ahpw ekei pak, elder kan nan mwomwohdiso ele anahne idek peidek kan duwen ekei ire kan pwe irail en kak wia arail pwukoa kan. Nan soangen ahnsowo, irail kin kalahnganki atail lokaia mehlel oh e kin sawas laud.—1 Pit. 5:2.

Lokaia Mehlel nan Peneinei

8. Ia duwen lokaia mehlel kin sewese tohn peneinei en kerenpene?

8 Atail peneinei iei irail kan me kitail keieu karanih. Pwehn kakehlaka nanpwungatail, e kesempwal kitail en lokaia mehlel ong emenemen. Kahpwal tohto oh sawehwe kan kak katikala de kohsang ni atail kapehsepene ni saledek, mehlel oh kadek. Karasepe, ni atail kin sapwungala, kitail kin pweiek en wehkada ong atail pwoud, neitail seri kan, de tohn peneinei teikan? Pek mahk ni mehlel kin kahrehiong meleilei oh miniminpene nan peneinei.—Wadek 1 Piter 3:8-10.

9. Dahme kahrehda lokaia mehlel sohte wehwehki me kitail en lokaia inen ni soh madamadau?

9 En lokaia mehlel sohte wehwehki me kitail en lokaia inen ni soh madamadau. Met kin kahrehiong aramas en sohte kesempwalki dahme kitail nda. Pohl koasoia: “Kumwail kadohwanewei sang kumwail soangen mwakar koaros, soangen ineng suwed koaros, soangen lingeringer koaros, soangen men pei koaros, soangen lahlahwe koaros, soangen kailok koaros en nan kapehdamwail. A kumwail en kin kadekpene oh loallamwahupene, oh mahkpene duwen Koht eh ketin mahkohng kumwail rehn Krais.” (Ep. 4:31, 32) Ni atail kin koasoi ni kadek oh wahu, kitail kasalehda wahu ong irail kan me kitail koasoiong oh irail kin kesempwalki dahme kitail nda.—Mad. 23:12.

Lokaia Mehlel nan Mwomwohdiso

10. Dahme elder kan kak sukuhlki sang sapwellimen Sises mehn kahlemeng mwahu duwen lokaia mehlel?

10 Sises mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan ni ahl me mengei oh inen. Sapwellime kaweid kin ahnsou koaros poahsoanda pohn limpoak, ahpw ni ahnsowohte e sohte kin ketin katikihala sapwellime kaweid kan pwehn dehr kansensuwedihala irail kan me kin rong ih. (Sohn 15:9-12) Karasepe, ni ahnsou me sapwellime wahnpoaron kan pwurepwurehng akamaiki ihs me pahn lapalap rehrail, Sises ni kehlail oh kanengamah ketin sewese irail en wehwehki anahnepen aktikitik. (Mark 9:33-37; Luk 9:46-48; 22:24-27; Sohn 13:14) Duwehte met, mendahki elder kan rahnwet kin kehlailki dahme pwung, re sohte kin kaunda sapwellimen Koht pelin sihpw. (Mark 10:42-44) Irail kin alasang Krais ni ar kin “kadekpene oh loallamwahupene” nan ar wiewia kan ong meteikan. 

11. Ia duwen limpoak ong riatail kin kamwakid atail doadoahngki lowetail?

11 Ni atail lokaia inen ong riatail kan ahpw sohte nohk daulihla, kitail kak kasalehda atail madamadau oh sohte kansensuwedihala irail. Ei, kitail sohte men doadoahngki lowetail duwehte “reise keng pwoat,” pwehn wia lokaia kamedek de kansensuwed. (Mel. 52:2; Lep. Pad. 12:18) Limpoak ong riatail kan pahn pere kitail en “dehr lokaia suwed, oh dehr lokaia likamw.” (Mel. 34:13) Ni ahl wet, kitail kin wauneki Koht oh kakehlaka miniminpenehn mwomwohdiso. 

12. Iahd me likamw konehng kolahng pwihn me apwalih dihp laud? Menlau kawehwehda.

12 Elder kan kin doadoahk laud pwehn pere mwomwohdiso sang irail kan me kin karaun likamw. (Wadek Seims 3:14-16.) Karaun likamw kin wiawi pwehn kauwehla emen. Kahrepen met iei en kahrehiong aramas emen en lokolok de pahtoula. E laudsang wiahda kisin likamw kan de kalaudehla dahme uhdahn wiawi. Ei, likamw koaros sapwung, ahpw kaidehn irair en likamw koaros anahne kolahng pwihn me kin apwalih dihp laud. Ihme kahrehda, elder kan anahne toupahrek oh ahneki madamadau pwung ni ar kin koasoanehdi ma aramas menet me wiahda koasoi likamw kin pwurepwurehng oh nsenki karaun likamw oh anahne tuhwong pwihn en apwalih dihp laud. De kaweid kehlail ahpw poahsoankihda limpoak sang Paipel me itar.

Lokaia Mehlel ni Ahnsoun Wia Pesines

13, 14. (a) Ia duwen ekei aramas kin sohte mehlel rehn kaunen doadoahk kan? (b) Ia imwihla mwahu me kohsang ni emen kin mehlel nan doadoahk?

13 Kitail momour nan ahnsou ehu me likamw rekla, eri met ele kahrehiong e apwal en pelianda kasongosong en likamw ong kaun en doadoahk. Ni ahnsou me emen rapahki eh doadoahk, me tohto kin kinehda likamw kan. Karasepe, irail kak kapataiong soahng kan me sohte mehlel ni arail audehda doaropwehn doadoahk pwehn ale doadoahk pweilaud. Oh pil tohndoadoahk tohto kin doadoahngki arail awahn doadoahk ong pein arail kedirepw kan, ahpw met uhwong koasoandi en wasahn doadoahk. Ele irail kin wadek soahng kan me sohte pidada ar doadoahk, koasoakoasoi mwahl pohn telephone, nting kisinlikou nan computer (e-mail), de Internet.

14 Kristian mehlel kan sohte anahne medemedewe ma re anahne mehlel de soh. (Wadek Lepin Padahk 6:16-19.) Pohl koasoia: ‘Se kin men wia dahme pwung ahnsou koaros.’ (Ipru 13:18) Eri, Kristian kan kin doadoahk ni uwen awa me pahrekiong pweine me kohwong irail sang ar kaun en doadoahk. (Ep. 6:5-8) En wia tohndoadoahk mwahu men kin pil wahdo kaping ong Samatail nanleng. (1 Pit. 2:12) Karasepe, en Roberto kaun en doadoahk nan Spain kapinga ih pwehki e kin mehlel oh likilik. Pwehki en Roberto wiewia mwahu, eh wasahn doadoahk alehda ekei Sounkadehde kan en iang doadoahk. Irail pwukat pil wia tohndoadoahk mwahu kei. Mwurin sounpar kei, Roberto sewese brother 23 me papidaisla oh tohnsukuhl en Paipel 8 en diar ar doadoahk.

15. Ia duwen Kristian men me wia soun pesines kin kasalehda me e kin lokaia mehlel?

15 Ma kitail wia pein atail pesines, kitail kin mehlel nan atail doadoahk koaros, de kitail kin ekei pak sohte lokaia mehlel ong mehn mpatail? Emen Kristian me wia soun pesines sohte kin kinehkihda eh doadoahk de dipwisou kan pwehn mwadang netila, oh e sohte kin natih meteikan de mweidohng meteikan en natih ih. Kitail men wiahiong meteikan dahme kitail men irail en wiahiong kitail.—Lep. Pad. 11:1; Luk 6:31.

Lokaia Mehlel ong Kaun en Wehi kan

16. Dahme Kristian kan anahne wiahiong (a) kaunen wehi kan? (b) Siohwa?

16 Sises mahsanih: “Kumwail kihong Sihsar mehkan me en Sihsar, a ong Koht mehkan me sapwellimen Koht.” (Mad. 22:21) Ia “mehkan” me kitail pweipwandiong Sihsar, de kaun en wehi kan? Ahnsou me Sises mahsanih met, e pidada pwain daksis. Pwehn kolokol atail nsenmwakelekel mwohn silangin Koht oh aramas akan, Kristian kan kin peikiong kosonned akan en sahpwo iangahki pwain daksis. (Rom 13:5, 6) Kitail kin pohnese me Siohwa me Kaun Wasa Lapalahpie, ihte Koht mehlel me kitail kin poakohng sang atail mohngiong unsek, mour unsek, madamadau unsek, oh kehl unsek. (Mark 12:30; Kaud. 4:11) Ihme kahrehda kitail kin uhpa Siohwa Koht ni unsek.—Wadek Melkahka 86:11, 12.

17. Ia duwen sapwellimen Siohwa aramas kan kin kilangwohng ale sawas tohrohr sang arail wehi?

17 Wehi tohto kin kihda sawas tohrohr pwehn sewese me semwehmwe kan. E sohte sapwung emen Kristian en ale soangen sawas pwukat ma e warohng. Lokaia mehlel ong mehn mpatail wehwehki me kitail sohte pahn pitih kaun en wehi kan pwehn ale soangen sawas pwukat.

Kapai kan Sang Lokaia Mehlel

18-20. Kapai dah kan me kin kohsang atail mehlel ong mehn mpatail?

18 Kapai tohto kin kohsang lokaia mehlel. Kitail kin ahneki nsenmwakelekel me kihong kitail madamadau oh mohngiong meleilei. (Lep. Pad. 14:30; Pil. 4:6, 7) En ahneki nsenmwakelekel iei mehkot kesempwal mwohn silangin Koht. Oh pil ni atail kin mehlel nan soahng koaros, kitail sohte anahne pwunodki pwe aramas kan de diarada atail likamw.—1 Tim. 5:24.

19 Tehk pil ehu kapai. Pohl koasoia: “Eri, se kin kasalehda ni mehkoaros me se kin wia, me kiht ladun Koht kei, . . . sang at kin kalohki mahsen me mehlel.” (2 Kor. 6:4, 7) Ih met me wiawihong emen Sounkadehde nan wehin Britain. Ni eh pahn netiki ong emen ohl were sidohsa, e kawehwehiong ih soahng koaros me pid duwen sidohsao, me mwahu oh me suwed. Mwurin ohlo tangahki sidohsao, e idek ma ih emen Sounkadehdehn Siohwa kan. Dahme kahrehda ohlo idek met? Ohlo kilang duwen en brothero eh mehlel oh pil soandi mwahu en mwomweo. Ara koasoi kihong brothero ahnsou mwahu en kalohk ong ohlo.

20 Kitail pil kin wahdo kaping ong Sounkapikpatail ni atail kin mehlel ahnsou koaros? Pohl koasoia: “Se kin soikeweisang reht soangen tiahk rir oh kanamenek koaros; se sohte kin widinge aramas akan.” (2 Kor. 4:2) Eri, kitail en wia uwen me kitail kak koaros en lokaia mehlel ong mehn mpatail. Ni atail wia met, kitail pahn kalinganahda Samatail nanleng oh sapwellime aramas kan.

Ia Duwen Ke Pahn Sapeng?

• Ihs me mehn mpatail?

• Ia wehwehn lokaia mehlel ong mehn mpatail?

• Ia duwen lokaia mehlel kin kalinganahda Koht?

• Kapai dah kan kin kohsang atail kin mehlel?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 25]

Ke kin mwadang wehkada kisin sapwung kan?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 26]

Ke kin lokaia mehlel ni omw audehda doaropwehn doadoahk?

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share