Noviembre
Viernes 1 re noviembre
Mel uloq pa ichiʼ jun itzel tzij, xaneʼ xuwi chibʼij tzij ri utz ri kuya [...] chuqʼabʼ (Efes. 4:29).
Jun cristiano kʼo ta jumul kubʼij itzel taq tzij. Are kʼu kʼo jujun taq mul weneʼ kqabʼij jujun taq tzij che kubʼan kʼax chke e nikʼaj chik y rumal laʼ rajawaxik kqachajij qibʼ chuwach ri kqabʼij. Jun kʼutbʼal, utz taj che kʼax kojchʼaw chkij e nikʼaj chi winaq che jalan ri kitinamit o ri kibʼanik. Xuqujeʼ kqaj taj kqabʼij e tzij che kubʼan kʼax chke ri e nikʼaj chik. Chabʼij e tzij che kuya kichuqʼabʼ e nikʼaj chik. Amaqʼel chabʼij chke ri e nikʼaj chik ri utzalaj taq jastaq che kkibʼano y man are ta katok che kiyoqʼik. Kqaj taj kqabʼan qe junam kukʼ ri xkibʼan ri israelitas. Paneʼ ri areʼ kʼo kʼi jastaq rajawaxik kkimaltyoxij, are kʼu amaqʼel xechʼachʼatik y wariʼ xubʼano che ri e nikʼaj chik xkibʼan ke. Rumal ri xkiya ubʼixik ri 10 alwachinelabʼ, «konojel e areʼ [ri israelitas] xkichaplej kibʼixik lawaloyil chrij ri Moisés» (Núm. 13:31-14:4). Are kʼu, ubʼixik ri utz taq jastaq che kkibʼan ri e nikʼaj chik sibʼalaj kuya nim utzil. Chatzukuj ri kabʼano rech amaqʼel kaya kichuqʼabʼ ri e nikʼaj chik. w22.04 8 párrs. 16, 17
Sábado 2 re noviembre
Kʼa majoq chinalaxoq, xinkoj chuxeʼ ri chajinik la; qas pa ri ukʼuʼx ri nunan, ri nuDios are ri lal (Sal. 22:10).
Ojer uloq, ri Jehová e utoʼm e kʼi alabʼom alitomabʼ rech keʼux e rachiʼl. Rumal laʼ, xuqujeʼ kkunik keʼutoʼ ri e awal rech kkʼiy ri kikojonik we kkaj (1 Cor. 3:6, 7). Y paneʼ kilitajik che ya keʼel kan pa ri utinamit ri Jehová, ri areʼ qas keʼutoʼ na rukʼ loqʼoqʼebʼal (Sal. 11:4). Paneʼ xa jubʼiqʼ kkikʼutu che kkaj «kkʼojiʼ junalik kikʼaslemal», ri Jehová aninaq kuya ri tobʼanik chke (Hech. 13:48; 2 Crón. 16:9). Xuqujeʼ katutoʼo rech kariq ri e tzij kabʼij chke ri e awal che kajwataj chke (Prov. 15:23). O xuqujeʼ kkunik kukoj jun qachalal achi o ixoq rech kerilij rukʼ loqʼoqʼebʼal. Xuqujeʼ are chiʼ e achijabʼ o ixoqibʼ chik, ri Jehová kkunik kubʼan chke che knaʼtaj chke ri xabʼan che kitijoxik ojer kanoq (Juan 14:26). We kaya ta kan kikʼiyisaxik ri e awal pa ri ubʼe ri Jehová rukʼ ri kabʼij y rukʼ ri kabʼano, ri areʼ kutewchij na ri chuqʼabʼ xakojo. w22.04 21 párr. 18
Domingo 3 re noviembre
Xpe kʼu royowal ri dragón (Apoc. 12:17).
Xuqujeʼ, pa Apocalipsis kubʼij ri xumaj ubʼanik ri Satanás. Rumal che kkun ta chik kopan pa ri kaj, sibʼalaj xpe royowal chkij ri cristianos che e chaʼom kebʼe pa ri kaj, che e kʼo na pa ri uwach Ulew y che tajin kkitzijoj ri «uqʼalajisanik ri Jesús» (2 Cor. 5:20; Efes. 6:19, 20). Pa ri 1918, e ocho chke waʼ taq qachalal xmol tzij chkij, xqʼat tzij pa kiwiʼ y xetzʼapix pa cárcel. Xqʼalajinik che xkʼis tzij pa uwiʼ ri chak che tajin kkibʼano (Apoc. 11:3, 7-11). Are kʼu xeʼesax lo ri e qachalal riʼ pa cárcel, are chiʼ majaʼ ktzʼaqat jun junabʼ, pa ri marzo re 1919. Tekʼuriʼ xchup ri molom taq tzij che xbʼan chkij y xkimaj chi jumul utzijoxik ri utzij ri Dios. Are kʼu, pa ri tiempo riʼ ri Satanás «xresaj uloq jaʼ pa uchiʼ je jas jun nimaʼ», wariʼ kraj kubʼij che xumaj lo ubʼanik kʼax chke konojel ri upatanelabʼ ri Dios (Apoc. 12:15). Rumal laʼ rajawaxik kkʼojiʼ «q[a]kochʼonik» y qakojonik (Apoc. 13:10). w22.05 5, 6 párrs. 14-16
Lunes 4 re noviembre
Xintaʼ ri kajilabʼal ri xkoj ketal, are jun sient kawinaq kajibʼ mil (144,000) (Apoc. 7:4).
Ri apóstol Juan xeril e kebʼ jupuq winaq che kkitoʼ uwiʼ ri uQʼatbʼal tzij ri Dios y ketewchixik. Ri nabʼe jupuq are ri 144,000 winaq che kebʼe pa ri kaj. Ri e areʼ ketobʼan che uqʼatik tzij rukʼ ri Jesús pa uwiʼ ri uwach Ulew (Apoc. 5:9, 10; 14:3, 4). Ri Juan xeril ri e 144,000 winaq riʼ che e kʼo rukʼ ri Jesús pa ri juyubʼ Sion (Apoc. 14:1). Xumaj lo pa ri kiqʼij ri apóstoles kʼa kimik tajin kechaʼ ri e 144,000 che kebʼe pa ri kaj (Luc. 12:32; Rom. 8:17). Are kʼu xbʼix che ri Juan che pa ri kʼisbʼal taq qʼij e kʼo na jujun chke ri e chaʼom riʼ cho ri uwach Ulew (Apoc. 12:17). Tekʼuriʼ pa ri nimalaj kʼaxkʼolil, ri e kʼasal na cho ri uwach Ulew kekʼam bʼi pa ri kaj rech kkiqʼat tzij rukʼ ri Jesús y kukʼ ri e nikʼaj chik kachiʼl (Mat. 24:31; Apoc. 5:9, 10). w22.05 16 párrs. 4, 5
Martes 5 re noviembre
¡[Ch]animaj ri nutaqanik! (Is. 48:18).
Ri Jesús xukʼut chkiwach ri rajtijoxelabʼ che rajawaxik kkʼojiʼ jun utzalaj kichomanik chbʼil kibʼ. Ri areʼ xubʼij: «Konojel ri iwiʼ e ajilatalik» (Mat. 10:30). Sibʼalaj kukubʼsaj qakʼuʼx waʼ taq tzij riʼ, rumal che weneʼ jujun taq mul utz ta ri qachomanik chbʼil qibʼ. Wariʼ kunaʼtaj chqe che ri Jehová sibʼalaj nim kojril wi. We ri Jehová kraj che kojkʼojiʼ pa ri kʼakʼ uwach Ulew, ¿jasche kqabʼij oj che taqal ta chqe? Quince junabʼ kanoq, ri wuj La Atalaya xubʼij che rajawaxik kkʼojiʼ jun utz qachomanik chbʼil qibʼ. Xubʼij: «Man kqachomaj taj che sibʼalaj nim qabʼanik; xuqujeʼ man utz taj kqachomaj che man kʼo ta qapatan. Rajawaxik kojchoman chrij ri qas qabʼantajik rech kʼo jun utz qachomanik chbʼil qibʼ, y kqachomaj che kʼo jastaq kojkun che ubʼanik y kʼo jastaq kojkun ta che ubʼanik». w22.05 24, 25 párrs. 14-16
Miércoles 6 re noviembre
Kinbʼochiʼn che la [...] rech konojel xa e jun (Juan 17:20, 21).
¿Jas rajawaxik kqabʼan chqajujunal rech kojchakun más pa junamil? Kqakoj qachuqʼabʼ rech kʼo jamaril chqaxoʼl qonojel (Mat. 5:9; Rom. 12:18). Are chiʼ oj kojmajin ukʼutik utzilal chke ri e qachalal, kqabʼano che sibʼalaj utz kilitaj ri jeʼl taq jastaq re ri utinamit ri Dios. Qetaʼm che are ri Jehová xekʼamow lo ri qachalal pa ri qastzij qʼijilanik rech kkiriq ri utzilal re ri jeʼl taq jastaq pa ri utinamit (Juan 6:44). Rumal che qonojel nim kojril ri Jehová, sibʼalaj kkikot riʼ are chiʼ krilo che kqakoj qachuqʼabʼ rech kʼo jamaril chqaxoʼl y junam kojchakun kukʼ ri qachalal (Is. 26:3; Ageo 2:7). ¿Jas kojkunik kqabʼano rech kqariq ri tewchibʼal che kuya ri Jehová chke ri upatanelabʼ? Qas chojchoman chrij ri kqetaʼmaj pa ri uTzij. We kqanikʼoj uwach ri Biblia y kojchoman chrij, kkʼojiʼ utz taq qabʼantajik che kojkitoʼ che ukʼutik loqʼoqʼebʼal kʼuʼxaj pa ri congregación (Rom. 12:10). w22.11 12, 13 párrs. 16-18
Jueves 7 re noviembre
In kinsach na kimak che ri etzelal ri kibʼanom man kenaʼtaj ta chi kʼut chwe ri kimak ri kibʼanom (Jer. 31:34).
Are chiʼ qas kqakojo che ri Jehová xusach ri qamak kuya «jamaril ch[q]e». Wariʼ kraj kubʼij che kqanaʼ jamaril pa ri qachomanik y kʼo jun utzalaj retaʼmabʼal qakʼuʼx. Kqanaʼ ta wariʼ are chiʼ jun winaq kukuy qamak, xaq xiw kqanaʼo are chiʼ ri Jehová kojukuyu (Hech. 3:19). Rumal che are chiʼ ri Jehová kusach ri qamak kubʼano che kojux chi jumul rachiʼl. Jetaneʼ che kʼo ta xkʼulmataj chqaxoʼl. Are chiʼ ri Jehová kukuy umak jun winaq kukʼaq ta chi chupalaj pa jun chi qʼij o kukʼajisaj uwach rukʼ ri xubʼano (Is. 43:25). Ri Jehová unajtajisam ri qamak chqe «jachaʼ unajtajisam ri elebʼal qʼij rukʼ ri uqajebʼal qʼij» (Sal. 103:12). Are chiʼ kqachʼobʼ ri kubʼan ri Jehová che ukuyik ri qamak kubʼan chqe che kojmaltyoxin che y kqaya nim uqʼij (Sal. 130:4). Ri Jehová kukuy ta makaj rumal che xa nitzʼ o sibʼalaj nim. Ri Jehová retaʼm jachin kukuy umak rumal che are ri ajBʼanol qe, ajYaʼol pixabʼ y are Qʼatal tzij. w22.06 5 párrs. 12-14
Viernes 8 re noviembre
Apachin ri kqebʼ chuwach ri Dios, chukojoʼ chi kʼolik, xuqujeʼ chi kuyaʼ tojbʼal ke ri winaq ri kkitzukuj ri areʼ (Heb. 11:6).
Ri Jehová uyaʼom jun utzalaj qeyebʼal che pa jun qʼij kresaj na ri yabʼil, ri bʼis y ri kamikal (Apoc. 21:3, 4). Keʼutoʼ ri utz taq winaq ri kkikubʼsaj kikʼuʼx chrij rech kkibʼan kotzʼiʼj che ri uwach Ulew (Sal. 37:9-11). Xuqujeʼ, kubʼan na che kojkunik kkʼojiʼ jun utzalaj qachilanik rukʼ, más utz na chuwach ri qachilanik rukʼ kimik. ¡Are jun jeʼlalaj eyebʼal kuya na chqe! Are kʼu, ¿jasche qas qetaʼm che kbʼantaj na ronojel ri utzujum ri Dios? Rumal che ri areʼ amaqʼel kubʼan ri kubʼij. Kʼo rumal che kqakubʼsaj qakʼuʼx chrij ri Jehová (Sal. 27:14). ¿Y jas kqabʼan che ukʼutik che kqakubʼsaj qakʼuʼx chrij? Are chiʼ kqeyeʼj rukʼ paciencia y rukʼ kikotemal che qas kubʼan na ronojel ri utzujum chqe (Is. 55:10, 11). Amaqʼel chojux sukʼ che ri Jehová, ri areʼ «kuyaʼ tojbʼal ke ri winaq ri kkitzukuj ri areʼ». w22.06 20 párr. 1; 25 párr. 18
Sábado 9 re noviembre
Ri iTat retaʼm chik jachike taq ri jastaq ri e rajawaxik chiwe kʼa majoq chitzʼonoj che (Mat. 6:8).
Rumal che areʼ are ri ajkʼamal bʼe, qetaʼm che kuya ronojel ri kajwataj chke ri e kʼamal taq bʼe pa ri familia, junam che kubʼij pa 1 Timoteo 5:8. We qas qetaʼm che ri Jehová kojuloqʼoqʼej xuqujeʼ kuloqʼoqʼej ri qafamilia, qetaʼm riʼ che ri areʼ kuya ronojel ri kajwataj chqe (Mat. 6:31-33). Ri Jehová kraj che kuya ronojel ri kajwataj chqe y rukʼ loqʼoqʼebʼal kuyaʼo. Are chiʼ xubʼan ri uwach Ulew, xaq xiw ta xuya ri kajwataj chqe pa ri qakʼaslemal, xaneʼ xuya kʼi taq jastaq rech kojkunik kojkikotik (Gén. 2:9). Weneʼ jujun taq mul xaq xiw kʼo qukʼ ri kajwataj chqe pa jun qʼij, paneʼ je wariʼ chqamaltyoxij che ri Jehová che uyaʼom «ri qawa re kimik» (Mat. 6:11). Qas qetaʼm che paneʼ kʼo jujun jastaq che kojkun taj kqariq kimik, are kʼu wariʼ kjunamataj ta rukʼ ri kuya na ri Jehová chqe pa ri petinaq. (Is. 65:21, 22). w22.06 15 párrs 7, 8
Domingo 10 re noviembre
Ri wa riʼ are kech ri tzʼaqatinaq chik kijunabʼ (Heb. 5:14).
Xaq xiw ta ri e tijoxelabʼ re ri Biblia kajwataj e wuj chke pa ri kikojonik. Xaneʼ qonojel kajwataj chqe. Rumal laʼ, ri apóstol Pablo xubʼij che we kqakoj pa ri qakʼaslemal ri e pixabʼ kojutoʼo rech kqachʼobʼo «jas ri utz xuqujeʼ jas ri man utz taj». Rumal che ri winaq kimik riʼ nim ta chi kkil ri utaqanik ri Dios y wariʼ kubʼano che oj kʼax kqabʼan che unimaxik xuqujeʼ. Are kʼu ri Jesús uyaʼom jalajoj uwach taq wuj chqe che esam pa ri Biblia che kojutoʼ rech kqakowirisaj más ri qakojonik. Junam rukʼ ri xubʼan ri Jesús, ri oj qayaʼom uqʼij ri ubʼiʼ ri Dios (Juan 17:6, 26). Jun kʼutbʼal, pa ri junabʼ 1931 xkoj ri bʼiʼaj testigos rech Jehová chqe. Rukʼ wariʼ kqakʼutu che kqaj kqukʼaj ri ubʼiʼ ri qaTat che kʼo pa ri kaj, rumal che sibʼalaj nim ubʼanik chqawach (Is. 43:10-12). Xuqujeʼ pa ri Biblia, Traducción del Nuevo Mundo kojom ri ubʼiʼ ri Dios pa ri lugar che rajawaxik kbʼe wi. w22.07 11 párrs. 11, 12
Lunes 11 re noviembre
Ri tzij la areʼ jun chaj chke ri waqan, are jun saqil pa ri nubʼe (Sal. 119:105).
Ri utzalaj taq tzij rech ri uQʼatbʼal tzij ri Dios xuqujeʼ kʼo chkixoʼl ri qastzij che kukʼut ri Biblia. Ri Jesús xujunamaj ri uQʼatbʼal tzij ri Dios rukʼ jun qʼinomal che owatalik, xubʼij: «Ri rajawbʼal ri Dios jachaʼ taneʼ jun qʼinomal ri kʼutal kanoq pa jun ulew, ri xuriq jun winaq, xukʼuʼ chi kanoq. Ri areʼ kʼo kikotemal rukʼ rumal rech ri xuriqo. Kbʼe kʼut, keʼukʼayij konojel ri jastaq ri kʼo rukʼ, kuloqʼ kʼu ri ulew riʼ» (Mat. 13:44). Junam rukʼ ri xqilo, ri achi riʼ tajin ta kutzukuj ri qʼinomal. Are kʼu, chiʼ xuriqo xubʼan kʼi taq jastaq rech xkanaj rukʼ y xukʼayij ronojel ri kʼo rukʼ. ¿Jasche je xubʼan waʼ? Rumal che retaʼm che wariʼ sibʼalaj nim ubʼanik. Qetaʼm che kʼo ta jun jastaq che kutzujuj wajun uwach Ulew kjunamataj rukʼ ri kikotemal che kuya upatanexik ri Jehová kimik y ri eyebʼal che kutzujuj ri uQʼatbʼal tzij ri Dios. Sibʼalaj nim ubʼanik ronojel ri chuqʼabʼ kqakojo rech kkʼojiʼ jun utzalaj qachilanik rukʼ ri Jehová. ¡Are jun nimalaj eqeleʼn! Y kʼo ta chi jun jastaq kyoʼw kikotemal chqe chuwach ubʼanik ronojel ri kqaj chuwach ri Jehová (Col. 1:10). w22.08 15 párrs. 8, 9; 17 párr. 12
Martes 12 re noviembre
¿Jas ta che kinbʼan jun jasach ri sibʼalaj lawalo, kinmakun ta kʼu chuwach ri Dios? (Gén. 39:9).
¿Jasche retaʼm ri José che ri qʼoyolem rukʼ jun ixoq che ukʼulaj taj are jun makaj? Chnaʼtaj chqe che kraj na 200 junabʼ che kyaʼ ri taqanik che ri Moisés, che chilaʼ kubʼij: «Matqaj pa mak rukʼ jun winaq chik» (Éx. 20:14). Are kʼu ri José retaʼm ri kuchomaj ri Jehová chrij ri ubʼanik makunik kukʼ achijabʼ ixoqibʼ. Jun kʼutbʼal, ri areʼ retaʼm che ri kʼulanem xyaʼ che jun achi y jun ixoq. Y retaʼm riʼ ri xubʼan ri Jehová rech xuchajij ri ubisabuela, Sara, are chiʼ e kebʼ ajawinelabʼ xkaj xeqʼoyiʼ rukʼ (Gén. 2:24; 12:14-20; 20:2-7). Apastaneʼ ri xtoʼwik, ri José retaʼm jas jastaq utz kril ri Jehová y jas utz ta krilo. Rumal che sibʼalaj xuloqʼoqʼej ri Jehová, nim xril wi ri utaqanik y xunimaj. w22.08 26 párrs. 1, 2
Miércoles 13 re noviembre
E kʼi chke ri katajin kewar chupam taq ri muqubʼal kekʼastaj na: jujun kekʼasiʼ na re chbʼe qʼij saq (Dan. 12:2).
Ri profecía kchʼaw chrij jun kʼastajibʼal. Nabʼe kanoq xqachomaj che Daniel 12:2 kchʼaw chrij ri kʼastajibʼal pa ri kaj o ri xbʼan che utzijoxik ri utzij ri Dios are chiʼ xa jubʼiqʼ xraj che xqʼatex uwach pa ri 1918. Are kʼu, kimik kqachʼobʼ chik che ri e tzij riʼ are kchʼaw chrij ri kikʼastajibʼal ri kaminaqibʼ pa ri kʼakʼ uwach Ulew. Che kkʼulmatajik are chiʼ kkʼis ri kʼisbʼal taq qʼij y are chiʼ qʼaxinaq chi kan ri chʼoj Armagedón. ¿Jas kraj kubʼij Daniel 12:2 are chiʼ kubʼij che e jujun kekʼastaj loq rech «kekʼasiʼ na [...] chbʼe qʼij saq»? Kraj kubʼij che ri e winaq kekʼastajik y kketaʼmaj kiwach ri Jehová y ri Jesús, o kkiya ta kan retaʼmaxik chkij, y keniman chke pa ri 1,000 junabʼ, kkiriq na ri kʼaslemal che kʼo ta ukʼisik (Juan 17:3). w22.09 21 párrs. 6, 7
Jueves 14 re noviembre
[Ri loqʼoqʼebʼal] ronojel kukojo (1 Cor. 13:7).
Wariʼ kraj ta kubʼij che ri Jehová kraj che kqakubʼsaj qakʼuʼx chkij apachike winaq. Xaneʼ kraj che kqakubʼsaj qakʼuʼx chkij ri qachalal rumal che yaʼtal chke. Kajwataj tiempo rech kkubʼsax kʼuʼx chrij jun winaq. ¿Jas katkunik kabʼano rech kakubʼsaj más akʼuʼx chkij ri e qachalal? Chawetaʼmaj más kiwach. Chattzijon kukʼ pa ri e riqbʼal ibʼ. Junam chitzijoj ri utzij ri Dios. Chkʼol apaciencia kukʼ y chayaʼ bʼe chke rech kkikʼutu che kuyaʼ kkubʼsax kʼuʼx chkij. We qas ta awetaʼm uwach jun qachalal aninaq ta kabʼij che ri akʼulmam pa ri akʼaslemal. Are kʼu, are chiʼ más kawetaʼmaj uwach ri qachalal riʼ, weneʼ wariʼ kubʼano che katzijoj che ri akʼulmam pa ri akʼaslemal (Luc. 16:10). Y ¿jas kabʼano we jun qachalal xutzijoj chke nikʼaj chik ri xabʼij che? Kachomaj taj che katkun ta chik kakubʼsaj akʼuʼx chrij, xaneʼ chayaʼ tiempo che. Y kaya ta bʼe che ri xubʼan wajun qachalal riʼ kubʼano che kakubʼsaj ta chi akʼuʼx chkij ri nikʼaj chik. w22.09 4 párrs. 7, 8
Viernes 15 re noviembre
Ri Ajawaxel kril ronojel ri kkʼulmataj cho ronojel ri uwach (2 Crón. 16:9).
Jun kʼamal bʼe, Miqueas ri ubʼiʼ xunaʼo che xbʼan kʼax che kumal jujun kʼamal bʼe re ri congregación. Paneʼ jeriʼ xukʼulmaj, ri qachalal xukoj utz chomanik y xukoj uchuqʼabʼ rech xukʼol ta oyowal pa ranimaʼ. Xutaʼ ri uxlabʼixel che ri Jehová rech kuchʼij ri tajin kuriqo. Xuqujeʼ, xeʼutzukuj kʼutunem pa ri e wuj re ri utinamit ri Jehová. ¿Jas kqetaʼmaj chrij wariʼ? We kachomaj che jun qachalal re ri congregación ubʼanom kʼax chawe, chkʼol apaciencia y mayaʼ bʼe che keʼok itzel taq chomanik pa awanimaʼ. Weneʼ xa kʼo tajin kukʼulmaj pa ukʼaslemal rumal laʼ xubʼij tzij o xubʼan kʼax chawe, y che awetaʼm ta at ri tajin kukʼulmaj. Rumal laʼ, chabʼij ronojel che ri Jehová y chataʼ ri utobʼanik rech junam katchoman rukʼ ri qachalal. Wariʼ kojutoʼo rech kqabʼilaʼ ta tzij chrij ri qachalal y xa ta kqabʼan nim che ri kʼax (Prov. 19:11). Chnaʼtaj chawe che ri Jehová tajin kril ronojel ri tajin kkʼulmatajik y che kuya na achuqʼabʼ che uchʼijik (Ecl. 5:8). w22.11 21 párr. 5
Sábado 16 re noviembre
Mawi xinwukʼaj ta wibʼ kukʼ ri kebʼ kiwach (Sal. 26:4).
Chatzukuj e awachiʼl che kkiloqʼoqʼej ri Jehová. Ri e awachiʼl kʼo kkibʼan pa ri akojonik (Prov. 13:20). Jun qachalal Julien ubʼiʼ, che kimik kʼamal bʼe chik pa jun congregación, kubʼij: «Are chiʼ in ala na, xeʼenriq utz taq wachiʼl rech kqatzijoj ri utzij ri Dios. Ri e areʼ sibʼalaj kekikotik y amaqʼel xinkitoʼo rech kinkikot che utzijoxik ri utzij ri Dios [...]. Are chiʼ xwilo che xaq xiw tajin keʼenwachilaj e qachalal che junam kijunabʼ wukʼ, xinchʼobʼo che rajawaxik kenwachilaj e nikʼaj chik rech keʼenriq utzalaj taq wachiʼl». Y, ¿jas kabʼano we kawilo che kʼo jun winaq pa ri congregación che utz ta ri tajin kubʼano? Ri apóstol Pablo xretaʼmaj che pa ri congregación re ri nabʼe siglo e kʼo winaq che e ko ta pa ri kikojonik. Rumal laʼ xubʼij che ri Timoteo che kerachilaj ta ri e winaq riʼ (2 Tim. 2:20-22). Sibʼalaj nim ubʼanik ri qachilanik rukʼ ri Jehová, y xqakoj qachuqʼabʼ rech xojkunik xqariqo. Rumal laʼ maqayaʼ bʼe che kʼo jun jastaq kubʼan kʼax che ri qachilanik rukʼ. w22.08 5, 6 párrs. 13-15
Domingo 17 re noviembre
Chanajtajisaj awibʼ che ri man kʼo ta unoʼj (Prov. 14:7).
Ri oj kojjunamataj ta kukʼ ri itzel kkil ri upixabʼ ri Dios, rumal che nim kqil wi ri kuchomaj y ronojel ri e utaqanik. Knimar más ri qaloqʼoqʼebʼal che ri Dios are chiʼ kojchoman chrij ri kkiriq ri kenimanik y ri keniman taj. Chojchoman chrij ronojel ri kʼax che kkiriq ri kʼo ta kinojibʼal rumal che kkixutuj ri utz taq upixabʼ ri Jehová. Y, chojchoman chrij ri utzilal qariqom pa ri qakʼaslemal rumal che kojniman che ri Dios (Sal. 32:8, 10). Ri Jehová kutzujuj ri nojibʼal chqe qonojel, tekʼuriʼ kʼo ta jun kutaqchiʼj che ukʼamik. Are kʼu, kubʼij ri kkikʼulmaj ri winaq che kkita ta ri unojibʼal (Prov. 1:29-32). Keqajbʼex na rumal ri ratzʼamil ri kikʼaslemal, kraj kubʼij, che are chiʼ kqʼax ri tiempo, ri kkichaʼ ubʼanik pa ri kikʼaslemal xa kuya bʼis y kʼaxkʼolil chke xuqujeʼ kkiriq ta ri kʼaslemal kʼo ta ukʼisik. Are kʼu ri kkikʼam ri upixabʼ ri Jehová y kkibʼan pa ri kikʼaslemal, ktzujux wariʼ chke: «Ri kutatabʼej ri kinbʼij che, kjeqiʼ na pa jamaril, man kuxeʼj ta ribʼ chi kʼo ta jun ukʼeyowal kutaqlebʼej» (Prov. 1:33). w22.10 21 párrs. 11-13
Lunes 18 re noviembre
Utz awech at, ri nim kawil wi ri Ajawaxel, xuqujeʼ katniman che (Sal. 128:1).
Nim kqil wi ri Jehová are chiʼ kqabʼan ta jun jastaq che kuya bʼis che (Prov. 16:6). Rumal laʼ, kqakoj qachuqʼabʼ che unimaxik ri utaqanik chrij ri utz o ri utz taj, y wariʼ kriqitaj pa ri Biblia (2 Cor. 7:1). We kqabʼan ri jastaq che utz kril ri Jehová y kqaxutuj ri utz ta krilo, sibʼalaj kojkikotik (Sal. 37:27; 97:10; Rom. 12:9). Weneʼ jun winaq retaʼm che ri Jehová kʼo taqanik pa uqʼabʼ che ubʼixik jas ri utz y ri utz taj, are kʼu rajawaxik che xuqujeʼ kunimaj (Rom. 12:2). Junam rukʼ, we oj kqachʼobʼo che más utz unimaxik ri e utaqanik ri Jehová, kqakʼut riʼ rukʼ ri kqabʼan pa ri qakʼaslemal (Prov. 12:28). Ri David qas xuchʼobʼo che nim ubʼanik knimax ri utaqanik ri Jehová, rumal laʼ xubʼij: «Kkʼut la ri bʼe re kʼaslemal chnuwach. Kʼo nimalaj kikotemal ukʼ la; kʼo junalik utzil chnaqaj la» (Sal. 16:11). w22.10 8 párrs. 9, 10
Martes 19 re noviembre
Ri Kʼojolaxel man kʼo ta jas kkun che ubʼanik pa re wi, xaneʼ xuwi kubʼano jas ri krilo chi kubʼan ri Tataxel (Juan 5:19).
Ri Jesús xkʼojiʼ jun utz uchomanik chbʼil ribʼ. Are chiʼ majaʼ kpe cho ri uwach Ulew, xubʼan utzalaj taq chak pa ri kaj. Colosenses 1:16 kubʼij: «Rumal kʼut areʼ xebʼan konojel ri jastaq ri e kʼo pa ri kaj xuqujeʼ ri e kʼo cho ri uwach ulew». Are chiʼ xubʼan uqasanjaʼ xnaʼtaj che ronojel ri xubʼan pa ri kaj rukʼ ri uTat (Mat. 3:16; Juan 17:5). Are kʼu xubʼan ta nim che ribʼ. Rumal laʼ xuchomaj taj che más nim ubʼanik chkiwach ri e nikʼaj chik. Xaneʼ xubʼij che «man xpe taj rech kpatanixik, xaneʼ rech keʼupatanij nikʼaj chik. Xpetik rech kuya ri ukʼaslemal che kitorik kʼiʼalaj winaq» (Mat. 20:28). Xubʼij che man kʼo ta jun jastaq xaq pa re wi kubʼano. ¡Qas xumachʼ ribʼ ri Jesús! ¿La mat qastzij che kqaj kqesaj uwach ri utzalaj ukʼutbʼal? w22.05 24 párr. 13
Miércoles 20 re noviembre
Chixtzelej rukʼ ri Ajawaxel (Is. 55:7).
Are chiʼ Jehová kukuy umak jun winaq, kril na we ri winaq qas xuchʼobʼo che utz ta ri xubʼano. Wariʼ xuya ubʼixik ri Jesús pa Lucas 12:47, 48. Are chiʼ jun winaq kubʼan jun jastaq y retaʼm che utz taj, tajin kmakun chuwach ri Dios. Weneʼ kkuy ta umak rumal (Mar. 3:29; Juan 9:41). Are kʼu, ri Jehová krilo we ri winaq qas kraj kukʼex ri ukʼaslemal. Are chiʼ jun winaq kubʼan wariʼ kukʼex ri uchomanik, ri kubʼano y ri ubʼantajik. Xuqujeʼ kunaʼ jun nimalaj bʼis pa ranimaʼ rumal ri utz taj xubʼano. Are kʼu xaq xiw ta wariʼ, xaneʼ rajawaxik kuchʼobʼo che xmakunik rumal che xqaj ri rachilanik rukʼ ri Jehová. w22.06 5, 6 párrs. 15-17
Jueves 21 re noviembre
Konojel ri winaq ri qas kkaj kkan ri urayinik ri Cristo Jesús, kbʼan na kʼax chke ri e areʼ xuqujeʼ (2 Tim. 3:12).
Ri e qakʼulel kkibʼan molom tzij y kkiya ubʼixik jastaq che tzʼaqat taj chkij ri e qachalal che kekʼamow qabʼe pa ri utinamit ri Jehová (Sal. 31:13). E jujun qachalal e kʼamom bʼi pa cárcel rumal che kbʼix chke che e bʼanal taq kʼax. Wariʼ kjunamataj rukʼ ri xkʼulmataj pa ri nabʼe siglo. Xbʼix bʼanal kʼax che ri apóstol Pablo, rumal laʼ xkʼam bʼi pa cárcel. Are chiʼ ri apóstol Pablo xkoj pa cárcel pa Roma, e jujun chke ri cristianos xkiya kan utukel (2 Tim. 1:8, 15; 2:8, 9). Sibʼalaj kʼax xunaʼ riʼ ri Pablo. Rumal che uchʼijom kʼi kʼax, xuqujeʼ uyaʼom ri ukʼaslemal pa kʼax rumal kech (Hech. 20:18-21; 2 Cor. 1:8). Maqabʼan qe ri xkibʼan ri cristianos che xkiwonobʼa kan ri Pablo. Rumal laʼ, kqamay taj che ri Satanás kubʼan kʼax chke ri e qachalal che kkikʼam qabʼe pa ri utinamit ri Jehová. Kraj che ri e qachalal kkiya kan upatanixik ri Jehová y kqaxeʼj qibʼ oj (1 Ped. 5:8). Keʼawonobʼaʼ ta kan ri e kʼamal taq qabʼe (2 Tim. 1:16-18). w22.11 16, 17 párrs. 8-11
Viernes 22 re noviembre
¿La mawi ne ri at kaxeʼj awibʼ chuwach ri Dios? (Luc. 23:40).
Weneʼ judío wajun achi rumal che ri judíos xa jun Dios kkiqʼijilaj, are kʼu ri winaq re nikʼaj chi tinamit kkiqʼijilaj e kʼi dioses (Éx. 20:2, 3; 1 Cor. 8:5, 6). We ta mat e judíos, je ta xubʼij waʼ pa ri texto re kimik: «¿La xa kaxeʼj ta awibʼ chkiwach ri dioses?». Xuqujeʼ rumal che xtaq lo ri Jesús che kikolik «xuwi chke ri chij aj uwo rachoch ri Israel, ri e sachinaq», xutzijoj ta ri utzij ri Dios chke ri winaq re nikʼaj chi tinamit (Mat. 15:24). Y ri Dios uqʼalajisam chi chkiwach ri israelitas che keʼukʼasuj na ri kaminaqibʼ. Weneʼ ri achi che xtzijon rukʼ ri Jesús retaʼm wariʼ, y rumal ri xubʼij retaʼm che ri Jehová kukʼasuj na ri Jesús rech kuqʼat tzij. Qas kqʼalajinik che wajun achi riʼ xuqujeʼ kukojo che kkʼasux na rumal ri Dios. Rumal che ri achi are judío retaʼm chrij ri kotzʼiʼjalaj ulew che xuya ri Jehová chke ri Adán y ri Eva. Rumal laʼ, weneʼ are xchoman chrij ri kotzʼiʼjalaj uwach Ulew are chiʼ ri Jesús xubʼij che ri e tzij riʼ che kʼo pa Lucas 23:43 che kkʼojiʼ na rukʼ pa ri jeʼlalaj kʼolbʼal (Gén. 2:15). w22.12 8, 9 párrs. 2, 3
Sábado 23 re noviembre
Konojel kʼu waʼ xa jun kichomanik, amaqʼel kkibʼan chʼawem rukʼ Dios (Hech. 1:14).
Ri oj kojkun taj kqatzijoj ri utzij ri Dios wet mat kojutoʼ ri uxlabʼixel. ¿Jasche kqabʼij wariʼ? Rumal che ri Satanás kukoj uchuqʼabʼ che uqʼatexik ri utzijoxik ri utzij ri Dios (Apoc. 12:17). Chqawach oj ri xa oj winaq weneʼ kqachomaj che ri Satanás sibʼalaj nim ri uchuqʼabʼ, are kʼu, are chiʼ kqatzijoj ri utzij ri Dios tajin kojchʼakan pa uwiʼ (Apoc. 12:9-11). Xuqujeʼ kqakʼutu che kqaxibʼij ta qibʼ chuwach ri kubʼan che qaxibʼixik. Rumal laʼ, are chiʼ kqaya ta kan utzijoxik utzij ri Dios paneʼ kbʼan kʼax chqe, kukʼutu che are ri uxlabʼixel tajin kyaʼow qachuqʼabʼ y che kojqaj chuwach ri Jehová (Mat. 5:10-12; 1 Ped. 4:14). Xuqujeʼ ri uxlabʼixel kojutoʼ che uchʼijik apachike kʼax kqariq che utzijoxik ri utzij ri Dios (2 Cor. 4:7-9). Rumal laʼ, ¿jas rajawaxik kqabʼano rech amaqʼel kojutoʼ ri ruxlabʼixel ri Dios? Amaqʼel chqataʼ pa ri qachʼawem y chqakubʼsaj qakʼuʼx che ri Jehová kojutatabʼej. w22.11 5 párrs. 10, 11
Domingo 24 re noviembre
Kixqabʼochiʼj, qachalal, chi chiyaʼ kinoʼj ri man kkaj taj kechakunik. Chikubʼsaj kikʼuʼx ri kubʼan kebʼ kikʼuʼx. Cheʼitoʼ ri man kʼo ta kichuqʼabʼ. Makʼistaj ikʼuʼx che kitoʼik konojel (1 Tes. 5:14).
Ri jun chi kqabʼan che ukʼutik che keqaloqʼoqʼej ri e qachalal are che kqakoj qachuqʼabʼ rech oj utz kukʼ. Kqakuy kimak junam rukʼ ri kubʼan ri Jehová. Chojchomanampeʼ chrij wariʼ: we ri Jehová xutaq lo ri Jesús rech kukuy qamak, ¿la mat qastzij che rajawaxik aninaq kqakuy umak jun chke ri qachalal we kubʼan jun kʼax chqe? Kqaj taj kqabʼan qe junam rukʼ ri itzel loqʼom pataninel che xubʼij ri Jesús. Rumal che ri rajaw xubʼij che che kutoj ta chi ri ukʼas, are kʼu ri areʼ xukuy ta umak jun rachiʼl che kʼo jubʼiqʼ ukʼas rukʼ (Mat. 18:23-35). Rumal laʼ, we kʼo jun kʼax chixoʼl rukʼ jun qachalal, utz che kattzijon rukʼ rech ix utz chik are chiʼ majaʼ kuriqaʼ ri qʼij re ri Unaʼtabʼalil ri ukamikal ri Jesús (Mat. 5:23, 24). We je kabʼano kakʼutu che kaloqʼoqʼej ri Jehová y ri Jesús. w23.01 29 párrs. 8, 9
Lunes 25 re noviembre
Jun jalomal che ri mebʼaʼ jun jalomal waʼ che ri Ajawaxel (Prov. 19:17).
Rech kketaʼmaj ri e kʼamal bʼe jas rajawaxik chke ri e qachalal, utz che kkibʼan preguntas chke (Prov. 20:5). ¿La kʼo ri rajawaxik chke junam rukʼ ri kkitijo o kikunabʼal? ¿La kʼo kichak? O ¿la e kunaq che utojik ri kachoch? ¿La rajawaxik ketoʼ che utaʼik tobʼanik che ri qʼatbʼal tzij? Ri Jehová xuqujeʼ kubʼij chqe che oj kojkunik kqaya kichuqʼabʼ y keqatoʼ ri e nikʼaj chik (Gál. 6:10). Are chiʼ kqasipaj jun jastaq o kqabʼan jun toqʼobʼ che jun qachalal che yawabʼ, sibʼalaj nim kril wi riʼ. Ri akʼalabʼ kekunik kkibʼan jun alaj tarjeta o jun alaj dibujo rech kkiya che jun qachalal. Ri alabʼom alitomabʼ kekunik kekibʼanaʼ kan jun utaqkil jun qachalal ixoq o kekiloqʼo kan jujun jastaq rech. Y, e nikʼaj chik kekunik kekiya kan uwa jun qachalal che yawabʼ. Rumal laʼ, jujun taq qachalal kkitaq notas chke rech kkimaltyoxij ri nimalaj chak kkibʼano, más na are chiʼ kʼo jun nimalaj yabʼil. Sibʼalaj utz che qonojel kqakoj qachuqʼabʼ che unimaxik ri kubʼij wariʼ: «Chikubʼsalaʼ ikʼuʼx, chiyalaʼ ichuqʼabʼ jas ri kʼa tajin kibʼano» (1 Tes. 5:11). w22.12 22 párr. 2; 23 párrs. 5, 6
Martes 26 re noviembre
Ri ix sibʼalaj ix sachinaq (Mar. 12:27).
Paneʼ ri saduceos qas ketaʼm ri kubʼij pa ri nabʼe jobʼ wuj re ri Escrituras Hebreas, are kʼu kichʼobʼom ta rij ri qas kkikʼut ri kubʼij ri e wuj riʼ. Chqilampeʼ ri xubʼij ri Jesús chke are chiʼ xkibʼan kʼi preguntas che chrij ri kʼastajibʼal, xubʼij wariʼ chke: «¿La ma ta isikʼim pa ri uwuj ri Moisés jawijeʼ tzʼibʼatal wi are taq ri Dios xuchʼabʼej ri Moisés pa ri juwiʼ kʼix?, xubʼij: ‹In riʼ ri uDios ri Abraham, ri uDios ri Isaac, ri uDios ri Jacob›» (Mar. 12:18, 26). Paneʼ kʼi mul kisikʼim uwach ri e wuj riʼ, are kʼu kichʼobʼom ta rij ri kʼastajibʼal (Luc. 20:38). ¿Jas kqetaʼmaj chrij ri xubʼij ri Jesús chke ri saduceos? Che are chiʼ kqasikʼij ri Biblia, qas chqilaʼ ri qas kukʼut jun versículo o jun kʼutunem chqawach. Xaq xiw ta kqetaʼmaj kʼutunem che kʼax ta uchʼobʼik, xaneʼ chqetaʼmaj kʼakʼ taq jastaq y jeʼlalaj taq pixabʼ. w23.02 11 párrs. 9, 10
Miércoles 27 re noviembre
Sutim qij kumal e kʼi qʼalajisanelabʼ (Heb. 12:1).
Konojel ri upatanelabʼ ri Dios che kubʼij ri texto re kimik che xuqujeʼ xkiriq kʼi taq kʼax xkiya ta kan upatanixik ri Jehová (Heb. 11:36-40). ¿La kʼo xupatanij ri chuqʼabʼ y ri kochʼonik che xkikʼut waʼ taq patanelabʼ riʼ? Kʼolik. Qastzij che xkil ta ronojel ri utzujum ri Dios, are kʼu xkiya ta kan ukubʼsaxik kikʼuʼx chrij ri areʼ. Y, rumal che qas ketaʼm che kʼo ri utobʼanik ri Jehová kukʼ xkikubʼsaj kikʼuʼx che qas kubʼan na ronojel ri ubʼim (Heb. 11:4, 5). We kojchoman chrij ri utzalaj taq kikʼutbʼal, kuya qachuqʼabʼ rech kqaya ta kan ukubʼsaxik qakʼuʼx chrij ri Jehová. Ri itzelal cho wajun uwach Ulew más tajin knimatajik (2 Tim. 3:13). Y ri Satanás tajin ta kuya kan ubʼanik kʼax chke ri upatanelabʼ ri Dios. Apastaneʼ ri kqariq na pa ri petinaq, amaqʼel chqapatanij ri Jehová rukʼ ronojel qanimaʼ, we kqabʼano kqakʼutu che «kul qakʼuʼx chrij ri kʼaslik Dios» (1 Tim. 4:10). w22.06 25 párrs. 17, 18
Jueves 28 re noviembre
¿Jas ri kchʼakik we kinkamik[?] [...] ¡Ri pukʼukʼ ulew man kkun ta kuya qʼij la[!] (Sal. 30:9).
Jun rumal che kqaj taj kojyawajik are che kqaj kqapatanij ri Jehová rukʼ ronojel qachuqʼabʼ (Mar. 12:30). Rumal laʼ, kqaxutuj ronojel jastaq che kubʼan kʼax chqe (Rom. 12:1). Qastzij che paneʼ sibʼalaj kqachajij qibʼ, xas kojyawaj wi. Are kʼu kqachajij qibʼ rumal che nim kqil wi ri qakʼaslemal che uyaʼom ri qaTat chqe. Weneʼ nim chi qajunabʼ o oj yawabʼ y kojkun ta chik kqabʼan ri jastaq junam rukʼ ojer, rumal laʼ sibʼalaj kojbʼisonik. Are kʼu wariʼ kraj ta kubʼij che kqachajij ta chi qibʼ. ¿Jasche? Rumal che paneʼ nim chi qajunabʼ o oj yawabʼ, kojkun na kqaqʼijilaj ri Jehová junam che xubʼan ri qʼatal tzij David. ¡Y sibʼalaj kukubʼsaj qakʼuʼx che ri qaDios sibʼalaj kojraj y nim kojrilo paneʼ xa oj ajmakibʼ! (Mat. 10:29-31). Rumal laʼ, utzujum chqe che we kojkamik kojukʼasuj na (Job 14:14, 15). We kqilo, rajawaxik kqakoj qachuqʼabʼ che uchajixik ri qakʼaslemal. w23.02 20, 21 párrs. 3-5
Viernes 29 re noviembre
Ri kuyoqʼ ri Ruxlabʼal re ri Dios mawi jumul kusach na umak (Mar. 3:29).
¿La kʼa kʼo na ri kibʼiʼ riʼ ri kʼiʼalaj winaq che xuqujeʼ kbʼix e nikʼaj chi chij chke pa ri wuj re kʼaslemal are chiʼ kekʼasiʼ kan pa ri Armagedón? Kʼolik (Apoc. 7:14). Ri Jesús xubʼij che ri e winaq riʼ «kebʼe na pa ri junalik kʼaslemal» (Mat. 25:46). Are kʼu ri kekʼasiʼ kan pa ri Armagedón aninaq taj kyaʼ ri kʼaslemal kʼo ta ukʼisik chke. Pa ri Mil Junabʼ che kuqʼat tzij ri Jesús, «keʼuyuqʼuj na, kukʼam na kibʼe pa taq kikʼiyibʼal jaʼ re kʼaslemal». Ri keniman che ri Cristo y ri keʼux sukʼ che ri Jehová ktzʼibʼax ri kibʼiʼ rukʼ tinta rech kbʼan ta chi uchupik pa ri wuj re kʼaslemal (Ap. 7:16, 17). Are kʼu ri kbʼix kʼisikʼ chke ksachisax kiwach pa ri Armagedón. Ri Jesús xubʼij che «kebʼe kʼu na waʼ pa ri junalik kʼajisabʼal wach» (Mat. 25:46). Y rukʼ ri utobʼanik ri ruxlabʼal ri Dios ri apóstol Pablo xubʼij che ri e winaq riʼ «ksach na kiwach chbʼe qʼij saq» (2 Tes. 1:9; 2 Ped. 2:9). w22.09 16 párrs. 7, 8
Sábado 30 re noviembre
Ronojel kʼo uqʼijol (Ecl. 3:1).
Ronojel ri jastaq che ubʼanom ri Jehová ktobʼan chke ri familias rech kekikotik y kʼo utz achilanik chkixoʼl. Ri Jehová ubʼanom jeʼlalaj taq jastaq rech kojkikotik. E kʼi familias utz kkilo kebʼe pa taq ri juyubʼ, cho jun uwo saq o chuchiʼ ri mar. Pa ri kʼakʼ uwach Ulew más kekikot chi na riʼ ri tat nan kukʼ ri kalkʼwal rumal ronojel ri ubʼanom ri Jehová. Kqaxibʼij ta chi qibʼ chke ri chikop y ri e areʼ kkixibʼij ta chi kibʼ chqe (Is. 11:6-9). Kkʼojiʼ na kʼi qatiempo che rilik ronojel ri ubʼanom ri Jehová (Sal. 22:26). Are kʼu, tat nan kiweyeʼj ta na kʼa pa ri kʼakʼ uwach Ulew rech keʼitoʼ ri iwalkʼwal che uchomaxik chrij ri ubʼanom ri Jehová y ri e ubʼantajik. We kimik kikʼut chkiwach ri iwalkʼwal chrij ri Jehová rukʼ ri ubʼanom, kkinaʼ riʼ ri xunaʼ ri qʼatal tzij David che xubʼij: «¡Man kʼo ta dios ri kjunamataj ta ukʼ la, Ajawaxel! ¡Man kʼo ta jun jasach ri kjunamataj ta kukʼ ri chak la!» (Sal. 86:8). w23.03 25 párrs. 16, 17