Φωτογραφία σο σικαβέλα πασέ ο βήμας ντα ο πανός
1922—Πριν Από Σελ Μπρεσά
“Ο ΝΤΕΒΕΛ . . . ντέλα-αμέν ι νίκη αντράλ αμαρέ Κυριόσταρ κατά Ιησούς Χριστός”. (1 Κορ. 15:57) Ανταλά λάφια, σο τραμπίντιλε σαρ εδάφιος ι μπρεσέσκο για το 1922, σικαβένας κο Σπουδαστές κι Γραφιάκε ότι ο Ιεχωβά σίγουρα κα ευλογίνελας λένγκι πίστη. Οντουβά μπρες, ο Ιεχωβά μπαγιά ευλογιντάς οντουλέν σο κερένας έργος σαρέ πουμαρέ γκίσαρ. Ευλογιντάς-λεν κάνα αρχισάλε τι τυπώνεν ντα τι πφάντεν βον ο ίδιοι πουμαρέ βιβλία ντα τι βακερέν ο αλήθειες ι Βασιλειάκε αντράλ κατά ραδιόφωνος. Πο σοράν οντουβά μπρες, ντικχίντιλο πάλι ντιπ λατσσές ότι ο Ιεχωβά ευλογίνελας πι λαός. Ο Σπουδαστές ι Γραφιάκε μπορισάλε τι κερέν εκ συνέλευση κο Σίνταρ Πόιντ κο Οχάιος κο ΗΠΑ σο ατσσιλί κι ιστορία. Οντιά συνέλευση επηρεάνελα ο έργος κι οργάνωση κι Ιεχωβάσκι μέχρι αντιβές.
«ΕΚ ΜΠΟΥΤ ΣΟΥΚΑΡ ΙΔΕΑ»
Χρειαζίντιβενας πο μπουτ έντυπα καζόμ ο τζενέ σο κερένας έργος αβένας πο μπουτ. Ο πφραλά κο Μπέθελ σο ισινέ κο Μπρούκλιν τυπώνενας περιοδικά, αλλά να τσσιναντέας τι ντεν κο εταιρίες αβρί τι τυπώνεν λένγκε ο βιβλία. Σοράν, για μπουτ μασεκά, τυπώντιβενας χάνικ βιβλία ντα να ερεσένας ι εργόσκε. Οτθάρ, ο πφραλ Ρόδερφορντ πουτσλάς ι πφραλές Ρόμπερτ Μάρτιν, σο ισινέ υπεύθυνος κο εργοστάσιος, άμα κα αβέλας-πες τι τυπώνεν κορκορέ ο βιβλία.
Ο εργοστάσιος κι οδός Κόνκορντ κο Μπρούκλιν σο ισί κι Νέα Υόρκη
Ο πφραλ Μάρτιν βακερντάς: «Ισινέ εκ μπουτ σουκάρ ιδέα σόσκε ανταβά μανγκέλας τι βακερέλ . . . ότι έπρεπε τι πουτράς εκ εργοστάσιος σο κα τυπώνελας βιβλία». Ο πφραλά λιντέ εκ τθαν κι οδός Κόνκορντ 18 κο Μπρούκλιν ντα κιντέ ο μηχανήματα σο χρειαζίντιβενας.
Να χαιρισάλε σαρέ σο κα τυπώνενας ο πφραλά κορκορέ πουμαρέ βιβλία. Ο πρόεδρος εκχέ εταιριάκο, σο μέχρι αζομάν τυπώνελας αμαρέ βιβλία, αβιλό κο νεβό εργοστάσιος ντα βακερντάς: «Ακανά τθερένα τουμαρέ βαστέντε μπουτ λατσσέ μηχανήματα για τι τυπώνεν βιβλία, αλλά καέκ τουμένταρ να τζανέλα σαρ τι κερέλ-λεν μπουτί. Αντρέ σιοβέ μασικέντε, κα καταστραφίντιβεν σαρέ τουμαρέ μηχανήματα».
Ο πφραλ Μάρτιν βακερντάς: «Ανταβά ντικχίντιβελας μπουτ λογικός, αλλά τζανάας ότι ο Ιεχωβά κα βοηθίνελας-αμέν, ντα κερντάς-λες». Ο πφραλ Μάρτιν τθερέλας δίκιος. Χάνικ βακίτι πο σοράν, ο νεβό εργοστάσιος τυπώνελας 2.000 βιβλία κο ντιβές.
Λινοτύπες πασέ κο μηχανήματα σο τθερένας για τι εκτυπώνεν κο εργοστάσιος
ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΤΖΕΝΕ ΑΣΟΥΝΕΝΑ Ο ΛΑΤΣΣΕ ΑΜΠΕΡΙΑ ΚΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΣ
Εκτός κατά εκτύπωση μερικέ βιβλιόνγκι σο κερένας κορκορέ, ο υπηρέτες ι Ιεχωβάσκε αρχισάλε τι βακερέν ο λατσσέ αμπέρια εκχέ νεβέ τροπόσαρ—αντράλ κατά ραδιόφωνος. Κο απόγευμας, Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 1922, ο πφραλ Ρόδερφορντ κερντάς πρώτη φαρ λάφι κο ραδιόφωνος. Κερντάς ι ομιλία «Εκατομμύρια Τζενέ σο Τζουβντιόνα Ακανά να κα Μερέν Ποτές» εκχέ ραδιοφωνικέ σταθμόστε κο Λος Άντζελες σο ισί κι Καλιφόρνια κο ΗΠΑ.
Περίπου 25.000 τζενέ ασουντέ ι ομιλία κατά ραδιόφωνος. Μερικοί μπουτσσαντέ γράμματα κο πφραλ Ρόδερφορντ για τι βακερέν λέσκε ευχαριστώ. Αντρέ οντουλέ τζενέντε ισινέ εμ ο Γουίλαρντ Άσφορντ κατά Σάντα Άνα σο ισί κι Καλιφόρνια. Ισαρντάς ι πφραλές Ρόδερφορντ σο κερντάς ι ομιλία εκχέ μπουτ σουκάρ τροπόσαρ σο ναστί λέας το κανά λάταρ. Σοράν βακερντάς: «Μι φαμιλιάτε, ισινέ τριν τζενέ νασφαλέ σο ναστί νασένας κατά κχερ. Οτθάρ να κα μπορίναας τι αβάς τι ασουνάς-τουτ, ατζέ-ντα άμα κερντάνας ι ομιλία ντιπ ατθέ πασέ».
Κο γιαβερά εβδομάδες, αβιλέ-πες ατζέκ ομιλίες αντράλ κατά ραδιόφωνος. Κο τέλος κι μπρεσέσκο, Η Σκοπιά βακερντάς ότι μάλλον «πο μπουτ από 300.000 τζενέντε ερεσλέ ο αμπέρια αντράλ κατά [ραδιόφωνος]».
Ο Σπουδαστές ι Γραφιάκε λιντέ μπαρί ζορ οντουλένταρ σο γραφιντέ λένγκε ντα βακερντέ λένγκε ο τζενέ. Οτθάρ, αποφασιντέ τι κερέν εκ ραδιοφωνικός σταθμός εκχέ τθανέστε σο τθερένας κο Στάτεν Άιλαντ σο να ισινέ μπουτ ντουρ κατά Μπέθελ κο Μπρούκλιν. Κο μπρεσά σο αβιλέ πο σοράν, ο Σπουδαστές ι Γραφιάκε κα χρησιμοποιήνενας ανταβά σταθμός, ο WBBR, για τι ερεσέν ο αμπέρια ι Βασιλειάκε μπουτέ τζενέντε.
«ADV»
Η Σκοπιά 15 Ιουνίου 1922 βακερντάς ότι κα αβέλας-πες εκ συνέλευση κο Σίνταρ Πόιντ κο Οχάιος από 5 μέχρι 13 Σεπτεμβρίου 1922. Ο Σπουδαστές ι Γραφιάκε ισινέ μπουτ χαρούμενοι κάνα ερεσλέ κο Σίνταρ Πόιντ.
Κι πρώτη ομιλία σο κερντάς ο πφραλ Ρόδερφορντ, βακερντάς κο τζενέ σο ασουνένας-λες: «Ισινόμ ντιπ σίγουρος ότι ο Κύριος . . . κα ευλογίνελ ανταγιά συνέλευση ντα κα κερέλ τι ντιντιόλ ασακί μαρτυρία σο να ντιντιλί ποτές πάλι ατθέ κι πφουβ». Ο πφραλά σο κερντέ ομιλίες οντουλέ συνελευσιάτε βακερντέ μπουτ φαρ ι πφραλένγκε ντα ι πφενίνγκε τι κερέν έργος.
Ο τζενέ σο ισινέ κι συνέλευση 1922 κο Σίνταρ Πόιντ κο Οχάιος
Κι Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου, η αίθουσα πφερντιλί περίπου 8.000 τζενένταρ, σο μπεσένας σαρ σαρ τι ασουνέν ι ομιλία κατά πφραλ Ρόδερφορντ. Μπεκλεντίνενας ότι κα εξηγίνελας σο μανγκένας τι βακερέν ο γράμματα ADV (έι ντι βι), σο ισινέ τυπωμέ κο προσκλήσεις. Καζόμ τζάνας τι μπεσέν, μπουτ λένταρ ντικχλέ εκ μπαρό πακιαρντό κοτόρ οπράλ κατά βήμας. Ο Άρθουρ Κλάους, σο αβιλόας κι συνέλευση κατά Τούλσα σο ισί κι Οκλαχόμα κο ΗΠΑ, αρακχλάς εκ θέση σο μπορίνελας τι ασουνέλ λατσσές οτθάρ. Ανταβά ισινέ μπουτ δύσκολος σόσκε αζομάν να ισινέ μικρόφωνα ή ηχεία.
«Ασουνάας ντιπ λατσσές ο κάθε λάφι»
Ο εισηγητής βακερντάς ότι καέκ να κα μπορίνελας τι τσσουβέλ-πες κι αίθουσα κάνα κα αρχίνελας ο πφραλ Ρόδερφορντ τι κερέλ ι ομιλία, για μα τι τσσιναβένας-λες. Κο πρωί, 9:30, ο πφραλ Ρόδερφορντ αρχισάλο ι Ιησούσκε λαφίντζαρ σο ισί κο εδάφιος Ματθαίος 4:17: «Η βασιλεία σο ισί κο ουρανός ερεσλί». Για τι σικαβέλ σαρ κα ασουνένας ο τζενέ ανταλέ Βασιλειάκε, βακερντάς: «Ο ίδιος ο Ιησούς βακερντάς ότι ο βακίτι πι παρουσιάκο κα κερέλας εκ θερισμός πι λαόσκο, σο αζομάν κα γκίντελας πασέ πέστε οντουλέν σο τζάνας μπαγιά παλά-λέστε ντα ισινέ αφοσιωμέ».
Ο πφραλ Κλάους, σο μπεσέλας οτθέ σο αβέλας-πες η ομιλία, βακερντάς: «Ασουνάας ντιπ λατσσές ο κάθε λάφι». Αλλά χάνικ πο σοράν να ισινέ λατσσές ντα έπρεπε τι νικιόλ κατά αίθουσα. Νικίστιλο παρόλο σο να μανγκέλας, σόσκε τζανέλας ότι να κα μουκχένας-λες τι τσσουβέλ-πες πάλι αντρέ.
Χάνικ πο σοράν, νιωθίνελας πο λατσσές. Βακερντάς ότι, καζόμ βουρτίνελας κι αίθουσα, ασουντάς ζουρανέ παλαμάκια. Ανταβά κερντάς-λες τι μανγκέλ ατζέ πο μπουτ τι τσσουβέλ-πες αντρέ! Αποφασιντάς τι νικλίλ οπράλ κατά κτίριος για τι ασουνέλ οντιά μπουτ σουκάρ ομιλία. Αρακχλάς τρόπος τι κερέλ-λες ανταβά ντα, αφού ισινέ σάντε 23 μπρεσένγκο αζομάν, μπορισάλο τι νικλίλ. Ο οπραϊνέ παράθυρα ισινέ πουταρντέ ντα κάνα γκιλό πασέ, αγαντάς ότι «οτθάρ ασούντιβελας μπουτ λατσσές».
Αλλά ο Άρθουρ να ισινέ κορκορό. Ισινέ μερικά αμαλά-ντα λέσκε οτθέ οπρέ. Εκ τανό λένταρ, ο Φρανκ Τζόνσον, τθαβντισάλο πασέ λέστε ντα πουτσλάς-λες: «Μήπως τθερέσα καέκ σουγιάς σο τσσινέλα λατσσές;»
«Τθεράβα», βακερντάς ο Άρθουρ.
«Ισινάν η απάντηση αμαρέ προσευχιέντε», βακερντάς ο Φρανκ. «Ντικχέσα οκουβά μπουτ μπαρό πακιαρντό κοτόρ; Ισί εκ πανός, καρφωμέ ακαλέ προκέντζαρ. Ασούν μπουτ λατσσές ι Δικαστής.a Κάνα κα βακερέλ: “Διαφημίνεν, διαφημίνεν”, τσσιν ακαλά σταρ σολέ».
Οτθάρ ο Άρθουρ, ι σουγιάσαρ κο βας, μπεκλεντίνελας γιεκ ι γιαβερέντζαρ τι βακερέλ ο πφραλ Ρόδερφορντ ο λάφια σο κα σικαβένας ότι έπρεπε τι τσσιντιόν ο σολέ. Μπουτ σουγκό, ο πφραλ Ρόδερφορντ ερεσλό κο πο σημαντικός κομμάτι πι ομιλιάκο. Πφερντό ενθουσιασμός, βακερντάς ζουρανέ φωνιάσαρ: «Τι αβέν πιστοί ντα αληθινοί μάρτυρες ι Κυριόσκε. Τζαν ανγκλάλ κο τζένγκι, μέχρι η Βαβυλώνα τι καταστραφίντιβελ ντιπ. Βακερέν ο αμπέρια παντού. Ο ντουνιάς πρέπει τι σικλιόλ ότι ο Ιεχωβά ισί ο Ντεβέλ ντα ότι ο Ιησούς Χριστός ισί Βασιλιάς βασιλιαδένγκο ντα Κύριος κυριόνγκο. Ανταβά ισί ο πο σημαντικός βακίτι. Ντικχέν, ο Βασιλιάς κερέλα κουμάντος! Τουμέν τθερένα ο διορισμός τι διαφημίνεν-λες ανταβά. Οτθάρ, διαφημίνεν, διαφημίνεν, διαφημίνεν ι Βασιλιάς ντα λέσκι Βασιλεία!»
Ο Άρθουρ βακερντάς ότι βοβ ντα ο γιαβερά πφραλά τσσιντέ ο σολέ, ντα ο πανός πελό τελέ ντιπ σουκάρ. Ο πανός γραφίνελας: «Διαφημίνεν ι Βασιλιάς ντα ι Βασιλεία». Αζομάν αγαντέ σο μανγκένας τι βακερέν ο γράμματα «ADV». Ισινέ ο πρώτα τριν γράμματα κατά αγγλικός λάφι «advertise» (άντβερταϊζ), σο μανγκέλα τι βακερέλ «διαφημίνεν».
ΕΚ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΕΡΓΟΣ
Η συνέλευση κο Σίνταρ Πόιντ βοηθιντάς ι πφραλέν τι τθερέν πουμαρέ γιακχά κο σημαντικός έργος κι Βασιλειάκο, ντα οντουλά σο μανγκένας κερντέ-λες χαράσαρ. Εκ βιβλιοπώλης διάκονος (ακανά βακέρντιβελα σκαπανέας) κατά Οκλαχόμα σο ισί κο ΗΠΑ γραφιντάς: «Κερντάμ έργος εκχέ τθανέστε σο μπουτ τζενέ κερένας μπουτί κο ανθρακωρυχεία ντα σο ισινέ μπουτ τσορορέ». Βακερντάς ότι μπουτ φαρ, κάνα ο τζενέ ασουνένας οντουλά σο ισινέ κο περιοδικός Ο Χρυσούς Αιών, «αρχίνενας τι ροβέν». Σοράν, βακερντάς: «Ισί μπαρί ευλογία τι κοβλιαράς λένγκι ντουκχ».
Οντουλά Σπουδαστές ι Γραφιάκε τζανένας καζόμ σημαντικά ισί ο λάφια ι Ιησούσκε σο αρακχάσα-λεν κο εδάφιος Λουκάς 10:2: «Ο θερισμός ισί μπουτ, αλλά ο εργάτες χάνικ». Καζόμ μπιτίνελας ο μπρες, μανγκένας πο μπουτ από ποτές τι διαφημίνεν ο αμπέρια ι Βασιλειάκε σαρό κο ντουνιάς.
a Ι πφραλέσκε Ρόδερφορντ βακερένας λέσκε «ο Δικαστής» σόσκε μερικές φορές κερντάς μπουτί σαρ δικαστής κο Μισούρι σο ισί κο ΗΠΑ.