Octubre
Sábado 1 re octubre
¿Jachin ta xchʼobʼow ri uchomanik ri Ajawaxel? ¿Jachin ta xtijon ri Ajawaxel? Are kʼu ri oj, kʼo ri chomanik re ri Cristo qukʼ (1 Cor. 2:16).
Chojchomanoq xuqujeʼ chqabʼanaʼ qe ri xubʼan ri Jesús. Are chiʼ kqetaʼmaj más uwach xuqujeʼ kojchoman junam rukʼ, kubʼano che kkʼiy más ri qachilanik rukʼ ri Jesús. ¿Jas kqabʼan che resaxik uwach? Chqilaʼ jun kʼutbʼal. Chuwach ri Jesús ri más nim ubʼanik are kitoʼik ri e nikʼaj chik chuwach ubʼanik ri kraj areʼ (Mat. 20:28; Rom. 15:1-3). Rumal che jeʼ uchomanik wariʼ, amaqʼel xukʼut utzilal chke xuqujeʼ xukuy kimak. Chanim taj xpe royowal rumal ri xbʼix chrij (Juan 1:46, 47). Xuqujeʼ xaq ta amaqʼel xunaʼtasaj ri kimak ri winaq (1 Tim. 1:12-14). Rajawaxik kqabʼan qe ri xubʼan areʼ, rumal che xubʼij: «Rumal kʼu waʼ konojel kketaʼmaj na chi ix nutijoxelabʼ, we kiloqʼoqʼelaʼ iwibʼ» (Juan 13:35). Rumal laʼ, chqachomaj wariʼ: «Junam rukʼ ri Jesús, ¿la kinkoj nuchuqʼabʼ rech kkʼojiʼ jamaril chqaxoʼl kukʼ ri qachalal?». w20.04 24 párr. 11
Domingo 2 re octubre
Kkiya na uqʼij ri [nubʼiʼ] (Is. 29:23).
Paneʼ e kʼi ri winaq keyoqʼon chrij ri Jehová xuqujeʼ kkimol tzij chrij, oj kojkunik kqatoʼ uwiʼ ri qastzij: che Jehová chʼajchʼoj, sukʼ, utz xuqujeʼ kloqʼoqʼenik. Kojkunik kqakʼutu che kqaj che Jehová kux Qʼatal tzij pa qawiʼ xuqujeʼ kqaya ubʼixik che xaq xiw ri uqʼatbʼal tzij sukʼ, kukʼam lo jamaril xuqujeʼ kikotemal chke konojel ri winaq (Sal. 37:9, 37; 146:5, 6, 10). Are chiʼ kqaya etaʼmanik chrij ri Biblia, amaqʼel kojchʼaw chrij ri nimalaj uqʼatbʼal tzij ri Dios. Rumal che qas yaʼtal che kuqʼat tzij pa uwiʼ ri kajulew. Paneʼ nim ubʼanik kqakʼut ri utaqanik ri Dios, are kʼu ri más nim ubʼanik are che kqakʼut chkiwach ri winaq che rajawaxik kkiloqʼoqʼej xuqujeʼ keʼux sukʼ che ri Jehová. Rumal laʼ, rajawaxik amaqʼel kqakʼut ri utz taq ubʼantajik (Is. 63:7). We jeʼ kqabʼano, kubʼano che ri winaq kkiloqʼoqʼej más ri Jehová xuqujeʼ keniman che rumal che qas kkaj keʼux sukʼ che. w20.06 6 párr. 16; 7 párr. 19
Lunes 3 re octubre
¿Jachin ta kʼu lo yowinaq ri uchiʼ ri winaq? [...] We man in in bʼanowinaq (Éx. 4:11).
Sibʼalaj mayibʼal bʼanom che ri qatzantzaqʼor. Are chiʼ oj kʼo na chupam ri qanan, nojimal chi nojimal xtzʼaqat ri qatzantzaqʼor. ¡Pa jujun taq minutos xekʼiy kʼakʼ miles de células pa ri qatzantzaqʼor! Ri investigadores kkibʼij che pa ri utzantzaqʼor jun winaq weneʼ kʼo 100.000 millones de neuronas chupam, che are nikʼaj chi células che nim kibʼanik e yaʼom pa jun órgano che kpajan 1,5 kilos (3,3 libras). Jun mayibʼalalaj jastaq che kkunik kubʼan ri qatzantzaqʼor are chiʼ kojchʼawik. Chojchoman chrij ri kkʼulmataj pa ri qacuerpo are chiʼ kojchʼawik. Rech kojkunik kqabʼij jun tzij, ri qatzantzaqʼor rajawaxik junam kusilabʼaj cien músculos che ri qaqʼ, ri qaqul, ri qachiʼ, ri qakakateʼ xuqujeʼ ri uwach qakʼuʼx. Ronojel ri músculos riʼ rajawaxik pa cholajil kesilabʼik rech kechʼobʼotaj ri tzij. Jun estudio che xesax lo pa ri junabʼ 2019 kubʼij che ri alaj taq neʼ kekun chik kkichʼobʼ jujun taq tzij. Wajun estudio riʼ kuqʼalajisaj ri kkichomaj kʼi investigadores: are chiʼ kojalaxik kojkun chik kqachʼobʼ uwach nikʼaj tzij xuqujeʼ kqetaʼmaj nikʼaj chik chʼabʼal. Qastzij che wariʼ are usipanik ri Dios. w20.05 22, 23 párrs. 8, 9
Martes 4 re octubre
Ri Abrahán reyem kʼu jun tinamit ri e kʼo kowilaj taq utakʼalibʼal, ri ubʼanom ri Dios rukʼ ri uchomanik xuqujeʼ yakom rumal ri areʼ (Heb. 11:10).
Abrahán qas xraj xuya kan ri utzalaj kʼaslemal che kʼo pa ri tinamit Ur. ¿Jasche? Rumal che reyem ri «tinamit ri e kʼo kowilaj taq utakʼalibʼal» (Heb. 11:8-10, 16). Ri tinamit che xreyej ri Abrahán are ri uQʼatbʼal tzij ri Dios, che are ri Jesucristo xuqujeʼ ri 144.000 e chaʼom kkiqʼat tzij. Pablo kubʼij che wajun Qʼatbʼal tzij riʼ are «ri utinamit ri kʼaslik Dios, ri Jerusalén ajchikaj» (Heb. 12:22; Apoc. 5:8-10; 14:1). Jesús xukʼut chkiwach ri utijoxelabʼ che kkitaʼ wajun Qʼatbʼal tzij riʼ pa kichʼawem rech ri Dios kubʼan ri urayibʼal «cho ri uwach Ulew, jachaʼ ri kbʼan chikaj» (Mat. 6:10). Abrahán qas ta retaʼm jas ubʼanik ri uQʼatbʼal tzij ri Dios. Rumal che «man etaʼmatal ta kan nabʼe» (Efes. 1:8-10; Col. 1:26, 27). Are kʼu retaʼm che jujun chke ri rijaʼlil keʼux na e qʼatal tzij, rumal che Jehová xutzujuj che (Gén. 17:1, 2, 6). w20.08 2, 3 párrs. 2-4
Miércoles 5 re octubre
Chixbʼin rukʼ areʼ [ri Jesús] bʼenaq ri ixeʼal pa ri areʼ, ko ix tikitoj pa ri areʼ rumal ri kojonik (Col. 2:6, 7).
Kʼo chi jun jastaq che rajawaxik kqaxutuj: ri kkibʼij ri apóstatas. Chiʼ xumaj lo ri congregación cristiana, ri Itzel e ukojom winaq rech kubʼano che kubʼan kebʼ kikʼuʼx ri sukʼalaj taq upatanelabʼ ri Dios. Rumal laʼ, rajawaxik kqetaʼmaj uchʼobʼik ri qastzij xuqujeʼ ri qastzij taj. Ri qakʼulel kkikoj ri Internet xuqujeʼ ri redes sociales rech kqaj uchuqʼabʼ ri kubʼsal qakʼuʼx chrij ri Jehová xuqujeʼ ri loqʼoqʼenik che kqanaʼ chke ri qachalal. Chqaxutuj ri e molom taq tzij, rumal che rukʼ ri Satanás kepe wi (1 Juan 4:1, 6; Apoc. 12:9). We kqaj kqaxutuj ri jastaq re ri Satanás, rajawaxik kqakowirisaj ri kubʼsal qakʼuʼx chrij ri Jesús xuqujeʼ ri kubʼano rech ktzʼaqat ri urayibʼal ri Dios. Xuqujeʼ rajawaxik kqakubʼsaj qakʼuʼx chrij ri jikalaj pataninel utz uchomanik che ukojom ri Jehová che ukʼamik ubʼe ri utinamit (Mat. 24:45-47). Rukʼ ri etaʼmanik re ri uTzij ri Dios, ri kubʼsal qakʼuʼx kubʼan más ko xuqujeʼ ri qakojonik kubʼan junam rukʼ jun cheʼ, che nim bʼenaq wi ri ukʼamal o ri raʼ. Ri apóstol Pablo xubʼij wajun chomanik riʼ are chiʼ xutzʼibʼaj ri texto re kimik. w20.07 23, 24 párrs. 11, 12
Jueves 6 re octubre
Ri winaq are kuya uwach chke taq ri wachbʼal, are kʼu ri in are kinya nuwach che ri animaʼ (1 Sam. 16:7).
Rumal che oj ajmakibʼ, qonojel chanim kqaqʼat tzij pa kiwiʼ ri nikʼaj chik rumal ri kibʼantajik (Juan 7:24). Are kʼu kqetaʼmaj ta ronojel chrij jun winaq rumal ri kqilo. Jun kʼutbʼal, paneʼ kʼi retaʼm jun kunanel chrij jun jastaq, kretaʼmaj ta ronojel riʼ chrij ri yawabʼ we xaq xiw kkaʼy che. Xaneʼ rajawaxik kutaʼ che ri winaq jas yabʼil uriqom, jas kqʼoxow che o jas kunaʼo. Weneʼ kubʼij che ri winaq che kresaj jun radiografía rech krilo jas kʼax kʼo che. We ri kunanel kubʼan ta wariʼ, weneʼ kuya kunabʼal che, che kutoʼ ta che ri qʼoxom. Junam rukʼ wariʼ, kojkun taj kqetaʼmaj ronojel chkij ri qachalal we xaq xiw kqil ri kibʼantajik. Xaneʼ rajawaxik kqil ri qas kʼo pa kanimaʼ. Oj junam ta rukʼ ri Jehová, che kril ronojel ri kʼo pa kanimaʼ ri nikʼaj chik. Are kʼu kojkunik kqesaj uwach. Kojchoman chrij ri kibʼantajik ri nikʼaj chik. Y kel qakʼuʼx chke. w20.04 14, 15 párrs. 1-3
Viernes 7 re octubre
Chijujunal chichomaj iwibʼ rukʼ utzalaj chomanik (Rom. 12:3).
Rajawaxik kqakʼut machʼachʼem, rumal che ri kkibʼan nimal kkikʼut ta jun «utzalaj chomanik». Xaneʼ amaqʼel kechʼojinik xuqujeʼ xaq xiw kechoman chrij ri kajwataj chke. Xuqujeʼ, kʼi taq mul ri kkichomaj y ri kkibʼano kubʼan kʼax chke e areʼ y chke ri nikʼaj chik. We kkikʼex ta ri kichomanik, Satanás kusach ri kichomanik (2 Cor. 4:4; 11:3). Ri winaq che kemachʼachʼik kkichomaj taj che más nim kibʼanik, xuqujeʼ kkichʼobʼo che ri nikʼaj chik más nim na kibʼanik (Filip. 2:3). Xuqujeʼ, ketaʼm che «ri Dios keʼukʼulelaj ri winaq ri nimaʼq kkinaʼ kibʼ, kubʼan kʼu toqʼobʼ chke ri e machʼamoj» (1 Ped. 5:5). Ri kʼo jun utz kichomanik kkaj taj che kexutux rumal ri Dios. We kqaj che amaqʼel kojmachʼachʼik, rajawaxik kqanimaj wajun pixabʼ riʼ: «Iwesam chi kʼu bʼik ri ojer ikʼaslemal xuqujeʼ ri jastaq ri xibʼan nabʼe kanoq. Iwatzʼyaqim chi iwibʼ rukʼ ri kʼakʼ ikʼaslemal». Rajawaxik kqanikʼoj ri ukʼutbʼal ri Jesús xuqujeʼ kqakoj qachuqʼabʼ rech kqabʼan qe ri xubʼan areʼ (Col. 3:9, 10; 1 Ped. 2:21). w20.07 7 párrs. 16, 17
Sábado 8 re octubre
Je jas ri cuerpo, paneʼ e kʼi ri utzʼaqatil xa kʼu jun cuerpo (1 Cor. 12:12).
Are jun nimalaj eqelen che oj kʼo pa ri ucongregación ri Jehová. Qonojel kqanaʼ jamaril xuqujeʼ kikotemal rumal che kʼo nimalaj utzilal pa ri utinamit ri Jehová. Are kʼu chqajujunal, ¿jas ubʼanik ri qalugar pa ri congregación? Ri apóstol Pablo xujunamisaj ri congregación rukʼ ri ucuerpo jun winaq y ri e kʼo chupam ri congregación xaq e junam rukʼ ri uchʼaqapil ri cuerpo (Rom. 12:4-8; 1 Cor. 12:12-27; Efes. 4:16). Ri nabʼe jastaq kqetaʼmaj chrij ri kʼutbʼal xukoj ri Pablo are che chqajujunal kʼo jun qalugar nim ubʼanik pa ri ufamilia ri Jehová. Pablo xumaj ri kʼutbʼal rukʼ ri e tzij riʼ: «Jeʼ jas jun cuerpo e kʼo kʼi utzʼaqatil. Man konojel ta kʼut xaq ta junam ri kichak, jeʼ kʼu riʼ ri oj, paneʼ sibʼalaj oj kʼi xa oj jun cuerpo pa ri Cristo qanukʼulaʼm kʼu qibʼ jachaʼ oj utzʼaqatil xa jun cuerpo» (Rom. 12:4, 5). Ri xraj xubʼij ri Pablo are che chqajujunal jalajoj ri chak kqabʼan pa ri congregación, are kʼu qonojel nim qabʼanik. w20.08 20 párrs. 1, 2; 21 párr. 4
Domingo 9 re octubre
Ri Ajawaxel xukʼot uchiʼ jas ri kubʼan che ubʼanik (1 Rey. 22:21).
¿Jas ri kkibʼan ri nan tat che resaxik uwach ri umachʼachʼem ri Jehová? Utz kitaʼ chke ri iwalkʼwal jas kkichomaj chrij ubʼanik jun jastaq. We utz ri kkichomaj, kixkunik kibʼan ri kkibʼij. Ri Jehová kukʼut paciencia are chiʼ ri upatanelabʼ qas ta kkikoj ri kubʼij chke. Chnaʼtaj chqe ri xubʼan che utatabʼexik ri Abrahán chiʼ xubʼan kebʼ ukʼuʼx we qas kusachisaj uwach ri Sodoma y Gomorra (Gén. 18:22-33). Xuqujeʼ ksach ta chqe ri xubʼano are chiʼ Sara ri rixoqil ri Abrahán xtzeʼnik chiʼ xuto che kux yawabʼ ixoq paneʼ nim chi ujunabʼ. Jehová xpe ta royowal rukʼ, xaneʼ nim xrilo (Gén. 18:10-14). We at, at tat nan o kʼamal bʼe, ¿jas kawetaʼmaj chrij ri Jehová? Chachomaj, jas kanaʼo are chiʼ jun winaq che kattaqan pa uwiʼ kubʼan kebʼ ukʼuʼx chrij ri kachaʼ ubʼanik. ¿La chanim kapixbʼej o kakoj achuqʼabʼ che uchʼobʼik ri kuchomaj? Ri familias xuqujeʼ ri congregaciones kkiriq utzilal we ri kʼo taqanik pa kiqʼabʼ kkesaj uwach ri Dios. w20.08 10 párrs. 7-9
Lunes 10 re octubre
Ri nukunem kkʼutun na pa ri tuqaril (2 Cor. 12:9).
¿Jas kqetaʼmaj chrij ri ukʼutbʼal ri Pablo? Are chiʼ xqamaj retaʼmaxik chrij ri Biblia, weneʼ utz xqilo che xojtoʼik, rumal che xqachʼobʼo che kajwataj tobʼanik chqe junam kukʼ ri akʼalabʼ (1 Cor. 3:1, 2). Are kʼu we kʼi chi junabʼ qapatanim ri Jehová xuqujeʼ kʼo nim qetaʼmabʼal, weneʼ qas ta kqaj che kojtoʼik, más na we ri kyaʼow ri tobʼanik chqe are jun qachalal che kʼi ta tiempo upatanim ri Jehová. Are kʼu, ri Jehová keʼukoj qachalal achijabʼ xuqujeʼ ixoqibʼ che uyaʼik qachuqʼabʼ (Rom. 1:11, 12). Rumal laʼ we kqaj che Jehová kuya qachuqʼabʼ rajawaxik kqakʼam ri kitobʼanik ri qachalal. Ri chuqʼabʼ, ri etaʼmabʼal, ri qʼinomal o ri e bʼantajik chkiwach ri winaq are ta waʼ ri kbʼanowik che kuriq utzil jun winaq xaneʼ are ri machʼachʼem y kubʼsal kʼuʼx chrij ri Jehová. Rumal laʼ, chqakubʼsaj qakʼuʼx chrij ri Jehová, chqetaʼmaj chkij ri winaq che kuya ubʼixik ri Biblia xuqujeʼ chqakʼamaʼ ri tobʼanik kkiya ri qachalal. Rumal laʼ, paneʼ kqanaʼo che kʼo ta qachuqʼabʼ, ri Jehová kuya ukowil qakʼuʼx. w20.07 14 párr. 2; 19 párrs. 18, 19
Martes 11 re octubre
Kikoj ichuqʼabʼ [...] rech man kixux ta saqʼoribʼ, xaneʼ chi kibʼan iwe jas ri kkibʼan ri winaq ri kʼo kikojonik, kkichʼij kʼu ri kʼax, kkechbʼej kʼu ri ubʼim ri Dios chi kuyaʼ na chke (Heb. 6:11, 12).
Utzijoxik ri utzij ri Dios chke ri qafamiliares kubʼano che jujun taq mul kʼax kbʼan che ukʼutik paciencia. Pa Eclesiastés 3:7 kqariq jun pixabʼ che kojutoʼ. Chilaʼ kubʼij: «Jun joqʼotaj che yinelem, jun joqʼotaj chik che tzijtzotem». Paneʼ rukʼ ri kqabʼano ri winaq kketaʼmaj chrij ri Dios, are kʼu we kojkunik chqatzijoj chke ri qetaʼmam chrij ri Dios (1 Ped. 3:1, 2). Kqatzijoj y kqakʼut ri utzij ri Dios rukʼ kikotemal, are kʼu rajawaxik kqakʼut paciencia kukʼ konojel, más na kukʼ ri qafamilia. Kqariq utz taq kʼutbʼal re paciencia kukʼ ri upatanelabʼ ri Dios ojer y kimik. Habacuc sibʼalaj kraj ksach uwach ri itzelal, are kʼu rukʼ kubʼsal kʼuʼx xubʼij: «Xaq kineyenik xuqujeʼ kinchajinik» (Hab. 2:1). Ri apóstol Pablo xubʼij che rukʼ ronojel ranimaʼ kraj kukʼis ri chak che yaʼom che rumal ri Dios. Are kʼu rukʼ paciencia xubʼan ri uchak y xubʼij: «Kintzʼaqatisaj na ri patan ri xinkʼam che ri Ajawaxel Jesús, are ri uqʼalajisaxik ri utzalaj taq tzij» (Hech. 20:24). w20.09 11, 12 párrs. 12-14
Miércoles 12 re octubre
[Jesús] paneʼ junam uwachbʼal rukʼ ri Dios man xunaʼ ta ribʼ chi junam ta rukʼ ri Dios (Filip. 2:6).
Paneʼ Jesús are ri ukabʼ winaq más nim ubʼanik, are kʼu xuchomaj taj che nim ubʼanik. Chiʼ kojmachʼachʼik junam rukʼ ri Jesús kqakʼut ri loqʼoqʼebʼal che kukʼutu che qas oj utinamit ri Jehová (Luc. 9:48; Juan 13:35). ¿Jas kqabʼano we kʼo kʼax pa ri congregación are kʼu kqachomaj che utz ta tajin kbʼan che rilik? Utz taj che kojchʼachʼatik, xaneʼ rajawaxik kojmachʼachʼik xuqujeʼ kqaya ri qatobʼanik chke ri kkikʼam ubʼe ri congregación (Heb. 13:17). ¿Jas kojutoʼ che ubʼanik wariʼ? Chqachomaj: «¿La qas nimalaj kʼax ri tajin kkʼulmatajik? We rajawaxik ksukʼumaxik, ¿la are ri tiempo che ubʼanik? ¿La yaʼtal chwe in kinsukʼumaj? Qas chachomaj, ¿jas ri kwaj: la are kwaj che kʼo utz achilanik pa ri congregación o xa kwaj che nim kinilik?». Ri Jehová más nim kril ri machʼachʼem xuqujeʼ ri utz achilanik pa ri congregación chuwach ri ubʼanik kʼi chak. Rumal laʼ, chqakojoʼ qachuqʼabʼ rech kojmachʼachʼik are chiʼ kqapatanij ri Jehová. Rukʼ wariʼ kojtobʼanik rech kʼo utz achilanik pa ri congregación (Efes. 4:2, 3). w20.07 4, 5 párrs. 9-11
Jueves 13 re octubre
Xubʼij kʼu ri Jesús chke: «Mixeʼj iwibʼ. Jix. Chiyaʼ utzijol chke ri wachalal» (Mat. 28:10).
Jesús nim xrilo che e jujun ixoqibʼ xkikoj «ri jastaq kech che upatanixik» (Luc. 8:1-3). Xuqujeʼ xukʼut jastaq chkiwach rech ri Dios che nim ubʼanik. Jun kʼutbʼal, xubʼij chke che kkamik y kkʼastaj na (Luc. 24:5-8). Junam che xubʼan kukʼ ri apóstoles, xuqujeʼ xeʼutoʼ ri ixoqibʼ rech kkichʼij ri kʼax are chiʼ kkilo chiʼ kkamik (Mar. 9:30-32; 10:32-34). Kʼo chi jun jastaq nim ubʼanik xkʼulmatajik: are chiʼ xchap ri Jesús y ri apóstoles xeʼanimaj bʼik, jujun chke ri ixoqibʼ riʼ xkiya ta kanoq are chiʼ tajin kkamik (Mat. 26:56; Mar. 15:40, 41). Ri nabʼe taq winaq che xeʼilowik are chiʼ xkʼastaj lo pa ri kamikal are sukʼ taq ixoqibʼ. Xubʼij chke che kkibʼij chke ri apóstoles che ya xkʼastajik (Mat. 28:5, 9, 10). Y, pa ri nimaqʼij re ri Pentecostés re ri junabʼ 33, are chiʼ xyaʼ uxlabʼixel pa kiwiʼ ri winaq, weneʼ e kʼo ixoqibʼ chkixoʼl che xkimaj utzijoxik «ri nimaʼq taq mayibʼal ri e ubʼanom ri Dios» pa jalajoj taq chʼabʼal (Hech. 1:14; 2:2-4, 11). w20.09 23 párrs. 11, 12
Viernes 14 re octubre
Chawilaʼ awibʼ, xuqujeʼ chawilij ri atijonik (1 Tim. 4:16).
Kitoʼik ri winaq rech keʼux tijoxelabʼ kubʼano che kkol ri kikʼaslemal. ¿Jasche kqabʼij wariʼ? Chnaʼtaj chqe ri taqanik che xuya ri Jesús pa Mateo 28:19, 20 «jix», «chibʼanaʼ tijoxelabʼ» y «chibʼanaʼ kibautismo». Y qetaʼm che ri qasanjaʼ sibʼalaj nim ubʼanik, rumal che are jun chke ri rajawaxik kbʼanik rech kriqitaj ri kolotajem. Ri winaq che kraj kubʼan uqasanjaʼ rajawaxik kukojo che xaq xiw rumal ri ukamikal y ri ukʼastajibʼal ri Jesús kkunik kuriq ri kolotajem. Rumal laʼ ri apóstol Pedro xubʼij wariʼ chke ri cristianos: «Ri qasnaʼ che kixkolowik [...] rumal ri kʼasltajibʼal uwach ri Jesús Cristo» (1 Ped. 3:21, TW). Rumal laʼ, are chiʼ jun winaq kubʼan uqasanjaʼ, kuriq ri eyebʼal re ri kʼaslemal che kʼo ta ukʼisik. Rech keqatoʼ ri winaq rech keʼux tijoxelabʼ, rajawaxik utz kqabʼan che uyaʼik ri tijonik (2 Tim. 4:1, 2). ¿Jasche? Rumal che ri Jesús xuya kan ri taqanik riʼ: «Jix», «chibʼanaʼ tijoxelabʼ» y «chibʼanaʼ kibautismo». Ri apóstol Pablo xubʼij che ri Timoteo che kuya ta kan kitoʼik ri winaq y xubʼij che: «Kakol na awibʼ, xuqujeʼ kebʼakol ri katkitatabʼej». w20.10 14 párrs. 1, 2
Sábado 15 re octubre
Qas kamik kachaplej kikaraxik winaq (Luc. 5:10).
Ri Pedro utz xrilo xeʼutoʼ ri winaq rech xeʼux tijoxelabʼ. Rukʼ ri utobʼanik ri Jehová, utz xubʼan che kitoʼik ri winaq (Hech. 2:14, 41). Ri rumal che kqatzijoj ri utzij ri Dios are ri qaloqʼoqʼenik che ri Jehová. We kqanaʼ che kojkun taj, ri loqʼoqʼenik kojutoʼ. Are chiʼ ri Jesús xubʼij che ri Pedro che keʼutoʼ ri winaq rech keʼux tijoxelabʼ, xubʼij che: «Maxeʼj awibʼ» (Luc. 5:8-11). Xa ta rumal che Pedro kuxibʼij ribʼ che ri kukʼulmaj we kux tijoxel. Are kʼu ri Pedro xril ri Jesús are chiʼ xresaj kʼi kar, rumal laʼ xuchomaj che yaʼtal ta che kchakun rukʼ ri Jesús. ¿E ri at? ¿La kachomaj che katkun taj katux tijoxel re ri Cristo? We jeriʼ, chakowirisaj ri aloqʼoqʼebʼal chrij ri Jehová, ri Jesús y ri awajil atzʼaqat, jeriʼ katkunik kabʼan ri xubʼij ri Jesús che keʼatoʼ ri winaq rech keʼux tijoxelabʼ (Mat. 22:37, 39; Juan 14:15). w20.09 3 párrs. 4, 5
Domingo 16 re octubre
Rumal kʼu riʼ, jix, chibʼanaʼ tijoxelabʼ [...]. Cheʼitijoj (Mat. 28:19, 20).
Kqaj kqaya ri qatiempo, ri qachuqʼabʼ y ri jastaq qe che kitzukuxik ri winaq che kkaj «kkʼojiʼ junalik kikʼaslemal» (Hech. 13:48). Jeriʼ kqabʼan qe junam rukʼ ri Jesús, che xubʼij: «Ri nuwa are waʼ chi kinbʼan ri urayibʼal ri xintaqow uloq, xuqujeʼ chi kintzʼaqatisaj ri uchak» (Juan 4:34; 17:4). Ri más kqaj are kqakʼis ri chak yaʼom chqe (Juan 20:21). Y kqaj che konojel ri qachalal, xuqujeʼ ri kiyaʼom kan upatanexik ri Jehová, ketobʼan qukʼ che ubʼanik wajun chak riʼ kʼa pa ri kʼisbʼal (Mat. 24:13). Rajawaxik kqachʼobʼo che ri chak xuya kan ri Jesús chqe kʼax ubʼanik. Are kʼu xaq ta qatukel che ubʼanik, rumal che areʼ xutzujuj che kojutoʼ. Oj «rajchakibʼ ri Dios» rumal laʼ kqanimaj ri utaqanik ri Jesús che kitoʼik ri winaq rech keʼux tijoxelabʼ (1 Cor. 3:9). Rumal laʼ kojkun che ubʼanik ri chak. Are jun nimalaj eqeleʼn ubʼanik ri chak yaʼom chqe y kitoʼik ri nikʼaj chik rech je kkibʼano (2 Cor. 4:7). w20.11 7 párrs. 19, 20
Lunes 17 re octubre
Xkʼiy ri Jesús, xnimar ri unoʼj, xkowirik. Utz kil wi rumal ri Dios xuqujeʼ kumal ri winaq (Luc. 2:52).
Kʼi mul, ri kkichaʼ ubʼanik ri tat nan kʼo kubʼan pa kikʼaslemal ri kalkʼwal. We utz ta kkichaʼ ubʼanik, kuya kʼaxkʼolil chke ri kalkʼwal. Are kʼu we utz ri kkichaʼ ubʼanik kkiriq kikotemal ri kalkʼwal. Are kʼu ri alkʼwalaxelabʼ rajawaxik qas kkichomaj ri kkibʼano. Ri más utz are che kkichaʼ upatanexik ri loqʼalaj qaTat Jehová (Sal. 73:28). Ri utat unan ri Jesús xkaj xekitoʼ ri kalkʼwal rech kkipatanij ri Jehová, y ri xkichaʼ ubʼanik xukʼutu che are laʼ ri más nim ubʼanik pa ri kikʼaslemal (Luc. 2:40, 41, 52). Rumal che ri Jesús qas xuchomaj ri xuchaʼo xkunik xubʼan ri urayibʼal ri Jehová (Mat. 4:1-10). Xux jun utzalaj achi, sukʼ y kʼo ukowil ukʼuʼx, konojel ri tat nan che kkiloqʼoqʼej ri Jehová kkaj che ri kalkʼwal kkibʼan ke junam rukʼ ri Jesús. w20.10 26 párrs. 1, 2
Martes 18 re octubre
Amaqʼel chawach chatkaʼy wi apanoq (Prov. 4:25).
Chojchoman chrij ri e oxibʼ bʼantajik riʼ. Jun qachalal ixoq che nim chi ujunabʼ tajin kchoman chrij ri utz taq jastaq ukʼulmam pa ri ukʼaslemal. Kimik kʼax chi kuriq che ubʼanik ri jastaq, are kʼu tajin na kubʼan ronojel ri kkunik rech kupatanij ri Jehová (1 Cor. 15:58). Ronojel taq qʼij kuchomaj che kʼo pa ri Kotzʼiʼjalaj uwach Ulew kukʼ ri winaq che keraj. Jun qachalal chik knaʼtaj ri kʼax che xbʼan che rumal jun qachalal re ri congregación, are kʼu kuchomaj che kukʼol ta oyowal pa ranimaʼ chrij ri qachalal (Col. 3:13). Y jun qachalal achi ksach ta che ri umak xubʼan kan ojer, are kʼu kimik kraj kux sukʼ (Sal. 51:10). ¿Pa jas jastaq kejunamataj wi ri qachalal riʼ? Konojel knaʼtaj chke ri xkibʼan ojer, are kʼu xaq xiw ta kechoman chrij. Xaneʼ are kechoman chrij ri petinaq. ¿Jasche are nim ubʼanik che kojchoman chrij ri petinaq? Rumal che, junam rukʼ jun winaq che kkun taj kbʼin sukʼ we kkaʼy chrij oj xuqujeʼ kojkun taj kqabʼan kʼi jastaq che upatanexik ri Jehová we xaq xiw kojchoman chrij ri xqabʼan kan ojer (Luc. 9:62). w20.11 24 párrs. 1-3
Miércoles 19 re octubre
Xretzelaj uwach (1 Sam. 17:42, TW).
Are chiʼ ri Goliat xril ri David, xrilo che kʼo ta uchuqʼabʼ, «xretzelaj uwach». Ri Goliat are jun nimalaj achi, kʼo kʼi jastaq re, re chʼoj xuqujeʼ kʼo retaʼmabʼal chrij ri chʼoj. David are jun ala che utijom ta ribʼ che chʼoj, are kʼu ukubʼsam ukʼuʼx chrij ri Jehováy xkunik xuchʼak ri ukʼulel (1 Sam. 17:41-45, 50). David xuriq chi jun kʼax che weneʼ xuxibʼij ribʼ chuwach. Areʼ xux jun sukʼalaj pataninel rech ri Saúl, ri qʼatal tzij re Israel che Jehová xuchaʼo. Nabʼe, Saúl nim xril wi ri David. Are kʼu chiʼ xqʼax ri tiempo, ri ubʼanik nimal xubʼano che itzel xril ri David. Xumaj ubʼanik kʼax che xuqujeʼ xraj xukamisaj (1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11). Paneʼ Saúl xukʼut ta utzilal che ri David, are kʼu ri David nim xril ri Saúl, rumal che retaʼm che are ri qʼatal tzij chaʼom rumal ri Jehová (1 Sam. 24:6). Xuqujeʼ xukubʼsaj ukʼuʼx che Jehová kuya uchuqʼabʼ rech kuchiʼj ri e kʼax riʼ (Sal. 18:1 y encabezamiento). w20.07 17 párrs. 11-13
Jueves 20 re octubre
Are taq kopan ri joqʼotaj kʼisbʼalil, ri ajawinel [re ri sur] kchʼojin na (Dan. 11:40).
Kʼi che ri kubʼij ri profecía re ri qʼatal tzij re ri norte xuqujeʼ re ri sur bʼanom chik, rumal laʼ kojkunik kqakubʼsaj qakʼuʼx che kbʼantaj na ronojel ri kubʼij ri profecía. Rech kqachʼobʼ ri profecía kubʼij pa ri capítulo 11 re Daniel, rajawaxik kqilo che xaq xiw kchʼaw chkij ri qʼatal taq tzij che kʼo kibʼanom che ri utinamit ri Jehová. Paneʼ xa e kebʼ oxibʼ ri rajpatanelabʼ ri Dios e kʼo cho ri uwach Ulew, ronojel ri jastaq che kkikʼulmaj kʼo kubʼan che ri kikʼaslemal ri winaq cho ronojel ri uwach Ulew. ¿Jasche kqabʼij wariʼ? Rumal che ri kraj ri Satanás xuqujeʼ ri uqʼatbʼal tzij are kusachisaj kiwach ri kkipatanij ri Jehová xuqujeʼ ri Jesús (Gén. 3:15; Apoc. 11:7; 12:17). Ri xubʼij ri Daniel rajawaxik kjunamataj rukʼ ri kubʼij ri nikʼaj chi profecías re ri uTzij ri Dios. Rumal laʼ, rajawaxik kqachʼobʼ ri nikʼaj chi profecías rech kqachʼobʼ ri profecía re Daniel. w20.05 2 párrs. 1, 2
Viernes 21 re octubre
¿Jas lo ri kikʼastajik ri kaminaqibʼ? ¿Jas lo ri kicuerpo are taq kewalijik? (1 Cor. 15:35).
Kʼi winaq jalajoj ri kichomanik chrij ri kkʼulmatajik are chiʼ kaminaq chi jun winaq. Are kʼu, ¿jas kukʼut ri Biblia? Are chiʼ jun winaq kkamik, ri ucuerpo kqʼayik. Are kʼu ri Jehová, che are xbʼanow ri kajulew, kkunik kukʼastajisaj ri winaq y kuya ri cuerpo che, che kajwatajik (Gén. 1:1; 2:7). Ri apóstol Pablo xukoj jun kʼutbʼal rech xuqʼalajisaj che ri Dios jun chi wi ri cuerpo kuya che jun winaq are chiʼ kkʼastajik, kkunik kuya ri cuerpo che «jas ri xraj». Areʼ xchʼaw chrij jun «ijaʼ» che ktik pa ri ulew y kkʼiy loq. Are chiʼ kʼiyinaq chi ri tikoʼn junam ta chi rukʼ ri alaj ijaʼ. Pablo xuqujeʼ xubʼij che «e kʼo jastaq e jeʼlik pa ri kaj [...]. Xuqujeʼ e kʼo jastaq cho ri uwach Ulew ri e jeʼlik». ¿Jas xraj xubʼij? Ri oj kʼo cho ri uwach Ulew kʼo qatiʼjol, are kʼu ri kicuerpo ri e kʼo pa ri kaj are uxlabʼal, junam kukʼ ri ángeles (1 Cor. 15:36-41). w20.12 9, 10 párrs. 7-9
Sábado 22 re octubre
¿Kʼa jampaʼ ri nukʼaslibʼal xuqujeʼ ri wanimaʼ kekochʼon na xuqujeʼ kebʼison na ronojel qʼij? (Sal. 13:2).
Kqaj che kʼo jamaril pa ri qakʼaslemal. Are kʼu, qonojel kqariq kʼax. Xuqujeʼ weneʼ junam kojchoman rukʼ ri qʼatal tzij David, junam rukʼ ri texto re kimik. Kʼo jastaq kbʼanowik che kojel chʼuʼj y che kʼo ta kojkunik kqabʼan chuwach. Jun kʼutbʼal, kojkun taj kqabʼano che ronojel junabʼ mat kpaqiʼ rajil ri jastaq ktijowik, ri atzʼyaq y ri kkitoj kachoch. Xuqujeʼ kojkun taj kqabʼano che ri qachiʼl pa ri chak o pa ri tijobʼal mat kojkitaqchiʼj che ubʼanik inmoralidad sexual o nikʼaj chi jastaq. Y qas qʼalaj che oj kojkun taj kqasach uwach ri elaqʼ y ri kamisanik che kbʼan pa ri lugar kojel wi. Wariʼ kukʼutu che oj kʼo chkixoʼl winaq che keniman ta che ri pixabʼ kʼo pa ri Biblia. Satanás, ri dios re wajun uwach Ulew riʼ, retaʼm che e jujun winaq kkiya bʼe che «ri chʼakoj re we uwach Ulew riʼ kuya sibʼalaj okem il» chke y kkiya kan upatanexik ri Jehová (Mat. 13:22; 1 Juan 5:19). Rumal laʼ pa ri uwach Ulew sibʼalaj kʼo kʼaxkʼolil y kubʼano che ri winaq keʼok il. w21.01 2 párrs. 1, 3
Domingo 23 re octubre
Apachintaneʼ ri kretzelaj uwach ri rachalal, kamisanel riʼ. Iwetaʼm kʼut chi ronojel kamisanel man kkun taj kkʼojiʼ junalik ukʼaslemal (1 Juan 3:15).
Ri apóstol Juan xuqujeʼ xubʼij chqe che itzel ta keqil ri qachalal. We kqabʼan ta ri xubʼij, kqaya bʼe che ri Satanás ktaqan pa qawiʼ (1 Juan 2:11). Are laʼ ri xkikʼulmaj jujun cristianos chukʼisbʼal ri nabʼe siglo. Satanás xukoj uchuqʼabʼ rech kʼo ta utzilal y jamaril chkixoʼl ri upatanelabʼ ri Dios. Are chiʼ ri Juan xutzʼibʼaj bʼi ri carta chke, e kʼo jujun che e kʼo pa ri congregación kjunamataj ri kichomanik rukʼ ri Satanás. Jun chke are ri Diótrefes, che tajin kujach kiwach ri qachalal pa ri congregación. Nim ta keril wi ri solinelabʼ che e taqom bʼi rumal ri cuerpo gobernante. ¿Jas más xubʼan Diótrefes? Xubʼan nim che ribʼ y xraj xeresaj bʼi ri qachalal pa ri congregación, che utz kkibʼan che kikʼulaxik ri qachalal che keqaj ta chuwach areʼ (3 Juan 9, 10). Kimik, Satanás tajin kukoj uchuqʼabʼ che ukojik ri chomanik che kubʼij: «Chajachaʼ kiwach y katchʼakanik». Maqayaʼ bʼe rech kok ri itzelal pa qanimaʼ che ujachik qawach. w21.01 11 párr. 14
Lunes 24 re octubre
Are taq kitzʼaqatisam chik ri kiqʼalajisanik, ri xibʼibʼal awaj [...] kchʼojin na kukʼ, keʼuchʼak na, keʼukamisaj kʼu na (Apoc. 11:7).
Pa ri Primera Guerra Mundial, ri qʼatal tzij alemán xuqujeʼ ri británico xkibʼan kʼax chke ri upatanelabʼ ri Dios, che kkaj taj kebʼe pa chʼoj. Rech ktzʼaqat ri profecía kʼo pa Apocalipsis 11:7-10, ri qʼatal tzij re Estados Unidos xeʼukoj pa cárcel ri kekʼamow ubʼe ri utinamit ri Dios. Are chiʼ qʼaxinaq chi ri junabʼ 1930 xuqujeʼ pa ri tiempo re ri Segunda Guerra Mundial, ri qʼatal tzij re ri norte sibʼalaj xubʼan kʼax chke ri upatanelabʼ ri Dios. Hitler xuqujeʼ ri ketobʼan rukʼ xkiqʼatej ri kichak ri Testigos. Ri winaq riʼ xkikamisaj kʼi upatanelabʼ ri Jehová xuqujeʼ e nikʼaj chik xekoj pa campos re concentración. Ri qʼatal tzij re ri norte «kkawasij na ri rachoch Dios» xuqujeʼ «kkiqʼil na ri uyaʼik ri tabʼal toqʼobʼ ri kyaʼ ronojel qʼij», kraj kubʼij che kkiqʼatej utzijoxik ri utzij ri Dios (Dan. 11:30b, 31a). Ri qʼatal tzij, Hitler, xutzujuj che kukʼis tzij pa uwiʼ ri utinamit ri Dios pa Alemania. w20.05 6 párrs. 12, 13
Martes 25 re octubre
Chiloqʼoqʼela iwibʼ chi ix jachaʼ achalaxelabʼ, cheʼiyalaʼ taq iqʼij nim kʼu cheʼiwilaʼ wi taq iwibʼ (Rom. 12:10).
Ri nimalaj loqʼoqʼebʼal kojutoʼo rech kqachomaj taj che más kojkun che ubʼanik ri jastaq chkiwach ri qachalal. Chnaʼtaj ri Jonatán chqe che xubʼan ta ukʼulel che ri David y xutoqij ta ri qʼatbʼal tzij pa uqʼabʼ (1 Sam. 20:42). Chqesaj uwach ri Jonatán y kpe ta qoyowal chke ri qachalal che más kenaʼw che ubʼanik ri jastaq chqawach oj. Xaneʼ, chqabʼanaʼ ri xubʼij ri Pablo: «Chimachʼarisaj iwibʼ chichʼobʼoʼ chi ri nikʼaj chik e areʼ nimaʼq na kiqʼij chiwach ix» (Filip. 2:3). Chnaʼtaj chqe che konojel ri qachalal kʼo kekunik kkibʼan pa ri congregación. We kojmachʼachʼik, are kqil riʼ ri utz taq kibʼantajik ri qachalal y kqariq utzilal rumal ri utzalaj kikʼutbʼal (1 Cor. 12:21-25). Are chiʼ kqakʼut loqʼoqʼebʼal chke ri qachalal. Knimar ri junamil pa ri utinamit ri Dios. Xuqujeʼ, kqakʼutu che oj qastzij tijoxelabʼ re ri Jesús, wariʼ kubʼano che kʼi winaq kkaj kkipatanij ri Jehová. Are kʼu ri más nim ubʼanik are che kqaya uqʼij ri Jehová, ri «Tataxel waʼ kutoqʼobʼisaj qawach, are Dios waʼ ri kukubʼsaj qakʼuʼx pa ronojel» (2 Cor. 1:3). w21.01 24 párr. 14; 25 párr. 16
Miércoles 26 re octubre
Man ix ta kʼu aj uwach ulew [...]. Rumal riʼ ri winaq re ri uwach ulew kketzelaj iwach (Juan 15:19).
Kimik, xuqujeʼ e kʼo winaq itzel kojkilo, ketzeʼn chqij, kkichomaj che kʼo ta qetaʼmabʼal xuqujeʼ che nim ta qabʼanik. ¿Jasche? Rumal che xaq ta junam ri qachomanik kukʼ. Ri winaq are nim kekil ri kkibʼan nim che kibʼ xuqujeʼ ri keniman taj. Are kʼu ri oj kqakoj qachuqʼabʼ rech kojmachʼachʼik, kqatzukuj ta chʼoj xuqujeʼ kojnimanik. Kqanim ta qibʼ pa ri política xuqujeʼ kojtobʼan ta pa ri chʼoj. Ri winaq re wajun uwach Ulew riʼ, nim ta kojkilo rumal che kqabʼan ta qe ri kkibʼano (Rom. 12:2). Apastaneʼ ri kkichomaj ri winaq chqij, ri Jehová tajin kojukojo rech kqabʼan jastaq nim ubʼanik. Jun kʼutbʼal, tajin ktzijox ri utzalaj taq tzij pa ronojel ri uwach Ulew. Ri oj upatanelabʼ kqaya wuj chke ri winaq pa ronojel uwach Ulew che bʼanom pa kʼi chʼabʼal, xuqujeʼ kqakoj ri Biblia che kitoʼik kʼi winaq rech kkisukʼumaj ri kikʼaslemal. w20.07 15 párrs. 5, 6
Jueves 27 re octubre
Jachaʼ kʼu ri taqanik ri xuyaʼ ri Tataxel chwe, jeriʼ kinbʼano (Juan 14:31).
Jesús nim kril wi ri utaqanik ri Jehová. ¿La xa rumal che xa kʼo ta retaʼmabʼal o kʼo ta kkun che ubʼanik? Jeʼ taj, rumal che xaq xiw jun winaq che kʼo retaʼmabʼal kkunik keʼutijoj ri winaq rukʼ jastaq che kʼax ta uchʼobʼik junam rukʼ ri xubʼan ri Jesús (Juan 7:45, 46). Jehová nim kril wi ri kkun ri Jesús che ubʼanik rumal laʼ xuya bʼe che rech xchakun rukʼ are chiʼ xubʼan ri kajulew (Prov. 8:30; Heb. 1:2-4). Y are chiʼ xkʼastajisax ri Jesús, xyaʼ «ronojel taqanik pa ri kaj, ronojel taqanik cho ri uwach Ulew» pa uqʼabʼ rumal ri Jehová (Mat. 28:18). Paneʼ ri Jesús sibʼalaj utz kubʼan che ubʼanik ri jastaq, kuyaʼo che kkʼam ubʼe rumal ri Jehová, rumal che kuloqʼoqʼej. Ri achajilaxelabʼ rajawaxik kketaʼmaj che ri Jehová xuya ta ri taqanik pa uqʼabʼ ri achi xa rumal che kuchomaj che ri ixoqibʼ nim ta kibʼanik chkiwach ri achijabʼ. Ukʼutum wariʼ are chiʼ keʼuchaʼ ixoqibʼ xuqujeʼ achijabʼ rech kkiqʼat tzij rukʼ ri Jesús (Gál. 3:26-29). Are chiʼ ri Jehová xuya ri taqanik pa uqʼabʼ ri uKʼojol xukʼutu che kukubʼsaj ukʼuʼx chrij, junam rukʼ, ri achi che kʼo unojibʼal kuya jujun taqanik pa uqʼabʼ ri rixoqil. w21.02 11 párrs. 13, 14
Viernes 28 re octubre
Kqabʼij chi tewichital ri winaq ri kkichʼij ri kʼax (Sant. 5:11).
Ri Biblia kjunamataj rukʼ jun espejo y kojutoʼ che uchʼobʼik jas rajawaxik kqakʼex pa ri qakʼaslemal y jas kqabʼan che ukʼexik (Sant. 1:23-25). Jun kʼutbʼal, are chiʼ kojtotaj che unikʼoxik ri Biblia weneʼ kqilo che rajawaxik kqakoj qachuqʼabʼ rech aninaq ta kpe qoyowal. Ri Jehová kojutoʼ che ukʼutik jamaril are chiʼ oj kʼo kukʼ winaq o jastaq che kkiyak qoyowal. Qas nojimal kojchoman na chrij ri rajawaxik kqabʼano y utz ri kqachaʼ ubʼanik (Sant. 3:13). ¡Sibʼalaj nim ubʼanik che qas kqetaʼmaj ri kubʼij ri Biblia! Jujun mul kqetaʼmaj ubʼanik ri utz rumal che xqabʼan jun jastaq che utz taj. Are kʼu, rajawaxik taj kqabʼan na jastaq che utz taj rech kkʼojiʼ qanojibʼal, xaneʼ utz che kʼo kqetaʼmaj chrij ri kʼax kkiriq ri kkibʼan ta ri utzilal. Rumal laʼ Santiago kubʼij chqe che are utz kqetaʼmaj chkij ri ojer taq upatanelabʼ ri Jehová, junam rukʼ Abrahán, Rahab, Job y Elías (Sant. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18). Ri sukʼ taq upatanelabʼ ri Jehová riʼ xkiya ta bʼe rech ri kʼax xkiriqo xresaj ri kikikotemal. Ri kikʼutbʼal kukʼut chqawach che oj xuqujeʼ kojkunik keqachʼij ri kʼax rukʼ ri utobʼanik ri Jehová. w21.02 29, 30 párrs. 12, 13
Sábado 29 re octubre
Ri chomanik kejikibʼax rumal jun utzalaj yoʼw noʼj: ri chʼoʼj kbʼan rukʼ jun utzalaj nawinik (Prov. 20:18).
Are ri ajtij ri ktoʼw ri tijoxel rech kuchʼobʼ ri kubʼij ri uTzij ri Dios. We ri ajtij kubʼij chqe che kojkʼojiʼ rukʼ che uyaʼik ri etaʼmanik, chnaʼtaj chqe che oj kʼo rukʼ rech kqaya tobʼanik che (Ecl. 4:9, 10). Are kʼu, ¿jas rajawaxik kqabʼano rech kqaya jun utz tobʼanik? Qas chqatijoj qibʼ. Nabʼe, chqataʼ che ri ajtij rech kubʼij jujun jastaq chqe chrij ri tijoxel. Chqataʼ che ri kriqitaj wi ri tijoxel, jas kʼutunem e kʼo wi y jas kraj che ri tijoxel kretaʼmaj pa wajun etaʼmanik riʼ. Xuqujeʼ utz kqataʼ che ri ajtij we kʼo jastaq che utz o utz taj kqabʼano o kqabʼij y jas tobʼanik kqaya che rech kkʼiy pa ri ukojonik. Qastzij che ri ajtij kubʼij ta ri yaʼtal ta chqe kqetaʼmaj chrij ri ukʼaslemal ri tijoxel, are kʼu rukʼ ri qetaʼm kojkunik kqatoʼ ri tijoxel. Jun misionera Joy ubʼiʼ, kubʼij: «Wariʼ kutoʼ ri wachiʼl rech qas kel ukʼuʼx che ri tijoxel y retaʼm jas kubʼij che». w21.03 9 párrs. 5, 6
Domingo 30 re octubre
We ri winaq aj uwach ulew kketzelaj iwach, chiwetaʼmaj chi nabʼe xketzelaj nuwach in (Juan 15:18).
Jujun mul ri winaq itzel kojkilo rumal che are kqabʼan ri ktaqan wi ri Dios, are ta ri kkichomaj e areʼ. Jun kʼutbʼal, kimik e kʼi winaq are utz kkil ri tzʼil taq jastaq che xebʼan pa Sodoma y Gomorra ojer, rumal laʼ ri tinamit riʼ xsachisax kiwach rumal ri Dios (Jud. 7). E kiʼ winaq kkitzeʼj qawach y kkibʼij che xa más kqaya uwiʼ ri kqabʼano rumal che are kqabʼan ri kubʼij ri Biblia (1 Ped. 4:3, 4). ¿Jas e bʼantajik kojtowik are chiʼ ri winaq itzel kojkilo y kkibʼij kʼax taq tzij chqe? Kajwatajik che qas kqakojo che ri Jehová kojutoʼ na. Ri qakojonik kjunamataj rukʼ jun ketekik «chʼichʼ ri keʼelpokʼnaj wi konojel taq ri e uchʼabʼ [o uflechas] ri itzel ri kenikowik» (Efes. 6:16). Jun chi bʼantajik che kajwataj chqe are ri loqʼoqʼebʼal. ¿Jasche? Rumal che ri loqʼoqʼebʼal «kpe ta royowal», kukochʼo y kuchʼij ronojel ri kubʼan kʼax chqe (1 Cor. 13:4-7, 13). Ri qaloqʼoqʼebʼal che ri Jehová, chke ri qachalal xuqujeʼ chke ri qakʼulel kojutoʼo rech kqachʼij ri kʼax chiʼ itzel kojilik. w21.03 20, 21 párrs. 3, 4
Lunes 31 re octubre
Mayaʼ awibʼ chi katumajij ri oyowarik, rumal rech chi ri oyowarik are waʼ ri qas kʼo rukʼ ri winaq ri man kʼo ta unoʼj (Ecl. 7:9).
Kqakʼut ri qaloqʼoqʼebʼal chke ri qachalal are chiʼ kqabʼan ta jujun jastaq che kubʼan kʼax chke. Jun kʼutbʼal, utz taj che aninaq kpe qoyowal rumal ri kkibʼij. Chojchoman chrij ri xkʼulmatajik are chiʼ tajin knaqajin ri ukamikal ri Jesús. Areʼ xubʼij chke ri utijoxelabʼ che rajawaxik kkitij ri utiʼjol y ri ukikʼel rech kkiriq ri kʼaslemal kʼo ta ukʼisik (Juan 6:53-57). E kʼi utz ta xkita y xeteriʼ ta chi chrij. Are kʼu ri e qastzij rachiʼl, jun chke are ri Juan, xeʼux sukʼ che y xkiya ta kan uterenexik. Xkichʼobʼ ta ri xraj xubʼij y qastzij riʼ che xkiriq taj jas xkibʼij, are kʼu xpe ta koyowal y xkichomaj taj che xa xsach ri Jesús. Xaneʼ xkikubʼsaj kikʼuʼx chrij rumal che ketaʼm che amaqʼel kubʼij ri qastzij (Juan 6:60, 66-69). Wariʼ kukʼutu che nim ubʼanik che aninaq ta kpe qoyowal rumal ri kkibʼij ri qachalal y utz taj kqabʼilaʼ jun jastaq we qetaʼm ta ri qas ubʼanik (Prov. 18:13). w21.01 11 párr. 13