Sirvina munaita charishpa Jehová Diosta alabashunchi
‘Paicunapa munai llujshishcamandaca, Mandaj Diostami alicachina canguichi’ (JUECES 5:2).
CÁNTICO 150, 10
1, 2. a) ¿Imatata Elifazpash Bildadpash Jobmanga crichingapaj munarca? b) ¿Imatata Jehová Diosca Elifazman, Bildadman, Zofarmanga intindichirca?
TRES mil huatacuna huashamanga, quimsa runacunami Jehová Diosta ali sirvijuj Job shuti runaguhuan parlangapaj rirca. Shujca Elifaz shutimi carca. Paica cashna nishpami Jobtaca tapurca: ‘¿Runaca, Taita Diosman ima alitapash apamungachu? ¿Can [alita] ruraj cashcamandachu, Tucui Ushaita Charij Diosca cushijunga? Na cashpaca, can ¿ima pandatapash na ruraj cashcamandachu, ima alitapash japinga?’ nishpa (Job 22:1-3). Elifazca chai tapuicunata na nishpa, Job contestanataca alimi yacharca. Cutin shuj runaca, Bildad shutimi carca. Bildadca Jobtaca nircami, gentecunaca Taita Diospa ñaupajpi alita rurajcunashna ricuritaca, nimamanda na ushanllu nishpa (Job 25:4, liingui).
2 Shinapash ¿imata crichingapaj munashpata Elifazpash Bildadpash shina nirca? Paicunaca Jehová Diosta sirvingapaj esforzarinaca, yangami can nishpa crichingapaj munashpami Jobtaca shina nirca. Ashtahuangarin, Taita Diosta sirvijcunaca yanga polilla jurucunashna cajtami Jobmanga crichingaj munarca (Job 4:19; 25:6). Elifazpash Bildadpash humilde caimanda shina ninajunshnallami uyarirca (Job 22:29). Jehová Dioshuan ricujpica gentecunaca uchillagupachami canchi. Pensaripashun. ¿Nachu urcu jahuamanda ricushpa, o avión ventanamanda ricushpaca, ñucanchicuna yangallagu cashcata cuenta japinchi? Shinapash Jehová Diosca, paita sirvingapaj, paipa Reinota apoyangapaj esforzarijushcataca ¿imashinata ricun? ¿Imapash yangallaguta cuendachu ricun? Na. Jehová Diosca Elifazta, Bildadta, Zofartaca intindichircami, paicunapa nishcacunaca llulla cashcata. Jipamanga Jehová Diosca Jobta alicachishpami nirca, paica ‘ñucata sirvijmi’ can nishpa (Job 42:7, 8). Imashinami ricupanchi, juchayu nacirishca cashpapash, Jehová Diostaca sirvi ushapanchimi.
¿IMATATA TAITA DIOSMANGA CUITA USHAPANCHI?
3. a) Elihú shuti runaguca ¿imatata Jobtaca tapurca? b) ¿Imamandata shina tapurca?
3 Elihú shuti joven runaguca, quimsa runacuna Jobhuan Jehová Diosmanda parlajujtaca uyajurcami. Chaimandami paicuna parlai tucuchishca jipaca, cashna nishpa Jobtaca tapurca: ‘[Alita] ruraj cashpapash, ¿imatashi paimanga cungui? ¿Na cashpaca, imatashi canba maquimandaca japinga?’ nishpa (Job 35:7). Elihuca ¿Jehová Diosta sirvingapaj esforzarinaca yangami can nishpachu shina nirca? Na. Jehová Diosca Elihú parlajpica na imatapash nircachu. Shinaca ¿imamandata shina nirca? Jehová Diosca gentecuna paita adorachunga na minishtinllu. Jehová Diosca nimata na minishtinllu. Chaimandami gentecunaca, imata rurashpapash Jehová Diosta charijyachita, o ashtahuan shinlliyachitaca na ushanchi. Ñucanchicuna imata rurai ushashpapash, Jehová Dios ayudashcamandallami rurai ushashcanchi. Ashtahuangarin, ñucanchi rurai ushashcacunahuan imata rurajujtaca Jehová Diosca ricujunmi.
4. Ñucanchicuna shujcunata ayudajta ricushpaca ¿imashinata Jehová Diosca sintirin?
4 Jehová Diosta sirvijcunata ñucanchicuna llaquishpa ayudajtaca Jehová Diosca ricujunmi. Paicunata ayudajpica, paita ayudashca cajpishnami Jehová Diosca sintirin. Proverbios 19:17pica ninmi: “Imagutapash na charij runaguman imagutapash caraj runaca, Mandaj Diosman mañachishcashnami charin. Chashna alita rurashcamandaca, paimambash tigrachingami” nishpa. Shujcunata llaquishpa ashagutalla ayudajpi o ashtacata ayudajpipash Jehová Diosca ricujunmi. Ñucanchicuna shujcunata ayudajpimi Jehová Diosca, Tucuita Ruraj Dios cashpapash ñucanchiman dibijuj cuenda sintirin. Shina sintirishpami ashtaca bendiciongunata carashpa tigrachin. Jehová Diospa Churillatami chai yuyaitaca yachachirca (Lucas 14:13, 14, liingui).
5. ¿Ima tapuicunatata yachajupashun?
5 Ñaupa huatacunapica paipa shutipi, paipa munaita villachunmi Jehová Diosca profeta Isaiastaca invitarca (Isaías 6:8-10). Shina invitajpica profeta Isaiasca cushijushpami nirca: “Ñucami caipi capani, ñucata cachahuailla” nishpa. Cunan punllacunapipash paita sirvichunmi Jehová Diosca invitajun. Chaimandami ashtaca huauquipanicunaca, profeta Isaiaspa ejemplota catishpa, maipi cashpapash o shinlli ricurijpipash Jehová Diosta sirvingapaj munan. Shinapash huaquinbica pensanchipashchari: “Jehová Dios paita sirvichun saquishcamandaca cushijupanimi. Shinapash ¿ñuca esforzarinaca minishtirishcachu can? ¿Nachu Jehová Diosca ñuca na rurajpipash paipa munaitaca imashinapash pactachingalla?” nishpa. Chai tapuicunata yachangapaca Deborapash, Baracpash ima pasashcata ricupashun. Paicunaca Jehová Diosta sirvijcunami carca.
TAITA DIOSMI AMA MANLLACHUN AYUDARCA
6. ¿Imamandata rey Jabinba soldadocunaca israelitacunata mishanashnalla ricurirca?
6 Baracca israelita soldadocunata mandajmi carca. Cutin Débora shuti huarmiguca profetami carca. Chai punllacunapica casi 20 huatacunatami Canaán llactamanda Jabín shuti reyca israelitacunata ninanda llaquichijurca. Jabinba soldadocunaca millai millaicunami carca. Paicunata manllaimandami israelitacunaca paicuna causanajushca pushtucunamandapash na llujshin carca. Jabinga ‘jirruhuan rurashca [900] carretacunatami charirca’. Shinapash israelitacunaca macanajungapaj ali armacunatapash, flechacunata ama chayachun escudocunatapash na charircachu (Jueces 4:1-3, 13; 5:6-8)a (notata ricupangui).
7, 8. a) Callaripica ¿imatata Jehová Diosca Baractaca mandarca? b) ¿Imashinata israelitacunaca rey Jabinba soldadocunata misharca? (Callari dibujota ricupangui).
7 Rey Jabinba soldadocunahuan, armacunahuan ricujpica israelitacunaca na imatapash charircachu. Jahualla mishai tucunashnallami carca. Shinapash Jehová Diosca, Débora shuti profeta huarmigutaca, Baracman cashna nishpa villapangui nircami: ‘Tabor shuti urcuman rishpa, Neftalí aillumandapash, Zabulón aillumandapash, chunga huaranga runacunata canhuan tandachigri. Jabín shuti runapaj soldadocunata mandaj Sísara shuti runataca, ñucami cangunahuan macanajuchun, Cisón shuti jatun larca yacu ladocaman paipa carretacunandi, soldadocunandi canbaman pushamusha. Chaipimi paicunataca, canba maquipi churasha’ nircami (Jueces 4:4-7).
8 Gentecuna minishtirijujta yachaj chayashpaca, 10 mil jaricunami Tabor nishca urcupi tandanajurca. Shinami Baracca 10 mil runacunahuan Taanac nishca pushtupi contracunahuan macanajungapaj rirca (Jueces 4:14-16, liingui). Jehová Diosca ¿israelitacunata ayudarcachu? Ari, ayudarcami. Cungashcapimi, ushashcata tamiarca. Macanajuj pushtupash turu turumi tucurca. Chaita aprovechashpami Baracca, Sisaratapash paipa soldadocunatapash Haróset nishca pushtucaman catiria rirca. Chai pushtuca 24 kilometrocuna carupimi carca. Israelitacuna catiria ricujpimi, Sisarapa carretaca turupi jarcarishpa quedarca. Chaimandami paica carretamanda uriajushpa Zaananim nishca pushtucaman calpashpa rirca. Chaiman chayashpaca Jael shuti huarmigupa carpa huasipimi pacajurca. Shaijushca caimandaca jaicatami puñushpa quedarca. Puñujujpimi Jaelca manllaitapash ladoman saquishpa Sisarataca huañuchishpa saquirca (Jueces 4:17-21). Shinami Jehová Diosca contracunata mishachun israelitacunataca ayudarcab (notata ricupangui).
¿TUCUICUNACHU CHAI MUNAITALLATA CHARIRCA?
9. ¿Imatata Jueces 5:20, 21pica yachajupanchi?
9 Jueces capítulo 4pi imalla pasashcacunataca, Jueces capítulo 5pimi ashtahuan villajun. Jueces 5:20, 21pica ninmi: “Luzerocunapash jahua pachamandami macanajurca. Paicuna tianajuj pushtumandapachami, Sísara runahuan macanajurca. Ninanda jatarijuj Cisón shuti huaicu yacumi, fichanshna aparca” nishpa. Shinaca ¿angelcuna ayudajpichu israelitacunaca contracunata misharca? Na cashpaca ¿jahua cielomanda imapash rumicunata tamiachijpichu contracunataca misharca? Bibliapica na imatapash ninllu. Ima cashca cajpipash, Jehová Diosmi israelitacuna minishtijuj horaspipacha, minishtijuj pushtupipacha tamiachirca. Chaimandami Sisarapa 900 carretacunaca na ucha cuyuri usharca. Jueces 4:14, 15pica, quimsa viajecamanmi Jehová Diosmandami contracunataca misharcanchi nin. 10 mil runacunamandaca pipash na nita usharcachu, ñucanchimandami macanajuitaca misharcanchi nishpa.
10, 11. ¿Imamandata Meroz llactaca maldici tucurca?
10 Shuj yuyaitapash ricupashun. Macanajuita mishashca jipaca, Deborapash Baracpash Jehová Diosta alabangapami cashna nishpa candarca: ‘Mandaj Diospa angelca, cashnami nirca: “Meroz shuti pueblotaca: Ima llaquipash japishpaca, alichari canman nichi. Chai pueblopi causajcunatapash, ima llaquipash japishpaca alichari canman nishpa, shinllitapacha rimaichi. Paicunaca, Mandaj Diosta ayudangapaca na shamurcachu. Ninan ushaita charijcunahuan, Mandaj Dios macanajujpi ayudangapaca na shamurcachu”’ nishpa (Jueces 5:23).
11 Meroz llactata maldicishcamandami chai llactaca chingaritapacha chingarishcanga. Yaripashun. Contracunahuan macanajungapaca 10 mil runacunami minishtirijurca. Chaita uyashpapash Meroz llactamanda gentecunaca, Barac macanajungapaj rijujpica tal vez na ayudangapaj munashcangachu. Shinallata, Meroz llactata Sísara pacajushpa yalijujpica, chai llactamanda gentecunaca na Sisarata jarcashpa ayudariangachu. Pensaripashun. Cierto pacajushca yalijujpica ¿imashinashi gentecunaca chai millai millai runa pacajushpa rijujtaca ricunajurca? Jehová Diospa munai pactarichun nishpa ayudanapa randica, Meroz llactamanda gentecunaca na imatapash rurarcachu. Imatapash rurashpa ayudashca cajpica, Jehová Diosca paicunata bendicianmanmi carca. Paicuna na ayudangapaj munashca cajpipash Jaelca manllaitapash ladoman saquishpami Jehová Diospa munai pactarichun ayudarca (Jueces 5:24-27).
12. a) Jueces 5:9, 10pica ¿imatata intindichipan? b) ¿Imatata chaimandaca yachajupanchi?
12 Traducción del Nuevo Mundo Bibliapi, Jueces 5:9, 10pi nishca shinaca, shujcuna na ayudangapaj munajpipash, 10 mil runacunaca ayudana munaitami charirca. Deborapash Baracpash, israelitacunata mandajcunataca, paicunapa munai macanajungapaj llujshishcamandami alicachishpa parlarca. Bibliapica quillu burrocunapi tiarishcacunamandapashmi parlan. Paicunaca importantecunapacha sintirimandami macanajuiman ringapaca na munarca. Bibliapi nishca shinaca, chai gentecunaca juyailla alfombracunapimi tiarin carca, ñangunatapash purinmi carca. Paicunaca imatapash rurashpa esforzaringapaca na munanllu carca. Cutin, Baracta cumbashpa rijcunaca na paicunashna carcachu. Baracta cumbashpa ricujcunaca, paicunapa munaimi Tabor nishca urcupi, Cisón nishca huaicu yacucunapi macanajungapaj rirca. Na esforzaringapaj munashpa, tranquilo causajcunataca uyanguichi nishpami advirtirca. Uyanguichi nishpaca, Jehová Diosta ayudanata na aprovechashpa causanajushcata aliguta pensarichi nishpami shina nirca. Cunan punllacunapipash aligutami pensarina capanchi, Jehová Diosta sirvinataca alichu aprovechajuni nishpa.
13. Rubén, Dan, Aserpa jatun familiacunaca ¿imashinata carca? Cutin Zabulonba, Neftalipa jatun familiacunaca ¿imashinata carca?
13 Paicunapa munai macanajungapaj rishca 10 mil runacunaca paicunapa ñavihuanbachami Jehová Dioslla Tucuita Mandaj Taita Dios cashcata ricurca. Shinami paicunaca ‘Mandaj Dios mishashcacunataca cutin cutin villaita’ usharca (Jueces 5:11). Cutin Rubenba, Danba, Aserpa jatun familiacunaca, Jehová Diosta sirvinapa randica, paicunapa llamacunata, barco chayana pushtucunata, barcocunata cuidanatami pundapi churarca (Jueces 5:15-17). Shinapash na tucuicunachu shina carca. Zabulonba, Neftalipa jatun familiacunaca paicunapa causaitapash peligropi churashpami Deboratapash, Baractapash ayudarca (Jueces 5:18). Imashinami ricupanchi, Jehová Diosta sirvijcuna minishtirijujpica, huaquin israelitacunaca ayudana munaitami charirca. Cutin shujcunaca, ayudana munaitaca na charircachu.
“MANDAJ DIOSTAMI ALICACHINA CANGUICHI”
14. Cunan punllacunapica ¿imashinata Jehová Dioslla tucuita mandana derechota charishcata ricuchipanchi?
14 Cunan punllacunapica, Jehová Dioslla mandaj cashcata ricuchingapaca na macanajuicunaman rinachu canchi. Shinapash na manllashpa, cushijushpa villachishpami Jehová Diosta apoyajushcataca ricuchinchi. Ashtahuanbachaca, cunan punllacunapimi Jehová Diosta sirvingapaj munaita charina capanchi. Ashtaca millón huauquipanicunaca, Jehovata sirvina munaita charimandami, shuj shuj ladocunapi tiempo completopi sirvinajun. Ashtacacunaca precursorcuna, betelitacuna, Tandanajui Huasicunata ruranacunapi voluntariocunami can. Cutin shujcunaca mashna huatacunata charishpapash, Jatun Tandanajui tiashca punllacunapi ayudana munaitami charin. Tauca ancianocunapash, Jatun Tandanajuicunata organizashpa, shinallata Comités de Enlace con los Hospitales nishcacunapimi ayudan. Maipi minishtirijujta ricushpa, ayudangapaj esforzarishcamandaca, Jehová Diosca cushijushcapachami can. Ñucanchicuna ayudangapaj esforzarishcataca nunca na cungangachu (Hebreos 6:10).
Shuj decisionda nara agllashpallatami ñuca familiatapash, congregaciondapash imashinata llaquichigrijuni nishpa aliguta pensarina capanchi (Párrafo 15ta ricupangui)
15. ¿Imashinata Jehová Diosta sirvina munaita chingachijushcataca cuenta japita ushapanchi?
15 Tucuicunallatami aliguta pensarishpa ricuna canchi, Jehová Diosta sirvina munaita charinichu nishpa. Tapuripashunchi: “Congregacionbica ¿shujcunalla ashtahuan esforzarichunllu saquini? ¿Jehovata sirvinata pundapi churanapa randica, ashtahuan cosascunata charinapichu ashtahuan preocuparini? ¿Na cashpaca Baracpa, Deborapa, Jaelpa, 10 mil runacunapa ejemplota catishpachu tucui ñuca charishcacunahuan Jehovata sirvingapaj esforzarishpa, feta charishcata ricuchipani? ¿Ashtahuan culquita ganangapaj munashpa, ali causasha nishpachu shuj ladoman ringapaj o shuj llactaman ringapaj munajuni? Chai yuyaita charishpaca, ¿ñuca familiatapash, congregaciondapash imashinata llaquichigrijuni nishpa, aliguta pensaringapaj Jehová Diosta mañashcanichu?”c (notata ricupangui).
16. Jehová Dios tucuita charijpipash ¿imatata cui ushapanchi?
16 Jehová Diosca paipa Reinota apoyana bendiciondami ñucanchicunamanga cushca. Shinapash Diabloca, callarimandapachami gentecuna Jehová Diosta apoyachunga na munashca. Jehová Diospa Reinota apoyashpaca Jehová Diospa lado cashcatami Diabloman ricuchinajunchi. Jehová Diosta cazuna, feta charinami, ñucanchitaca Jehová Diosta ashtahuan sirvina munaita charichun ayudanga. Shinami Jehová Diosta ashtahuan cushichinchi (Proverbios 23:15, 16). Ñucanchicuna tucui shunguhuan apoyajpi, cazujpimi Jehová Diosca Diablo llullajushcata ricuchita ushan (Proverbios 27:11). Cazujpimi Jehová Diosca imapash valishca regalota carajpishna ninanda cushijun.
17. Jueces 5:31pica ¿shamuj punllacunapi ima pasanatata villajun?
17 Ñallami cai Alpapica Jehová Diospa Reinota apoyaj gentecunalla causanga. Chai punlla chayamuchunmi tucui shunguhuan shuyanajupanchi. Ñucanchica Débora huarmigushna, Barac runagushnami sintiripanchi. Paicunaca cashna nishpami candarca: “Mandaj Dioslla, canda fiñajcunaca tucuicuna chashna tucurichun. Ashtahuangarin canda juyajcunaca, indi llujshishpa ninanda punchalla shitajunshna cachun” nishpa (Jueces 5:31). Chai shimicunaca Diablopa nali mundota Jehová Dios tucuchijpimi pactaringa. Armagedón nishca jatun macanajui callarijpica, contracunata tucuchingapaj ayudahuai nishpaca, Jehová Diosca ñana pitapash mañangachu. Ashtahuangarin, ñucanchicunaca na imatapash rurashpami, Jehová Dios ñucanchita ‘imashina quishpichijta’ ricushun (2 Crónicas 20:17). Shinapash chai punlla chayamungacamanga na manllashpa, cushijushpa Jehová Diospa Reinota apoyana oportunidadcunatami charipanchi.
18. Jehová Diosta sirvina munaita charishpaca ¿imashinata shujcunatapash ayudapanchi?
18 Contracunata mishashca jipaca, Deborapash Baracpash gentecunata alabangapaca na munarcachu. Paicunaca Jehová Diosta alabashpami cashna nishpa candarca: ‘Paicunapa munai llujshishcamandaca, Mandaj Diostami alicachina canguichi’ nishpa (Jueces 5:1, 2). Ñucanchicunapash Jehová Dios munashcashna sirvina munaitami charina capanchi. Shina rurajpimi shujcunapash Jehová Diosta alabana munaita charinga.
a Huaquinbica filo filo jatun cuchillocunatashnami carreta ruedacunapica churan carca. Shinami chai carretacunahuanga ima ricurishcata tucuchishpa rin carca.
b Imalla pasashcata yachangapaca La Atalaya del 1 de agosto de 2015 revistapi 12-15 paginacunata ricupangui.
c “Ansiedad por la economía” nishca temata La Atalaya del 1 de julio de 2015 revistapi ricupangui.