Sukuhlki Sang Sapwellimen Siohwa oh Sises Kanengamah
“Tehk mwahu sapwellimen Kaun-o kanengamah ong kumwail ni eh ketikihong kumwail ahnsou mwahu en ale komour.”—2 PIT. 3:15.
IA OMW PASAPENG?
Ia duwen Siohwa eh ketin kasalehda me e kin ketin kanengamah?
Dahme kahrehda Sises anahne ketin kanengamahki erein ahnsou reirei?
Dahme kitail kak wia pwehn alasang sapwellimen Koht kanengamah?
1. Dahme ekei me lelepek kan kin idek?
EMEN sister me papah Siohwa ni lelepek ahnsou reirei oh kin dadaur pahn kahpwal tohto idek, “I pahn kilang imwio mwohn ei mehla?” Ekei me kin papahki Siohwa sounpar tohto pil kin idek soahngohte. Kitail kin kasik rahno me Koht pahn ketin kawiliakapwala soahng koaros oh ketikihsang kahpwal me kitail ahneki met. (Kaud. 21:5) Mendahki mie kahrepe tohto kitail en kamehlele me imwin ahn Sehdan koasoandi inenen keren, e kak apwal en kanengamah oh awih lao lel rahno.
2. Peidek dah kan me pid kanengamah me kitail pahn sapengala?
2 Paipel kasalehda me kitail anahne kanengamah. Duwehte sapwellimen Koht ladu kan mahs, kitail pahn ale dahme Koht ketin inoukihda ma kitail ahneki pwoson kehlail oh awiawih ni kanengamah sapwellime ahnsou me e pahn ketin kapwaiada inou pwukat. (Wadek Ipru 6:11, 12.) Pein Siohwa kin ketin kanengamah. E kakete ketikihsang suwed kan ahnsou sohte lipilipil, ahpw e ketin awiawih ahnsou me pwungiong kupwure. (Rom 9:20-24) Dahme kahrehda e ketin kanengamah? Ia duwen Sises eh kahlemengih kanengamah me Semeo ketin kasalehda oh wiahda mehn kahlemeng mwahu ong kitail? Dahme kahrehda e mwahu kitail en sukuhlki en awih ni kanengamah duwehte Siohwa? Pasapengpen peidek pwukat kak sewese kitail en ahneki kanengamah oh pwoson kehlail, mendahki ma ong kitail e mwomwen me Siohwa kin ketin pwapwand.
DAHME KAHREHDA SIOHWA KETIN KANENGAMAH?
3, 4. (a) Dahme kahrehda Siohwa ketin kasalehda kanengamah? (b) Ni ahnsou me Adam oh Ihp tepida sapeik, dahme Siohwa ketin wia?
3 Sohte emen me ahneki manaman nanleng oh sampah laudsang Siohwa, oh e sohte anahne ketin awih pwehn ketikihsang soangen kahpwal koaros. Ahpw Siohwa sapwellimanki kahrepe mwahu en ketin kasalehda kanengamah. Pwehki uhwong me wiawi nan Ihden, mie ekei peidek kesempwal kan me anahne pasapengla pwehn wia kamwahu ong koaros me mi nanleng oh sampah. Siohwa kin ketin kanengamah pwehki e mwahngih me ahnsou anahn pwehn sapengala peidek pwukat. Pwehki e uhdahn mwahngih wiewia oh madamadau en koaros me mi nanleng oh sampah, kahrehda e kin ketin wiewia dahme keieu mwahu ong irail.—Ipru 4:13.
4 Siohwa ketin kupwurki me kadaudok en Adam oh Ihp kan en kadirehla sampah. Ni ahnsou me Sehdan pitihedi Ihp oh mwuri Adam tepida sapeik, Koht sohte ketin pwunodada laud. E sohte ketin mwekid ni soh madamadau de ketin meliehla aramas. Ahpw e ketin koasoanehdi ia duwen eh pahn ketin kapwaiada kupwureo ong aramas oh pil sampah. (Ais. 55:11) Pwehki Siohwa ketin kasalehda kanengamah laud, kahrehda e kak ketin kapwaiada kupwureo oh kadehdehda me sapwellime kaunda iei me keieu mwahu ong koaros. E pil ketin awiawih erein sounpar kid kei pwehn kapwaiada ekei soahng kan me pid kupwureo ni ahl me keieu mwahu.
5. Ia kahrepe mwahu kitail en awih Siohwa?
5 Pil ehu kahrepe me Siohwa ketin kanengamah oh awiawih iei pwe aramas tohto en kak ahneki mour soutuk. Ahnsou wet, e ketin wiewia dahme anahn pwehn komourala pokon kalaimwuno. (Kaud. 7:9, 14; 14:6) Sang atail doadoahk en kalohk, Siohwa kin ketin luke aramas akan ren sukuhlki duwen sapwellime Wehio oh sapwellime koasoandi pwung kan. Wehin Koht kin wia “rongamwahu” ehu ong aramas akan. Ni mehlel, e wia rohng me keieu kaselel! (Mad. 24:14) Emenemen aramas me Siohwa ketin luke kin wiahla kisehn mwomwohdiso en pirien mehlel ehu nan sampah pwon me kin poakohng dahme pwung. (Sohn 6:44-47) Atail Koht limpoak kin ketin wiewia soahng pwukat koaros pwehn sewese aramas pwukat ren kenikenla reh. E pil ketin pilada ekei aramas ren iang sapwellime wehi nanleng. Ni ahnsou me re pahn kohdahla nanleng, re pahn sewese aramas peik kan nin sampah ren unsekla oh ahneki mour soutuk. Eri nin doken eh ketin awiawih ni kanengamah, Siohwa kin ketin wie doadoahk pwehn kapwaiada sapwellime inou kan. Mepwukat koaros kin wia kamwahu ong kitail.
6. (a) Ia duwen Siohwa eh ketin kasalehda kanengamah ni mwehin Nohao? (b) Ia duwen Siohwa eh ketin kasalehda kanengamah nan atail ahnsou?
6 Siohwa kin ketin kanengamah mehnda ma meteikan kin wiahda soahng suwed kan pwehn kauwe ih. Karasepe, medewehla dahme e ketin koasoanehdi en ketin wiahiong soahng suwed kan mwohn Nohliko. Siohwa kin ketin kupwur toutoukihla aramas akan ar kadirehkihla sampah tiahk samin oh tiahk lemei oh re kin men wiahte me suwed. (Sen. 6:2-8) E sohte pahn ketin mweidohng suwed en wiewiawihte kohkohla. Eri e ketin koasoanehdi me Nohliko en kasohrehla aramas sapeik kan. Ni doken eh ketin awiawih, e ketin wia dahme anahn pwe Noha oh eh peneinei en kak mourla. (1 Pit. 3:20) Ni ahnsou me konehng, Siohwa ketin padahkihong Noha duwen Nohliko oh ia duwen Noha eh pahn kauwada warihmwo. (Sen. 6:14-22) Siohwa pil ketin kupwurki Noha en padahkihong meteikan duwen kasohrala me pahn kereniong wiawi. Paipel mahsanih me Noha kin “lohkiseli duwen mour pwung.” (2 Pit. 2:5) Sises mahsanih me atail ahnsou kin duwehte ni mwehin Nohao. Siohwa ketin koasoanehdier ahnsou me e pahn ketin kasohrehla koasoandi suwed wet, ahpw sohte aramas emen me ese “rahno oh ahnsowo.” (Mad. 24:36) Rahnwet, Koht ketikihong kitail doadoahk ehu en padahkihong aramas akan ia duwen ar pahn kak komourala.
7. Ia duwe, Siohwa kin ketin pwand en kapwaiada sapwellime inou kan? Menlau kawehwehda.
7 E sansal me sapwellimen Siohwa kanengamah sohte wehwehki me e kin ketin ihte awiawih pwe ahnsowo en leledo. Oh kitail en dehr medewe me e sohte kin ketin tehk oh nsenohkin kitail. Ahpw ele e kin mengei en wia met ni atail kin mahla de lelohng lokolok nan koasoandi suwed wet. Mwein kitail kin mworusala de medewe me Koht kin ketin pwand en kapwaiada sapwellime inou kan. (Ipru 10:36) Dehr manokehla me e sapwellimanki kahrepe mwahu en ketin kanengamah oh me e kin ketin doadoahngki sapwellime ahnsou ni ahl ehu me kin wia kamwahu ong sapwellime ladu lelepek kan. (2 Pit. 2:3; 3:9) Kitail tehkpene ia duwen Sises eh kin kahlemengih kanengamah me Semeo ketin kasalehda.
IA DUWEN SISES EH KETIN WIA MEHN KAHLEMENG MWAHU DUWEN KANENGAMAH?
8. Nan soangen irair dah me Sises ketin kasalehda kanengamah?
8 Sises kin kupwurperenki wia kupwuren Koht oh e kin ketin wiewiahki met sounpar tohto. Sangete ahnsou me Sehdan uhwongada Koht, Siohwa ketin koasoanehdi me Sapwellimeo en ketido sampah oh wiahla Mesaia. Medewehla kanengamah me Sises ketin kasalehda ni eh ketin awiawihki erein sounpar kid kei pwe ahnsowo en leledo. (Wadek Kalesia 4:4.) Erein ahnsowo, e sohte kin ketin ihte awiawih oh sohte ketin wia mehkot. E uhdahn ketin kedirepwkihla doadoahk me Semeo ketikihong en wia. Oh ni ahnsou me e ketido sampah, e mwahngih me Sehdan pahn kahrehda eh pwoula nin duwen eh kokohpdahr. (Sen. 3:15; Mad. 16:21) E ketin kanengamahiong lokolok laud me e ketin lelohng pwehki e mwahngih me kupwuren Koht ong ih iei en pwoula ni ahl wet. Sises sohte kin ketin medemedewehte pein ih. E ketin karakarahk oh ketin mweidohng pein ih en lelohng lokolok mendahki ih iei sapwellimen Koht Ohl. Sises ketin wia mehn karasepe mwahu duwen lelepek ong Koht oh kitail anahne alasang.—Ipru 5:8, 9.
9, 10. (a) Dahme Sises kin ketin wiewia nin doken eh awiawih Siohwa en ketin mwekid? (b) Ia duwen atail kak alasang sapwellimen Sises madamadau?
9 Mwurin eh ketin iasada, Sises ketin alehdi manaman en nanleng oh sampah. (Mad. 28:18) Ahnsou koaros e kin ketin doadoahngki manaman wet pwehn kapwaiada kupwuren Siohwa oh kin ahnsou koaros mwekid ni ahnsou me Siohwa ketin koasoanehdi. Eri, Sises ketin kanengamah awiawih ni pali maun en Koht lao lel pahr 1914, ahnsou me Koht ketikihong Sises manaman pohn eh imwintihti kan. (Mel. 110:1, 2; Ipru 10:12, 13) Kereniong Sises pahn ketin kasohrehla koasoandien Sehdan. Erein eh ketin awiawih, Sises kin ketin kanengamah oh sewese aramas akan ren pwungla mwohn silangin Koht oh ketin kahluwairaillahng “pilen komour.”—Kaud. 7:17.
10 Ke kak kilang ia duwen omw kak alasang sapwellimen Sises madamadau? E mwahngih me Siohwa ketin koasoanehdier ahnsou ehu en ketin mwekid. Ei, Sises kupwurki wia dahme Semeo ketin kupwurki ong ih. Ahpw e kupwurki awih ahnsowo me Koht ketin koasoanehdi. Nin doken atail awiawih koasoandi suwed en Sehdan eh pahn imwisekla, kitail koaros anahne kanengamah. Kitail anahne awih Koht en ketin mwekid oh dehr pweiek ma kitail kin mworusala. Dahme kitail kak wia pwe kitail en ahneki soangen kanengamah wet?
IA DUWEN EI KAK SUKUHLKI EN KANENGAMAH DUWEHTE KOHT?
11. (a) Ia duwen kanengamah oh pwoson ara kin dokpene? (b) Dahme kahrehda kitail ahneki kahrepe laud en ahneki pwoson kehlail?
11 Mwohn Sises eh ketido sampah, soukohp kan oh ekei ladu lelepek kan kasalehda sang arail mehn kahlemeng me aramas soh unsek kan kak dadaur ni kanengamah. Arail pwoson kak kahrehiong irail en kanengamah. (Wadek Seims 5:10, 11.) Ma sohte arail pwoson de re sohte uhdahn kamehlele dahme Siohwa ketin inoukihong irail, re sohte pahn awiawih ni kanengamah pwe sapwellime inou kan en pweida. Ahpw irail kin kalapw dadaur irair apwal oh kamasepwehk kan pwehki re pwoson me Koht pahn ketin kapwaiada dahme e ketin inoukihda. (Ipru 11:13, 35-40) Paipel kasalehda me mie kahrepe laud kitail en ahneki pwoson kehlail rahnwet. Sises me ketin “kaunsekala atail pwoson.” (Ipru 12:2) E ketin kapwaiada kokohp tohto oh ketin sewese kitail en wehwehki mwahu kupwuren Koht.
12. Dahme kitail kak wia pwehn kakehlaka atail pwoson?
12 Dahme kitail kak wia pwehn kakehlaka atail pwoson oh ahneki kanengamah laud? Ehu me kesempwal kitail en wia iei en idawehn sapwellimen Koht kaweid kan. Karasepe, medewehla dahme kahrehda ke anahne mwohneki Wehio nan omw mour. Ke kak kalaudehla omw kin nantihong kapwaiada kehkehlik en Madiu 6:33? Ele ke kak kalaudehla omw ahnsou nan doadoahk en kalohk de wiahda wekidekla kan pwe ken dehr kedirepwki soahng kan me sohte nohn kesempwal nan omw mour. Siohwa ketin kapaiadahr omw kin nannanti peikiong sapwellime kaweid kan. Mwein e ketin sewese iuk ken tepida onop Paipel rehn emen de sewese iuk ken ale ‘sapwellime popohl, me inenen laudsang uwen omw dehdehki.’ (Wadek Pilipai 4:7.) Ni omw kin kilangwohngete kapai pwukat, ke pahn wehwehkihla kamwahupen omw pahn kanengamah.—Mel. 34:8.
13. Karasaras dah me kasalehda me atail pwoson kak kahrehiong kitail en ahneki kanengamah laud?
13 Karasaras ehu kak sewese kitail en wehwehki ia duwen atail pwoson eh kak kahrehiong kitail en ahneki kanengamah laud. Soumwet men kin padokedi, apwalih oh dolung. Ehuehu ahnsou me e kin dolung oh wah ko kin mwahu, e kin kalaudehla eh koapworopwor me re pahn pweida ni eh pahn pwurehng padokedi wahn tuhke. Mwein e kin padokedi weren tuhke nan mwaht tohtohsang mwoweo. E kin padokedi weren tuhke ko mendahki e ese me e pahn anahne awih ni kanengamah lao e pahn dolung. E koapworopworki me e uhdahn pahn dolung. Ni ahlohte, ni atail kin sukuhlki sapwellimen Siohwa kaweid kan, idawehn oh kin ahneki imwilah mwahu, atail koapworopwor oh pwoson Siohwa kin kekeirda. Eri e kin mengei en kanengamah oh awih kapai kan me kitail ese pahn kohdo.—Wadek Seims 5:7, 8.
14, 15. Ia duwen atail pahn kilangwohng lokolok me aramas mi loale?
14 Pil ehu me kitail kak wia pwehn kalaudehla atail kanengamah iei en song medewe duwen sampah oh irair me kitail mi loale duwehte Siohwa eh kin ketin wia. Karasepe, medewehla duwen sapwellimen Siohwa pepehm ong lokolok me aramas ahneki. Erein ahnsou reirei, Siohwa ketin mwahngih duwen aramas ar kin lokolok oh met kin kahrehiong ih medek. Ahpw e sohte ketin mweidohng met en kauhdi eh pahn ketin wia dahme mwahu. E ketin poaronehdo sapwellime Ohlo pwehn “kauwehla doadoahk en Tepilo” oh kihsang lokolok koaros me Sehdan kahrehiongehr aramas. (1 Sohn 3:8) Ire mehlelo iei me kereniong Koht pahn ketikihsang lokolok koaros kohkohlahte. Eri kitail sohte men mweidohng me suwed en sampah wet en kaluwetehla atail pwoson. Kitail sohte men sohla kanengamahiong ahnsou me Siohwa pahn ketin mwekid. Kitail en pwoson sapwellimen Koht inou kan. Siohwa ketin koasoanehdier iahd me e pahn ketikihsang suwed oh e pahn ketin mwekid ni ahnsou me konehng.—Ais. 46:13; Nah. 1:9.
15 Erein imwin rahn apwal pwukat, mwein kitail anahne dadaur ekei irair kan me pahn kasonge atail pwoson. Kitail de irail kan me kitail poakohng pahn ele lelohng lokolok pwehki tiahk lemei de kahrepe teikan. Kitail en dehr lingeringerda ahpw kitail anahne koasoanehdi teng en likih Siohwa ni unsek. Kitail soh unsek kahrehda e apwal en wia met. Ahpw tamataman dahme Sises ketin wia ni atail wadek Madiu 26:39.—Wadek.
16. Erein atail awiawih imwio en leledo, dahme kitail en dehr wia?
16 Emen me kin peikasalki imwio eh kerendohr kakete tepida ahneki madamadau sapwung. E kakete medewe me e anahne wiahda pein eh koasoandi pwe sapwellimen Siohwa inou kan de peien sohla pweida. Ele e pahn medewe, ‘I pahn awih oh kilang ma Siohwa pahn ketin kapwaiada dahme e ketin inoukihda.’ Madamadau sapwung wet pahn kahrehda eh apwal ong aramas menet en kanengamah. Imwilahn met, e pahn song en wiahla aramas kesempwal men nan koasoandi wet de tepida koapworopworki mwohni oh sohla mwohneki mahs Wehin Koht. De ele e pahn pilada en kohla sukuhl laud pwehn kak ahneki mour nsenamwahu. Ahpw met kasalehda me aramaso sohte ahneki pwoson. Tamataman me Pohl padahkihong kitail en alasang irail kan me ahneki “pwoson oh kanengamah” oh pwehki arail wia met, Siohwa ketin inoukihong irail kapai kan. (Ipru 6:12) Siohwa ketin koasoanehdier en kasohrehla koasoandi suwed en sampah wet oh e sohte pahn ketin pwand. (Apak. 2:3) Erein atail awiawih, kitail dehr doadoahngkihte ahnsou tikitik nan sapwellimen Siohwa doadoahk. Ahpw, kitail anahne tamataman me kitail momour ni imwin rahn akan oh kitail en wia uwen atail kak nan doadoahk en kalohk. Doadoahk wet kak kihong kitail peren laud ahnsou wet.—Luk 21:36.
KAPAI DAH ME KANENGAMAH KIN WAHDO?
17, 18. (a) Ahnsou mwahu dah me kitail ahneki erein atail kanengamah awiawih? (b) Ma kitail kin kanengamah, kapai dah kan kitail pahn alehdi?
17 Sohte lipilipil ma kitail papahki Koht erein sounpwong kei de sounpar kei, kitail men papah ih kohkohlahte. Kanengamah pahn sewese kitail dadaur lao lel ni imwin koasoandi wet, sohte lipilipil ia uwen werei kitail anahne awih. Nan ahnsou wet, Siohwa ketin mweidohng kitail ahnsou mwahu en kadehdehda me kitail kin likih sapwellime koasoandi kan ni unsek oh me kitail pahn lelepek ong ih mehnda ma kitail lelohng lokolok. (1 Pit. 4:13, 14) Koht pil ketin kaskasukuhlih kitail pwehn kak sewese kitail en dadaur ni kanengamah lao lel ni imwio oh mourla.—1 Pit. 5:10.
18 Sises sapwellimanki manaman koaros nanleng oh sampah, oh sohte mehkot kak kauhdi eh pahn ketin pere iuk ma ke kolokolte omw lelepek. (Sohn 10:28, 29) Kitail sohte anahne masak mehla de dahme pahn wiawi ahnsou kohkohdo. Irail kan me kin kanengamah dadaurete lel imwio pahn mourla. Kahrehda kitail anahne tehk kanahieng me kitail sohte pahn mweidohng madamadau en sampah en kamwakid atail madamadau oh kahrehiong kitail en sohla likih Siohwa. Ahpw, erein Koht eh ketin kanengamah, kitail anahne koasoanehdi teng en kakehlaka atail pwoson oh doadoahngki atail ahnsou ni elen loalokong.—Mad. 24:13; wadek 2 Piter 3:17, 18.
[Kilel nan pali 21]
Kanengamah pahn sewese iuk ken mwohneki mahs Wehin Koht oh alehdi kapai kan!