Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w12 5/1 pp. 13-17
  • Ke Uhdahn Kalahnganki Sapwellimen Koht Kisakis en Pwopwoud?

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ke Uhdahn Kalahnganki Sapwellimen Koht Kisakis en Pwopwoud?
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2012
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • RE WAUNEKI KISAKIS EN PWOPWOUD
  • IHS ME KE PILADA KESEMPWAL ONG KOHT
  • SIOHWA KETIN MWAHNGIH DAHME KEIEU MWAHU
  • KAWEID MWAHU ONG PWOPWOUD PWEIDA
  • KALEKE ARAMAS DE KAMWEIDPESENG
  • Wiahiong Mouren Pwopwoud Kristian kan en Pweida
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2016
  • Pwopwoud—Kisakis Ehu Sang Rehn Koht
    “Dadaurete ni Limpoak en Koht”
  • Diarada Nsenamwahu nan Ahmw Mouren Pwopwoud
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2008
  • Ahneki Madamadau Pwung ong Mouren Pwopwoud me Sohte Soandi Mwahu
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2012
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2012
w12 5/1 pp. 13-17

Ke Uhdahn Kalahnganki Sapwellimen Koht Kisakis en Pwopwoud?

“Siohwa en ketin kisikise kumwa pwe emenemen kumwa en diarada wasahn kommoal nan imwen eh pwoud.”​—RUD 1:9, NW.

RAPAHKI PASAPENGPEN PEIDEK PWUKAT:

Dahme kahrehda kitail kak nda me sapwellimen Koht ladu kan en mahs kin kasalehda me re kalahnganki oh wauneki sapwellime kisakis en pwopwoud?

Ia duwen atail ese me aramas me kitail pilada en pwoudiki kin kesempwal ong Siohwa?

Mehnia kaweid en Paipel duwen pwopwoud me ke koasoanehdi ken kapwaiada?

1. Ia duwen Adam eh mwekidki ni eh pwoudo eh kapikipikda?

“IEI met emen me rasehng iehte​—tih me sang tih kat, oh uduk sang ni udukei. E pahn adaneki ‘Lih’ pwehki eh kohsang rehn ohl.” (Sen. 2:23) Koasoi pwukat kohsang rehn tepin ohl Adam. E inenen perenkihda Siohwa eh ketin kapikada eh pwoud lih kaselel! Koht ketin kahrehda Adam en meirkelikla oh ketikihsang ehu tihnkopwouwih ko oh ketin wiahkihda liho. Adam ahpw kihong ede Ihp. Koht ketin kapwopwoudihirahla. Pwehki Koht eh ketin doadoahngki ehu tihnkopwouwin Adam ko pwehn kapikada Ihp, ara kin kerenpene laudsang ahn me pwopwoud koaros rahnpwukat.

2. Dahme kahrehda ohl oh lih kin ahneki pepehm en limpoak nanpwungara?

2 Siohwa ketin kapikada aramas ni ahl ehu me re kak ahneki pepehm en limpoak nanpwungen ohl oh lih. Limpoak wet kin kahrehiong pwopwoud ehu ira en kerenpene. Pali laud en aramas akan kin kasik me ni arail pwopwoudida, arail limpoak pahn poatopoat.

RE WAUNEKI KISAKIS EN PWOPWOUD

3. Dahme Eipraam wia pwehn rapahkihda ahn Aisek pwoud?

3 Ohl lelepek Eipraam wauneki sapwellimen Siohwa koasoandi en pwopwoud. Eri e kadarala nah lidu me keieu mah Mesopodamia pwehn rapahkihda ahn nah pwutako Aisek eh pwoud. Laduwo kapakapkiong Siohwa en ketin sewese oh e imwila mwahu. E diarada Repeka, lih emen me kin lemmwiki Koht oh e wiahla ahn Aisek pwoud. E iang wia kisehn pweidahn sapwellimen Siohwa inou en kadaudok en Eipraam. (Sen. 22:18; 24:12-14, 67) Me tohto rahnpwukat kin pein pilada ihs me re men pwoudiki. Ekei pak aramas akan kin men sewese meteikan ren rapahkihda arail pwoud. Ahpw ren dehr wia met ma sohte me peki arail sawas. Oh Koht sohte kin ketin pilada ihs me emen anahne pwoudiki. Ahpw ni Kristian kan ar kin medemedewe ren pwopwoudida, Koht kak ketin sewesehkin irail met oh pil soahng teikan ma re kapakapki sapwellime kaweid oh mweidohng sapwellime manaman en kaweid irail.​—Kal. 5:18, 25.

4, 5. Ia duwen omw ese me serepein en Sulamo oh silepen sihpwo kin limpoakpene?

4 Serepein kaselel en Sulam men nan Israel en mahs sohte men meteikan ren idingkihong en wiahla emen en Nanmwarki Solomon pwoud tohto ko. E nda: “Kumwail lih en Serusalem kan, kumwail inoukihong ie, me kumwail en dehr kainangihada limpoak nan loalei lao e pein miehla.” (Mel. Mel. 8:4, NW) Serepeino kin poakepoake emen tohrohr, sounsilepen sihpw men. E ndaiong ni karakarahk: “Ihte I wia kisin wahnrohs en nansapw en Saron, kiepw pwoat nan wahu.” Sounsilepen sihpwo pil poakepoake serepeino. E pil sapeng: “Rasehng kiepw ehu nanpwungen dihpw tekatek kan, iei duwen ei mwohnlimpoak nanpwungen lih akan.” (Mel. Mel. 2:1, 2) Ira uhdahn limpoakpene.

5 Ara pwopwoudo pahn kehlail pwehki serepein en Sulamo oh silepen sihpwo kin poakohng Koht laudsang meteikan. Serepeino pil ndahng eh mwohnlimpoako: “Ritingedi mohngiongomw sang limpoak en emen tohrohr, nin duwen kilel ehu pohn pehmwen; pwehki limpoak eh kehlail duwehte mehla, limpoak poatopoat ong emente duwehte Sheol me sohte kin uhdi. E lullul duwehte lullul en kisiniei, mpwul en Siohwa pwe e pwilsang reh. Pihl tohto sohte kak kakunla limpoak de pil pillap kan sohte kak kapeila. Ma ohl emen pahn kihda eh dipwisou kesempwal koaros nan imwe pwehki limpoak, aramas akan pahn uhdahn kailongki.” (Mel. Mel. 8:6, 7, NW) Ia duwe, sapwellimen Koht ladu kan sou anahne kasik soangen koasoandi oh inou sang arail pwoud kan me duwehte met?

IHS ME KE PILADA KESEMPWAL ONG KOHT

6, 7. Ia duwen atail ese me ihs me kitail pilada en pwoudiki kesempwal ong Koht?

6 Ihs me ke pilada en pwoudiki kesempwal ong Siohwa. Karasepe, e ketin katamanki mehn Israel ko duwen aramas akan me kin kousoan Kenan. E ketin kehkehlikihong mehn Israel ko: “Kumwail dehpa pwoudikihda emen irail de mweidohng noumwail seri kan en pwoudikinirail, pwe re pahn kahrehiong noumwail seri kan ar pahn sohpeisang KAUN-O oh kaudokiong koht teikan. Ma re pahn wia met, engieng en KAUN-O pahn lelohng kumwail oh e pahn mwadang kamwomwkumwailla.” (Deud. 7:3, 4) Sounpar epwiki kei mwuri, samworo Esra koasoia: “Kumwail soaloalopwoat oh kahredohr dihp pohn Israel ni amwail pwoudikihda lih en liki kan.” (Esra 10:10) Mwuhr, wahnpoaron Pohl padahkihong Kristian ko: “Lih pwopwoud men en patehng eh pwoud erein eh pwoudo e wie momour. Ahpw ma eh pwoudo mehla, e saledek en pwoudikihda emen me e mwahuki, ahpw ihte emen me kin idawehn Kauno.”​—1 Kor. 7:39, NW.

7 Sapwellimen Siohwa ladu kan me inoukihongehr arail mour kin sapeikiong Ih ma re kin pwoudikihda emen me kaidehn Sounkadehdehn Siohwa. Mehn Israel kan me iang mour ni mwein Esra sapeikiong Koht ni arail pwoudikihda lihen liki kan. Paipel kin kasalehda ni sansal ihs me Kristian men anahne pwoudiki. E sapwung en song rapahki kahrepe kan en dehr idawehn sapwellimen Koht koasoandi kan. (Esra 10:10; 2 Kor. 6:14, 15) Eri, Kristian papidaislahr men me pwoudikihda emen me sohte papidaisla sohte kin idawehn sapwellimen Koht koasoandi en pwopwoud oh e kak sohla ahneki pwukoa kan nan mwomwohdiso, karasepe pioneer men de sounsawas men. E sohte pahn konehng en kapakap oh kasik kapai kan oh ni ahnsowohte nda: ‘Siohwa I pilada ien sapeikiong komwi. Ahpw menlau ketin kapaiaiehda.’

SIOHWA KETIN MWAHNGIH DAHME KEIEU MWAHU

8. Dahme kahrehda kitail anahne idawehn sapwellimen Koht kaweid kan duwen pwopwoud?

8 Aramas emen me kin wiahda misihn ehu ese ia duwen eh pahn kadoadoahk. E kak kihda kaweid kan pwe meteikan en kakonepene pwung. Ma kitail pohnsehse kaweid ko oh kakonepene misihno ni ahl ehu me kitail mwahuki, ia pahn imwila? E kak wiahda kahpwal ehu. Eri, ma kitail men ahneki pwopwoud nsenamwahu, kitail anahne idawehn kaweid kan me Siohwa ketikihda pwe ih me ketin wiahda koasoandi en pwopwoud.

9. Dahme kahrehda Siohwa ketikihda kisakis en pwopwoud?

9 Siohwa ketin mwahngih soahng koaros duwen aramas akan oh pwopwoud. E ketin kupwurki aramas akan en “kaparaparala” kahrehda e ketikihong aramas akan ineng en wia nsenen pwopwoud. (Sen. 1:28) Mwohn Siohwa eh ketin kapikada Ihp, e ketin mahsanih: “E sohte konehng aramas menet en kelekelehpw. I pahn wiahiong eh werek en wia sawasepe.” (Sen. 2:18) Siohwa ketin kupwurki me pwopwoud kan ren nsenamwahu.​—Wadek Lepin Padahk 5:15-18.

10. Ia duwen pwopwoud kan arail kak kaperenda Siohwa nan arail mouren pwopwoud?

10 Aramas koaros sohsohki dihp oh soh unsek, kahrehda sohte pwopwoud ehu me unsek. Ahpw sapwellimen Siohwa ladu kan kak ahneki peren mehlel ma re pahn idawehn Mahsen en Koht nan wiewia koaros nan arail mour. Karasepe, Pohl kihda kaweid sansal duwen wia nsenen pwopwoud nan pwopwoud. (Wadek 1 Korint 7:1-5.) Paipel sohte mahsanih me pwopwoud kan anahnehte wia met pwe ira en naineki seri. Re pil ahneki anahn en pepehm oh paliwar. Ahpw Koht sohte ketin kupwurki tiahk sohte konehng kan nanpwungen pwopwoud. Nan irair kesempwal wet en arail mour, Kristian ohl oh lih pwopwoud kan anahne kesempwalki emenemen oh kasalehiong emenemen limpoak mehlel.

11. (a) Dahme Rud 1:9 padahkihong uhk duwen pwopwoud mwahu? (b) Ia duwen Rud eh paiekihda eh loalopwoatohngete Siohwa?

11 Mouren pwopwoud anahne en mie peren laud oh nsenamwahu. Nan imwen Kristian men, e anahne wia wasahn kommoal oh meleilei. Medewe duwen dahme wiawi sounpar 3,000 samwalahro. Naomi, lih mah men oh en nah pwutak ko ara pwoud, Orpa oh Rud, irail koaros liohdi kei. Ni arail kohkohlahsang Mohap kohkohlahng Suda, Naomi ndahng lih pwulopwul ko ira en pwurala rehn kisehra ko. Rud sohte kohkohsang Naomi pwehn pwurala Mohap. Ahpw e mihmihte reh oh pil doulahte lelepek ong Koht mehlelo. Pohas, ohl mah men me pil wia sapwellimen Siohwa tohnkaudok mehlel men. E ndaiong Rud: “KAUN-O, Koht en Israel, me pein kowe piladahr me wiahla perehpomw, en ketikihong uhk keting laud ehu!” (Rud 1, 9; 2:12) Rud kasalehda eh kin uhdahn kalahnganki oh wauneki sapwellimen Koht kisakis en pwopwoud, oh e pwoudikihda Pohas. Ni ahnsou me Rud pahn iasada nan sapwellimen Koht koasoandi kapw en sampah, e pahn uhdahn perenkihda eh esehda me e wia kisehn irekidien dih kan en Sises Krais. (Mad. 1:1, 5, 6; Luk 3:23, 32) E loalopwoatohng Siohwa oh alehdi kapai laud kan.

KAWEID MWAHU ONG PWOPWOUD PWEIDA

12. Ia wasa kitail kak diar kaweid mwahu duwen pwopwoud?

12 Koht ketin padahkihong kitail dahme kitail anahne ese pwe atail pwopwoud en pweida. Sohte aramas emen ese laud duwehte dahme Koht ketin mwahngih. A ia duwen aramas emen me pwopwoudier pak tohto oh kin kalapw mweisang eh pwoud ko? Ele e sohte pahn mwahu en ale kaweid reh. Paipel kelehpw me kin kihda kaweid mwahu duwen pwopwoud oh kin pwung ahnsou koaros. Eri, emen me kin kihda kaweid anahne poahsoanekihdahte koasoandi en Paipel. Karasepe, wahnpoaron Pohl ntingihedi: “Emenemen ohl pwopwoud en poakohng eh werek duwehte eh kin poakohng pein ih, oh emenemen lih pwopwoud en wauneki eh pwoud.” (Ep. 5:33) Kristian koahiek kan kak wehwehki kaweid sansal wet sang Paipel. Ahpw ia duwe, re pahn kapwaiada met? Re pahn kapwaiada ma re kin uhdahn kalahnganki oh wauneki sapwellimen Koht kisakis en pwopwoud.a

13. Dahme kak imwikihla ma ohl pwopwoud men sohte kin idawehn kaweid en 1 Piter 3:7?

13 Ohl pwopwoud Kristian men kin kasalehda eh poakohng eh pwoud nan eh wiewia kan. Wahnpoaron Piter ntingihedi: “Kumwail ohl pwopwoud kan pil duwehte, ni amwail pahn kin werekiong amwail pwoud kan, kumwail uhdahn pahn kin pohnese me iei irail me luwet, oh kumwail uhdahn pahn waunekin irail; pwe irail pil pahn ale kapaien mour sang rehn Koht duwehte kumwail. Kumwail pahn kin wia met pwe en dehr mie mehkot me pahn kerempwa amwail kapakap akan.” (1 Pit. 3:7) Siohwa sohte pahn ketin karonge ahn ohl pwopwoud men kapakap ma e sohte kin kapwaiada sapwellime kaweid. Ara nanpwungmwahu rehn Siohwa kak luwetala. E kak kahrehda ara pwunod laud, kalapw akamai oh wiakauwe emenemen.

14. Soahng mwahu dah kan me lih pwopwoud limpoak men kak wiahiong eh peneinei?

14 Lih pwopwoud men me kin idawehn kaweid en Paipel oh weweidki sapwellimen Koht manaman kak uhdahn kahrehda meleilei oh nsenamwahu nan imwe. E konehng ohl pwopwoud Kristian men en poakohng eh pwoud oh men apwalih mwahu. Lih pwopwoud Kristian men kin men eh pwoud en poakohng kahrehda e kin kasalehda irair kan me kin sewese eh pwoudo en kalaudehla eh poakohng. Lepin Padahk 14:1 mahsanih: “Kupwurokong en lih kin wiahda oh kalinganahla imwe; ahpw me pweipwei kin kauwehla.” Lih pwopwoud marain oh limpoak men kin uhdahn wiahiong eh peneinei en pweida oh nsenamwahu. E kin kasalehda me e uhdahn kalahnganki sapwellimen Koht kisakis en pwopwoud.

15. Ia duwen omw kak kawehwehda kaweid kan nan Episos 5:22-25?

15 Ohl oh lih pwopwoud kan kin kasalehda arail wauneki sapwellimen Koht kisakis en pwopwoud sang ni arail kin idawehn sapwellimen Sises mehn kahlemeng kan duwen eh kin ketin apwalih sapwellime mwomwohdiso. Re kin kasalehda limpoak oh wahu nanpwungarail. (Wadek Episos 5:22-25.) Me pwopwoud kan me kin uhdahn limpoakpene kin aktikitik oh sohte kin mweidohng ira en sohte koasoipene de mweidohng irair suwed teikan en kauwehla ara pwopwoud. Siohwa kin ketin kapaiada soangen pwopwoud pwukat!

KALEKE ARAMAS DE KAMWEIDPESENG

16. Dahme kahrehda ekei Kristian kin pilada ren sohte pwopwoud?

16 Aramas tohto kin koasoanehdi ren pwopwoudida ehu rahn. Ahpw ekei sapwellimen Siohwa ladu kan kin pilada ren sohte pwopwoud pwehki re sohte kak diarada emen me re men pwoudiki me Siohwa pahn ketin kupwurki. Mie ekei me kin pehm me re sohte anahne pwopwoudida. Kristian kiripw kan kak doadoahngki ahnsou laud nan sapwellimen Siohwa doadoahk oh kak diar nsenamwahu nan arail mour ni arail kiripw.​—Mad. 19:10-12; 1 Kor. 7:1, 6, 7, 17.

17. (a) Dahme Sises mahsanih duwen pwopwoud? (b) Ma Kristian men tepida mwahuki ahn emen tohrohr pwoud, dahme e anahne mwadang wia?

17 Sohte lipilipil ma kitail pwopwoud de kiripw, kitail koaros anahne tamataman sapwellimen Sises mahsen: “Kumwail sohte kin wadek mahsen wet nan Pwuhk Sarawi duwen Sounwiepen aramas eh ketin wiahda ohl oh lih nin tapio? Oh Koht mahsanih, ‘Iei kahrepen me ohl pahn mweikihsang seme oh ine oh patehng eh pwoud, oh ira riemen pahn wiahla warteieu.’ Ira eri solahr wia riemen, pwe warteieu. Eri, kaleke aramas de kamweidpeseng me Koht ketin kapatapenehr.” (Mad. 19:4-6) En mwahuki ahn emen tohrohr pwoud wia dihp ehu. (Deud. 5:21) Ma Kristian men tepida ahneki ineng wet, e anahne mwadang wia soahng koaros me e kak wia pwehn kihsang ineng samin wet nan eh madamadau. Met anahne wiawi mehnda ma e kahrehda nsensuwed laud pwehki eh mweidohng ineng en roporop wet en kekeirda reh. (Mad. 5:27-30) E inenen kesempwal en kapwungala soangen madamadau wet oh kauhdi ineng suwed koaros.​—Ser. 17:9.

18. Ia pahn atail pepehm duwen sapwellimen Koht kisakis en pwopwoud?

18 Me tohto me kin ekis ese de sehse douluhl Siohwa Koht oh sapwellime kisakis kaselel en pwopwoud pil kin kasalehda me re ekis wauneki kisakis wet. A ia duwen kitail? Nin duwen ladu inouda en “Koht en peren” Siohwa, kitail kin perenki kasalehda ni mwomwen atail mour me kitail uhdahn kalahnganki oh wauneki sapwellime kisakis en pwopwoud!​—1 Tim. 1:11, NW.

[Nting tikitik me mi pah]

a Pwehn kalaudehla omw wehwehki duwen pwopwoud, menlau kilang irelaud 10 oh 11 nan pwuhken “Dadaurete ni Limpoak en Koht.”

[Blurb nan pali 16]

Mouren pwopwoud mwahu ehu kin kawauwih Siohwa oh kak kahrehda nsenamwahu mehlel ong tohnpeneinei koaros

[Kilel nan pali 15]

Rud kasalehda eh kalahnganki oh wauneki sapwellimen Koht kisakis en pwopwoud

[Kilel nan pali 17]

Ke kin kasalehda me ke uhdahn kalahnganki oh wauneki sapwellimen Koht kisakis en pwopwoud?

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share