Novembar

Odolese so na đanaja sa andi e Jonasi situacija, amen šaj te mislina so ov hine nepouzdano manuš pa čak hem so na hine verno. Ov direktno ando Jehova dobinđa zapovest te đal ki Niniva hem te objavini i poruka andi osuda. Umesto te šunel e Jehova, o Jona khuvđa ko brodo kova đelo ko suprotno smer, „dur e Jehovastar“ (Jona 1:1-3). Da li bi tu deja e Jonase pana jekh šansa te ćerel po zadatko? Verovatno na. Ama, o Jehova dikhlja so o Jona zaslužini pana jekh šansa (Jona 3:1, 2). Ki pi molitva, o Jona mothovđa savo tano manuš (Jona 2:1, 2, 9). Sigurno o Jona but putija molinđa pe e Jehovase. Jekh ando odola molitve, odija koja vaćerđa đi hine ko e maćheso vođi, pomožini amen te haljova so ov na hine samo manuš kova našlja ando poklo zadatko. Olese lafija mothovena so ov hine ponizno, zahvalno hem odlučno te šunel e Jehova. Odolese, na hijam iznenadime so o Jehova na dikhlja samo e Jonase greške, nego odgovorinđa ki olesi molitva hem ponodri mukhlja le te ovel oleso proroko. Kobor tano važno svako starešina „te šunel“ angleder so dela savet! (w20.04 15 ¶4-6).

O hrišćanija ko prvo veko prihvatinđe o hrišćanska sikljoviba hem dozvolinđe o sveti duh te pomožini len te bi haljona e Devleso Lafi. On kokri rodinđe dokazija te bi dikhena da li odola sikljoviba temeljinena pe ko Lila (Dela 17:11, 12; Jevr. 5:14). On na gradinđe pi vera samo ko olenge osećanja hem on na služinđe e Jehovase samo sose osetinđe pe šukar maškaro phralja hem phenja. Umesto odova, olengi vera temeljinđa pe ko „tačno spoznanje ando Devel“ (Kol. 1:9, 10). O ćaćipa kotar e Devleso Lafi na menjinena pe (Ps. 119:160). Na primer, odova tano ađahar čak iako jekh phral ja phen uvredini amen ja ćerela disavo ozbiljno greh. Odola ćaćipa na menjinena pe čak iako isi amen problemija. Odolese, valjani šukar te penđara e biblijake sikljoviba hem te ova uverime so odova tano ćaćipe. Sar so o sidro štitini o brodo hem ićeri le ko than ked tani i oluja, ađahar hem amari vera koja temeljini pe ki Biblija ka zaštitini amen ked ka ovel amen problemija (w20.07 9 ¶6-7).

Ked ćeraja diso aso pomazime phralja, o Isus upro odova dikhela samći olese ćeraja (Mat. 25:34-40). O najvažno način sar podržinaja odole pomazime phralen tano ked daja sa amendar te propovedina hem te ćera učenikonen, sar so o Isus phenđa amenđe (Mat. 28:19, 20). Bizo „avera bakre“, e Hristese phralja ne bi uspinena te propovedinen ko celo sveto (Jov. 10:16). Ako pripadineja ki grupa ando avera bakre, svako puti ked propovedineja, na samo so mangeja odole pomazime phralen nego hem e Isuse. Isto ađahar, e Jehovaja hem e Isuseja ovaja amala ked daja amare dobrovoljna prilogija te bi podupirinaja amari organizacija (Luka 16:9). Na primer, šaj te da prilog aso međunarodno delo. Odola prilogija koristinena pe aso propovedibe ko dur thana, te ćeren pe neve ja te renovirinen pe purane dvorane ja avera amare objektija hem sar pomoć okolenđe kola doživinđe katastrofa ja dijekh aver nesreća. Isto ađahar, ked daja amare prilogija, amen ućharaja o troškija andi amari skupština. Ja šaj finansijski te pomožina dijekhe phralese ja phenjaće kase valjani pomoć (Posl. 19:17; w20.04 24 ¶12-13).

Premalo proročanstvo, sar o kralj ando sever na marinđa „aso pe dadengo Devel?“ Sebepi so olengo cilj hine te uništinen o religije, o Sovjetsko Savez pokušinđa te ljel olengi moć. Te šaj te ćerel odova, i Sovjetsko vlada već ko 1918. berš anđa o zakon kova hine temelj aso odova ko škole te sikavi pe o ateizam. Sar akava kralj ando sever slavinđa „e devle ando tvrđave?“ O Sovjetsko Savez trošinđa bare pare te formirini pi vojska hem ćerđa nekobor hiljade ando nuklearno oružje te zorjaćeri pi vlast. O kralj ando jug hem o kralj ando sever ćedinđe odobor zoralo nuklearno naoružanje so šajinđe te mudaren milijarde manušen. O kralj ando sever sarađujinđa e kraljeja ando jug ki jekh but važno buti. On osnujinđe „i gadost koja pustošini“, o Ujedinjena nacije (Dan. 11:31; w20.05 6-7 ¶16-17).

Ko sa šaj te rodel okolen kola tane neaktivna? O starešine, o pionirija, o članija andi porodica hem o objaviteljija ki skupština. Avere lafencar, svako amendar šaj te rodel len. Da li isi tut dijekh amal ja nekas kotar ti familija kova tano neaktivno? Ja da li resljan nekas olendar ki služba kotar ćher ko ćher ja ki služba ko javna thana? Objasnin e osobaće so ako mangela neko te posetini la, amenđe ka ovel drago te da olaki adresa ja lako broj kotar telefoni e starešinenđe ki amari skupština. Jekh starešina, kova vićini pe Tomas, phenela: „Najangleder, pućava različita objaviteljen ki skupština da li đanena kaj živini odova neaktivno objavitelj ja pućava len da li penđarena nekas ko više na avela ko sastankija. Palo odova, ked posetinava okolen kola tane neaktivna, me pućava len sar tane olenge ćhave hem olengi familija. Disave olendar angleder legarđe pe ćhaven ko sastankija hem možda odola ćhave, isto sar olenge roditeljija, jekh vreme hine objaviteljija. Šaj hem olenđe valjani pomoć te irinen pe e Jehovase“ (w20.06 24 ¶1; 25 ¶6-7).

Kotar sa o stvorenja ki phuv, jedino o manuša isi len sposobnost te sikljon važna pouke kotar o događaja kola ulje angleder. Sebepi odova, amen šaj te promenina amaro način sar razmislinaja hem sar postupinaja hem šaj te ova pošukar manuša (1. Kor. 6:9-11; Kol. 3:9, 10). U stvari, amen šaj te oblikujina amari savest te šaj te razlikujina odova soj tano ispravno ando odova soj tano neispravno (Jevr. 5:14). Amen šaj te sikljova te mothova mangipe, saosećanje hem milosrđe. Isto ađahar, šaj te sikljova te ova pravedna sar o Jehova. Amen mothovaja so ceninaja i sposobnost te pamtina ked, sar prvo, trudinaja amen te na bistra sar o Jehova angleder pomožinđa amenđe hem sar utešinđa amen. Ked na bistraja odova, tegani ka ova uverime so ov hem ponodri ka pomožini amenđe (Ps. 77:12; 78:4, 7). Sar dujto, amen mothovaja so ceninaja i sposobnost te pamtina ked na bistraja sa so avera manuša ćerđe amenđe hem ked hijam zahvalna aso odova. O istraživačija phenena so o zahvalna manuša verovatno ka oven pobahtale (w20.05 23 ¶12-13).

Zamislin sar osetinđa pe o Mojsije ked hine ki pukotina andi jekh stena hem ked ki vizija dikhlja sar o Jehova nakhela ki pi slava. Ko Insight on the Scriptures, pisini: „Akava iskustvo, kova retko kova manuš angleder o Isus hine le, ćaće ćhivela tut te ovel tut strahopoštovanje.“ O Mojsije šunđa o lafija kola verovatno vaćerđa jekh anđeo: „Jehova, Jehova, o Devel soj tano milosrdno hem samilosno, strpljivo, pherdo verno mangipaja hem ćaćipaja, kova mothovi o verno mangipe e hiljadenđe, oprostini o prestupija, i krivica hem o grehija“ (Izl. 33:17-23; 34:5-7). Ked koristinđa o lafija ando avdisutno citati, o Mojsije verovatno setinđa pe ko akava događaj. Ked razmislinaja ando e Devleso anav, valjani hem te razmislina koj tano odova ko akhari odova anav. Amen valjani te razmislina kotar olese osobine sar soj tane moć, mudrost, pravda hem mangipe. Ked razmislinaja kotar odola hem avera olese osobine, odova ka podstaknini amen te ovel amen pana pobaro strahopoštovanje premalo leste (Ps. 77:11-15; w20.06 8-9 ¶3-4).

O Isus phenđa so olese učenikija ka penđaren pe premalo mangipe kova mothovena jekh jekhese (Jov. 13:34, 35). Ama, ako mangaja te ovel amen zorali vera, valjani te ćera pana disave buća. Amari vera na ismini te temeljini pe samo ko mangipe kova isi maškaro e Devleso narodo. Sose? Zamislin so neko ki skupština, čak jekh starešina ja pionir ćerđa jekh ozbiljno greh. Ja so ako dijekh phral ja phen nesar povredini tut? Ja so ako neko ovela o otpadniko hem vaćeri so o buća ko kola amen verujinaja nane ćaće? Ako diso ađahar bi desini pe, da li bi spotaknineja tut hem da li bi ćhinaveja te služine e Jehovase? So šaj te sikljova? Sikljovaja so ako amari vera ko Devel temeljini pe samo ko odova sar avera postupinena, a na ko amaro amalipe e Jehovaja, tegani oj na ka ovel zorali. Amari vera tani sar jekh ćher. Ked „gradineja“ ti vera, o materijal kova koristineja te gradine, na valjani te ovel samo te osećanja, već valjani te koristine o činjenice hem i logika. Tu valjani kokri tuće te dokažine so odova so arakhela pe ki Biblija tano ćaćipe kotar o Jehova (Rimlj. 12:2; w20.07 8 ¶2-3).

But iskustvija mothovena so o anđelija pomožinena amen te arakha e neaktivno objaviteljen kola mangena te irinen pe e Jehovase (Otkr. 14:6). Na primer, amaro phral o Silvio, ando Ekvador, iskreno molinđa pe te pomožini le neko te irini pe ki skupština. Đi pana molinđa pe, duj starešine zvoninđe ko lese udara. Đi trajinđa olengi poseta on hine bahtale so šaj te pomožinen lese. Ka ovel amen but bari radost đi ka pomožina okolenđe kola tane duhovno slaba te irinen pe e Jehovase. Zapazin so phenela o Salvador, o pioniri kova dela sa pestar te brinini pe ando neaktivna objaviteljija. „Ked razmislinava ando neaktivna objaviteljija kola irinđe pe, disavo puti me jaćha pherđona asva sose hijum but bahtalo. But hijum bahtalo so o Jehova spasinđa jekh ando pe bakre kotar e Bengeso sveto hem so me šajinđum te sarađujinav oleja ki odija buti.“ Ako hijan neaktivno objavitelj, ov uverimo so o Jehova mangela tut. O Jehova ađićeri tut te irine tut hem but ka ovel bahtalo ked ka irine tut ćhere (w20.06 29 ¶16-18).

Sar amaro „Veličanstveno Učitelj“, o Jehova ko po Lafi dela amen primerija te bi sikavi amen prekalo lende (Is. 30:21). Đi hor razmislinaja ando e biblijake izveštaja, amen sikljovaja ando manuša kola hine len osobine kola sviđinena pe e Devlese. Isto ađahar, sikljovaja hem sar nakhlje okola kola na mothovđe šukar osobine (Ps. 37:37; 1. Kor. 10:11). Razmislin sar nakhlja o kralj Saul. Ko početko, sar terno ov hine skromno. Ov đanđa kola tane olese ograničenja hem čak darandilo te ovel le pobare odgovornostija (1. Sam. 9:21; 10:20-22). Ama, hari palo odova, o Saul ulo ponosno hem ćerđa o buća ko kola na hine le pravo. Sigate palo odova so ulo kralj, ov mothovđa odija lošno osobina. Ki jekh situacija, ov našalđa po strpljenje đi ađićerđa te avel o prorok Samuilo hem dinđa i žrtva paljenica iako na hine le pravo te ćerel odova. Sebepi so o Saul na ćerđa o buća premali e Jehovasi volja, ov odbacinđa le sar kralj (1. Sam. 13:8-14). Amen hijam mudra ako sikljovaja ando oleso primer hem ako trudinaja amen te na ćera o buća kola nane amen pravo te ćera (w20.08 10 ¶10-11).

Amen đanaja so prekalo Hrist, o Jehova e skupštinaće dinđa „e manušen sar dar“ (Ef. 4:8). Odola manuša kola tane dinde „sar dar“ tane o članija ando Vodeće telo, o naimenujime pomoćnikija ando Vodeće telo, o članija ando Odbor andi podružnica, o pokrajinska nadglednikija, o instruktorija ko škole, o skupštinska starešine hem o sluge pomoćnikija. Sa akala phralja tane naimenujime e sveto duhoja te šaj te brininen pe ando e Jehovase bakre hem te zorjaćeren e phralen ki skupština (1. Petr. 5:2, 3). Sebepi soj tane naimenujime e sveto duhoja, o phralja šaj te ispuninen razna odgovornostija. O različita delovija ando telo, na primer, o vasta hem o pre, tane ćerde te koristinen aso celo telo, isto ađahar hem odova so ćerena o naimenujime phralja koristini asi celo skupština. On na ćerena odova te bi avera hvalinena len, nego odoleja mangena te zorjaćeren pe phralen hem phenjen (1. Sol. 2:6-8). Amen hijam zahvalna e Jehovase aso akala duhovno zrela phralja kola averenge potrebe ćhivena anglo pekle (w20.08 21 ¶5-6).

Pana jekh razlog sose propovedinaja tano so o manuša tane „mučime hem našalde sar bakre bizo pastiri.“ Odolese, but valjani lenđe o ćaćipe ando e Devleso Kraljevstvo (Mat. 9:36). O Jehova mangela sa o manuša te penđaren o ćaćipe hem te spasinen pe (1. Tim. 2:4). Ked razmislinaja odolestar sar odova so propovedinaja šaj te pomožini averenđe, amen ka ova podstaknime te propovedina. Amen „astaraja“ manušen, odnosno ćeraja učenikonen, te bi spasinaja olengo životi (Rimlj. 10:13-15; 1. Tim. 4:16). Valjani te ovel amen odgovarajuća alatija asi amari buti hem valjani te đana te koristina len. O Isus dinđa jasna uputstvija pe učenikonenđe sar te „astaren manušen“, odnosno sar te propovedinen. Ov phenđa lenđe so te len peja, kuri te propovedinen hem so te vaćeren (Mat. 10:5-7; Luka 10:1-11). Avdije, e Jehovasi organizacija obezbedinđa glavna publikacije asi služba kola pomožinena amenđe te ova pošukar ki amari služba. Hem oj sikavi amen sar te koristina odola publikacije. Sa odova pomožini amen te ova uverime đi propovedinaja hem sikavi amen sar te ova šukar učiteljija (2. Tim. 2:15; w20.09 4 ¶6-7, 10).

Šaj li te zamisline kobor bahtalo hine o apostol Jovan ked šunđa so okola kolenđe pomožinđa te upoznajinen o ćaćipe hem ponodri verno služinena e Jehovase? On doživinđe but problemija hem o Jovan but trudinđa pe te zorjaćeri i vera kotar odola verna hrišćanija kola hine lese sar ćhave. Sar ov, hem amen hijam bahtale ked amare ćhave ja okola kolencar proučinđam, predajinena po đivdipe e Jehovase hem istrajno služinena lese (3. Jov. 3). Oko 98. berš, e Jehovaso sveti duh podstakninđa e Jovane te pisini trin lila. I poruka ando odola lila valjanđa te podstaknini e verno hrišćanen, te zorjaćeren pi vera ko Isus hem pana ponodri te živinen premalo ćaćipe. O Jovan but brininđa pe odolestar sar o hovavne učiteljija utičinena upro skupštine (1. Jov. 2:18, 19, 26). Odola otpadnikija vaćerđe so penđarena e Devle, ama on na šunđe e Jehovase zapovestija (w20.07 20 ¶1-3).

Amen verujinaja ki poruka koja propovedinaja hem odolese mangaja te vaćera la so pobuter manušenđe. Verujinaja so o obećanja kotar e Devleso Lafi ka ispuninen pe (Ps. 119:42; Is. 40:8). Amen već dikhaja sar e biblijake proročanstvija ispuninena pe ko amaro vreme. Isto ađahar, dikhaja sar e manušengo đivdipe ovela pošukar ked primeninena e biblijake savetija. Sa akala buća pana pobuter uverinena amen so i šukar vest ando Kraljevstvo tani poruka koja svako manuš valjani te šunel. Isto ađahar, amen verujinaja ko Jehova, kastar avela i poruka koja propovedinaja hem ko Isus, kas Ov ćhivđa te ovel Kralj ko oleso Kraljevstvo. Save god okolnostija te ovel amen, o Jehova uvek ka ovel amaro utočište hem amari snaga (Ps. 46:1-3). Uzo odova, amen hijam uverime so o Isus predvodini o delo ando propovedibe, ađahar so koristini i moć hem o autoritet kova o Jehova dinđa le (Mat. 28:18-20). I vera pana pobuter uverini amen so o Jehova ka blagoslovini amaro trud, disavo puti ko način ko kova na očekujinaja (w20.09 12 ¶15-17).

Ko disave posebna situacije, e phenjenđe valjani neko ko ka branini len (Is. 1:17). Na primer, jekha phenjaće koja tani udovica ja razvedimi, valjani neko ko ka vaćeri ko olako anav hem neko ko ka ćerel disave buća kola ćerđa olako rom. Ili jekha phenjaće valjani pomoć te bi vaćeri e doktorencar. Isto ađahar, jekha phenjaće koja ćerela buti ko avera teokratska projektija šaj valjani pomoć sose avera napadinena la sebepi so na đala ki služba odobor kobor đana avera pionirija. Hajde palem te dikha e Isuseso primer. O Isus odlučno braninđa pe duhovno phenjen ked neko pogrešno haljilja len. Na primer, o Isus braninđa e Marija ked i Marta kritikujinđa la (Luka 10:38-42). O Isus palem braninđa e Marija ked o učenikija kritikujinđe la sebepi so anđa pogrešno odluka (Mar. 14:3-9). O Isus haljilo e Marijake motivija hem pohvalinđa la. Ov čak phenđa so ando odova šukaripe ka vaćeri pe „kuri god te propovedini pe i šukar vest ko celo sveto“ (w20.09 24 ¶15-16).

Jekh šukar pastiri haljola so o bakro šaj te našalđol. Hem ako avela đi odova, o pastiri na ka postupini oleja grubo. Te dikha kova primer aćhavđa amenđe o Devel đi pomožinđa disave pe slugenđe, kola jekh kratko vreme, durilje olestar. O prorok Jona našlja ando po zadatko. Ama, o Jehova na vazdinđa pe vasta olestar. Sar jekh šukar pastiri, o Jehova spasinđa le hem pomožinđa lese ađahar so dinđa lese snaga koja valjanđa lese te šaj te ćerel po zadatko (Jona 2:7; 3:1, 2). Palo odova, o Devel koristinđa jekh dudum te šaj te pomožini e Jonase te haljol kobor tano vredno svakone manušeso đivdipe (Jona 4:10, 11). So sikljovaja? O starešine na valjani sigate te vazden pe vasta ando neaktivna objaviteljija. Umesto odova, valjani te den sa pestar te haljon sose jekh bakro cidinđa pe ando stado. Isto ađahar, ked odova bakro irini pe e Jehovase, o starešine hem ponodri mothovena lese mangipe hem brininena pe olestar (w20.06 20-21 ¶10-12).

Palo odova so o Sovjetsko Savez raspadinđa pe ko 1991. berš, e Devleso narodo jekh period uživinđa ki sloboda ko odola phuvja. Sar rezultati, on šajinđe slobodno te propovedinen. Sebepi odova, uskoro hine stotine hiljada objaviteljija ko phuvja kola hine deo ando Sovjetsko Savez. Hari pohari, i Rusija hem olake saveznikija ulje o kralj ando sever. Te bi neko ovela o kralj ando sever ja kralj ando jug, ov mora te ispunini trin buća. Ov valjani: (1) direktno te utičini upro e Devleso narodo, (2) jasno te mothovi soj tano neprijatelj e Jehovase hem olese narodose hem (3) te takmičini pe avere kraljeja. I Rusija hem olake saveznikija direktno utičinena upro e Devleso narodo, ađahar so zabraninđe amare aktivnostija hem so progoninena buten phralen hem phenjen. Olenge postupkija mothovena so mrzinena e Jehova hem olese narodo. Dena sa pestar te ovel len pobari vlast nego li o kralj ando jug kas predstavini i angloameričko svetsko sila (w20.05 12-13 ¶3-4).

Ako mangaja te ćera učenikonen, amen bi valjani te da sa amendar te ova but šukar učiteljija. Amen redovno proučinaja bute manušencar hem sikavaja len o ćaćipa andi Biblija. Amen mangaja odova sostar sikavaja averen ando e Devleso Lafi. Odolese šaj te ova ko iskušenje te vaćera but. Ama, bizo obzir da li vodineja o Proučibe andi Stražarsko kula, e Skupštinako proučibe andi Biblija ja e biblijako kurs, tu na valjani but te vaćere. Ako mangela te mukhel i Biblija te sikavi e osoba, o učitelj na valjani but te vaćeri hem na valjani te pokušini te objasnini sa so đanela ando disavo stih ja andi disavi tema (Jov. 16:12). Uporedin odova so akana đaneja andi Biblija odoleja so đanđan ked krstinđan tut. Verovatno, tegani đanđan samo o osnovna buća andi Biblija (Jevr. 6:1). Valjanđe te nakhen but berša te sikljove odova so avdije đaneja. Odolese, ma pokušin te sikave e studente sa kotar jekhvar (w20.10 14-15 ¶2-4).

O Jehova birinđa najšukar roditeljen e Isusese (Mat. 1:18-23; Luka 1:26-38). O lafija kola i Marija kotar vilo vaćerđa, a kola tane zapisime ki Biblija, mothovena kobor but manglja e Jehova hem oleso Lafi (Luka 1:46-55). O način ko kova o Josif reagujinđa ko e Jehovaso vođstvo mothovi so ov manglja e Devle hem so manglja te ugodini lese (Mat. 1:24). Zapazin so o Jehova na birinđa e Isusese barvale roditeljen. I žrtva koja o Josif hem i Marija anđe palo odova so bijandilo o Isus, mothovi so on hine ćorore manuša (Luka 2:24). O Josif šaj hine le tikni radionica, uzo po ćher ko Nazaret, kuri ćerđa buti sar tesari. On skromno živinđe, posebno sebepi so hine len najhari efta ćhave (Mat. 13:55, 56). Iako o Jehova zaštitinđa e Isuse ando disave opasnostija, ov na štitinđa pe Ćhave kotar sa o izazovija (Mat. 2:13-15). Na primer, o Isus hine le rođakija kola na verujinđe upro leste. Šaj li te zamisline kobor o Isus hine razočarimo ked ko početko disave kotar olesi porodica na verujinđe so ov tano Mesija? (Mar. 3:21; Jov. 7:5). Isto ađahar, o Josif verovatno mulo đi o Isus pana hine terno hem sebepi odova e Isusese hine but pharo (w20.10 26-27 ¶4-6).

Da li iked osetinđan tut so hijan kokri, so nane niko ko te pomožini tuće te borine tut te problemencar? But manuša, ama hem disave verna e Jehovase sluge, osetinđe pe baš ađahar (1. Kralj. 19:14). Ako iked ka osetine tut ađahar, ma te bistre so o Jehova obećinđa tuće: „Niked na ka aćhavav tut hem niked na ka irinav tuće mo dumo.“ Odolese šaj hrabro te phena: „O Jehova tano mo pomoćniko, na ka darav“ (Jevr. 13:5, 6). Akala lafija o apostol Pavle pisinđa e phralenđe hem e phenjenđe ki Judeja oko 61. berš ki nevi era. Olese lafija podsetinena amen ko odova so pisini ko Psalam 118:5-7. Sar o psalmista, o Pavle kotar po iskustvo đanđa so o Jehova hine oleso pomoćniko. Na primer, oko duj berš angleder so ka pisini o lil e Jevrejenđe, đi putujinđa brodoja, o Pavle doživinđa jekh strašno oluja (Dela 27:4, 15, 20). Đi putujinđa, ama hem beršencar angleder odova, o Jehova ko razna načinija pomožinđa e Pavlese (w20.11 12 ¶1-2).

Sose nane mudro te mislina so angleder živinđam pošukar nego li akana? Ked razmislinaja ando odova sar živinđam angleder, šaj setinaja amen samo ko šukar buća andi amari prošlost, a ki aver strana tiknjaćeraja o problemija kola hine amen. Hajde te dikha e Izraelcengo primer. Palo odova so ikljilje ando Egipat, but sigate bisterđe kobor olengo životi hine pharo uduri. Umesto odova, on razmislinđe samo andi hrana koja hine len uduri. On vaćerđe: „Šukar setinaja amen sar ko Egipat bizo pare haljam maćhe hem krastavcija, bostanija, prazo, purum hem sir!“ (Br. 11:5). Ama, da li ćaće halje sa odija hrana „bizo pare“? Na. On but skupo platinđe odija hrana, sose tegani hine mučime đi ćerđe sar robija phari buti ko Egipat (Izl. 1:13, 14; 3:6-9). Ipak, on bisterđe ko odola pharipa hem žalinđe asi prošlost. Umesto te razmislinen ando šukar buća kola o Jehova ćerđa lenđe, on stalno razmislinđe ando „šukar životi kova hine len angleder.“ E Jehovase na sviđinđa pe olengo stav (Br. 11:10; w20.11 25 ¶5-6).

Disavo puti, šaj razmislinaja ando odova kobor tano kratko o đivdipe hem kobor tano „pherdo pharipa“ (Jov 14:1). Odolese tano normalno disavo puti te ova obeshrabrime. Ko purano vreme, but e Jehovase sluge hine obeshrabrime, a disave čak manglje hem te meren (1. Kralj. 19:2-4; Jov 3:1-3, 11; 7:15, 16). Ama, o Jehova – o Devel upro kova uzdajinđe pe – uvek utešinđa len hem zorjaćerđa len. Olenge primerija tane pisime te šaj te utešinen amen hem te sikljova diso olendar (Rimlj. 15:4). Razmislin ando e Jakoveso ćhavo o Josif. Aso kratko vreme, o Josif kova hine pe dadeso mezimco, ulo robo ando manuš kova na đanđa koj tano o Jehova (Post. 37:3, 4, 21-28; 39:1). Tegani, e Petefrijesi romni optužinđa e Josife so pokušinđa te silujini la. Bizo te pućel da li odova ćaće ulo, o Petefrije fordinđa e Josife ko phanlipe, kuri hine phanlo ko lancija (Post. 39:14-20; Ps. 105:17, 18). O Josif ćaće hine le razlog te obeshrabrini pe! (w20.12 16-17 ¶1-4).

O Isus phenđa so jekh andi najvažno buti, sose molinaja amen, tani te svetini pe e Devleso anav. Ama, so značinena akala e Isusese lafija? Te posvetine diso značini te ćere le te ovel sveto hem čisto. Ipak, disave manuša šaj pućena pe: „Zar e Jehovaso anav nane već sveto hem čisto?“ Te bi dobinaja odgovor ko odova pućibe, valjani te razmislina ando odova so o anav vaćeri nekastar. O anav tano diso pobuter nego li samo o slovija kola tane pisime ko jekh papiri ja kola izgovorinena pe. I Biblija odova potvrdini ked phenela: „Pošukar tano te birini pe šukar anav, nego baro barvalipe“ (Posl. 22:1; Prop. 7:1). Ama, sose o anav tano odobor vredno? Sose ov uključini nekasi reputacija, odnosno so avera mislinena okolestar kova akhari odova anav. Premalo odova, o način sar o anav bešela ko papiri ja sar izgovorini pe nane odobor važno. Najvažno tano so e manušenđe avela ki godi ja so osetinena ko vilo ked šunena odova anav. Ked o manuša phenena hovajba kotar o Jehova, on napadinena olesi reputacija. Odoleja so napadinena olesi reputacija, on pokušinena te lađaćeren oleso anav (w20.06 3 ¶5-7).

Sebepi o problemija, šaj odobor te brinina amen so našti te mislina ando ništa aver. Na primer, šaj brininaja amen so na ka zaradina dovoljno pare te ćina odova so valjani amenđe, so ka ova naborme hem so na ka šaj te đa ki buti ja so čak ka aćhova bizi buti. Isto ađahar, šaj brininaja amen so na ka ićera amen ko e Devleso zakon ked ka ova ki disavi kušnja. Pana hari, o Beng ka ćhivel okolen upro kola ov isi le kontrola te napadinen e Devlese narodo. Odolese šaj brininaja amen so ka ćera ked ka ovel odova. Šaj pućaja amen: „Da li tano pogrešno te brininav man ando akala buća?“ Amen đanaja so o Isus phenđa pe sledbenikonenđe: „Ma brininen tumen“ (Mat. 6:25). Ama, da li akava značini so ov očekujini amendar nisostar te na brinina amen? Naravno so na! Setin tut so disave ando e Jehovase verna sluge ko purano vreme hine len bare brige. Ama, o Jehova hem ponodri hine zadovoljno olencar (1. Kralj. 19:4). O Isus u stvari manglja te utešini amen. Ov na manglja sebepi so brininaja amen aso buća kola valjanena amenđe, i služba e Devlese te na ovel amenđe više ko prvo than (w21.01 3 ¶4-5).

O rom tano odgovorno hem e Jehovase hem e Isusese aso odova sar ponašini pe pekle porodicaja (1. Petr. 3:7). O poglavari andi pi porodica ko nebo hem ki phuv, o Jehova, isi le autoritet te ćhivel pravilija pe ćhavenđe ando odova sar valjani te ponašinen pe. Isto ađahar, ov na ćhivela amen zorjeja te ićera odola pravilija, ama isi le pravo te ispravini amen ako na ićeraja amen ko odola pravilija (Is. 33:22). Hem sar poglavari andi hrišćansko skupština, o Isus isi le pravo te ćhivel pravilija hem te ispravini amen ako na ićeraja amen ko odola pravilija (Gal. 6:2; Kol. 1:18-20). Sar o Jehova hem o Isus, hem o poglavari isi le autoritet te anel odluke asi pi porodica (Rimlj. 7:2; Ef. 6:4). Ama, oleso autoritet isi le granice. Na primer, olese pravilija valjani te temeljinen pe ko načelija ando e Devleso Lafi (Posl. 3:5, 6). Hem o poglavari nane le autoritet te ćhivel pravilija okolenđe kola nane deo andi olesi porodica (Rimlj. 14:4). Isto ađahar, ked olese ćhave hem ćhaja barjona hem ikljona ando ćher, on nastavinena te poštujinen le, ama ov više nane olengo poglavari (Mat. 19:5; w21.02 2-3 ¶3-5).

Jekh način ko kova o poglavari mothovi so mangela pe porodica tano ađahar so obezbedini pe porodicaće sa so valjani laće. Ama, ov mora te haljol so o materijalna buća našti te zadovoljinen o duhovna potrebe andi olesi porodica (Mat. 5:3). Đi o Isus merela hine ko mučeničko stubo, ov manglja te ovel sigurno so neko ka brinini pe kotar i Marija. Iako trpinđa bare dukha, o Isus vaćerđa e Jovanese te brinini pe andi olesi daj (Jov. 19:26, 27). O phral kova tano porodično manuš isi le but odgovornostija. Ov mora te del sa pestar ki pi buti te bi ko asavko način anela slava e Jehovase (Ef. 6:5, 6; Titu 2:9, 10). Uzo odova, ov šaj isi le hem odgovornostija ki skupština, sar soj tane te hrabrini e phralen hem e phenjen hem te pomožini lenđe. Isto ađahar, ov predvodini hem ko propovedibe. Ko isto vreme, but tano važno redovno te proučini i Biblija pe romnjaja hem pe ćhavencar. On ka oven lese but zahvalna so dela sa pestar te brinini pe olendar ko fizičko, emocionalno hem duhovno pogledi (Ef. 5:28, 29; 6:4; w21.01 12 ¶15, 17).

I Biblija vaćeri kola buća šaj te ćerel jekh sposobno romni. Na primer, oj šaj te brinini pe ando po ćher, te ćinel hem te biknel i phuv hem te ćerel poslovna dogovorija (Posl. 31:15, 16, 18). Oj nane rob kova nane le pravo te phenel po mišljenje. Umesto odova, olako rom verujini laće hem šunela olako mišljenje (Posl. 31:11, 26). Ked o rom ko asavko način poštujini pe romnja, olaće na ka ovel pharo te ovel podložno olese. Iako o Isus ćerđa but bare buća, ov na mislinđa soj tano olese ponižavajuće te ovel podložno e Jehovase (1. Kor. 15:28; Fil. 2:5, 6). Isto ađahar, e sposobno romnjaće koja oponašini e Isuseso primer, na ka ovel ponižavajuće te ovel podložno pe romese. Oj ka podržini pe rome na samo sebepi so mangela ole, nego sebepi so mangela hem poštujini e Jehova. Jekh amari phen koja tani ko brako, na ka podržini pe rome ako ov rodela olatar te na ićeri pe ko e biblijake zakonija ja načelija (w21.02 11 ¶14-15; 12 ¶19).

O mangipe premalo Devel, uvek pomožinđa e Jehovase slugenđe te istrajinen ked tane progonime. Na primer, ked o jevrejsko vrhovno sud naredinđa e apostolenđe te ćhinaven te propovedinen, o mangipe podstakninđa len „e Devle sar vladare te šunen, a na e manušen“ (Dela 5:29; 1. Jov. 5:3). Asavko mangipe, hem avdije pomožini amare phralenđe hem e phenjenđe te aćhon verna, ked o moćna hem o okrutna vlastija progoninena len. Ked o manuša mrzinena amen, amen na hijam obeshrabrime. Amen hijam bahtale (Dela 5:41; Rimlj. 5:4, 5). Jekh andi najbari kušnja šaj te ovel ked neko andi amari porodica protivini pe amenđe. Ked on dikhena so amen mangaja te sikljova ando Jehova, disave šaj te mislinen so hijam prevarime. Avera šaj te phenen so dilindiljam (Uporedin e stihoja ando Marko 3:21). A disave čak šaj te oven nasilna premalo amende. Ama, asavki reakcija na valjani te iznenadini amen, sose o Isus phenđa: „E manušese neprijateljija ka oven olese ćherutne“ (Mat. 10:36; w21.03 21 ¶6-7).

Ked vićini tut neko ando objaviteljija ko po kurs, šun pažljivo đi o učitelj hem o student vaćerena. Tegani ka ove spremno te vaćere odova so valjani ko pravo vreme. Naravno, tu mora te razmisline so ka vaćere. Na primer, na ka vaćere but, na ka ćhinave e učitelje đi objasnini diso, ja te počmine te vaćere andi aver tema. Ama, ako spomineja diso kratko, koristineja disavi ilustracija ili pućibe, šaj te pomožine disavi misao te ovel pojasno. Podijekh puti šaj na ka ovel tut so te vaćere. Ama, ako pohvalineja e studente hem ako mothoveja so hijan zainteresimo olese, šaj but te pomožine lese ko odova te napredujini. Ako odova ka pomožini e studentese, vaćer kratko sar upoznajinđan o ćaćipe, so pomožinđa tut te ikljove ko krajo te problemencar, ja sar o Jehova pomožinđa tuće (Ps. 78:4, 7). To iskustvo šaj te ovel baš odova so valjani e studentese. Šaj te zorjaćeri olesi vera ja te ohrabrini le te nastavini te napredujini đi o krštenje (w21.03 10 ¶9-10).

Kase valjani te da i čast ako ki služba isi amen uspeh? O Pavle odgovorinđa ko odova pućibe ked pisinđa e hrišćanenđe ko Korint: „Me sadinđum, o Apolo vadinđa, ama o Devel dinđa te barjol. Odolese nane zaslužno ni okova kova sadini, ni okova kova vadini, nego o Devel kova dela te barjol“ (1. Kor. 3:6, 7). Sar o Pavle, hem amen valjani uvek te mothova čast e Jehovase aso bilo kova uspeh kova isi amen ki služba. Sar šaj te mothova so hijam zahvalna aso odova so isi amen čast te sarađujina e Jehovaja, e Isuseja hem e anđelencar? (2. Kor. 6:1). Ađahar so ka da sa amendar te vaćera sarinenđe i šukar vest. Amen na mangaja samo te sejina o seme ando ćaćipe, nego mora hem te vadina le. Ked jekh manuš mothovi soj tano zainteresovano, amen mangaja te da sa amendar palem te posetina le ja te arakha nekas ko ka pokušini te počmini oleja e biblijako kurs. Ked jekh manuš napredujini, amen hijam bahtale te dikha sar o Jehova utičini upro leso vilo hem upro leso način sar razmislini (w20.05 30 ¶14, 16-18).