Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w07 12/1 pp. 8-12
  • Kasukuhliong Noumwa Seri kan en Poakohng Siohwa

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Kasukuhliong Noumwa Seri kan en Poakohng Siohwa
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2007
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Pahpa oh Nohno Koahiek kan Wiahda Mehn Kahlemeng Mwahu
  • Pahpa oh Nohno Koahiek kan Kin Iang Neirail Seri kan Kapakap
  • Pahpa oh Nohno Koahiek kan Kin Kangoange Tiahk Mwahu en Onop
  • Wiahda Wasahn Kousoan en Wia Wasa Meleilei Ehu
  • Pwukoahn Seri Men
  • Kakairada Seri nan Sampah Ehu me Saledek en Wia Nsene
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2009
  • Pahpa oh Nohno kan—Kaiahnehda Noumwa Seri kan ni Elen Limpoak
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2007
  • Pahpa Nohno kan, Sewese Noumwail Seri kan en Poakohng Siohwa
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2022
  • Kaiahne Noumw Seri Sang Eh Pwelel
    Sawas ong Nsenamwahu en Peneinei
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2007
w07 12/1 pp. 8-12

Kasukuhliong Noumwa Seri kan en Poakohng Siohwa

“Pwutak kan me ohl emen nainekidahr ni eh pwulopwul, rasehng arep kei nan pehn sounpei men.”—MELKAHKA 127:4.

1, 2. Iaduwen seri kan duwehte “arep kei nan pehn sounpei men”?

SOUN kesik arep emen kainenelahng nah arepo ong wasa me e pahn kasikih ie. E koasoanehdiong arepo nan salin kesiko oh kakelwakiala nan paliwere oh kadahngala kesik arepo. Mendahki peh kan daulahr, ahpw e wie kaikainene nah arepe. Mwuri, e kadarehr arepo oh e pihr kohla! Iaduwe, arepo pahn lella wasa me e kaikainenelahng? Mie soahng tohto me pidada met, me iangahki uwen koahiek en sounkesik arepo, mwekimwekid en kisinieng, oh irair en arepo.

2 Nanmwarki Solomon karasahiong seri kan duwehte “arep kei nan pehn sounpei men.” (Melkahka 127:4) Nna song medewehiong iaduwen karasaras wet eh kadoadoahk. Sounkesik kaikainene oh kadakadang nah arepo ni ahnsou mwotomwot kis. Pwehn kak lel eh mehn akadei me e kaikainenelahng, e anahne mwadangete kadar nah arepo. Duwehte met, ahnsou me mie ong pahpa oh nohno en kakairada limpoakohng Siohwa nan loalen neira seri kan inenen mwotomwot. Ni erein ahnsou mwotomwotkis, seri kan kin laudlahr oh kohkohlahsang imwarail kan. (Madiu 19:5) Iaduwen, re pahn kesik lel wasa me re kaikaineneiong—me wehwehki, iaduwen, seri kan pahn doulahte nan ar poakohng oh papah Koht ni ahnsou me re kohkohlahsang ni imwarail? Soahng tohto me pidada ma iei re pahn wia met. Soahng siluh me pidada met iei duwen koahiek me pahpa de nohno ahneki, wasa me seri kan tikida ie, de ma serio kapwaiada soahng kan me e sukuhliki. Kitail pahn tehkpene ire pwukat ni oaritik. Keieu, kitail pahn tehkpene duwen irair kan en pahpa de nohno koahiek men.

Pahpa oh Nohno Koahiek kan Wiahda Mehn Kahlemeng Mwahu

3. Dahme kahrehda en pahpa de nohno men wiewia anahne pahrekiong dahme e kin padahngki?

3 Sises wiahda mehn kahlemeng mwahu ong pahpa oh nohno kan ni eh kin kapwaiada mehkan me e kin padahngki. (Sohn 13:15) Ni pali teio, e kin keriahla irail Parisi kan me kin “kapahrengkihwei” ahpw “sohte mwahn kin kapwaiada.” (Madiu 23:3) Pwehn kak kamwakid neirail seri kan en limpoakohng Siohwa, en pahpa oh nohno kan ar wiewia anahne pahrekiong dahme irail kin padahngki. Lokaia kan me sohte wiewia kin utungada duwehte kesik arep me sohte sahl oh sohte katepe.—1 Sohn 3:18.

4. Soangen peidek dah kan me konehng pahpa oh nohno kan en idek rehrail, oh pwekida?

4 Dahme kahrehda mehn kahlemeng en pahpa oh nohno inenen kesempwal? Duwehte en aramas laud kan ar kak sukuhlikihdi duwen limpoakohng Koht sang ni ar kin kilang mehn kahlemeng en Sises, seri kan kak pil sukuhlikihdi duwen limpoakohng Siohwa sang ni ar pahn alasang mehn kahlemeng mwahu en arail pahpa oh nohno kan. Irail kan me seri men kin werekiong kak kakehle serio de “kauwehla tiahk mwahu.” (1 Korint 15:33) Eri mehlel ni ahnsou me serio tikitik, iei ahnsou me e pahn kin keieu sukuhlikihdi soahng tohto, eri me e kin keieu karanih oh sukuhl sang iei eh pahpa oh nohno. Kahrehda pahpa oh nohno kan anahne pein idek rehrail: ‘Soangen werek dah ngehi? Ei mehn kahlemeng kan kin kangoange nei serio en kakairada soangen tiahk mwahu kan? Soangen mehn kahlemeng dah kan me I kin kasalehda nan soangen irair kesempwal kan me pidada kapakap oh onop Paipel?’

Pahpa oh Nohno Koahiek kan Kin Iang Neirail Seri kan Kapakap

5. Dahme seri kan kak sukuhlikihsang kapakap kan en arail pahpa oh nohno kan?

5 Noumw seri kan kak sukuhlikihdi laud duwen Siohwa sang ni ar pahn kin rong ahmw kapakap. Ma irail kin rong uhk ahmw kin wia kapakap en kalahngan ni ahnsoun mwenge oh pil wia kapakap ni ahnsou kan me kumwail kin onop Paipel, dahme irail pahn sukuhlikihdi? Irail pahn ele sukuhlikihdi me Siohwa me kin ketikihda atail anahn en war akan—me kitail kin kalahngankihong—oh me e kin padahkihong kitail duwen soahng padahk mehlel kan me sang nan Paipel. Mepwukat wia mehn kasukuhl kesempwal kei.—Seims 1:17.

6. Iaduwen pahpa oh nohno kan kak sewese neirail seri kan en pehm me Siohwa kin nsenohki emenemen irail?

6 Ahpw ma ahmw peneinei kin iang uhk kapakap ni ahnsou teikan likin ahnsoun mwenge oh ahnsoun onop Paipel me peneinei kin ehukihpene oh kowe eri kapakapki soahng oaritik kan me kin lelohng kowe oh noumw seri kan, met pahn inenen wia kamwahu laud. Ke pahn kak sewese noumw seri kan en pehm me Siohwa wia kisehn ahmw peneinei, oh me e kin poakohng emenemen kumwail tohnpeneinei. (Episos 6:18; 1 Piter 5:6, 7) Emen pahpa nda: “Sangete ni ahnsou me nait serepeino ipwidi, se kin iang ih kapakap. Ni ahnsou me e laudla, se kin kapakapki duwen soangen werek kan me konehng oh pil ire teikan me kin pidada ih. Mwohn eh kohkohlahsang reht pwehn pwopwoudida, sohte rahn ehu me se sohte kin iang ih kapakap.” Iaduwen, ke kak pil iang noumw seri kan kapakap rahn koaros? Ke kak sewese irail en kilangwohng Siohwa nin duwen Kompoakparail, me kaidehn ihte pahn nsenohki arail anahn akan en war oh arail anahn en ahneki nanpwungmwahu reh ahpw pil nsenohki arail pepehm akan?—Pilipai 4:6, 7.

7. Pwe arail kapakap kan en kak oaritik, dahme pahpa oh nohno kan anahne esehla?

7 Ni mehlel, pwe ken kak kapakapki ire oaritik kan me pid duwen noumw serio, ke anahne ese dahme kin wiawi nan mour en noumw seri. Kilang dahme emen pahpa me kakairada seri riemen koasoia: “Ni imwin wihk koaros, I kin pein idek rehi peidek riau: ‘Soangen ire dah kan me nei seri ko kin medemedewe nan wihket? Oh soahng mwahu dah kan me wiawi nan ara mour?’” Pahpa oh nohno kan, kumwa kak pein idek rehmwa soangen peidek pwukat oh kumwa eri kasalehda pasapengpen mepwukat ni ahnsou me noumwa seri kan kin iang kumwa kapakap? Ma kumwa pahn wia met, kumwa pahn padahkihong irail en kaidehn ihte kapakapohng Siohwa—soun Karonge kapakap—ahpw irail en pil poakohng ih.—Melkahka 65:2.

Pahpa oh Nohno Koahiek kan Kin Kangoange Tiahk Mwahu en Onop

8. Dahme kahrehda pahpa oh nohno kan anahne sewese neirail seri kan en kakairada tiahk mwahu en onop sapwellimen Koht Mahsen?

8 Iaduwen madamadau en pahpa de nohno men me pid duwen koasoandi en onop Paipel kin pidada duwen nanpwungmwahu me seri men kin ahneki rehn Koht? Pwe nanpwungen meh riemen en kak kekeirda oh pweida, ira anahne en kaidehn ihte koasoakoasoipenehte ahpw ira en pil kin rongorong ni ahnsou me meteio kin koasoi. Ehu elen rong Siohwa iei sang ni atail pahn kin onop Paipel oh sawasepen Paipel kan me irail ‘ladu lelepek’ kan kin wiahda. (Luk 12:42; Lepin Padahk 4:1, 2) Kahrehda, pwehn sewese neirail seri kan en kakairada nanpwungmwahu oh limpoak poatopoat ong Siohwa, pahpa oh nohno kan anahne kangoangehkin irail en kak kakairada tiahk mwahu en onop sapwellimen Koht Mahsen.

9. Iaduwen ke kak sewese noumw seri kan en kakairada tiahk mwahu en onop?

9 Iaduwen pahpa oh nohno kan kak sewese neirail seri kan en kakairada tiahk mwahu en onop? Ahl en kasukuhlih seri me keieu mwahu me pahpa de nohno men kak wia iei sang ni eh mehn kahlemeng. Iaduwen, noumw seri kan kin kilang uhk wia pein ahmw onop de wadawad en Paipel ahnsou koaros? Ei, mehlel me ke mwein kin kedirepwki apwalih noumw seri kan, oh ke mwein kin medewe me apwal en diarada ahnsou en wadawad oh onop. Ahpw pein idek rehmw, ‘Iaduwen, nei seri kan kin kalapw kilang ie kilikilang TV?’ Ma iei, iaduwen, ke sou kak doadoahngki ekei ahnsou pwuko en wiahda mehn kahlemeng mwahu ong irail me pid duwen pein onop?

10, 11. Dahme kahrehda pahpa oh nohno kan en kin ahneki koasoandi en wia onop en Paipel kaukaule nin duwen peneinei ehu?

10 Ehu ahl me pahpa oh nohno kan kak kasukuhlikihong neirail seri kan en kin rong Siohwa iei sang ni arail pahn kin kaukaule wia onop en Paipel nin duwen peneinei ehu. (Aiseia 30:21) Ahpw ekei pahn ele medewe, ‘Dahme seri kan anahnehki koasoandi en onop en peneinei ma arail pahpa oh nohno kan kin ahnsou koaros wairaillahng mihding en mwomwohdiso kan?’ Mie kahrepe mwahu tohto me irail en wiahki met. Siohwa ketikihong pahpa oh nohno kan pwukoahn kasukuhlih neirail seri kan. (Lepin Padahk 1:8; Episos 6:4) Onop Paipel nin duwen peneinei ehu kin padahkihong seri kan me kaudok wia koasoandi ehu me kin wiawi kaidehn ihte ong wehi pokon, ahpw e kin pil wia kisehn mour en ar peneinei nan imwarail.—Deuderonomi 6:6-9.

11 Pil patehng met, koasoandi en onop en peneinei me kin mwahu kin kihong pahpa oh nohno ahnsou mwahu en esehla ia madamadau en neira seri kan me pid duwen arail nanpwungmwahu rehn Koht oh pil arail tiahk mwakelekel. Karasepe ehu, ni ahnsou me seri kan pwulopwul, pahpa oh nohno kan kak doadoahngki soangen pwuhk kan me duwehte Learn From the Great Teacher (Sukuhlikihsang Sounpadahk Lapalapo).a Kereniong nan parakrap kan koaros en sawasepen Paipel wet, peidek kin kohwong seri kan pwe irail en kasalehda duwen pein ar madamadau me pid ire kan me koasoipe wiawi. Ni ar pahn kawehwe iren Paipel kan me kohda nan pwuko, pahpa oh nohno kan kak sewese seri kan en kaiahnehda ar madamadau en kak “eselahr wekpeseng en me mwahu oh me suwed.”—Ipru 5:14.

12. Iaduwen pahpa oh nohno kan kak wia arail koasoandi en onop en kak pahrekiong anahne en seri men, oh soangen ahl de koasoandi en onop en peneinei dah kan me ke kin wia me inenen mwahu?

12 Ni noumw seri kan kin wie lalaudla, wiahda koasoandi en amwail onop en pahrekiong ar anahn akan. Tehk iaduwen ehu pwopwoud sewese neira serepein pwulopwul ko en kak koasoanehdi ara madamadau me pid duwen koasoandi en kamadipw oh kahlek me pahn wiawi nan arail wasahn sukuhl. Pahpao koasoia: “Se padahkihong nait seri kan me nan at onop en peneinei me pahn wiawi mwuhr, se pahn uhd wia seri ah nait serepein ko pahn uhd wia at pahpa oh nohno. Irail pahn pein pilada ihs me pahn wia pahpa oh ihs me pahn wia nohno, ahpw irail koaros anahne pein wia arail research ong me pid duwen iaduwen irail pahn kihda kaweid ong neirail seri me men iang koasoandi en kamadipw oh kahlek me pahn wiawi wasahn sukuhl.” Ia imwilahn met? Pahpao pousehla oh nda: “Se inenen pwuriamweikihla arail inenen koahiek (nan arail pwukoahn pahpa oh nohno) en pein kilangada dahme mwahu oh dahme suwed oh kawehwehiong kiht (me wia neirail seri kan) kahrepe kan, me poahsoanda sang Paipel, me kahrehda e sohte pahn wia elen loalokong en kohla iang towehda koasoandi en kamadipw oh kahlek me pahn wiawi nan wasahn sukuhl. Dahme se pil inenen pwuriamweikihla iei duwen soangen koasoandi kan me irail koasoanehdi me se kak wia ma se sohte kohla iang towehda koasoandi en kamadipw oh kahlek en sukuhl. Met kihong kiht kasukuhl kesempwal en esehla dahme irail kin medemedewe oh men wia.” Ni mehlel, kitail kin anahne en kin dadaurete oh pil pein medewehda dahme kak wiawi pwe kitail en kak kapwaiada atail koasoandi en onop kaukaule nin duwen peneinei ehu, ahpw kapai kan me kitail kin alehdi kin inenen kaperen.—Lepin Padahk 23:15.

Wiahda Wasahn Kousoan en Wia Wasa Meleilei Ehu

13, 14. (a) Iaduwen pahpa oh nohno kan kak wiahda arail wasahn kousoan en wia wasa meleilei ehu? (b) Soangen kamwahu dah kan me kak kohda ma pahpa men de nohno men kin wehkada eh sapwung kan?

13 Arep ehu pahn lella wasa me sounkesik arepo kaikainenelahng ma e pahn kadar arepo ni ahnsou me nan wehwe meleilei oh sohte mehn kerempwa teikan. Duwehte met, seri kan kak sukuhlikihdi en poakohng Siohwa ma pahpa oh nohno kin wiahiong arail wasahn kousoan en wia wasa meleilei ehu. Seims ntingihdi: “Wahn wiewia mwahu me irail kan me kin wia doadoahk en kamwahu kin kamwerehdi ni popohl.” (Seims 3:18) Iaduwen pahpa oh nohno kan kak wiaiong arail wasahn kousoan en wia wasa meleilei ehu? Pwopwoud ehu anahne kolokolete ara nanpwungmwahu nin duwen ara wia pwopwoud ehu. Ohl pwopwoud men oh lih pwopwoud men me kin kasalehda limpoak oh wahu nanpwungara kin kak pweida mwahu ni ara kin kasukuhliong neira seri kan en poakohng oh wauneki meteikan, iangahki Siohwa. (Kalesia 6:7; Episos 5:33) Limpoak oh wahu kin kakairada popohl. Oh pwopwoud ehu me kin meleileipene nanpwungara kin kak powehdi kahpwal kan me kin pwarada nan peneinei.

14 Ei mehlel, sohte peneinei ehu nan sampah me unsek nan ahnsouwet duwehte ah sohte pwopwoud ehu me pil unsek. Ekei pak pahpa oh nohno ele sohte pahn kin kasalehda wahn ngehn akan ni ahnsou me ira kin kaweid neira seri kan. (Kalesia 5:22, 23) Ni ahnsou me met kin wiawi, dahme pahpa oh nohno anahne en wia? Ma ira wehkada me ira wiahda sapwung ehu, iaduwen, met pahn kahrehiong seri men en sohla wauneki ira? Medewehla en wahnpoaron Pohl mehn kahlemeng. Pohl duwehte pahpa men nan peneinei en Kristian ong me tohto. (1 Korint 4:15) Ahpw pein ih wehkada ni sansal me e wiahda sapwung. (Rom 7:21-25) Mendahki met, eh aktikitik oh mehlel sohte katikitikihala ahpw e kalaudehla atail wauneki ih. Mendahki soangen sapwung kan me e wiahda, e kak ntinglahng mwomwohdisohn Korint ni soh peikasal oh nda: “Eri, kumwail kahlemengih ie, duwehte ei kin kahlemengi Krais.” (1 Korint 11:1) Ma pein kowe pil wehkada ahmw sapwung kan, noumw seri kan sohte pahn wie medemedewe ahmw sapwung kan.

15, 16. Dahme kahrehda pahpa oh nohno kan anahne kaiahnehda neirail seri kan en limpoakohng riarail brother oh sister Kristian kan, oh iaduwen met kak wiawi?

15 Dahme pahpa oh nohno kan pil kak wia pwehn kak wiahda wasahn kousoan me pahn kahrehiong seri kan en kak poakohngala Siohwa? Wahnpoaron Sohn ntingihdi: “Ma mehmen kin nda, ‘I poakohng Koht,’ ahpw kin kailongki rie, ih aramas likamw men; pwe e sohte kak poakohng Koht me e sohte kilang, ma e sohte poakohng rie me pein ih kilikilang.” (1 Sohn 4:20, 21) Ihme kahrehda, ni ahmw kin kasukuhliong noumw seri kan en poakohng riarail brother oh sister Kristian akan, ke kin padahkihong irail en poakohng Koht. Pahpa oh nohno kan konehng pein idek rehrail, ‘Iaduwen, audepen ei koasoi kan me pid duwen mwomwohdiso kin wia mehn kangoang de soh?’ Iaduwen ahmw pahn kak ese duwen met? Rong oh tehk kanaiehng iaduwen noumw seri kan kin koasoia duwen mihding kan oh towe kan en mwomwohdiso. Ke pahn diarada me mwomwen ahmw kin madamadau kin sansalda sang ni dahme irail kin koasoia.

16 Dahme pahpa oh nohno kan kak wia pwehn sewese neirail seri kan en poakohng riarail Kristian kan? Piter, pahpa men en pwutak pwulopwul riemen, koasoia: “Sangete ni ahnsou me nait pwutak ko tikitik, se kin ahnsou koaros lukehdo irail akan me arail nanpwungmwahu rehn Siohwa kehlail en kin kohdo iang kiht mwenge oh mwemweit ni imwato, oh se kin inenen perenki wia met. Pwehki nait pwutak ko tikida werwerekiong irail me poakohng Siohwa, met irail uhd kilangwohng mour en papah Koht nin duwen mour ehu me kaperen.” Dennis, me wia pahpa en serepein limen, koasoia: “Se kin kangoange nait serepeinko en kompoakepahnki irail pioneer mah kan nan mwomwohdiso, oh ahnsou kan me kak, se kin lukehdo irail sounapwalih en mwemweit kan oh arail pwoud ko en kin mih reht.” Iaduwen, ke kak wia mehkan me pahn sewese noumw seri kan en kilangwohng mwomwohdiso nin duwen irail akan me kisehn ahmw peneinei?—Mark 10:29, 30.

Pwukoahn Seri Men

17. Soangen pilipil dah me seri kan anahne pein pilada mwuhr ni arail laudlahr?

17 Nna pil ehu medewehla duwen karasaras en sounkesik arepo. Mendahki e koahiek, ele e sohte pahn kak lel wasa me e kaikainenelahng ie nah arepo ma arepo pirekla. Ni mehlel, pahpa oh nohno pahn doadoahk laud en song kainenehla arep me pireklao sang ni ar pahn nantihong kapwungala en serio madamadau sapwung. Ahpw mwuhr seri kan anahne pein koasoanehdi ma irail pahn mweidohng sampah wet en kapirekihirailla ong dahme sampah wet pwungki de irail en mweidohng Siohwa en kasalehiong irail “ahl me pwung.”—Lepin Padahk 3:5, 6; Rom 12:2.

18. Soangen imwila dah kan me pilipil en seri men kak kahrehda?

18 Mendahki pahpa oh nohno kan ahneki pwukoa laud oh kesempwal ehu en kakairada neirail seri kan nan ‘padahk en Kristian oh dahme re uhdahn pahn wia nin duwen Kristian,’ iei irail seri kan me pahn pein pilada mwuhr ma dahme irail men wiahla ni ahnsou me irail laudla. (Episos 6:4) Kahrehda, seri kan, pein idek rehmwail, ‘Iaduwen, I pahn kapwaiada mehn kasukuhl limpoak kan me ei pahpa oh nohno kin wiahiong ie?’ Ma ke pahn wia met, ke pahn pilada soangen mour me keieu mwahu. Ke pahn kahrehda ahmw pahpa oh nohno en peren mehlel. Ahpw me keieu kesempwal, ke pahn kaperenihada mohngiong en Siohwa.—Lepin Padahk 27:11.

[Nting tikitik me mi pah]

a Wiawihda sang rehn irail Sounkadehdehn Siohwa kan.

Ke Tamataman?

• Iaduwen pahpa oh nohno kan kak wia mehn kahlemeng mwahu nan irair kan me pid kapakap oh onop en Paipel?

• Iaduwen pahpa oh nohno kak wiahda wasahn kousoan en wia wasa meleilei ehu?

• Soangen pilipil dah me seri kan anahne wiahda, oh iaduwen pilipil me irail wiahda kin pidada meteikan?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 10]

Iaduwen, ke kin wiahda mehn kahlemeng mwahu ong noumw seri nan irair me pid duwen pein onop?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 11]

En peneinei wasahn kousoan me meleilei kak wahdo peren

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share