OARALAP | WEHIN KOHT—IA DUWEN OMW KAK PAIEKIHDA?
Wehin Koht—Dahme Kahrehda E Kesempwal ong Sises?
Erein Sises ketin kalokalohk nin sampah, e ketin padahngki duwen oaralap tohto. Karasepe, e ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk kan ia duwen arail pahn kapakap, ia duwen arail pahn kaperenda Koht oh ia duwen arail pahn diar nsenamwahu mehlel. (Madiu 6:5-13; Mark 12:17; Luk 11:28) Ahpw oaralap me Sises keieu kupwurperenki padahngki iei me pid duwen Wehin Koht.—Luk 6:45.
Nin duwen me oaralap en mwoweo kasalehda, Sises kin keieu ketin mwohneki “kapakapahrengki Rongamwahu duwen Wehin Koht.” (Luk 8:1) E ketin doadoahk laud, sapasapalki mwail epwiki kei nan Israel pwehn ketin padahkihong aramas akan duwen Wehin Koht. Sapwellimen Sises doadoahk en kalohk kileldi nan pwuhk en Rongamwahu pahieu ko nan Paipel. Nan pwuhken Rongamwahu pwukat, koasoipen Wehin Koht kin pwarada daulih pak 100. Pali laud en koasoi pwukat kin sansalda nan sapwellimen Sises mahsen kan. Ahpw mie soahng tohto me Sises ketin mahsanihki duwen Wehin Koht me sohte kileldi.—Sohn 21:25.
Dahme kahrehda Wehio uhdahn kesempwal ong Sises ni eh ketiket sampah? Ehu kahrepe iei me Sises mwahngih me Koht ketin idihada ih en wia Kaun en wehi wet. (Aiseia 9:6; Luk 22:28-30) Ahpw Sises sohte ketin nsenohkihte alehdi manaman oh lingan ong pein ih. (Madiu 11:29; Mark 10:17, 18) E sohte ketin pakairki duwen Wehi wet pwehn wia pein kamwahupe. Ahpw me keieu kesempwal, Sises kin ketin mwohneki Wehin Koht sangete mahso oh pil ahnsou weta pwehki dahme Wehi wet pahn wiahiong koaros me e ketin poakohng, me iei Semeo nanleng oh pil irail me lelepek kan me kin idawehn ih.
DAHME WEHIO PAHN WIA ME PID DUWEN SEMEO
Sises kin uhdahn ketin poakohng Semeo nanleng. (Lepin Padahk 8:30; Sohn 14:31) E kupwurperenki irair kaselel kan me Semeo sapwellimaniki, duwehte limpoak, kadek, oh pwung pahrek. (Deuderonomi 32:4; Aiseia 49:15; 1 Sohn 4:8) Ihme kahrehda Sises ketin kalahdeki likamw kan me meteikan wiahda duwen Semeo, likamw kan me dene Koht sohte ketin nsenohki ahn aramas akan ar lokolok, oh me Koht kupwurki kitail en lokolok. Ih ehu kahrepe me Sises ketin ngoangki kapahrengki “Rongamwahu en Wehin Koht.” E mwahngih me ahnsowo pahn kohdo me Wehio pahn kihsang karaun likamw kan me pid Semeo. (Madiu 4:23; 6:9, 10) Ia duwen wehio eh pahn wia met?
Siohwa pahn ketin doadoahngki Wehio pwehn wiahda wekidekla laud kan me pahn wahdo kamwahu ong tohnsampah. “E pahn kin ketin limwihasang pilen masarail” me lelepek kan koaros. Siohwa pahn ketikihsang soahng kan me kin kahrehda sengiseng oh pahn ketin tehk mwahu me “mehla solahr pahn wiawi, solahr mwahiei, solahr nsensuwed, solahr medek.” (Kaudiahl 21:3, 4) Koht pahn ketin doadoahngki Wehi wet pwehn ketikihsang lokolok koaros me aramas akan ahneki.b
E sohte kapwuriamwei me Sises ketin ngoangki padahkihong aramas akan duwen Wehio. E mwahngih me Wehio pahn kasalehda uwen laud en manaman oh limpoak me Semeo sapwellimanki. (Seims 5:11) Sises pil mwahngih me Wehio pahn wia kamwahu ong irail kan me e ketin poakohng, me iei aramas pwung kan me kin kaudokiong Koht ni ahl me e ketin kupwurki.
DAHME WEHIO PAHN WIA ONG ME LELEPEK KAN
Mahso mwohn Sises eh ketido sampah, e kin ketiket rehn Semeo nanleng. E iang Semeo ketin kapikada soahng koaros, nanleng me lapalahpie oh iangahki usu tohtohie me sohte me kak wadekedi oh pil sampah kaselel wet me soangen mour koaros kin kousoan ie. (Kolose 1:15, 16) Ahpw nanpwungen soahng pwukat koaros, Sises ketin “perenkihda” aramas akan.—Lepin Padahk 8:31.
Sapwellimen Sises doadoahk en kalohk kin kasalehda laud duwen eh poakohng aramas. Sangete ni tapio, e ketin kasalehda ni sansal me e ketido sampah pwehn “kapahrengkihong me semwehmwe kan rongamwahu.” (Luk 4:18) Ahpw Sises sohte ihte mahsanih duwen en sewese aramas ahpw e ketin wia laudsang met. Pak tohto, e ketin wia soahng kan me kasalehda me e ketin poakohng aramas akan. Karasepe, ni pokon laud ehu ar kohpene pwe ren rong eh padahk, Sises ketin kupwurohkinirailla oh “ketin kakehlahda me soumwahu ko rehrail.” (Madiu 14:14) Sises ketin mwekidkihda ni ohl tokutok men eh kasalehda me e pwoson me Sises kak ketin kamwahwihala ih ma e kupwurki. E ketin kamwahwihala ohlo ni eh mahsanihong: “Me mwahu! Mwakelekelda.” (Luk 5:12, 13) Ni Sises eh ketin mahsanihada kompoakepaho Mery me mwamwahieiki rie ohlo Lasarus me melahr, Sises ahpw “kupwurohla oh pahtoula” oh “ketin tentenihr.” (Sohn 11:32-36) Ih eri ketin wiahda mehkot kapwuriamwei. E ketin kaiasada Lasarus mendahki Lasarus melahr erein rahn pahieu.—Sohn 11:38-44.
Ei mehlel, Sises mwahngih me sawas kan me e ketikihda kin ongete ahnsou mwotomwot. E mwahngih me ehu rahn, koaros me e ketin kamwahwihala pahn pwurehng soumwahuda oh koaros me e ketin kaiasada pahn pil pwurehng mehla. Ahpw Sises pil mwahngih me Wehin Koht pahn kihsang douluhl soangen kahpwal pwukat. Ihme kahrehda Sises sohte ihte ketin wiahda manaman akan ahpw e pil ngoangki kalohki “Rongamwahu en Wehin Koht.” (Madiu 9:35) Manaman kan me e ketin wiahda kin kasalehda ni tikitik duwen soahng kan me Wehin Koht pahn wia ahnsou keren nan sampah pwon. Medewehla dahme Paipel inoukihda ong ahnsowo.
Solahr soumwahu.
“Iei ahnsowo me maskun kan pahn pehdpeseng, oh me salengepon kan pahn rongada wasa. Me nehtuk kan pahn mwusikekda oh kahkahlek, oh me lohteng kan pahn ngisingiski ar peren.” Patehng met, “sohte emen me kin kousoan nan sahpwo pahn kaulimkihla eh soumwahu.” —Aiseia 33:24; 35:5, 6.
Solahr mehla.
“Me pwung kan pahn koukousoan nan sahpwo [“sampah,” NW] oh re pahn sapwenikihla kohkohlahte.”—Melkahka 37:29.
“KAUN-O, wasa Lapalahpie pahn ketin kamwomwala mehla kohkohlahte! E pahn ketikihsang pilenmesen aramas koaros.”—Aiseia 25:8.
Irail kan me melahr pahn pwurehng mourda.
“Koaros me mihmi nan sousou kan pahn rong kapitie, oh re pahn pedoisang nan arail sousou kan.”—Sohn 5:28, 29.
“Aramas . . . pahn iasada sang mehla.”—Wiewia 24:15.
Koaros pahn mie imwarail oh pil mie arail doadoahk.
“Aramas akan pahn kauwada imwarail kan oh kousoanla loale—sohte emen tohrohr pahn kak doadoahngki. Re pahn wiahda ar mwetuwel en wain oh pahn kin nsenamwahuki wahn wain kan—ahpw sohte emen tohrohr pahn kak adihasang ar wain. . . . Re pahn nsenamwahuki mehlel dipwisou kan me re koadoahkihada.”—Aiseia 65:21, 22.
Solahr mahwen.
“E kin ketin katokehdi mahwen wasa koaros nin sampah.”—Melkahka 46:9.
“Sohte ehu wehi pahn pwurehng pelianda ehu wehi, de pil kaunopada nair sounpei kan ong mahwen.”—Aiseia 2:4.
Solahr duhpek.
“Sapwatail kapwaredahr audepe; Koht, atail Koht, ketin kupwuramwahwihkitailehr.”—Melkahka 67:6.
“Reken wahn pilawa en kin wiewiawihte nan wehiet; wahnsahpw en kin kipehdi dohl akan.”—Melkahka 72:16.
Solahr semwehmwe.
“Me semwehmwe kan sohte pahn kin lekdekla ahnsou koaros.”—Melkahka 9:18.
“E kin ketin kapitala me semwehmwe kan me kin likweriong, oh pil irail kan me paisuwedlahr oh me lekdekla kan. E kin ketin kupwurkalahngan ong me luwet oh semwehmwe kan; e kin doarehla mouren me paisuwed kan.”—Melkahka 72:12, 13.
Ni omw medewehla inou pwukat duwen Wehin Koht, ke kak wehwehki dahme kahrehda Sises uhdahn ketin kesempwalki Wehi wet? Ni eh ketiket sampah, e ketin ngoangki padahkihong koaros me men rong duwen Wehin Koht, pwehki e mwahngih me Wehi wet pahn kihsang kahpwal koaros me kitail kin kilang rahnwet.
Ia duwe, ke perenki inou kan me Paipel inoukihda duwen Wehio? Ma ei, ia duwen omw kak kalaudehla omw esehla duwen Wehi wet? Oh dahme ke kak wia pwe ken paiekihda eh kapai kan? Oaralap en mwuhr pahn sapengala peidek pwukat.
a Oaralap wet kin dokedoke sapwellimen Sises madamadau ahnsou wet pwehki e ketin ieias nanleng, oh e pil kin ketin kesempwalki Wehi wet sangete ni ahnsou me e ketidahla nanleng.—Luk 24:51.
b Pwehn kalaudehla omw wehwehki dahme kahrehda Koht ketin mweidohng lokolok en mie erein ahnsou ehu, menlau kilang irelaud 11 en pwuhken Dahme Paipel Uhdahn Padahngki? me Sounkadehdehn Siohwa kan wiahda.