LLAPAN LEYINA KAQ Watchtower
Watchtower
LLAPAN LEYINA KAQ
Quechua (Ancash)
  • BIBLIA
  • RURAYÄMUNQÄKUNA
  • REUNIONKUNA
  • mwbr25 Septiembri pägk. 1-13
  • Cristiänunö Kawakunapaq y Yachatsikunapaq Reunionchö Yachakunapaq këkunata leyishun

Këchöqa manam videu kantsu

Imanöparaq manam kë videu kichakämushqatsu.

  • Cristiänunö Kawakunapaq y Yachatsikunapaq Reunionchö Yachakunapaq këkunata leyishun
  • Cristiänunö Kawakunapaq y Yachatsikunapaq reunionchö yachakunapaq këkunata leyishun 2025
  • Subtïtulukuna
  • 1 A 7 DE SETIEMBRI
  • 8 A 14 DE SETIEMBRI
  • 15 A 21 DE SETIEMBRI
  • 22 A 28 DE SETIEMBRI
  • 29 DE SETIEMBRIPITA 6 DE OCTUBRIYAQ
  • 6 A 12 DE OCTUBRI
  • 13 A 19 DE OCTUBRI
  • 20 A 26 DE OCTUBRI
  • 27 DE OCTUBRIPITA 2 DE NOVIEMBRIYAQ
Cristiänunö Kawakunapaq y Yachatsikunapaq reunionchö yachakunapaq këkunata leyishun 2025
mwbr25 Septiembri pägk. 1-13

Cristiänunö Kawakunapaq y Yachatsikunapaq Reunionchö Yachakunapaq këkunata leyishun

© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

1 A 7 DE SETIEMBRI

BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ PROVERBIUS 29

Cuidakushun Diosnintsik chikinqan costumbrikunapita

w18.02 päg. 30 pärr. 2

Kushishqa këqa Diospa qarëninmi

Jina imëpis kushishqalla këkänapaqqa yanapamäshun, Jehoväta kushitsinqan kaqkunata imëpis ruranqantsikmi (Sal. 35:27; 112:1). Porqui pëqa munëninta ruranantsikpaqmi kamamarqantsik. Tsëmi Palabranchö nimantsik, nunapa deberninqa ‘Diosta respetë y mandakunqankunata cumpli’ kanqanta (Ecl. 12:13). Tsëmi Jehoväta sirwinqantsikqa, kushishqa kanantsikpaq yanapamantsik.

w19.04 päg. 17 pärr. 13

Wanushqakunapaq Biblia imata yachatsikunqanta defendishun

13 Juk costumbri o juk rurë alli kanqanta o mana alli kanqanta següru mana karninqa, Jehoväta mañakushun yachënintsik qomänantsikpaq (leyi Santiägu 1:5). Tsëpitaqa tsëpaq parlaq mas yachatsikïkunata publicacionnintsikkunachö ashishun. Y mas yanapakïta wanarqa, congregacionchö anciänukunata tapushun. Pëkunaqa manam imata ruranapaq kaqta nimäshuntsu, peru Bibliachö consëjukunata tarinapaqmi yanapamäshun. Tsënö rurarninqa, imatapis mas tantiyanapaq, y ‘alli kaqta y mana alli kaqtapis cuentata qokïta yachakunapaqmi’ yanapamäshun (Heb. 5:14).

w18.11 päg. 11 pärr. 12

Rasumpa kaqta yachakunqantsikmannö kawashun

12 Biblia mana yachatsikunqan costumbrikuna. Itsa familiantsikkuna, estudiaq mayintsikkuna o trabajaq mayintsikkunaqa, celebrayanqan fiestakunaman o costumbrikunaman invitamäshun. ¿Imaraq yanapamäshun Jehovä chikinqa fiestakunaman mana ëwanapaq? Tsë fiestakunata Jehovä imanir chikinqanta alleq musyanqantsikmi yanapamäshun. Jina tsë fiestakuna mëchö yurinqanta y imanir celebrayanqanta musyanapaqqa, publicacionkunachömi ashinantsik. Tsëmi yanapamäshun Dios munanqannö kawëkanqantsikta següru kanapaq (Efes. 5:10). Jehoväman y Palabranman confiakunqantsikmi yanapamäshun, nunakuna imata nimashqapis mana mantsakunapaq (Prov. 29:25)

Bibliata leyir yachakunqantsik

w22.02 päg. 15 pärr. 8

Imanö consejakunqëkiqa, ¿‘shonquta kushitsinku’?

8 Creikoqkunata rikaqkunaqa, manam jinan höratsu pitapis consejayanman. Pitapis manaraq consejarmi, kë tapukuykunaman pensayänan: “¿Rasumpaku wanan tsë asunturëkur consejanä? ¿Següruku këkä mana alli kaqta rurëkanqanta? ¿Bibliachö ninqampa contranku rurëkan, o kikïlla mana allitanö rikanqätaku rurëkan?”. Creikoqkunata rikaqkunapita yachaq wawqiqa, manam ‘mana yarpakachärishpa parlantsu’ (Prov. 29:20). Pitapis consejanampaq següru mana karqa, creikoqkunata rikaqkunapita juk wawqitam tapurinman, Bibliachö tsë asuntupaq imallatapis ninqanta rikäyänampaq, y tsëpitanam, consejayänampaq o mana consejayänampaqpis decidiyanman (2 Tim. 3:16, 17).

8 A 14 DE SETIEMBRI

BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ PROVERBIUS 30

“Ama rïcuyätsimëtsu ni waktsayätsimëtsu”

w18.01 pägk. 24, 25 pärrk. 10-12

¿Pita kuyarllataq rasumpa kushishqaqa kashun?

10 Rasunmi, qellëqa precisanmi wananqantsikkunata tarinapaq (Ecl. 7:12). Peru kënö tapukurishun: “¿Wananqantsikkunallata tarinqantsikwanqa kushishqatsuraq kashwan?”. Awmi (leyi Eclesiastes 5:12). Jaquë nunapa tsurin Agurmi Diosta kënö mañakurqan: “Ama waktsa kanata ni rïcu kanata permitïkullëtsu. Sinöqa wananqä kaqllata qoykallämë” nishpa. Waktsa këtaqa munarqantsu suwakurnin Diosta deshonrëta mana munarninmi. Y rïcu këtaqa munarqantsu kapoqyoq tikrarirnin Jehoväta qonqarita mana munarninmi (Prov. 30:8, 9). Itsa pillatapis reqintsik Jehoväman confiakunampa rantin qellëninllaman confiakunqanta.

11 Qellëta kuyaqkunaqa manam Diosta kushitsita puëdiyantsu. Jesusmi kënö nirqan: “Amana kë patsachö fortünëkikuna ëlluyënatsu, porqui puyu y mojusyëmi usharin, y suwakuna yëkïkurmi apakuyan”. Y tsëpitanam kënö nirqan: “Manam pipis ishkë patronpa sirweqnin këtaqa puëdintsu; porqui bienmi jukninta chikinqa y jukninta kuyanqa, o bienmi jukninta yachananqa, y jukninta desprecianqa. Qamkunapis manam Diospa y Kapoqyoq Këpa sirweqnin këta puëdiyankitsu” (Mat. 6:19, 20, 24).

12 Mëtsikaq nunakunam cuentata qokuyashqa wanayanqanllawan kawakurqa kushishqa kayanqanta, y Jehoväta mas sirwiyänampaqpis tiempunkuna kanqanta. Estädus Unïduspita Jack jutiyoq wawqipam juk jatun wayin y negociun karqan, peru precursor këta munarmi rantikurirqan. Kënömi willakun: “Tsë shumaq wayïta y chakräta rantikïtaqa alläpam llakiparqä. Peru rasumpa kaqchöqa, trabäjuchö problëmakuna kaptinmi wayïmanqa imëpis piñashqalla chaq kä. Peru warmiqa precursöram kaq y imëpis kushishqallam këkaq. Y kënömi parlaq: ‘Patronnïnöqa manam pipis kantsu’. Kananqa noqapis precursormi kä, y warmïwan ishkämi tsë patronllapaq o Jehovällapaq trabajayä”.

w17.5 päg. 26 pärrk. 15-17

“¿Tsëkunata kuyanqëkipitapis masku kuyamanki?”

15 Kanan witsanqa, mëtsikaq nunakunam tsëllaraq yarqamoq celularkunata, computadörakunata y mas cösaskunata katsita munayan. Tsënöpam, imëkayoq këta mas precisaqpaq churëman ishkikäyan. Peru cristiänukunaqa, noqantsikpaq ima mas precisaq kanqantam alleq rikänantsik. Tsëmi kënö tapukunantsik: “¿Reunionkunapaq preparakunäpa rantinku tsëllaraq yarqamoq cärrukunaman o röpakunaman pensar tiemputa pasä? ¿Juk rurëkunata rurarninku, mañakunäpaq y Bibliata leyinäpaq tiemputa tarïnatsu?”. Mana cuidakushqaqa, imëka cösaskunatam Jesucristuta kuyanqantsikpitapis mas kuyar qallëkushwan. Tsëmi pensanantsik Jesus kënö ninqanman: “Cuidakuyë imëkatapis ërayëpa munëpita” (Lücas 12:15). ¿Imanirtaq tsënö nirqan?

16 Jesusmi kënö nirqan: “Manam pipis ishkë patronpa sirweqnin këtaqa puëdintsu; porqui bienmi jukninta chikinqa y jukninta kuyanqa, o bienmi jukninta yachananqa, y jukninta desprecianqa. Qamkunapis manam Diospa y Kapoqyoq Këpa sirweqnin këta puëdiyankitsu” (Mateu 6:24). Tsëmi precisaqpaq churar imëka cösaskunata ashikurllaqa, Jehoväta llapan shonquntsikwan sirwitaqa puëdishunnatsu. Jutsasapa karninmi, ‘jutsasapa ëtsantsikpa mana alli munëninkunawan’ pelyaq cuenta këkantsik (Efesius 2:3).

17 Mëtsikaq nunakunam munëninkunata ashirlla kakuyan, tsëmi imëkayoq këtaqa Dios rikanqannö rikëta puëdiyantsu. (leyi 1 Corintius 2:14). Alleq mana pensarninmi, imapis alli o mana alli kanqantaqa cuentata qokïta puëdiyantsu (Hebrëus 5:11-14). Itsa tsërëkur imëkata tarita munëninkuna mas mirakurkuptin, imëkayoq këkarpis masta munayan (Eclesiastes 5:10). Peru tsënö pensashqaqa, Bibliata mana jaqipa leyinqantsikmi alli tsarakunapaq yanapamäshun (1 Pëdru 2:2). Jehoväpa yachaq këninman pensanampaqmi Jesusqa tiempunta rakirqan, tsërëkurmi Diablu tentaptin tsarakïta puëdirqan (Mateu 4:8-10). Noqantsikpis imëkayoq këta munëman ishkita mana munarqa, Jehovä Diospa consëjunkunatam cäsukunantsik. Tsënöpam, Jesusta mas kuyanqantsikta rikätsikushun.

w11 1/7 päg. 10 pärr. 3

¿Imanöraq kawashwan kapamanqantsikllawan?

Manaraq rantirnin qellëta ëllï o gorï. Kë rurë unë nunakuna rurayanqannö kaptimpis, haqawan mana nitipakashqa kanapaqmi yanapakun, ichikllapa ichikllapa paganapaq imëkatapis rantishqaqa, mastam pagakuntsik. Bibliaqa yachatsimantsik anwaqshi o allpa kuru ruranqanwanmi, pëkunaqa alläpa yachaqmi kayan, tsëmi mikï mana kanqan tiempopaq ‘cosecha tiempo mikï churakuyänanman atska mikïta’ ëlluyan (Proverbios 6:6-8; 30:24, 25).

w24.06 päg. 13 pärr. 18

Jehoväpa wayinchö imëyaqpis quedakushun

18 Y noqantsikqa, ¿qellëllamanku alläpa yarparäkuntsik? Tsëta musyarinapaq kënö pensarishun: “¿Imëpis qellëllamanku o imatapis rantïllamanku yarparäkü? Pillapis qellëta prestamaptinqa, ¿mana wananqanta pensarku raslla o saslla kutitsëtsu? Qellënï kariptinqa, ¿wakinkunapita mas alli kanqätaku pensä? ¿Qellënïta llakiparku wakinkunata imallatapis invitätsu? Qellëyoq wawqi panikunapaqqa, ¿qellëllata alläpa kuyayanqantaku pensä? ¿Pobri kaqkunata dejarirku rïcu kaqkunallapa amïgun kä?”. Jehovä Diosnintsikpa invitädun këqa, ¡alläpa shumaqmi y manam perdita munantsiktsu! Ama qellëllamanqa yarparäkushuntsu. Yarpë, Jehovä Diosnintsikqa manam imëpis dejamäshuntsu (leyi Hebrëus 13:5).

Bibliata leyir yachakunqantsik

w09 1/4 päg. 21 pärrk. 11-13

Jehová kamanqankunam yachaq këninta rikätsikun

11 Damán shutiyoq takshalla animalpis yachatsimënintsikta puëdenmi (lei Proverbios 30:26). Kë animalqa hatun conëjonömi, chakimpis y rinrimpis takshallam. Imapis peligro kaptenqa rasllam ëwakun, tsëpaqqa yanapan nawin allipa rikanqanmi, y rumikunacho y uchku lädonllachö këkanqanmi. Kë animalkunaqa atskaq juntakëkurmi täkuyan, tsëmi yanapan imëkapitapis tsapänakuyänampaq, y alalë tiempochöpis qoñötsinakuyänampaq.

12 ¿Imatataq yachakuntsik damanpita? Kë animalqa manam peligroman churakantsu. Tsëpa rantenqa karullamannam rikachakurëkan, y ima peligropis kaptin raslla ullukïkunampaqmi uchku lädonllachöna këkan. Tsënöllam noqantsikpis mäkoq mäkoqlla këkänantsik, Satanaspa mana alli rurëninkunata karullamanna rikärir witikunapaq. Apóstol Pedrum cristianokunata kënö nerqan: “Alli penseniquicunawan cabal nunana car, mäcoq mäcoq cayë. ¡Paqtaraq, mana alliman ishquiyanquiman! Porqui chiquiyäshoqniquicuna diabloqa, imeca mallaqashqa leonnomi qaparir qayarir, purican qamcunapa marcäquiniquicunata ushacäratsinanpaq” (1 Ped. 5:8). Jesusqa kë Patsachö këkarnin mäkoq mäkoqllam këkarqan mana alli rurëkunaman Satanás ishkitsinanta, y Jehová Diospita rakikäratsinanta (Mat. 4:1-11). ¡Tsënömi llapantsik ruranantsik!

13 Tsënö mäkoq mäkoqlla këkänapaqqa yanapamäshun tsapämänapaq Jehová nimanqantsikkunata ruranqantsikmi. Tsëmi Biblia leita ni reunionkunaman ëwëta haqinantsiktsu (Luc. 4:4; Heb. 10:24, 25). Imanömi damankunapis atskaq huntakëkur täräyan yanapanakuyänampaq, tsënöllam noqantsikpis cristiano mayintsikkunawan junto këkänantsik “jucnintsic jucnintsic” yanapanakunapaq (Rom. 1:12). Tsapämänapaq Jehová Dios churamonqanta ashirnenqa, salmista David nenqannömi noqantsikpis nishun: “Jehovämi noqalläpaqqa qaqa cuenta, y tsapämaqnï wayi cuenta, y libramaqnï. Diosnïqa machë cuentam, pëmanmi tsapämänampaq ëwashaq” (Sal. 18:2).

15 A 21 DE SETIEMBRI

BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ PROVERBIUS 31

¿Imatataq yachakuntsik juk mama wamranta consejanqampita?

wp24.1 päg. 13 4 kaq

Bibliachö consëjukunaqa imëpis yanapakunmi

4. Oqllanakuy asuntupaq

Mëtsikaq nunakunam niyan oqllanakuy asuntuchöqa llapampis allilla kanqanta.

BIBLIACHÖ NINQAN: “Teyta Diosqa këtam munan: limpiu nunakuna kayänëkita y oqllanakur melanëpaqkunata rurëpita cuidakuyänëkita. Limpiu nuna y Diospa rikëninchö alli kayänëkipaqmi, cada ünu cuerpuykikunata dominëta yachayänëki, y ama Teyta Diosta mana reqeq juk nacion nunakunanöqa, oqllanakuyta löcuyëpa y ërayëpa munayëtsu” (1 Tesalonicensis 4:3-5).

IMA NITA MUNANQAN: Bibliachöqa clärum willakun oqllanakuy asuntuta imanö rikänapaq kaqta. ‘Oqllanakur melanëpaqkunata rurë’ nirqa, mana majankunawan oqllanakuyanqampaq, qellëpaqrëkur jukwan jukwan oqllanakuyanqampaq, manaraq casakushqa këkar oqllanakuyanqampaq, ollqupura o warmipura oqllanakuyanqampaq y animalkunawan kakuyanqampaqmi parlëkan (1 Corintius 6:9, 10). Oqllanakuyqa Teyta Diospa qarëninmi, y casakushqa ollquwan warmillapaqmi (Proverbius 5:18, 19).

BIBLIACHÖ CONSËJUKUNAQA IMËPIS YANAPAKUNMI: Australia nacionchö kawaq Kylie jutiyoq shipashmi kënö willakun: “Soltëra karqa pensarqä piwampis oqllanakurqa kushishqa y alli sientikunäpaq kaqtam. Peru manam pensanqänötsu karqan. Manam allitsu sientikurqä y llakishqallam kakoq kä”.

Tsëpitanam Kylieqa Bibliata yachakur qallarqan, y oqllanakuy asuntupaq Bibliachö consëjukunatam cäsukurqan. Pëmi kënö willakun: “Teyta Diospa Palabranchö consëjukunaqa alläpa mana llakikunapaq y sufrinapaqmi yanapakun. Kananqa Jehovä munanqannö kawarmi alli y kushishqana sientikü. Bibliachö consëjukunata cäsukurmi llakikur sufrïnatsu”.

Tsëpita maslla musyanëkipaqqa, jw.org päginaman yëkurir “¿Ima nintaq Bibliachö manaraq casakurnin juntu kawayanqampaq?” neqchö willakunqanta leyi.

Kamakoq Teyta Diosnintsikmi ima alli o mana alli kanqanta musyanapaq yanapamantsik. Höraqa manam fäciltsu oqllanakuy asuntupaq mandakunqanta cäsukuy, peru cäsukunqantsikqa allipaqmi kanqa. Tsëmi yanapamäshun imëpis kushishqa kanapaq

ijwhf-S artículo 4 pärrk. 11-13

Cómo hablar con los hijos sobre el alcohol

Tomen la iniciativa y hablen del asunto. “El alcohol puede ser un tema que confunda a los jóvenes”, comenta un padre de Gran Bretaña llamado Mark. “Le pregunté a mi hijo de 8 años si beber alcohol estaba bien o mal. Mantuve un ambiente relajado e informal, lo que le ayudó a decir lo que pensaba”.

El asunto quedará más claro si hablan de ello en varias ocasiones. Dependiendo de la edad de su hijo, hablen del alcohol junto con otros temas importantes, como la seguridad vial o la educación sexual.

Pongan un buen ejemplo. Los niños son como esponjas: absorben todo lo que los rodea. Hay estudios que indican que los padres son quienes más influyen en los hijos. Por lo tanto, si su primera opción para calmarse o combatir el estrés es tomar alcohol, su hijo entenderá que esa es la solución ante los problemas de la vida. Así que pónganle un buen ejemplo y consuman alcohol de manera responsable.

g17.6-S päg. 9 pärr. 5

Enseñe a sus hijos a ser humildes

Enseñe a su hijo a ser generoso. Muéstrele que “hay más felicidad en dar que en recibir” (Hechos 20:35). Una manera de hacerlo es preparando juntos una lista de personas que necesiten ayuda con las compras, el transporte o alguna reparación. Y, entonces, que su hijo lo acompañe cuando las ayude para que él vea cuánto disfruta usted de hacer cosas por otros. Así le enseñará a ser humilde de la mejor manera posible: dándole el ejemplo (texto bíblico clave: Lucas 6:38).

Bibliata leyir yachakunqantsik

w25.01 päg. 13 pärr. 16

¿Imanötan ollqukuna warminkunata respetayanman y kuyayanman?

16 Valoranqëkita warmikita willë y llapan ruranqampita agradecikuy. Juk ollquqa warmintam cläru ninan imanir valoranqanta y alli sientikunantam procuranan. Manam imëpis qonqanantsu llapan ruranqankunapita o yanapakunqankunapita agradecikuyta (Col. 3:15). Qowan o runan tsënö valoraptinqa, warminqa kuyanqanta y respetanqanta musyarmi kushishqa sientikunqa (Prov. 31:28).

22 A 28 DE SETIEMBRI

BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ ECLESIASTES 1, 2

Wamrata o jövintapis yanapakuyänampaq yachatsishun

w21.09 pägk. 12, 13 pärrk. 15, 16

Jövinkunata valorashun

15 Apostol Pablupis alli nunam karqan. Juk läduchö yachatsikuyänampaqmi Timoteuta yanaqänampaq nirqan, y nunakunata Diospita imanö parlapänampaq y yachatsinampaqmi yachatsirqan (Hëch. 16:1-3). Pablu tsënö yachatsinqanqa, alli willakuykunata shumaq yachatsikunampaqmi yanaparqan (1 Cor. 4:17). Y Timoteuqa, Pablu yachatsinqannöllam wakinkunata yachatsirqan.

16 Kanan witsan edäyashqa wawqikunaqa, imëkatam jövinkunata yachatsiyan. Manam mantsayantsu, pëkuna yanapakuyanqan cargukunachö mas jövin kaqkunana yanapakuyänantaqa. Nuëvi kaq pärrafuchömi, wawqintsik Shigeupaq parlarqantsik. Pëqa watakuna pasanqanmannömi, Sucursalta Rikaqkunapita mas jövin kaqkunata imëkata yachatsirqan. Tsëtaqa rurarqan, yanapakunqan nacionchö wawqi panikuna Diospita mas yachatsikurnin sïguiyänampaqmi. Tsëmi sucursalta rikaqkuna rurayanqanta rikaq këta manana puëdiptinqa, yachatsiyanqan wawqi tsë carguchö yanapakur qallëkurqan. Shigeuqa, Sucursalta Rikaqkunawan 45 watapitapis mas yanapakunqanchö yachakunqantaqa, wakin jövinkunatapis yachatsirninmi sïguin. Diosta sirweqkunachö, Shigeu wawqinö kaqkunaqa alläpam yanapakuyan.

Bibliata leyir yachakunqantsik

w18.12 päg. 22 pärr. 14

Jövinkuna kushishqa kayänantam Jehoväqa munan

Salomonqa imëkayoq y reqishqa nunam karqan, tsëmi munanqankunata rurar qallëkurqan (Ecl. 2:1-10). Wayikunata, shumaq huertakunata, parquikunata y imëka munanqantam rurarqan. ¿Tsëkunawanqa kushishqatsuraq karqan? Manam. Ruranqankunaman alli pensarirmi cuentata qokurirqan imëkata ruranqankunaqa ardëlla o envänulla kashqa kanqanta (Ecl. 2:11). Këpitaqa, ¿imatataq yachakuntsik?.

29 DE SETIEMBRIPITA 6 DE OCTUBRIYAQ

BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ ECLESIASTES 3, 4

Casädu vïdëki, kimapashqa waskanö katsun

ijwhf-S artículo 10 pärrk. 2-8

Cómo mantener la tecnología bajo control

● Usar bien la tecnología puede ayudar al matrimonio. Por ejemplo, algunos matrimonios la usan para mantenerse en contacto durante las horas que no están juntos.

“Es genial recibir un simple mensaje de texto que diga ‘te quiero’ o ‘te extraño’” (Jonathan).

● Usar mal la tecnología puede perjudicar al matrimonio. Por ejemplo, algunos utilizan el teléfono o la tableta a todas horas y, claro, eso significa que le dedican menos tiempo y atención a su cónyuge.

“Estoy segura de que ha habido veces en las que mi esposo habría hablado más conmigo si yo no hubiera estado pegada al teléfono” (Julissa).

● Algunas personas dicen que pueden tener una buena conversación con su cónyuge mientras usan el teléfono o la tableta. La socióloga Sherry Turkle llama a eso “el mito de la multitarea”. Por eso, aunque muchos crean que hacer más de una tarea al mismo tiempo es algo bueno, en realidad, no lo es. La misma socióloga dice que “nuestro rendimiento decrece con cada nueva tarea que añadimos a la combinación”.

“Me encanta hablar con mi esposo, pero no cuando se pone a hacer otras cosas al mismo tiempo, porque eso me da a entender que estaría igual de feliz si estuviera solo con su teléfono” (Sarah).

Conclusión: La forma en la que usamos la tecnología puede ayudar a nuestro matrimonio o hacerle daño.

w23.05 päg. 23 pärrk. 12-14

Ama ‘kuyakoq’ këta dejayëtsu

12 ¿Imatataq casädukunaqa Äquilapitawan Priscïlapita yachakuyta puëdiyan? Imatapis rurayänëkipaq kaqkunaman pensariyë. ¿Manatsuraq ima rurëllatapis juntu rurëta puëdiyankiman? Äquilawan Priscïlaqa juntum Diosnintsikpita yachatsikuyaq y juntum trabajayaq. ¿Manatsuraq qamkunapis tsëkunata juntu rurayankiman? Capazchi trabäjuykikunaqa jukläya jukläya kanqa. Peru ¿manatsuraq wayichö rurëkunataqa juntu rurëta puëdiyankiman? (Ecl. 4:9). Yanapanakurqa, masmi parlakuyta puëdiyanki y juknölla kayanqëkitam sientiyanki. Robertwan Lindaqa 50 watapanam casädu kayan. Robertmi kënö nin: “Rasumpa kaqchöqa manam juntu kayänäpaq tiempükuna kanllatsu. Peru plätukunata awipakuptï tsakitsir yanapamaptin o jardinchö trabajaptï yanapamaptinqa, kushishqam sientikü. Tsëkunata juntu rurarmi juknölla sientikuyä y masmi kuyanakuyä”.

13 Peru casädukunaqa këtam yarpäyänan: juntu kayanqan tiemputaqa allim provechayänan. Brasilpita juk casäda panim kënö nin: “Tsë wayillachö kawarnin capaz pensashwan majantsikwan juntu këkanqantsikta, peru rasumpa kaqqa manam. Y cuentatam qokurqö, qowäta o runäta atiendinäpaq juntu kayanqä tiemputaqa alli provechanäpaq kaqta”. Kananqa Brünuwan Tays jutiyoq warmin juntu këkarpis majampaq imanö yarpachakuyanqanta rikärishun. Brünum kënö nin: “Juntu kayanqä hörakunaqa mananam celularnïkunata utilizäyänatsu”.

14 Peru ¿imataraq rurayankiman imatapis juntu rurëta mana gustarqa? Capazchi cada ünutapis juk rurëkuna gustayäshunkiman o imatapis rurarqa cöleratsinakurlla kayankiman. Tsë pasakuptinqa, ¿imatataq rurayankiman? Punta kaq pärrafuchö parlanqantsik ninaman pensarishun. Ninata tsaritsinqantsik höraqa llanu yantakunallataran churantsik y alli tsarirkuptinran mas jatusaq yantakunataqa churantsik. Tsënöllam casädu vïdachöpis pasakun. Allichi kanman cada junaq juk rätu imallatapis rurariyanqëki, tsëpaqqa rurëta gustayanqëki kaqkunatam rurayankiman o mana cöleratsiyäshunqëki kaqkunatam rurayankiman (Sant. 3:18). Imatapis ichikllapa ichikllapa rurar qallarqa, nina maslla tsareqnömi maslla kuyanakur qallëkuyanki.

w23.05 päg. 21 pärr. 3

Ama ‘kuyakoq’ këta dejayëtsu

3 Casädukuna imëpis kuyanakuyänampaqqa, ishkanmi Jehovä Diosnintsikpa amïgun këta kallpachakuyänan. Jehoväpa amïgun karqa, kushishqam consëjunkunata wiyakuyanqa, tsëmi yanapanqa imëka problëmapa pasarpis casädu vïdankunachö kuyakoq kayänampaq (leyi Eclesiastes 4:12). Jehoväpa amïgunkunaqa Jehovänö këtam procurayan. Tsëmi yachanëpaq, pacienciakoq y perdonakoq kayan (Efes. 4:32–5:1). Jehoväta tsënö kuyarqa, ¿manatsuraq casädu vïdankunachöpis kushishqa kawakuyanqa? 25 watapana casädu këkaq Lëna jutiyoq panintsikmi kënö nin: “Llapan shonqunwan Jehoväta kuyaq nunata respetëqa y kuyëqa fäcil-llam”.

Bibliata leyir yachakunqantsik

w22.12 päg. 4 pärr. 7

Mana wanuypam kawakushun

Manam tsëllatsu. Jehovä Diosnintsikqa kamamarquntsik imëyaqpis kawakuyta munaqtam. Tsëmi Palabranchö kënö nimantsik: “Nunakunapa shonqunmampis imëyaqpis kawakuyta munayänampaqmi churashqa” (Ecl. 3:11). Tsëmi wanuytaqa alläpa mantsëkuntsik (1 Cor. 15:26). Këllaman pensarishun: ima qeshyawampis grävi qeshyarqa, ¿“wanukushaqpis” nirku jampikuntsiktsu? Manam. Wanuyta mantsarmi, doctorkunaman ëwantsik y jampikunata upuntsik. Y juk familiantsik jövin kar o mayor karpis wanuriptinqa, alläpam llakikuntsik. Atska watakuna pasaptimpis llakïkantsikran (Juan 11:32, 33). Tsëqa, wallka tiempulla kawanapaq kamamashqantsik karqa, Teyta Diosnintsik manachi imëyaqpis kawakuy munaqta y imëyaqpis kawakuy puëdeqta kamamashwantsu karqan. Diosnintsik imëyaqpis kawatsimënintsikta puëdinqanta creinapaqqa, maskunaran kan. Rikärishun munanqan cumplikänampaq Diosnintsik imakunata rurashqa kanqanta y rurëkämunqanta. 

6 A 12 DE OCTUBRI

BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ ECLESIASTES 5, 6

Kamakoq Yayantsiktaqa respëtuwanmi adoranantsik

lff 52 1 kaq

¿Imanirtan alli pensanantsik imanö vistikunapaq y altsapäkunapaq?

1 KAQ: ¿Ima nintan Bibliachö vestikuypaq y altsapäkuypaq?

Teyta Diospa Palabranmi cristiänukunapaq kënö nin: “Shumaq vistikuyätsun, y wakinkunata respetar y alli juiciuwan altsapäkuyätsun”. Tsëpitanam nin, “Teyta Diosta sirwiyanqanta” wakinkuna musyayänampaq imëpis limpiu limpiu puriyänampaq (1 Timoteu 2:9, 10). Kë textupitaqa kë chuskutam yachakuntsik: 1) “Shumaq vistikuyätsun” nirqa, cada ünu gustunkunaman vistikurpis Diosnintsikpa sirweqnin kar shumaq vistikuyänampaq y alli altsapäkuyänampaqmi nikan. Reunionkunaman ëwar rikanqëkinöpis, Jehoväpa sirweqninkunaqa cada ünum gustunkunaman vistikuyan, peru tsënö karpis manam llutatsu vistikuyan. 2) ‘Wakinkunata respetarqa’ manam cuerpuntsik rikakuykaqta o jukkuna rikapämänata munarqa vistikunantsiktsu. 3) “Alli juiciuwan” vistikurqa, manam möda kanqanllapitaqa lluta vistikunantsiktsu. Alli pensëkur-ran akranantsik. 4) Imanö vistikunqantsikchö y altsapäkunqantsikchömi ‘Teyta Diosta sirwinqantsiktaqa’ jukkuna cläru rikäyänan (1 Corintius 10:3).

w22.07 päg. 25 pärr. 18

Jehoväman mañakuyta puëdinqantsikpita agradecikushun

18 ¿Diospita yachatsikoq manaraq yarqur o reunionchö mañakunampaq juk wawqita niyaptinqa? Tsë wawqikunaqa, imanir juntu këkäyanqantam cuentachö katsiyänan. Diosta mañakurqa, manam congregacionchö kaqkunata consejayanmantsu ni imatapis willakuyanmantsu. Cäsi llapan reunionkunachömi cantanapaq y mañakayämunampaqqa, 5 minütuslla kan. Tsëmi reunionkunachö mañakoq wawqikunaqa, “mëtsika palabrakunata” utilizäyänantsu y masran, reunion qallanampaq mañakuyänan kaptinqa (Mat. 6:7).

w17.04 päg. 6 pärr. 12

Änikunqëkita cumpli

12 Bautizakurninqa, Jehovätam änirqantsik llapan kawënintsikchö pëllatana sirwinapaq y pëta cäsukunantsikrëkur imëkanöpapis kallpachakunapaq kaqta. Peru bautizakïqa qallananllam. Llapantsikpis kënö tapukurmi sïguinantsik: “Bautizakunqäpitaqa, ¿Jehoväwan mas amïguku tikrarqö? ¿Llapan shonqüwanku sirwikä?” (Colosensis 3:23). “¿Jehoväman imëpis mañakïkäku? ¿Llapan junaqkunaku Bibliata leyï? ¿Llapan reunionkunamanku ëwä? ¿Kallpachakïkäkü Diospita yachatsikoq yarqunäpaq? O ¿Diospa kaqchö rurëkunata qelanëkarnaku rurëkä?”. Apostol Pëdrum cläru willamarquntsik, Jehoväta sirwinqantsikchö qelanëqa mana alliman chätsimänapaq kaqta. Peru mas markäkïyoq, yachëyoq, alli tsarakïyoq y Diosta mas kuyanapaq kallpachakurqa, manam mana allimanqa chäshuntsu (leyi 2 Pëdru 1:5-8).

Bibliata leyir yachakunqantsik

w20.09 päg. 31 pärrk. 3-5

¿Imatataq rurashwan pipis mana alli tratamashqa?

Eclesiastes 5:8 willakun juk autoridä waktsakunata mana allipa tratanqantam. Kë nunaqa musyanmi pëpitapis mas autoridäyoq nunakunapa mandädunchö kanqanta. Awmi, autoridäkuna llapampis mana allilla kayaptinmi nunakunaqa sufriyan.

Peru imëka mana allikuna pasamashqapis Jehoväqa llapan autoridäkuna rurëkäyanqantam rikëkan. Tsëmi pëman mañakunantsik y llapan llakikunqantsiktapis willanantsik (Sal. 55:22; Filip. 4:6, 7). Awmi, “TEYTA DIOSQA kë patsachö llapan nunakunatam rikëkan llapan shonqunwan pëman markäkuqkunata yanapananpaq” (2 Crön. 16:9).

Eclesiastes 5:8 ninqanqa yarpätsimantsik Jehovälla llapampitapis mas puëdeq y autoridäyoq kanqantam. Kanan tiempuchöqa tsurin Jesucristutam Gobiernunchö mandakamunampaq churamushqa. Jehoväqa llapanta puëdeq këkarpis alli kaqtam nunakunapaq munan, tsënöllam tsurin Jesucristupis.

13 A 19 DE OCTUBRI

BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ ECLESIASTES 7, 8

Wanupakushqakunata consolaq ëwashun

w22.01 päg. 16 pärr. 9

¿Imatataq Jesus waqanqan yachatsimantsik?

Wanupakushqa këkaqkunata yanapëta puëdinkim. Martawan y Marïawan waqarpis, Jesusqa pëkunatam wiyarqan y shoqëpam parlaparqan. Noqantsikpis wanupakushqakunawanqa tsënöllam rurashwan. Australia nacionchö täraq creikoqkunata rikaq Dan jutiyoq wawqim kënö nin: “Warmï wanuriptinqa yanapayämänantam wanarqä. Casädu wawqikunawan warminkunam, imë höra kaptimpis wiyayämänampaq listu këkäyarqan. Llakikunqäta willanätam permitiyämarqan y manam waqaptï penqapäyämarqantsu. Y kallpannaq kanqä höram, pëkunaqa imëkata rurarnin yanapayämaq. Höram cärruta paqayämoq o awiyämoq, rantipakoq ëwayaq y cocinakayämoq. Y cadallam noqawan juntu Diosman mañakuyaq. Y pëkunaqa, ima sufrimientu kaptimpis, wawqïkuna cuenta y rasumpa amïgükunam kayarqan” (Prov. 17:17).

w19.06 päg. 24 pärr. 15

Cristiänu mayintsikkunata yanapashun

15 Wawqintsik Williampapis warminmi wanukushqa. Y kënömi nin: “Warmïpita wakinkuna parlapäyämaptinmi alläpa kushikü. Porqui tsëchömi rikä pëkunapis warmïta alläpa kuyayashqa kayanqanta. Tsënö niyämanqanmi alläpa shoqaman, porqui warmïtaqa llapan shonqüwanmi kuyarqä”. Bianca jutiyoq paninam kënö nin: “Alläpam shoqaman wakinkuna noqawan Diosman mañakuyaptin y Bibliata leyipäyämaptin. Jina allim sientikü qowäpita parlapäyämaptin y noqapis pëpita parlakunqäta shumaq wiyayämaptin”.

w17.07 päg. 16 pärr. 16

“Waqaq kaqkunawan waqayë”

16 Jinamampis sufreqkunapaq mañakunqantsik y pëkunawan juntu mañakunqantsikqa alläpam yanapakun. Peru tsënö mañakïqa manam fäciltsu, itsa waqanar parlëtapis puëdishuntsu. Peru shonqupita patsë mañakunqantsikqa, sufrikaqkunata alläpam yanapanqa. 12 kaq pärrafuchö parlanqantsik Daleniqa kënömi nin: “Hörataqa cristiäna mayïkuna watukamaqnï shayämuptinqa mañakarayämunampaqmi niri. Mañakamur qallarqa manam parlëta puëdiyantsu. Peru ichikllapa ichikllapam shonqunkunapita patsë mañakur qallëkayämun. Tsënö mañakayämunqan y kuyakïninkunaqa, markäkïnïchö alläpam yanapaman”.

w17.07 päg. 16 pärrk. 17-19

“Waqaq kaqkunawan waqayë”

17 Cada nuna jukläya jukläya kashqam, wanupakur llakikïnintsikqa llapantsikpapis igualtsu. Tsëmi, tiempu pasariptimpis lädunkunachö këkänantsik, porqui tsëllaraq wanupakushqakunaqa kastankunawan y amïgunkunawanmi këkäyan, peru tsëpitaqa mananam. Proverbius 17:17 textuqa kënömi nin: “Llapan tiempuchömi rasumpa amïguqa kuyakun. Y llakikï tiempuchö yanapamänapaq yurishqam”. Tsëmi, imëpis wanayanqan hörakunachö shoqanapaq kallpachakunantsik (leyi 1 Tesalonicensis 3:7).

18 Llakikïqa mana pensanqantsik höram chäramunman. Itsa casakuyanqan junaqta yarpëchö, juk cancionta wiyarinqanchö, juk fötuta rikärinqanchö, o imapis pasakunqanchö. Viuduyashqakunapaqqa asamblëaman, Jesus Wanunqanta Yarpëman kikillankunallana ëwë o juk rurëkunata rurëqa alläpa llakikïpaqmi. Juk viuduyashqa cristiänum kënö nin: “Casakuyanqä junaqta yarpëqa, alläpa llakikïpaq kanampaq kaqtam pensaq kä, y tsënömi karqan. Peru japallälla mana sientikunäpaqmi, wawqikuna, panikuna y mas kuyashqa amïgükuna juk reunionta rurayämurqan”.

19 Imëpis yarpäshun, wanupakushqakunaqa manam precisaq killakunallachötsu shoqanata wanayan. Juniam kënö nin: “Imëpis yanapayäshunëkipaq lädïkichö këkäyanqanqa alläpam shoqakun. Y tsëtaqa alläpam valorantsik”. Rasumpa kaqchöqa, manam llakikïninkunata ushakätsita, ni wanushqa kastankunanöqa këta puëdishuntsu. Peru shoqanapaqqa mëtsikatam rurëta puëdintsik (1 Juan 3:18). Gabypis kënömi nin: “Alläpam Jehoväta agradecikö anciänukuna kuyakïwan yanapayämanqampita y manam ni juk rätullapis japallätaqa jaqirayämarqantsu. Tsëmi Jehovä noqawan imëpis këkanqanta sientirqä”.

Bibliata leyir yachakunqantsik

w23.03 päg. 31 pärr. 18

“Tsënömi llapankuna musyayanqa qatimaqnïkuna kayanqëkita”

18 Höraqa capazchi ofendimaqnintsikkunawan parlëta munashun. Peru manaraq parlarmi, kënö tapukunantsik: “¿Rasumpaku musyä imanir ofendimanqanta?” (Prov. 18:13). “¿Cuentata qokuntsuraq ofendimashqa kanqanta?” (Ecl. 7:20). “Y noqaqa, ¿imëllaqa pillatapis cuentata mana qokushpa ofendirqöku?” (Ecl. 7:21, 22). “Kë asuntuta altsëta munëkarpis, ¿tsë wawqiwan o paniwan parlarqa mas problëmamantsuraq chärishaq?” (leyi Proverbius 26:20). Kë tapukuykunaman alli pensarqa, capaz cuentata qokurishun tsë wawqiwan o paniwan parlanantsikpa rantin, kuyakoq karnin ofendimanqantsikta qonqëkunantsik mas alli kanqanta.

20 A 26 DE OCTUBRI

BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ ECLESIASTES 9, 10

Problëmantsikkunallamanqa ama alläpa yarparäkushuntsu

w13 15/8 päg. 14 pärrk. 20, 21

Ama Jehoväwan piñakïtsu

20 Culpayoq kaqta culpashun. Hörataqa, imëka mana alli pasamanqantsikkunapita kikintsikmi culpayoq kashwan y manam Diostsu, tsëtam imëpis yarpänantsik (Gäl. 6:7). ¿Imanirtaq Diosta culpëqa upa kë kanman? Këman yarpärishun: juk cärru allipa cörrinampaq rurashqa këkaptimpis, manam llutaqa manejanantsiktsu. Peru juk chofer locunö alläpa ras manejanqanchö carretërapita yarqurir sanjaman jeqakurkuptinqa, ¿“cärru ruraq nunam culpayoq” nishwantsuraq? Manejaq kaq culpayoq këkanqanta musyëkarqa, ¡manachi tsëtaqa nishwantsu! Jina tsënöllam, imatapis libri akrakunapaq Jehovä permitimarquntsik, peru consejamarquntsikmi alleq pensëkur alli kaqta akrakunapaq. Tsënö këkaptinqa, ¿Jehovätatsuraq culpashwan pantar mana alli kaqta akranqantsikpita?

21 Rasunmi, manam mana alli kaqkunata akrashqa karllatsu mana allikunapaqa pasantsik. Wakin cösaskunaqa pasakun Biblia ninqannöpis, imatapis mana rurëkashqam mana ‘musyanqantsik tiempuchö’ (Ecl. 9:11). Peru ama imëpis qonqashuntsu, Satanaspa culpanrëkur tsë llapan mana allikuna pasakunqanta (1 Juan 5:19; Apoc. 12:9). ¡Chikimaqnintsikqa Diablum, manam Jehovätsu! (1 Pëd. 5:8.)

w19.09 päg. 4 pärr. 10

Jehoväqa alläpam kuyan humildi sirweqninkunataqa

10 Jina humildi kanqantsikqa, ima problëmakunapa pasashqapis yanapamäshunmi. Höraqa mana kaqpaq churamanqantsikta o mana alli kaqta ruramanqantsiktam rikantsik. Awmi, rey Salomonpis këtam nirqan: “Cawallunkuna montashqa sirwipakoqkunatam rikarqö, peru juk gobiernuchö precisaq carguyoqkuna sirwipakoqkunanö chakipa purikaqtapis rikarqömi” (Ecl. 10:7). Höraqa manam alli yachaq nunakunata alabapäyantsu, y höraqa mana yachaqlla nunakunatam alabapäyan. Tsëmi Salomonqa tsëkunaman yarparäkunapa rantin tsënö kakunanta dejëkunantsik mas alli kanqanta nirqan (Ecl. 6:9). Humildi kanqantsikqa, munanqantsiknölla imapis mana kanampaq kaqta cuentachö katsinapaqmi yanapamäshun.

w11 1/10 päg. 10 pärrk. 1, 2

¿Alliku akrëkantsik kushikunapaq rurëkunata?

BIBLIAQA atska textonkunachömi rikätsikun Jehová llutalla kawakunantsikta mana munanqanta, sinöqa kushishqa kawakunata. Más musyarinapaq, Salmo 104:14, 15 textom kënö nin: “Pëqa [...] patsapitam mikïta yarqëkätsimun y vïnota nunapa shonqunta kushitsinampaq, aceiteta qaqllan chipapänampaq, y tantatana nunapa shonqun kushishqa kanampaq”. Awmi, Diosqa llapan murukïkunatam winëkätsin, gränokunata y aceiteta mikunapaq y vïnota upyanapaq. Pero musyanqantsiknöpis, vïnoqa manam alimentamantsikllatsu, sinöqa ‘shonquntsiktapis kushitsinmi’ (Ecl. 9:7; 10:19). Musyëmi, Jehová Diosqa nunakuna kushishqa kawakuyänantam munan, tsëmi “cushi cushita wätamantsic” (Hech. 14:16, 17).

2 Tsënö kaptinmi, Diosta sirveqkunaqa llakikuyanmantsu kushikuyänampaq hora hora imatapis rurayanqampita. Musyanqantsiknöpis, “syelu[chö] pishqukunata” y “kampuchow liryukunata” rikärinqantsikllapis, kallpatam qomantsik y más alli nuna kanapaqmi yanapamantsik (Mat. 6:26, 28, QKW; Sal. 8:3, 4). Rasumpa kaqchöqa, kushishqa y alli saludyoq kawakïqa “Diospa qarëninmi” (Ecl. 3:12, 13). Musyantsikmi hamë hörakunaqa Diospa qarënin kanqanta, tsëmi tsë hörakunachöqa Diosnintsikta kushitsinqanta ruranantsik.

Bibliata leyir yachakunqantsik

lv päg. 137 pärrk. 11, 12

Parlakïnintsikwan imëpis yanapakushun

11 Cuentostero y tumpakoq kë. Bautizakonqampita, yanapakïta wananqampita, y allikunata ruranqampita pipaqpis parlëqa alläpa allim. Punta cristiänokunapis alläpam kuyanakuyaq, tsëmi cristiano mayinkunapaq allita parlayaq (Efesios 6:21, 22; Colosenses 4:8, 9). Pero mana alliqa, nuna mayintsikpaq wasan rimë y mana rasumpa kaqta parlëmi. Tsënö parlakïqa tumpëmampis chätsimashwanmi: Tumpëqa “pitapis penqakatsita munarnin o mana allipa rikäyänampaq, mana rasun kaqta parlëmi”, ninmi Diccionario del español usual en México nishqan. Tsënömi ulikurkuryan o llullakurkuryan fariseokunapis parlayarqan Jesuspaq penqakatsita munarnin (Mateo 9:32-34; 12:22-24). Tumpanakïqa apamantsik chikinakïmanmi (Proverbios 26:20).

12 ¿Imanötaq Jehová Dios rikan lluta parlakïninkunawan chikitsinakoqkunata? Pëpa rikënimpaqqa pasëpa mana allim, y cristiano mayinkunawan chikitsinakoqkunatanäqa alläpam chikin (Proverbios 6:16-19). “Tumpakoq” palabraqa, griegu idiömachö diábolos ninanmi, tsënöllam hina Satanastapis “Diablu” nishpa qayan, y tsë shutitaqa chaskin Diosta tumpashqa kaptinmi (Apocalipsis 12:9, 10). Manachi ni mëqantsikpis “diablu” këtaqa o “tumpakoq” këtaqa munashwantsu. Tsëmi Teyta Diosqa permitintsu markanchöqa tumpakoqkunata ni mana allikunata rurarnin plëtukoqkuna kananta (Gálatas 5:19-21). Tsëmi imatapis nuna mayintsikpaq manaraq parlarnin tapukushwan: “¿Rasumpa kaqtatsuraq parlashaq? ¿Nenqäwanqa kuyakonqätatsuraq rikätsikushaq? ¿Presisantsuraq wakinkuna musyayänan?” nishpa (leyi 1 Tesalonicenses 4:11).

27 DE OCTUBRIPITA 2 DE NOVIEMBRIYAQ

BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ ECLESIASTES 11, 12

Kushishqa karqa alli saloryoqmi kanki

w23.03 päg. 25 pärr. 16

Dios kamanqankunawan wamrëkikunata yachatsiyë

16 Jehovä kamanqankunaqa kushishqa kayänëkipaq y familiëkikunawan juknölla kayänëkipaqpis yanapayäshunkim. Bibliam nimantsik ‘asikunantsikpaq’ y ‘saltanantsikpaq’ tiempu kanqanta (Ecl. 3:1, 4, nöta). Jehoväqa shumaq sitiukunatam kamashqa gustamanqantsikkunata rurar kushishqa kanapaq. Wakin familiakunaqa rikapakoq ëwayan campukunapa, jirkakunapa o lamarpam. Y wakin wamrakunatanam gustan parquikunachö pukllë, animalkunata rikapë o mayukunachö, qochakunachö o lamarchö pukllë. Tsëkunata rurayanqëkim familiëkikunawan kushishqa kayänëkipaq yanapayäshunki.

w23.02 päg. 21 pärrk. 6, 7

Dios qaramanqantsik vïdantsikta cuidashun

6 Bibliaqa manam medicïna librutsu ni manam imata mikunapaq kaqta nimantsiktsu. Tsënö karpis, Jehoväqa nimantsik salornintsikta cuidanapaqmi. Kënömi consejamantsik: “Tsëmi mana qeshyakurkunëkipaq [...] mana allikunataqa ruranëkitsu” (Ecl. 11:10). ¿Imakunatan vïdantsikta peligruman churanman? Bibliaqa nimantsik alläpa mikuy y alläpa upyë mana alli kanqantam (Prov. 23:20). Tsëmi imata mikushqapis o upushqapis, Jehoväqa shuyaran conviëneqllata mikunata y upunata (1 Cor. 6:12; 9:25).

7 Vïdantsikta Dios qaramanqantsikpita agradecikurqa, imata ruranapaqpis alliran pensanantsik (Sal. 119:99, 100; leyi Proverbius 2:11). Mikuy asuntullaman pensarishun, capaz ima mikuypis gustamashwan, peru tsë mikuyqa mana allita ruramashwan, tsëqa manam mikunantsiktsu. ¿Ima mastataq rurashwan? Allim pununantsik, ejerciciutam seguïdu ruranantsik, bañakunantsik y wayintsiktam limpiuta katsinantsik.

w24.09 päg. 2 pärrk. 2, 3

“Teyta Diospa palabranta cäsukuyë”

2 Jehoväpa sirweqninkunaqa kushishqam kawakuntsik. Tsënö kawakunapaqqa imëkam yanapamantsik. Peru masqa yanapamantsik Diospa Palabranta cada junaq leyinqantsik y yachakunqantsiknö kawanapaq kallpachakunqantsikmi (leyi Santiägu 1:22-25).

3 ¿Imanötan yanapamantsik Diospa Palabranta cäsukunqantsik? Juk, Diosnintsiktam kushitsintsik y kushishqa kanqanta musyarmi noqantsikpis kushikuntsik (Ecl. 12:13). Ishkë, Diospa Palabranta cäsukunqantsikmi yanapamantsik familiantsikwan alli kawakunapaq y wawqi panikunawan alli amïgu kanapaq. Tsënö kanqantaqa qampis cuentata qokurqunkinachi. Y kima, Diospa leyninta mana cäsukuyanqanrëkur wakinkuna pasayanqan problëmakunapaqa manam pasantsiktsu. Tsëmi gobernanti Davidpis juk cancionchö Diospa leynimpaq, mandakunqankunapaq y juzgarnin decidinqankunapaq parlarirnin kënö nirqan: “Cäsukoqkunaqa, mëtsika bendiciontam chaskiyan” (Sal. 19:7-11).

Bibliata leyir yachakunqantsik

(lff 3 1 kaq

¿Bibliachö ninqanta creishwantsuraq?

Bibliachö ninqanqa, ¿rasumpatsuraq pasarqan?

Bibliachö ninqanqa llapampis “rasumpa kaqllam” (Eclesiastes 12:10). Rasumpa pasanqankunatam willakun, y unë tiempuchö rasumpa kawashqa nunakunapaqmi parlan (leyi Lücas 1:3 y 3:1, 2). Unë pasanqankunapaq, imë pasanqankunapaq, nunakunapaq y sitiukunapaq Bibliachö willakunqanqa rasumpa kanqantam niyan unë pasanqankunata estudiaqkuna y unë kaq cösaskunata asheqkunapis.

    Llapan publicacionkuna Quechua Ancash (1993-2025)
    Cuentëkita wichqë
    Cuentëkiman yëkuy
    • Quechua (Ancash)
    • Pimampis apatsi
    • Patsätsi
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Utilizänëkipaq conträtu
    • Willakunqëkikunata imanö utilizäyanqä
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Cuentëkiman yëkuy
    Pimampis apatsi