Ngond wa 5
Diakatan, 1 Ngond wa 5
Mukatany ngez.—Kuv. 10:19.
Machuku masutina am, antu avud achinin mu jingand jau ni katat ashich mu jingand jindj mudi arefije. Chakusambish, ukutwish kwilej mutapu wa kulangwishan mu dizu diau. Ukutwish kwilej mazu makemp makutwisha kukukwash kuyimik nich ni kwambamb ney. Mwamu, ukutwish kuyilej mavideo ni mikand yidia mu mazu mau pa kapend ka jw.org. Yehova utwinkin kamu yom tukweta nich kuswir mulong wa kusal nawamp mudimu wa kulejan. Chilakej, yom tukata kwilej mu Chikumangan Mudimu ni Mashakamin yitukwashin kwikal atakamena nakash mulong wa kuyichirikin antu ni kusambish malejan ma Bibil. Anch angendj ez ku yikumangan yetu, akat kushimwok mulong wa yakul ya an akemp. Ukutwish kuyifundish aney mutapu wa kwakul mu mazu mau, kadiap kutang ya kutang. Antu amwing eza ku uyakin chisu chateshau mutapu wisambinau an akemp piur pa ritiy mu mutapu uswapela ni wa kashinsh.—1 Kor. 14:25. w18.06 22-23 par. 7-9
Diampos, 2 Ngond wa 5
‘Akijanany muntu ni mukwau mudi mwakwakanyau en kudi Kristu.’—Rom 15:7.
Chidi chiwamp kudi etu kuvurik anch etu awonsu atutwala kulemp ni Nzamb. (Efes 2:12) Pakwez Yehova watusejisha kudi ndiy nich rukat. (Ozey 11:4; Yoh. 6:44) Ni Kristu watwaka. Wasala anch chituswapela kwikal antu a mu dijuku dia Nzamb. Ap anch tudi antu akad kuwanyin, Yesu watwitiya nich rukat, chawiy tufanyidinap ap pakemp kumudiul muntu ap umwing! Pitusejina piswimp ni disudiel dia mangand minam, antu akudandamen kwaurok nakash, kwikal ni kasolikany ni kukisijan. (Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:13) Mulong tudi antu a Yehova, tukimbin “manangu madiokila mwiur,” chakwel matukwasha kwikal akad katond ni kukasikesh chisambu. (Jak. 3:17, 18) Tukwet musangar wa kuta urund nau antu adiokila ngand jikwau, kwitiy mutapu wau wa kusal yom ni ap kwilej dizu diau. Anch twasal mwamu, tukusanger chisambu “mudi wit” ni kutentam “mudi mambek makata kwezang ku chikum cha karung.”—Isay 48:17, 18. w18.06 14 par. 18-19
Diarubing, 3 Ngond wa 5
Djalany mushiku wa kurumburil rusangu ruwamp ra chisambu ku mend yen kwikal mudi yisapat.—Efes 6:15.
Isalay wa mu Rom kafanyinap kuya kwi njit pakad kudjal yisapat. Ading ayisadin ni ndamin yisatu ya chikit, chawiy yading yikash nakash. Yisapat yiney ading ayisadin nawamp, chawiy isalay wafanyina kwend nawamp ni pakad kusiburik. Mulong yisapat yadjalangau amasalay a mu Rom yayikwashang kurish nawamp njit, yisapat ya chifanikesh tudjadila yitukwashin “kulejan rusangu ruwamp ra chisambu.” (Isay 52:7; Rom 10:15) Pakwez, yisu yimwing chitin kutakaman nakash mulong wa kulejan. Bo, ukweta mivu 20 ulondin anch: “Novang wom wa kulejan kudi ambay nam a shikol. Nimen anch nading kwovang usany. Anch navurik yom ya kwinyim, nijap kamu mulong wak nading mwamu. Pakwez katat nikwet musangar wa kulejan kudi arund nam.” Ansand avud in Kristu amen anch akat kwiyov nawamp nakash palejenau anch irijekang nawamp kurutu kwa chisu. w18.05 23-24 par. 9-11
Diakajikamu, 4 Ngond wa 5
Dandamenany kusong mabuj mavud.—Yoh. 15:8.
Yesu wayileja atwimbuy end anch: ‘Nakwinkishinany kal chisambu cham.’ (Yoh. 14:27) Chisambu cha Yesu chitukwashin mutapu ik kudandamen kulejan? Anch twadandamen kulejan, tukat kwov chisambu mulong twij anch tumusangareshin Yehova ni Yesu. (Kus. 149:4; Rom 5:3, 4; Kol. 3:15) Kupwa kwa Yesu kuyilej atwimbuy end anch ukatin anch ikala ni musangar, wayirumburila mulong wak chidi cha usey kudi awiy kumekesh rukat pakad kwitongin. (Yoh. 15:11-13) Kupwa walonda anch: “Am nakutazukany kal anch arund.” Chipan cha usey mudi ik kwikal murund wa Yesu! Pakwez, mutapu ik wafanyinau atwimbuy kudandamen kwikal arund a Yesu? Yesu warumburila anch: “Ukuyany ni [kudandamen] kusong mabuj.” (Yoh. 15:14-16, TMK) Mu kulond kukwau charumburik anch kudandamen kulejan. Piswimp mivu yaad kurutu kwa kulond yom yiney, Yesu wayileja atwimbuy end anch: “Yangany, ukarumburilany dizu dia Nzamb anch: ‘Want wa mwiur udi piswimp.’” (Mat. 10:7) Chawiy uchuku kurutu kwa rufu rend, Yesu wayikasikesha in kwilejend kujijaman mu mudimu wa kulejan.—Mat. 24:13; Mar. 3:14. w18.05 13-14 par. 15-16
Diakaad, 5 Ngond wa 5
Yikukunay muntu, yawiy yikez kwangulay.—Gal. 6:7.
Ansand, kwatany mupak wa kushinshikin mwom wen mu kumusangaresh Yehova ni kwitekin mipak ya mu spiritu. Pakwez ansand avud akweta mivu yey akatin kwau kwisangaresh. Ni akutwish pamwing ap kukutazuk chakwel usala yom yikatinau. Pakwez ufanyidin kusambish katat kusal chakwel amana anch kwitekin mipak ya mu spiritu kudi kwa usey nakash kudi ey. Kangal walik akwen asala yom chakwel uvuramena mipak yiney. Chawiy, yom ik ufanyidin kusal mulong wa kujijaman anch akwen akubachik kusal yom yisadinau? Ipuk yom yikutwisha kusal anch chikukasikena kujijamen yibachikin yiney. (Jnsw. 22:3) Tong piur pa yibudikin yiyimp yikutwisha kwikalaku anch wasal yom yiyimp. Ni itiyin nich kwikepish anch ukwet kuswir kwa yiyul yiwamp. Tesh yom yikulejinau anvajey ni akadivar nau anambaz akweta ukaliweny adia mu chikumangen. (1 Pita 5:5, 6) Ov, niyey wikepishin mulong wa kwitiy yiyul yiwamp? w18.04 31 par. 14-16
Diakasatu, 6 Ngond wa 5
Yom yakin yiukwetanya yilamany bang, djat ni pinikushikina. Mwin kupandakan, ndiy kamu ukuziyila rusot ram djat ni kwisudiel, nikez kumwinkish ulabu wa kutakel michid.—Kuj. 2:25, 26.
Mu mazu mend mamwing malonday ku yikumangen yimwing ya ku Aziy Mukemp, Yesu wamekesha kujikitish kwend mulong wa mudimu wasalau ambay nend a mudimu. Chilakej, wasambisha ni mazu mend malonday ku chikumangen cha Tiatir anch: “Nij yisalijok yey yawonsu, ni rukat rey, ni ritiy rey. Nij kand kuziyil kwey ku mudimu, ni kudandamen kwey, katat ey usadil yom yivud kupandakan ya kusambish.” (Kuj. 2:19) Yesu kajimbulap ching midimu yau yijim yasalau pakwez wayijikitisha kand mulong wa mikadil yau yiwamp. Ap anch Yesu wafanyina kuyiyul antu amwing adinga mu chikumangen cha Tiatir, ndiy wasambisha ni wapwisha nich mazu makasikeshina. (Kuj. 2:27, 28) Tongin pa ulabu ukwetay Yesu wa kutakel yikumangen yawonsu. Kakatap ching kutujikitish mulong wa mudimu tusadina mulong wendendiy. Pakwez ukat kushinshikin chom chin chawonsu tusadina mulong wa kumekesh kujikitish. Chilakej chiwamp mud ik chishilay kudi amakurump! w19.02 16 par. 10
Diakanying, 7 Ngond wa 5
Yuda nend Silas . . . isamba nau [akadivar] chisu chilemp, ayikasikesha chakwel akutwish kujijaman.—Mid. 15:32.
Mu mivu chitot ya kusambish, Yehova wasadina chisak chitakedila mulong wa kuyikasikesh in Kristu awonsu, pamwing ni antu ading atakedila chikumangen. Chisak chinech chatuma antu aad pakach pau, Pita ni Yohan, mulong alembila chakwel in Kristu asu atambula spiritu utumbila. (Mid. 8:5, 14-17) Filip pamwing ni akadivar nau anambaz inay asu ikala akasikeshinau nakash kusutin ukwash watambulau ku chisak chitakedila! Nlel unou, Chisak Chitakedila cha Atuman a Yehova chikat kuyikasikesh antu adia ku Betel, atushalapol adia mu mudimu wa pakampwil wa chisu chawonsu ni etu awonsu. Mudi akadivar a mu mivu chitot ya kusambish, tukat kusangar nakash mulong wa kukasikesh kwinoku! Chikwau kand, mulong wa kuyikasikesh antu alika uyakin, Chisak Chitakedila chabudisha mu muvu wa 2015 broshir Muchirikina Yehova. w18.04 20 par. 18-20
Diakatan, 8 Ngond wa 5
Ukez kwijikany uyakin, chad uyakin ukez kukukwolany.—Yoh. 8:32.
Antu amwing atongining anch chidi chiwamp kwikal ni want ipau wakad mimbu. Pakwez chidi kamu chakin? Ap anch kwikal ni want ipau kukwet yiyukish yivud, ukutwish kutongin mutapu wakimba kwikal mangand anch kwikil kwau mimbu? Buku umwing (World Book Encyclopedia) ulondin anch yijil yidia mu sosiete utenchikinau nawamp yikasikening mulong yifanyidin kuchidij ni mu chisu chawiy chimwing kutek mimbu ku want ipau wa antu. Chinech chiswapelingap. Mulong wa diyingishin dined, tumen yijil yivud ni a avoka ni anzuj avud asadina usu wa kuyirumburil ni kuyisadin. Chawiy mulong wa kwikal ni want ipau wakin, tufanyidin kusal yom yaad. Chakusambish, tufanyidin kwitiy uyakin wafundishay Yesu. Cha kaad, tufanyidin kwikal in kwilejend. Kusal yom yiney kukutwinkish want ipau wakin. Pakwez atukwola mu usuk wa yik? Yesu walonda anch: “Muntu mwawonsu ukata kusal chitil udi muswik wa chitil.” Walonda kand anch: “Anch Mwan a Nzamb wakukwolany en, ukez kwikalany ant ipen chakin.”—Yoh. 8:34, 36. w18.04 7 par. 13-14
Diampos, 9 Ngond wa 5
En awonsu ikalany nich . . . [ranaken].—1 Pita 3:8.
Tukat kwov musangar wa kwikal pakach pa antu akata kubangin yovil yetu ni ukash wetu. Akat kusal usu wa kwitek pa ndond yetu, kujingunin yom tutongina ni mutapu twiyovila. Akat kujingunin yom tukweta nich kuswir ni akat kutukwash—yisu yimwing kurutu tuyita ukwash winou. Tukat kuyijikitish kamu nakash antu akata kumekesh anch ‘atwanakedin.’ Mulong tudi in Kristu, etu awonsu tufanyidin kwitek pa ndond ya antu akwau, charumburik anch kuyanaken. Chakin kamu, chiswapelingap kusal mwamu chisu chawonsu. Mulong wak? Diyingishin dimwing didi anch mulong tudi antu akad kuwanyin. (Rom 3:23) Chawiy tufanyidin kurish ni yovil yetu ya chivadik ya kwitongin ching ayinetu. Chikwau kand, antu amwing pakach petu akutwish kukangany kumekesh ranaken mulong wa mutapu wayililau ap mulong wa yom yayishikena mu mwom. Kupwa kand, tukutwish kwikal ni yibachikin ya antu tushicha nau. Mu machuku minam ma nsudien, antu avud kakatap kubangin yovil ya antu akwau. Chawiy, adi “in kwikat ayinau.” (2 Tim. 3:1, 2) Pakwez, tukutwish kuwapish mutapu wetu wa kumekesh ranaken mu kumwimburij Yehova Nzamb ni Mwanend Yesu Kristu. w19.03 14-15 par. 1-3
Diarubing, 10 Ngond wa 5
Lam muchim wey.—Jnsw. 4:23.
Chijidik cha nsudiel cha Yijidik Dikum, chading chijidikin kwov ris, ap kukudish maku mayimp ma kwikal ni chom kanang chidia cha muntu mukwau. (Kuv. 5:21; Rom 7:7) Yehova wapana chijil chinech mulong wa kufundish malejan ma usey—antu end afanyidin kulam muchim wau charumburik anch manangu mau, yitongijok yau ni yovil yau. Ndiy wij anch yisal yiyimp yikat kudiokal ku yitongijok ni yovil yiyimp ya muntu. Chilakej Mwant David wawila mu mupit winou. Ndiy wading muntu muwamp. Pakwez, dichuku dimwing wamwovila mband wa muntu mukwau ris. Ris rend rawiy ramushikija ku kusal chitil. (Jak. 1:14, 15) David wasotana, ni wasala usu wa kumudimb ikundj mwin mband ni kupwa wamujipa. (2 Sam. 11:2-4; 12:7-11) Yehova kakatap kuman mudi mutapu umeningau antu. Pakwez, ndiy ukat kuman kamu mutapu tudia mukach, yitongijok yidia mu muchim wetu. (1 Sam. 16:7) Tukutwishap ap pakemp kumujindjikin yitongijok, yovil ap yisal yetu. Ukat kutuman nawamp ni ukat kutukasikesh mulong wa yom yiwamp. Pakwez, ukatining anch tujingunina ni tulika yitongijok yiyimp kurutu yitushikija ku kusal yom yiyimp.—2 Jsng. 16:9; Mat. 5:27-30. w19.02 21-22 par. 9, 11
Diakajikamu, 11 Ngond wa 5
‘Mukimbany Yehova en antu witudishinanya . . . Kimbany kwitudish.’—Sof. 2:3.
Bibil umumekeshin Moses anch wading “muntu mwin kwitudish nakash kupandakan antu awonsu ading pa mangand.” (Kuch. 12:3) Ov, chinech chirumburikin anch ndiy wading muntu uziyina, wakad kutwish kukwat mipak ap mwin kwov wom? Wawiy mutapu ukatau antu amwing kurumburil piur pa muntu witudishina. Pakwez chitongijok chinech chidi cha makasu. Moses wading muntu mukash, mwin kukwat mipak, ni kashalapol utakamena wa Nzamb. Nich ukwash wa Yehova, wamurishikisha ntakel mwin usu nakash wa mu Idjibit, wayitakela antu pamwing ap uvud wa 3000000 padingau mwi mpay, ni wakwasha muchid wa Isarel chakwel ayipandikana akankuny nau. Tukutwishap pamwing ap kurish ni yom mudi yarishay nich Moses, pakwez pichuku pichuku tukutwish kurish ni antu ap ni yom yikutwisha kusal anch chitukasikena kwikal itudishina. Pakwez, tukwet diyingishin dia kukudish mwikadil winou. Mulong Yehova ushidinamu anch: “Itudishina akez kaswan ngand.” (Kus. 37:11) Ov, ukutwish kulond amwiney anch udi muntu witudishina? Anch antu akwau awiy akutwisha kulond anch udi muntu witudishina? w19.02 8 par. 1-2
Diakaad, 12 Ngond wa 5
Riyind kudi en ukata kulondany anch . . . kuyip kwawiy kuwap.—Isay 5:20.
Antu ayinkisha kom kudiosh kamu payitanginau pa divu. Mutapu ik twija anch Adam ni Ev ading ni kom? Kupwa kwa kumubwambwil Nzamb, amujingama. Kom kau kayifisha nich. Kom ketu udi nchakal wa mukach wa kuwap ni kuyip ukutwisha kututakel mu mwom. Muntu ukweta kom kakad kufumb nawamp udi mudi bato ukweta busol wakad kusal nawamp. Rinkind ni mambek ma karung yikutwish kupumbul bato. Pakwez busol usadina nawamp ukutwish kumukwash mwin kwendish bato kuya ku mutambu uwamp. Chilik chimwing, anch twafumb kom ketu nawamp, kakutwish kututakel nawamp. Anch kom ketu kadiap ka kufumb kamu nawamp, kakutwishap kutubabesh kulik kusal yom yidia yiyimp. (1 Tim. 4:1, 2) Kakutwish ap kutubachik kuman anch ‘uyimp udi uwamp.’ w18.06 15-16 par. 1-3
Diakasatu, 13 Ngond wa 5
‘Likany kwikal aumbinau kudi mangand minam.’—Rom 12:2.
Tufanyidin kwijik ni kulik yitongijok ya mangand yikasikeshinau mu mitapu yakad kwijikan nawamp. Chilakej, jinsangu jimwing ajilejen mu mutapu ukasikeshina yitongijok yimwing ya politik. Ni jinsangu jikwau jikasikeshin mipak ni yom yimwing yikatinau kudi mangand. Mafilim ni mabuku mamwing makasikeshin chitongijok chakwel anch “am bil” ni “dijuku bil” ni makat kumekesh yitongijok yiney mudi yisikena, yisangareshina ni yiwamp. Pakwez, yitongijok yiney yikwatijadinap ni Bibil. Bibil ulondin anch etu ni dijuku dietu tukwikal ni musangar wakin anch twamukat chakusambish Yehova. (Mat. 22:36-39) Chinech chirumburikinap anch chidi chiyimp kusanger kwipuwangej kuwamp. Pakwez tufanyidin kwiyipul anch: ‘Ov, nikat kujingunin yitongijok ya mangand ap anch ayipalangeshin mu mutapu wakad kumekan nawamp? Ov, nikat kwichidij amwinam ni anam ku maprogram mamwing ma TV ni kulik kutangol jinsangu jimwing? Ov, nikat kuyikwash anam kuman yom mudi muyimenau kudi Yehova chakwel alik kwikal ni yibachikin ya yitongijok ya mangand yiteshinau ap yimenau?’ w18.11 26 par. 18-19
Diakanying, 14 Ngond wa 5
‘Kangal wov wom, mulong nidi ney.’—Isay 41:10.
Yehova umekeshin anch udi pamwing netu pakatay kutubangin ni kutumekeshin rukat nakash. Shinshikin mutapu ukatay kutubangin ni kutumekeshin rukat nakash. Yehova ulondin anch: “Ukwetany usey ujim nakash kudi am. En udiany akarukat nam nilimishina.” (Isay 43:4) Kwikil chitang ap chimwing chidia mwiur ap pansh chikutwisha kumukangesh Yehova kuyikat atushalapol end; rukat rend rishinshamena mulong wetwetu rikwetap mipak. (Isay 54:10) Yehova kashidinamwap anch ukudiosh ching yikokujol yisadina anch mwom wikala ukash, pakwez ukudiosh “difut dilemp [dia wit]” dituletidina milong ap yakamish ni “kasu” ka milong yikutwisha kusal anch tukanganya kumusadin Yehova. Utukanin anch ukwikal pamwing netu, ukutukwash chakwel ‘tusuta’ pa difut dia wit ap pa kasu, charumburik anch tupandakana yikokujol yiney. Yom ik yikusalay Yehova? Ukutukwash chakwel tulika kwov wom ni tudandamena kwikal ashinshamena kudi ndiy djat ni ku rufu. (Isay 41:13; 43:2) Anch twachingejin mu kushilamu kwa Nzamb kulondina anch “nikwikal ni yenen,” tukutwish niyetu kwikal akash ni atakamena chakwel tupandakana yakamish. w19.01 3-4 par. 4-6
Diakatan, 15 Ngond wa 5
Mu muchim wa muntu mudi yiton-gijok yivud, pakwez yiyul ya [Yehova] yikez kwiman dang.—Jnsw. 19:21.
Anch udi nsand, pamwing ap alej, in kupan yiyul, ap antu akwau akutwish kukulej anch ufanyidin kwilej shikol ya piur ap kwikal ni mudimu ukutwisha kukukwash kwikal ni nfalang. Pakwez Yehova ukwinkishin chiyul chishalijangena ni chinech. Chakin, Yehova ukatin anch usala usu ku shikol chakwel utwisha kulam mwom wey ni kuwanyish maswir mey. (Kol. 3:23) Pakwez, wij kand anch chisu udia nsand, ufanyidin kukwat mipak ya usey nakash yikwikala ni usu pa machuku mey ma kurutu. Chawiy upanin mbil mulong wa kukutakel ni kukukwash chakwel wikala ni mwom ukutwisha kumusangaresh ndiy mu machuku minam ma nsudien. (Mat. 24:14) Yehova wij yom yikushikena mu machuku ma kurutu, ni wij kamu nawamp chisu chikemp chashala kal mulong wa disudiel dia mangand minam. (Isay 46:10; Mat. 24:3, 36) Yehova ukwij kand ey nawamp. Wij nawamp yom yikutwisha kukuletin musangar ni yikulika kukuletin musangar. Yiyul ya antu yikutwish kumekan mudi yiwapin, pakwez anch yimedinap pa Dizu dia Nzamb, yidiap chakin yiyul ya manangu. w18.12 15-16 par. 1-2
Diampos, 16 Ngond wa 5
Antu ayimp kakwikalakup kand.—Kus. 37:10.
Pakwez, “itudishina akez kaswan ngand, akez kasangar nakash ni kuzangijal mu chisambu.” David walonda kand anch: ‘In kutentam awonsu akez kaswan ngand, akez kashakamamu chikupu.’ (Kus. 37:11, 29; 2 Sam. 23:2) Utongin anch kushilamu kwinoku kwikala ni usu ik padiau antu ading akatina kusal rusot ra Nzamb? Ading ni diyingishin dia kuchingej anch dichuku dimwing ching kwau antu atentamina awiy akushakama pa divu dikwikala kand paradis mudi mwadinga chir cha Eden. Mu kusut kwa mivu, in Isarel avud alondang anch amusadinang Yehova, amulika ni alika difukwil diakin. Chawiy Nzamb wasala anch in Babilon ayirishikisha antwend, kushesh ngand yau, ni kukwat avud pakach pau mu winkwal. (2 Jsng. 36:15-21; Jer. 4:22-27) Pakwez aprofet a Nzamb asambela kulond anch antu a Nzamb akez kachirik mwi ngand yau kupwa kwa mivu 70. Ni mazu ma aprofet inay mawanyina. Pakwez, mazu minam makwet kand usey mu chirung chetu mulong wa paradis wa machuku ma kurutu ukwikala pa divu. w18.12 5 par. 9-10
Diarubing, 17 Ngond wa 5
‘Mudi madia maur piur nakash pa divu, chilik chimwing kand njil jam jidi piur nakash kupandakanamu njil jen, ni yitongijok yam yidi piur nakash kupandakanamu yitongijok yen.’—Isay 55:9.
Yiyul yivud ya mu mangand yikwatijadinap ni yom yifundishinay Bibil. Pakwez, ov, yiyul ya mangand yikwet usey nakash nlel kusutamu yiyul ya Bibil? Yesu walonda anch: “Manangu [...] makat kumekan anch madi makin ku yisalijok yau.” (Mat. 11:19) Ap anch mangand mayil kurutu nakash mu milong ya teknoloji, matwishinap kupwish milong yijim yitukangeshina kwikal ni musangar mudi njit, katond ka ulomb wa chikit, ni kujipijan. Chikwau kand, mangand mamen masandj mudi chom chiwamp. Pakwez antu avud amen anch masandj makat kujip majuku, kulet mayej ni yibudikin yikwau yiyimp. Pakwez chidi nchik piur pa yiyul ya Yehova? In Kristu akata kwitiyij yiyul ya Yehova akwet majuku makweta musangar, ukash wa mujimbu uwamp, ni urund wa chisambu nau akadivar ni anambaz adia pa mangand mawonsu. (Isay 2:4; Mid. 10:34, 35; 1 Kor. 6:9-11) Yiney yimekeshin patok anch yitongijok ya Yehova yidi ya piur nakash kusutamu ya mangand. w18.11 23-24 par. 8-10
Diakajikamu, 18 Ngond wa 5
Arund ayimp akat kuyipish yaku yiwamp.—1 Kor. 15:33.
Chakin kamu, tusadin usu wawonsu mulong wa kwovijan nau antu a mu dijuku ni kuyisadin yom yiwamp. Pakwez tukutwishap kuvuramen yijil ya Nzamb mulong wa kuyisangaresh awiy. Pitukudandamena kusal usu wa kushakam nawamp nau anamakwetu a mu dijuku, arund netu a piswimp afanyidin kwikal antu amukatina Yehova. Mulong wa kwendil mu uyakin, tufanyidin kwikal ishitwila ap inangina ku mes kwa Yehova. (Isay 35:8; 1 Pita 1:14-16) Pitwileja uyakin, twaswimpa yom yimwing mu mwom wetu mulong wa kulondul mbil ja Bibil. Kudi antu amwing asala kuswimp kujim nakash. Pakwez tufanyidin kudandamen kubabal chakwel kangal twaswimp mwom wetu wishitwila ni mwom wijondila. Yom ik yikutukwasha kujijamen choziu chawonsu cha kusal yom yijondila? Tongin piur pa chom chapanay Yehova chakwel twikal ishitwila. Wapana mwom wa usey wa Mwanend mukatish, Yesu Kristu! (1 Pita 1:18, 19) Mulong wa kutukwash kushal ishitwila ku mes ma Yehova, tufanyidin chisu chawonsu kuvurik usey ukweta chakupesh cha Yesu. w18.11 12 par. 10-11
Diakaad, 19 Ngond wa 5
‘Nikumuchingel Nzamb mwin kwimpandish. Nzamb wam ukez kantesh.’—Mike 7:7.
Antu avud adia mu mudimu wa chisu chawonsu alondin anch kushinshikin pa mudimu wa kulejan kuyikwashin kwikal ni musangar ni kwikal ni yitongijok yiwamp ap anch mashakamin mau maswimp. Mudi mumekeshina yilakej yau, anch twasal yom yiwamp chikalap nchik yom yitushikedina ni kumuchingejin kamu Yehova, tukutwish kulam chisambu chetu cha mu manangu chikalap nchik yom yishikedina. Mu kusut kwa chisu, tukutwish kuman anch mutapu twikasikeshina kwijidin kuswimp kwinoku kwakasikeshin urund wetu ni Yehova. Mu mangand minam, mashakamin metu makutwish kuswimp mu chikashimwish. Tukutwish kwikal ni chisend cha mutapu ukwau mu mudimu wa Yehova, kuyel, ap kwikal ni chisend cha kulam dijuku dietu mu mutapu ukwau. Pakwez chikalap nchik yom yikutwisha kushiken, ikal nich kashinsh anch Yehova ukubangidin ni ukukukwash pa chisu chiwanyidina. (Heb. 4:16; 1 Pita 5:6, 7) Kusambish katat, sal usu wa kusal yom yiwamp chikalap nchik mashakamin mey. Mulembila Tatukwey, Yehova, ni ileja kumuchingejin ching ndiy. Anch wasal mwamu, chikalap nchik mutapu ukuswimpa mashakamin mey, ukudandamen chisu chawonsu kwikal ni chisambu cha mu manangu chidiokila kudi Yehova. w18.10 26-27 par. 17, 19, 22
Diakasatu, 20 Ngond wa 5
[Yehova] wij mutapu watutangay, ndiy ukat kuvurik anch, etu tudi kwetu rufunfut.—Kus. 103:14.
Twilejin mu Bibil mutapu Yehova wayibanginay antu end. Chilakej, Yehova wamukwasha nsand Samwel kupan uruu wa dirumburish kudi Mwin Kupesh Mujim Eli mudi mulejenau mu 1 Samwel 3:1-18. Chijil cha Yehova chayileja an akemp kuyilimish antu apamina kal, nakash antu akweta winyikel. (Kub. 22:28; Lev. 19:32) Chawiy chikasiken kutong anch nsand mudi Samwel atumbuka pamanch, mulong wa kuya kudi Eli ni kumulej nich kutakaman uruu wa dirumburish dikash dia Nzamb. Bibil utulejin anch Samwel “wova wom wa kumulejamu Eli chishimushimu chinech.” Pakwez, Nzamb wasala anch Eli ijik anch Umutazukin Samwel. Mudi chibudikin, Eli wamwela Samwel kumulej patok “wakad kumujindjikin ap kusu chom chimwing.” Samwel wamuziyina Eli, ni “wamuleja yom yawonsu,” ni yom yamulejay yading yikwatijadin ni uruu watakelau kulond. (1 Sam. 2:27-36) Rusangu riner ritufundishin mutapu udiay Yehova mwin kubangin ni mwin manangu. w18.09 21-22 par. 2, 4-5
Diakanying, 21 Ngond wa 5
A [Yehova], nany ukushakama mu dizang diey? . . . Ching ndiy ukata . . . kulond [uyakin] mu muchim wend.—Kus. 15:1, 2.
Kulond makasu kupalangen ndond yawonsu nlel unou. Mutu wa mulong “Mulong Wak Tukat Kudimban,” wafundau kudi Y. Bhattacharjee ulondin anch “makasu amij mudi mij yikuninau mu muchim wa muntu.” Mu kulond kukwau, antu atongin anch chidi chivadik ni chiwapin kwau kudimban. Antu akat kudimban yisu yivud mulong wa kwichidij, pamwing ap mulong wa kujindjik kurumbuk ap uyimp wasalau. Akat kudimban kand mulong wa kwikal nich nfalang ap mulong wa kutaninamu mu mitapu yikwau. Mutu wa mulong winou ulondin kand anch antu amwing amening kwau anch chiyipinap kuyidimb “angendj, ambay a mudimu, arund nau, ni antu akatinau.” Yisu yibudikin ya makasu minam mawonsu? Antu kachingejijadidinap kand umwing ni mukwau, ni urund ukat kuyip. David wamulembila Yehova anch: “Ey ukat kukat win yakin mu muchim wa muntu.” (Kus. 51:6, TMK) David wading wij anch chidia cha usey udi mutapu tudia mu muchim. Yisu yawonsu, in Kristu akin akat “[kulond] uyakin kudi muntu ni mukwau.”—Zak. 8:16. w18.10 4 par. 4; 5 par. 9-10; 8 par. 19
Diakatan, 22 Ngond wa 5
Wayichidija nawamp, akad kwov wom.—Kus. 78:53.
Chimeken anch kukutwish kwikal mamiliyon masatu ni kusut ma in Isarel adiokala mu Idjibit mu muvu wa 1513 kurutu kwa Kristu. Mu chisak chinech cha antu mwading an akemp, amapal ni pamwing ap antu ading ayedina ap ayilim. Chisak chijim mudi chinech cha antu chading chikwet kuswir kwa Ntakel mwin kuyilam ni uyiteshina. Ni mwawiy kamu mwadingay Yehova kusutil Moses. Mudi chibudikin, in Isarel iyova anch adi mu diking chisu chadiokalau mwi ndond yimwing kusu yading yijau. (Kus. 78:52) Mutapu ik wasalay Yehova chakwel antu end iyova anch adi mu diking? Watenchika muchid wa Isarel mudi ‘arijekinau mulong wa njit’ chisu chadiokalau mu Idjibit. (Kub. 13:18) Mulong ading arijekinau nawamp pa mulong winou, afanyina kuman nawamp anch Nzamb wau wading ukat kuyishinshikin. Yehova wayinkisha kand “didj muten” ni “kutok kwa kasu” uchuku. (Kus. 78:14) Mu kusal mwamu, chading mudi Yehova wading uyilejin anch: “Kangal wovany wom. Nidi nen pamwing mulong wa kukutakelany ni kukuchidijany.” w18.09 24-25 par. 11-12
Diampos, 23 Ngond wa 5
A! Ing njindjika kwam mwi ndond ya afu, . . . chad ntekina machuku mulong wa kwinvurik kand am.—Job 14:13.
Mu chisu cha pakur, atushalapol ashinshamena amwing a Nzamb iyova nayimp mulong wa milong yayishikena ni akata kufa. Chilakej, Job wova kusansan nakash ni walonda anch: “Nafa kal kwam, kinikupandap kand chikupu.” (Job 7:16) Yona waziya nakash ni walonda anch: “Pakwez katat, [Yehova], lik nifa kwam. Chifanyidin am kufa kupandikan am kwikal mwom.” (Yona 4:3) Muprofet Elija wiyova anch kakwetap ruchingej ni walonda anch: ‘Katat kwawanyin kal! Yehova tambul mwom wam.’ (1 Ant 19:4) Pakwez Yehova wayikata atushalapol end ashinshamena ni wasota anch ikala aom. Kayifishap nich mulong wa mutapu wading wiyovilau. Chawiy wayikwasha kwikal kand nich maswir ma kwikal mwom chakwel atwisha kudandamen kumusadin ndiy nich kushinshaman. w18.09 9 par. 4
Diarubing, 24 Ngond wa 5
‘Etu tudi ambay a mudimu pamwing ni Nzamb.’—1 Kor. 3:9.
Ambay a mudimu pamwing ni Nzamb ijikening kusutin kwikal in kwakan. Mu Bibil, dizu dia Grek dikarumwinau anch “kwakan” dirumburikin “kuyimekeshin aeny uwamp.” (Heb. 13:2) Mu Dizu dia Nzamb, tukutwish kutang yilakej yitufundishina mutapu tukutwisha kumekesh chaku chinech chiwamp. (Dis. 18:1-5) Tukutwish ni tufanyidin kuyikwash antu akwau anch tukwet mutapu wa kusal mwamu, ap anch adi anamakwetu mu ritiy ap bwat. (Gal. 6:10) Ov, ukutwish kusal mudimu pamwing ni Yehova mu kwikal mwin kuyak atushalapol adia mu mudimu wa chisu chawonsu akweta kuswir kwa ndond ya kulal? (3 Yoh. 5, 8) Anch twasal mwamu, akutaninamu, niyetu kand tukutaninamu. Bibil ulondin anch “etu awonsu tukwashijanany.” (Rom 1:11, 12) Dizu dia Nzamb diyikasikeshin amakundj adia mu chikumangen kusal mudimu pamwing ni Yehova mu kuyisadin antu akwau mudi ankwash a mudimu ap amakurump. (1 Tim. 3:1, 8, 9; 1 Pita 5:2, 3) Antu asadina mwamu akatin kuyikwash antu akwau mu mitapu ya usey ni mu difukwil diau kand. (Mid. 6:1-4) Ni akadivar akwashina mu mitapu yiney akat kulond anch asangaredin yisend yiney nakash. w18.08 23 par. 6-7; 24 par. 10
Diakajikamu, 25 Ngond wa 5
Kangal wamukand ikundj mukurump kwa kumuswejin, pakwez muleja mudi tatukwey.—1 Tim. 5:1.
Ap anch Timote wading ni yisend piur pa akadivar apamina kal, wading ufanyidin chisu chawonsu kwikal mwin ranaken ni mwin kalimish. Chad chikwikal nchik anch muntu wapamina kal wasal chitil kwa kwikatin ap wasal chom chimwing chakad kumusangaresh Yehova? Yehova kakutwishap kudiul mwin kusal chitil kwa kwikatin, ap anch wachisalang udi muntu wapamina kal ni ulimishinau. Tal mbil tutanina mu Isay 65:20: “Ku mutambu wa mwin kusal chitil, ap anch ukwet mivu chitot, akumushing.” Tutanin kand mbil ya mutapu mudi winou mu chishimushimu chamanay Ezekiel. (Ezek. 9:5-7) Cha usey nakash chidi anch tumulimishin Yehova, udia Ipal wa Machuku. (Dan. 7:9, 10, 13, 14) Kalimish ketu mulong wendendiy kakutwinkish kutakaman tukweta nich kuswir mulong wa kumupup muntu ukweta kuswir kwa ukwash, chikalap nchik mivu yikwetay.—Gal. 6:1. w18.08 13 par. 13-14
Diakaad, 26 Ngond wa 5
Muntu wamwamu ukat kwitiyij mazu mawonsu, pakwez muntu ubabela ukat kushinshik kuyilay.—Jnsw. 14:15.
Mulong tudi in Kristu akin, tukwet kuswir kwa kwilej mutapu wa kushinshikin jinsangu ni kushiken kwikal nich kashinsh ka yom. (Jnsw. 3:21-23; 8:4, 5) Chikwau kand, chiswapel kudi Satan ni mangand mend kuyipish manangu metu. (Efes 5:6; Kol. 2:8) Chakin kamu, mulong wa kushiken kwikal nich kashinsh ka yom, tufanyidin kwikal ni uman wakin. Nlel unou, tutambwil jinsangu jidiokila ku jindond kushalijan. Jinsangu jinej jidiokil pa Internet, ku televizion ni ku misul yikwau ya jinsangu. Tukutwish kand kutambul ma mesaj mavud ni jinsangu jikwau kudi arund. Chikat kumekan yisu yimwing anch kwikil disudiel mulong wa jinsangu jinej jawonsu. Chawiy tufanyidin kubabal. Pamwing ap arund netu akwet chitongijok chiwamp, pakwez kudi antu akwau akata kupalangesh jinsangu jiyimp ap kujindjik uman wakin. w18.08 3-4 par. 1, 3
Diakasatu, 27 Ngond wa 5
Nzamb wakwanaken kal.—Luka 1:30.
Yehova wamutonda mband umwing changadim dijin diend Mariy kwikal maku wa Mwanend Yesu. Mariy wading ushich mu kamusumb kakemp ka Nazaret, kading kulemp ni Yerusalem mwading tempel muwamp nakash. (Luka 1:26-33) Tukutwish kuman anch wading murund wa piswimp nakash wa Yehova kusutin yom yamulejay mwanamakwend Elizabet. (Luka 1:46-55) Yehova wading ukat kumushinshikin Mariy, ni wamwinkisha chiyukish chakad kuchingejin mulong wading ushinshamen kudi ndiy. Pavadikay Yesu, Yehova wamuleja nany piur pa kuvadik kwa Mwanend? Kayilejap antakel ajim ading ayikedina mu Yerusalem ni mu Betlehem. Pakwez, watuma angel kudi atufung ikepishina ading alamina amikoku pol pa musumb wa Betlehem. (Luka 2:8-14) Kupwa atufung inay eza kumutal mwan wavadika. (Luka 2:15-17) Mariy ni Josef afanyina kushimwok nakash pamanau Yesu akat kumulimish mu mutapu winou. w18.07 6 par. 11-12
Diakanying, 28 Ngond wa 5
[Yehova] wamujimena Mwant Salomon.—1 Ant 11:9.
Mulong wak Yehova wamujimena Salomon? Bibil ulejen anch: “Mulong muchim wend wadiokil kal kudi [Yehova].” Nzamb wasala usu wa kumukwash Salomon. Yehova “wamekana tupamp twaad kudi ndiy. Wamubabesha mulong wa chom chinech chakwel kangal alondul [anzamb akwau]. Pakwez ndiy kalamap malejan ma [Yehova].” Mudi chibudikin, washadisha dilau ni ukwash wa Nzamb. Yehova kitiyap anch an amakundj a Salomon ayikela muchid wawonsu wa Isarel, ni ikala ni milong yivud mu yitot ya mivu. (1 Ant 11:9-13) Anch twatond arund akad kwijik ni kulimish mbil ja Nzamb, akutwish kwikal ni yibachikin pa yitongijok yetu ni kuyipish urund wetu ni Yehova. Akutwish kwikal antu a mu chikumangen, pakwez kakwetap urund ukash ni Yehova. Ap akutwish kwikal anamakwetu, amutej netu, antu tusadina nau mudimu ap arund a shikol akad kumwifukwil Yehova. Anch antu tusutishina nau chisu kashichap kukwatijan ni mbil ja Yehova, akutwish kwikal ni yibachikin yikash padi etu mu chilik cha kushadish urund wetu ni Nzamb. w18.07 17 par. 9; 18 par. 10
Diakatan, 29 Ngond wa 5
‘Ngand yawonsu yidi mu ulabu wa muyimp.’—1 Yoh. 5:19.
Satan usadidin mafilim ni yom yikwau yikatau kumekesh ku televizion mulong wa kupalangesh mutapu wend wa kutong. Ndiy wij kand anch kusadin yom yiney kukwet chibachikin nakash pa mutapu wetu wa kutong ni pa yisal yetu. Yesu wasadina nawamp jinsangu kanang mulong wa kufundish nich. Chilakej, wasadina chishimu cha mwin Samariy ni cha mwan washadika ni washesha uswan wend. (Mat. 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Pakwez, antu akweta yibachikin ya Satan akutwish kusadin jinsangu mulong wa kuyipish yitongijok yetu. Tufanyidin kwikal isikena. Mafilim ni yom yimekeshinau ku televizion yikutwish kutusangaresh ap kutufumb pakad kuyipish yitongijok yetu. Pakwez tufanyidin kubabal nakash. Chisu tutondina yom ya kwipuwangej nich, tufanyidin kwiyipul anch: ‘Ov, yom nitadina ku televizion ap mu filim yinfundishin anch chidi kwau chiwamp kwikal ni maku ma choy?’ (Gal. 5:19-21; Efes 2:1-3) Yom ik ukusala anch wajingunin anch program ap filim kanang ukasikeshin yitongijok ya Satan? Tufanyidin kwipuk yom yiney mudi tukata kwipuk mayej makata kusamburok! w19.01 15-16 par. 6-7
Diampos, 30 Ngond wa 5
Tambulany dipandish kwikal mudi chiful cha utad.—Efes 6:17.
Mudi mukata chiful kuchidij wong wa isalay, “ruchingej ra dipandish” rikat kuchidij yitongijok yetu. (1 Tes. 5:8; Jnsw. 3:21) Mutapu ik ukutwishay Satan kutudimb chakwel tudjola chiful chetu? Tong piur pa yom yakimbay kumusal Yesu. Satan wading wij anch Yesu ukwikal nyikel wa antu. Pakwez, Yesu wafanyina bil kuman mar ni kufa. Kupwa wafanyina kuchingel kumudish want pa chisu chatekay Yehova. Chawiy Satan wamwinkisha mutapu wa kuyikel kapamp kamwing pakad kuchingel. Satan wamushilamu Yesu anch ang wamwifukwil kwend kapamp kamwing, Yesu ukwikal mwant wa mangand mawonsu pakad kulab. (Luka 4:5-7) Satan wij kand anch Yehova washilamu kal kutwinkish yom yipandakena kuwap mwi ngand yisu. Pakwez tufanyidin kuchingel chakwel kushilamu kwinoku kuwanyin, ni pa chisu chawiy chimwing tukutwish kwikal ni milong yivud nakash. Chawiy Satan utwinkishin mutapu wa kwikal ni mashakamin mawamp katat. Ukatin anch tuteka mashakamin metu mawamp pa ndond ya kusambish ni Want wa Nzamb pa ndond ya kaad.—Mat. 6:31-33. w18.05 25 par. 15-17
Diarubing, 31 Ngond wa 5
Sangar kwey, ey mwanansand [ap changadim] ni usand wey.—Mul. 11:9.
Yehova ukatin anch ey wikala ni musangar chisu udia nsand. Dandamen kushinshikin pa mipak ya mu spiritu ni kulondul yiyul ya Yehova mu kutenchik kwey ni mipak yey yawonsu. Anch wasambel kusal mwamu mu mwom wey, ukutwish kand kuman mutapu ukatay Yehova kukutakel, kukuchidij ni kukuyukish. Tong piur pa yiyul yawonsu yakwinkishinay kal mu Dizu diend ni sadin chiyul ech: “Muvurika Sakatang wey mu machuku ma usand wey.” (Mul. 12:1) En ansand uwanyidinany kukujikitishany mulong udandamedinany kushinshikin pa kumusadin Yehova. Witekidinany mipak ya mu spiritu, ni umenany anch mudimu wa kulejan udi wa usey nakash mu mwom yen. Chikwau kand, ulikinanyap anch mangand makupumbulany mulong uvuramenany mipak yen. Ukutwish kwikalany nich kashinsh anch mudimu wen wa usu udiap wa chamwamu. Ukwetany akadivar nau anambaz nen akukatinanya ni akukwashinanya. Chawiy ‘shikijany mijikit yen kudi Yehova, ni yitongijok yen ya kusal chom yikuwanyin.’ w18.04 31-32 par. 17, 19