INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • w25 noviembre págs. 10-15
  • Ungushca familiata cuidacushpapish cushillami causai tucungui

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • Ungushca familiata cuidacushpapish cushillami causai tucungui
  • Jehová Dios Mandacushcata Huillaj (Yachanapaj) 2025
  • Subtitulocuna
  • Caitapish mashcai
  • SHUJ FAMILIATA CUIDANACA SINCHIMI CAN
  • CUSHILLA CAUSANGAPAJ CAITA RURAI
  • ¿FAMILIATA CUIDAJCUNATACA IMA SHINATAJ AYUDAI TUCUNCHIJ?
  • Yuyajlla cashpapish cushillami causai tucunchij
    Jehová Dios Mandacushcata Huillaj (Yachanapaj) 2025
  • Jehová Diosllami yallitaj cushilla causaita cui tucun
    Jehová Dios Mandacushcata Huillaj (Yachanapaj) 2025
  • ¿Cushillachu huillacungui?
    Jehová Dios Mandacushcata Huillaj (Yachanapaj) 2024
  • Ñucanchij decisioncunahuan Jehová Diospi confiashcata ricuchishunchij
    Jesús shina causashunchij huillashunchij (2023)
Ashtahuan ricui
Jehová Dios Mandacushcata Huillaj (Yachanapaj) 2025
w25 noviembre págs. 10-15

YACHAI 45

CANTO 111 Diosta sirvicushcamanta cushicushunchij

Ungushca familiata cuidacushpapish cushillami causai tucungui

“Huacaihuan tarpujcunaca cushicuihuanmi tandangacuna” (SALMO 126:5).

CAITAMI YACHASHUN

¿Shuj ungushca o mayorlla amigota o familiata cuidacushpapish cushilla causangapajca imatataj rurai tucungui?

1, 2. ¿Cambaj cꞌuyashca familiata cuidacushcamantaca Jehová Diosca imatataj rurasha nin? (Proverbios 19:17; fotocunamantapish parlapai).

COREA del Sur llajtamanta Jin-yeol shuti huauquica: “Ñuca huarmisitahuanca 32 huatacunata yallimi cazados canchij. Shinapish ñuca huarmisitaca parkinson ungüita charishcamantami mana cuyuri tucun. Chaimantami paitaca ña cinco huatacunata cuidacushcani. Ñuca huarmisitata achcata cꞌuyashcamantami paitaca cꞌuyaihuan cuidani. Ñuca huarmica ungushca cashcamantami ungushcacunapaj camapi dormina can. Chashnapish tucui tutacunami paica paipaj camapi, ñucaca ñuca camapi maquipi aisanacushpa dorminchij” ninmi.

2 Canca cambaj yaya mamata, cambaj huahuata, cambaj cusata, cambaj huarmita o cambaj amigotachari cuidacungui. Paita cꞌuyashcamanta Jehová Diosta cꞌuyashcamantami chashna cꞌuyaihuan cuidacungui (1 Timoteo 5:​4, 8; Santiago 1:27). Shinapish cambaj cꞌuyashca familiata, cambaj cꞌuyashca amigota cuidanaca sinchichari can. Chaimantachari maipica canlla chai llaquicunata apacushcata yuyangui. Quizás canca cushillachari ricuringui. Pero shungu ucupica llaquillachari sintiringui. Chaimantachari canlla cashpaca huacangui (Salmo 6:6). Shujtajcuna can ima shina sintirishcata mana yachajpipish Jehová Diosca allimi yachan. Paipajca cambaj huiquicuna achca valishcami can. Cambaj cꞌuyashca familiata cuidangapaj tucui pudishcata rurashcatapish achcatami valoran (Éxodo 3:​7-ta ricui; Salmo 56:8; 126:5). Ashtahuancarin Jehová Diosca chai alli ruraicunamantami canman dibicushcata shina sintishpa canman pagasha nin (Proverbios 19:​17-ta liyipai).

Fotocuna: Chꞌican chꞌican layami cuidacuncuna: 1. Shuj panica paipaj yuyajlla mamatami cuidacun. 2. Shuj huauquica sillas de ruedaspimi can. Zapatosta churachishpami paipaj huarmica ayudacun. 3. Shuj huahuaca paipaj yayahuanmi pelotata pugllagricun. Chaimi mamaca huahuapaj umapi cascota churashpa huatacun 4. Shuj huauquica mayorlla huauquita visitacushpami paihuan Diosta mañacun.

¿Canca mayorlla o ungushca familiatachu cuidacungui? (Párrafo 2-ta ricui).


3. ¿Abrahanpaj, Sarapajpish Tareta cuidanaca imamantataj sinchi cashcanga?

3 Bibliapica achca cꞌaricuna, huarmicuna paicunapaj familiata cuidashcamantami parlan. Por ejemplo, Abrahanpish, Sarapish, Abrahanpaj yaya Tarepish Ur llajtamanta llujshishpami Harán llajtacama rina carcacuna. Tareca 200 huatacunata charishpapish 960 kilometrocunatami paicunahuan viajarca (Génesis 11:​31, 32). Harán llajtaman chayangapajca camellocunapi o burrocunapimi rishcangacuna. Chashna viajanaca Tarepajca sinchimi cashcanga. Abrahanpajpish, Sarapajpish paihuan viajacushpa paita cuidanaca sinchimi cashcanga. Chaimantami paita cꞌuyashpapish maipica shaicushca sintirishcangacuna. Chashnapish Jehová Diosmi paicunaman fuerzata cushpa ayudarca. Chai shinallatajmi Jehová Diosca canmanpish fuerzasta cushpa ayudanga (Salmo 55:22).

4. ¿Cai yachaipica imacunallatataj yachashun?

4 Cambaj cꞌuyashca familiata cuidana sinchi cajpipish cushillami causai tucungui (Proverbios 15:13; Santiago 1:​2, 3). ¿Chashna cushilla causangapajca imatataj rurana cangui? Cushilla sintiringapajca Jehová Dios ayudachunmi mañana cangui. Cai yachaipica cushilla sintiringapaj imallata rurana cashcatami yachashun. Shinallataj cuidajcunata ayudangapaj imata rurana cashcatapishmi yachashun. Cunanca shuj familiata cuidana imamanta sinchi cashcatami yachashun.

SHUJ FAMILIATA CUIDANACA SINCHIMI CAN

5. ¿Cuidajcunaca maipica ima shinataj sintirincuna?

5 Shuj ungushca o mayorlla familiata cuidanaca sinchimi can. Pero chaillapi yuyashpaca maipica desanimarishca, shaicushcami sintirishun (Proverbios 24:10). Chashna shaicushca sintirishcamantami paihuan rato colerashun. Paita ña mana tanto ayudanata munashun. Cunanca cuidajcuna imacunallamanta llaquilla sintiri tucushcata ricushun.

6. ¿Cuidajcunaca imamantataj maipica shaicurincuna?

6 Cuidajcunaca yallitajmi shaicurincuna. Pani Leaca: “Huaquin punllacunapi ñuca familiata cuidana jahualla cajpipish, estresada shaicushcami sintirini. Chaimantami mensajecunata contestangallapajpish fuerzasta mana charini” ninmi. Shujtajcunacarin samaringapaj, paseanaman ringapaj, pugllangapaj, shujtaj ruraicunata rurangapajpish mana tiempota charincunachu. Pani Inesca: “Achca tutacunami cada ishqui horasta jatarishpa ñuca suegrata ayudana cani. Chaimantami mana alli dormi tucuni. Ñuca cusapish, ñucapish achca huatacunatami maipi paseanallamanpish mana rishcanchij” ninmi. Maijancunaca paicunapaj familiata ni shuj ratollapish cuidanata mana saqui tucuncunachu. Chaimantami paicunapaj amigocunahuan pasangapaj, Diosta sirvingapajpish mana tanto tiempota charincuna. Mana achca tiempota charishcamantami huichcashca shina sintirishpa llaquilla sintirincuna.

7. ¿Cuidajcunaca imamantataj maipica llaquilla, culpables sintirincuna?

7 Cuidajcunaca maipica yallitaj llaquilla, culpablesmi sintirincuna. Pani Jessicaca: “Samaringapajca tiempotami minishtini. Pero samarishca qꞌuipaca, culpablemi sintirini. Ñuca yayata alli cuidangapaj ashtahuan esforzarina cashcatami yuyani” ninmi. Huaquincunaca paicunapaj familiata ña mana cuidashpa cati tucushcatami yuyancuna. Maipicarin shaicushca cashcamantami rato pꞌiñarishpa imatapish nincuna. Qꞌuipaca chashna yuyashcamanta, chashna rimashcamantami llaquirincuna (Santiago 3:2). Pani Barbaraca: “Ñuca cꞌuyashca amiga ungushca cashcamanta libre tucurishpa caticujta ricushpami achcata llaquirini” ninmi.

8. ¿Cuidajcunaca paicunata agradicijpica ima shinataj sintirincuna?

8 Cuidajcunaca maipica paicuna imalla rurashcacunata mana agradicishcatami yuyancuna. Pero paicunata agradicijpica cushillami sintirincuna. (1 Tesalonicenses 5:18). Por ejemplo, pani Melissaca: “Maipica shaicushca, desanimada cashcamantami huacani. Shinapish ñuca cuidacushca familiacuna, ‘ñucata alli cuidacushcamanta pagui’ nijta uyashpaca achcatami animarini. Chaimi paicunata cuidashpa catinata munani” ninmi. Ahmadu shuti huauquipish, paipaj huarmipish paicunapaj ungushca sobrinatami cuidancuna. Paicunapaj sobrinaca ataque ungüitami charin. Huauqui Ahmaduca: “Ñucanchij sobrinaca paita cuidangapaj tucui imalla rurashcataca mana cuentata cunchu. Shinapish pai ñucanchijta ‘pagui’ nijpi, o shuj papelpi jahua jahuallapish ‘cancunataca cꞌuyani’ nishpa escribijta ricushpaca achcatami cushicunchij” ninmi.

CUSHILLA CAUSANGAPAJ CAITA RURAI

9. ¿Cuidajcunaca imamantataj paicuna rurai pudishcallata rurana can?

9 Rurai pudishcallata rurai (Proverbios 11:2). Tucuita rurangapajca tiempoca mana tiyanllachu. Maipica shaicushcapishmi sintiringui. Chaimantami huaquinpica caita o chaita rurachun mañajpica “mana avanzashachu” ni tucungui. Pero shujtajcuna canta ayudanata munajpica ayudachun saquinallami cangui. Huauqui Jayca: “Tucui ñucanchij munashcacunataca mana rurai tucunchijchu. Chaimantami rurai pudishcallata rurana canchij. Chashnami cushilla sintirishun” ninmi.

10. ¿Cuidajcunaca imamantataj alli yuyaiyujcuna cana can? (Proverbios 19:11)

10 Alli yuyaiyuj cai (Proverbios 19:​11-ta liyipai). Maijancunaca manaraj ungüita charishpaca cꞌuyaj, llaquij, mana rato colerajmi cashcanga. Pero cunanca ancha ungüita charishcamantami imamantapish pꞌiñarijllacuna, quejarijllacuna can. Hasta canhuanpish pꞌiñanacunatachari munan (Eclesiastés 7:7). Pero ñucanchijca alli yuyayujcuna cashpaca pai imamanta chashna nishcata, chashna comportarishcatami intindishun. Chaimantami paihuan mana pꞌiñarishun. Shinallataj cambaj familia charishca ungüimantami alli investigana cangui. Chaimi pai imamanta chashna comportarishcata alli intindingui (Proverbios 14:29).

11. ¿Cuidajcunaca imata rurangapajtaj tiempota surcuna can? (Salmo 132:​4, 5).

11 Jehovamanta ama caruyangapaj tiempota surcui. Jehová Diosmanta ama caruyangapajca huaquin ruraicunatachari ladoman saquina cangui (Filipenses 1:10). Mandaj Davidca achca ocupado cashpapish Jehová Diosta adoranataca manataj saquircachu (Salmo 132:​4, 5-ta liyipai). Canpish ocupado cashpapish tucui punllacuna Bibliata liyingapaj, Yayitu Diosta shungumanta mañangapaj tiempota surcui. Pani Elisaca: “Jehová Diostami mañani. Salmo libro quillcashcata liyishpami chaipi imalla nishcacunapi yuyani. Chashnami cushilla, tranquilo sintirini” ninmi.

12. ¿Cuidajcunaca imamantataj paicunapaj saludta cuidana can?

12 Cambaj saludta cuidai. Canca cambaj ungushca familiata cuidacushcamanta achca ocupadochari cangui. Chaimantachari sano micunata randishpa yanungapajca tiempota mana charingui. Pero alli saludta charisha nishpaca sano micunata micuna cashcata, ejerciciota rurana cashcatapishmi yuyarina cangui. Chaimanta chaicunata rurangapaj tiempota surcui (Efesios 5:​15, 16). Shinallataj alli samaringapajpish tiempota surcui (Eclesiastés 4:6). Umata estudiajcunaca: “Alli dorminaca ñucanchij uma ama yallitaj shaicushca cachunmi ayudan” nincunami. Saludmanta parlaj shuj yachaipica: “Alli dorminaca ama yallitaj sustarichun, problemacuna ricurijpipish tranquilo sintirichunmi ayudan” ninmi. Ama yallitaj estresado sintiringapajpish can munashca ruraicunata rurangapajmi tiempota surcuna cangui (Eclesiastés 8:15). Shuj cuidaj panica: “Inti punlla cajpica canllamanmi cununaman llujshini. Quillapi shuj cutinmi shuj amigahuan alajata cainangapajpish tiempota llujchini. Chaicunata rurashcamantami cushilla causani” ninmi.

13. ¿Imamantataj asinaca alli can? (Proverbios 17:22).

13 Asinata ama saquichu (Proverbios 17:​22-ta liyipai; Eclesiastés 3:​1, 4). Asinaca cambaj cuerpota, cambaj yuyaitami ayudan. Shuj ungushca familiata cuidanaca maipica mana jahuallachu can. Pero ima mana alli llujshijpipish chaicunamanta asishpaca mana tanto estresaringuichu. Can cuidacushca familiahuan tandalla asishpaca paihuanmi ashtahuan alli apanacungui.

14. ¿Shuj alli amigohuan parlanaca imamantataj alli can?

14 Can ima shina sintirishcata shuj alli amigoman huillai. Cushilla cangapaj esforzarishpapish maipica yallitaj sustarishca llaquillachari sintiringui. Chashna sintirishpaca canta mana juzgaj, mana rato coleraj, alli amigohuanmi parlai tucungui (Proverbios 17:17). Paica cꞌuyaihuan uyashpami cushichij shimicunata nishpa animanga (Proverbios 12:25).

15. ¿Imamantataj Paraisopi causanamanta parlanacuna cangui?

15 Paraisopi cambaj ungushca familiahuan imata rurana cashcapi yuyai. Jehová Diosca gentecunataca ungushcacunata, mayorllacunata cuidashpa sufrichunca mana rurarcachu. Shinallataj mayorllacunata, ungushcacunata cuidanaca asha tiempocamallami canga. Chaicunataca amataj cungaringuichu (2 Corintios 4:​16-18). Shamuj punllacunapica sumaj causaita chasquishpami cushilla causashun (1 Timoteo 6:19). Chaimanta canpish, can cuidacushca familiapish Paraíso Allpapi imallata rurana cashcamanta parlanacuichij. Chashnami animados sintiringuichij (Isaías 33:24; 65:21). Heather shuti panica: “Ñuca cuidacushca familiacunamanca ‘ñallami Paraíso Pllpapi ishquindij sirashun, ishquindij callpashun, ishquindij bicicletapi purishun’ nishpami animani. Shinallataj ‘causarishcacunaman tandata rurashpa, mishqui micunata yanushpami carashun’ nishpami yuyachini. Chai sumaj causaita charigrishcamantami Jehová Diosta achcata pagui ninchij” ninmi.

¿FAMILIATA CUIDAJCUNATACA IMA SHINATAJ AYUDAI TUCUNCHIJ?

16. ¿Ungushca familiata cuidajtaca ima shinataj ayudai tucunchij? (Fotocunamantapish parlapai).

16 Cuidajcuna samarichun ayudashunchij. Cuidajcunataca, “cunanca cambaj randi ñucami cuidasha” nishpami ayudai tucunchij. Chashnami cuidajcunaca samari tucungacuna, shujtaj ruraicunatapish rurangapaj tiempota charingacuna (Gálatas 6:2). Huaquin huauqui panicunaca cada semana ungushcacunata cuidajta ayudangapajmi shuj horariota rurashcacuna. Natalya shuti panica mana purinata valij paipaj cusatami cuidan. Paica: “Congregacionmanta shuj turimi semanapi shuj cutin o ishqui cutin ñuca cusahuan tiempota pasanaman shamun. Paicunaca ishquindijmi predicancuna, alajatami parlanacuncuna, hasta peliculacunatapishmi ricuncuna. Ñuca cusaca chai turihuanmi chashna pasanata achcata munan. Chaimi ñucaca samaringapaj, paseanaman ringapaj, shujtaj cosascunata rurangapajpish tiempota charini” ninmi. Maipicarin cuidajcuna alli dormichunmi, tutacuna ungushcacunata cuidashpa ayudai tucunchij.

Ishqui joven panicunaca shuj mayorlla panitami visitacuncuna. Chaimi paita cuidajca paseanaman llujshicun.

¿Cuidajcunataca ima shinataj ayudai tucunchij? (Párrafo 16-ta ricui).a


17. ¿Tandanacui tiyai horasca ima shinataj cuidajcunata ayudai tucunchij?

17 Tandanacuicunapipish ayudashunchij. Ungushca o mayorlla familiata atindicushcamantami cuidajcunaca asambleacunapi, reunioncunapipish mana alli concentrari tucuncuna. Chaimantami paicunata ayudangapajca ungushca o mayorlla familiapaj ladopi tiyarishpa cuidai tucunchij. Maijan ungushcacuna, mayorllacunaca huasimantaca mana llujshi tucuncunachu. Chaimi cuidajcuna tandanacuiman richunca ungushcahuan saquirishpa tandanacuiman Internetpi conectari tucunchij.

18. ¿Cuidajcunataca ima shinallataj ayudai tucunchij?

18 Cuidajcunata animashunchij, paicunamanta mañashunchij. Pushaj ancianocunaca cai huauqui panicunata siempre visitashpami animana can (Proverbios 27:23). Ñucanchijpish paicunataca cꞌuyaihuanmi sumaj shimicunata nishpa animai tucunchij. Shinallataj Jehová Dios paicunata sinchiyachichun, cushichichunpishmi mañai tucunchij (2 Corintios 1:11).

19. ¿Ima bendicioncunatataj ñalla chasquishun?

19 Jehová Diosca ñallami paraíso Allpapica ñucanchij huiquicunata pꞌichanga, tucui laya ungüicunatapish, huañuitapish tucuchinga (Apocalipsis 21:​3, 4). “Mana purinata valijcunapish taruga shinami saltangacuna” (Isaías 35:​5, 6). Ña mana mayoryashpa sufrishunchu. Ñucanchij familiacunapish ña mana ungungacunachu, ña mana mayoryangacunachu. “Cai llaquicunataca ña mana ashtahuan yuyarishunchu” (Isaías 65:17). Chai tucui bendicioncuna pajtaringacamaca Jehová Diosca ñucanchij cꞌuchupimi canga. Chaimanta Jehová Dios ñucanchijman fuerzasta cuchun paita mañashpa catishunchij. Paimi ñucanchijtaca “pacienciahuan, cushicushpa tucuita ahuantachun ayudanga” (Colosenses 1:11).

¿IMATA YACHASHCATA YUYARINGUICHU?

  • ¿Shuj familiata cuidanaca imamantataj sinchi can?

  • ¿Cuidajcunaca cushilla causangapajca imallatataj rurana can?

  • ¿Cuidajcunataca ima shinataj ayudai tucunchij?

CANTO 155 Huiñaitami cushicushun

a FOTOMANTA: Ishqui joven panicunaca shuj mayorlla panitami visitacuncuna. Chaimi paita cuidajca paseanaman llujshicun.

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai